Nói về kim cương, nói về kim cương nhân tạo, nói về Moissanite mà không nói về CZ là một thiếu sót không thể chấp nhận được. Nhưng khi bạn đã biết qua về CZ rồi, xin bạn cũng đừng vội cho rằng mình đã hiểu biết hết về các loại đá giả kim cương hay cũng gọi là kim cương giả vì ngoài CZ còn nhiều loại đá kim cương giả khác, tất nhiên cũng rất giống kim cương và vì thế cũng rất dễ lầm lẫn là kim cương.
Ai có từng để ý, có từng đến các hiệu kim hoàn hay các cửa hiệu chuyên bán đá quý để tìm hiểu hoặc mua bán kim cương, chắc chắn phải có nghe đến một loại đá có tên là CZ cũng được mang tên là hột xoàn. Và để phân biệt người ta cũng gọi đây là hột xoàn CZ, khi ghi vào hóa đơn cũng ghi là hột xoàn CZ. Ngoài ra, người bán cũng nói CZ này là loại đặc biệt sản xuất trong phòng lab, chứ không phải loại thường nên chất lượng tốt hơn, bảo đảm không phai màu, không mất độ trong suốt, không bị trầy, mẻ cạnh hoặc tiêm đáy đâu... bảo đảm và bảo đảm loại tốt v.v...
Nhưng, CZ là gì" Bạn có biết hay chưa" Công thức hóa học và các đặc tính vật lý, quang học, hóa học của nó ra sao" CZ giống và khác thế nào với kim cương" Có người còn nói loại CZ này của Mỹ, loại CZ của Thái Lan, loại CZ của Bỉ và của Úc nữa... Không có kiến thức căn bản về ngọc học thì bạn chỉ còn tin theo người bán là xong.
Để giúp kiến thức phổ thông về Ngọc, chúng tôi xin nói về CZ hầu bạn. CZ là chữ viết tắt của một loại đá quý làm bằng phương pháp tổng hợp trong phòng thí nghiệm, tức là “Cubic Zirconia”. Vì sao người ta gọi đá này là Cubic Zirconia" Vì nó làm theo công thức hóa học của đá Zircon Zr (SiO4) đọc là Zirconium Silicate. Hình thể kết tinh của Zirconium Silicate là tứ diện lập phương, nên cũng gọi là khối vuông. Chữ Cubic nghĩa là khối vuông...
CZ có độ cứng cao nhất là 7.5 Mohs, tỷ trọng thay đổi từ 4.6 - 4.7, có ánh chiếu thủy tinh, có chiết suất cao nhất là 2.015. Những đặc tính vật lý và hóa học của nói đều hoàn toàn khác những đặc tính của kim cương. Vậy tại sao người ta gọi nó là hột xoàn" Vì CZ có độ trong suốt và có các màu và không màu giống kim cương. Ánh chiếu thủy tinh hay ánh chiếu kim cương (vitreous or adamantine luster) tương tự, rất khó phân biệt bằng mắt thường, nhất là mắt không chuyên môn thì hai ánh chiếu này rất giống nhau.
Mặc dù hiện nay CZ có thể đạt độ cứng 8.5 Mohs, nhưng không sao có thể sánh được với kim cương có độ cứng 10 Mohs. Cách nhau 1.5 theo thang độ cứng Mohs, nhưng thực chất nếu so sánh bằng thang độ cứng của Rosival thì sự cách biệt rất xa. Vì thế, CZ không có độ bền trong không gian và thời gian, CZ rất dễ bị trầy các cạnh giác, bị trầy mặt trăng và dễ bị mẻ cạnh, tiếm đáy... Đối với CZ, việc phân biệt tương đối đơn giản nếu chúng ta quene nhìn hoặc chúng ta có máy thử diamond selector II. CZ không phản ứng khi thử bằng máy thử kim cương.
Vì CZ không được điều chế bằng C (Carbon) nên không thể gọi là hột xoàn nhân tạo mà gọi là hột xoàn giả. Loại xoàn giả này hiện có nhiều nước sản xuất nên chất lượng khác nhau tùy theo từng nơi sản xuất. Để phân biệt, ngoài thị trường người ta thường gọi tên có kèm theo nước sản xuất. Ví dụ xoàn Mỹ, xoàn Úc, xoàn Thái, xoàn B để đễ dàng nhận được nguồn gốc mà cũng để nói lên chất lượng. Xoàn Bỉ, xoàn Úc, xoàn Mỹ đẹp hơn xoàn Thái và tất nhiên đắt giá hơn. Rồi từng loại xoàn giả cũng được phân biệt phân biệt loại sản xuất trong phòng thí nghiệm, loại sản xuất thông thường và giá trị khác nhau.
Do đó, ngay cả việc đi mua một viên xoàn giả để trang sức, để làm đẹp một cách giả tạo, rẻ tiền bạn cũng cần có kiến thức hoặc nếu bạn lại lựa chọn đúng loại mình muốn mua, bạn phải quen nhìn bằng mắt. Ngược lại không kiến thức và kinh nghiệm nhận diện thì vấn đề sẽ chỉ còn trông cậy vào người bán mà thôi!
Vả lại, xoàn giả không chỉ có một loại là CZ đâu. Sopphire nhân tạo kông màu và có màu, Sopphire thiên nhiên không màu và có màu, xoàn xiêm tức là Zirco Silicate thiên nhiên mà một số loại đá thiên nhiên khác cũng có thể bị lầm là kim cương.
Viết đến đây tôi bỗng nhớ lại câu chuyện lầm lẫn kim cương đưa đến hiệu quả đau thương. Lúc còn ở việt Nam, khi đang dạy nghành đá quý học, một anh bạn trung niên khoảng 45 tuổi đến lớp học tìm gặp tôi. Anh cho biết vừa mua một viên kim cương màu xanh dương rất đẹp giá 20 lượng vàng. Anh đã nhờ nhiều tiệm vàng thử dùm bằng máy móc, đã xác định chắc là kim cương. Thậm chí có người còn bằng lòng mua lại với giá 100 lượng vàng mà anh không bán...
Anh ngỏ ý nhờ tôi xem lại chất lượng định giá trị và tìm cách bán viên ngọc quí ấy. Tôi không bằng lòng vì là nhà ở tận miền Tây, mất nhiều ngày giờ (tất nhiên anh lo hết phương tiện), hai là tôi không tin viên đá anh có là kim cương.
Tôi yêu cầu anh đem vào tôi sẽ giúp anh. Thấy không thể thuyết phục được tôi, anh buộc lòng đem viên đá vào Saigon sau 2 tuần. Anh cũng đi với hai người bạn để bảo vệ viên ngọc quí và anh chọn một nơi ở rất kiên cố, nhà tường có rào dậu cẩn thận, Viên đá gửi cất vào tủ sắt một cách an toàn! Ngay trong đêm anh vào Saigon, anh đã đến mời tôi ghé nhà, nhưng tôi hẹn sáng hôm sau vì đá quý rất khó phân biệt lúc không có ánh sáng mặt trời...
Sáng hôm sau, anh đến nhà chở tôi bằng xe du lịch rất sang trọng. Nhưng điều thất vọng não nề cho anh là viên ngọc mà anh tưởng là viên kim cương màu xanh chỉ là viên đá Sappire màu xanh mà thôi! Và giá trị của nó tất nhiên không như anh đã mơ ước. Khi tôi cho anh biết viên Sapphier này giá cao nhất là 200 USD thì phản ứng của anh ra sao chắc bạn có thể đoán được! Đây chỉ là một trong những câu chuyện cười ra nước mắt mà tôi biết được nhờ thời gian dài tôi dạy học ngành ngọc học tại Việt Nam.
Trên dưới một ngàn học viên từ Nam ra Bắc nhờ có theo học ngành ngọc học mà tránh được những lầm lẫn tai hại. Dù có hành nghề buôn bán ngọc hay không, mỗi khi gặp nhau, anh em học viên luôn luôn dành cho tôi sự yêu thương và quí mến nếu không nói là sự kính nể nữa... Tại California, tôi đã tình cờ gặp lại 3 người này hiện đều vô cùng thân thiết. Chúng tôi đang chuẩn bị một hướng làm ăn về ngành đá quí tại đây. Chúng tôi yêu đá quí vì chúng tôi tìm thấu ở đá quí một sự quyến rũ rất kỳ bí.
Ai có từng để ý, có từng đến các hiệu kim hoàn hay các cửa hiệu chuyên bán đá quý để tìm hiểu hoặc mua bán kim cương, chắc chắn phải có nghe đến một loại đá có tên là CZ cũng được mang tên là hột xoàn. Và để phân biệt người ta cũng gọi đây là hột xoàn CZ, khi ghi vào hóa đơn cũng ghi là hột xoàn CZ. Ngoài ra, người bán cũng nói CZ này là loại đặc biệt sản xuất trong phòng lab, chứ không phải loại thường nên chất lượng tốt hơn, bảo đảm không phai màu, không mất độ trong suốt, không bị trầy, mẻ cạnh hoặc tiêm đáy đâu... bảo đảm và bảo đảm loại tốt v.v...
Nhưng, CZ là gì" Bạn có biết hay chưa" Công thức hóa học và các đặc tính vật lý, quang học, hóa học của nó ra sao" CZ giống và khác thế nào với kim cương" Có người còn nói loại CZ này của Mỹ, loại CZ của Thái Lan, loại CZ của Bỉ và của Úc nữa... Không có kiến thức căn bản về ngọc học thì bạn chỉ còn tin theo người bán là xong.
Để giúp kiến thức phổ thông về Ngọc, chúng tôi xin nói về CZ hầu bạn. CZ là chữ viết tắt của một loại đá quý làm bằng phương pháp tổng hợp trong phòng thí nghiệm, tức là “Cubic Zirconia”. Vì sao người ta gọi đá này là Cubic Zirconia" Vì nó làm theo công thức hóa học của đá Zircon Zr (SiO4) đọc là Zirconium Silicate. Hình thể kết tinh của Zirconium Silicate là tứ diện lập phương, nên cũng gọi là khối vuông. Chữ Cubic nghĩa là khối vuông...
CZ có độ cứng cao nhất là 7.5 Mohs, tỷ trọng thay đổi từ 4.6 - 4.7, có ánh chiếu thủy tinh, có chiết suất cao nhất là 2.015. Những đặc tính vật lý và hóa học của nói đều hoàn toàn khác những đặc tính của kim cương. Vậy tại sao người ta gọi nó là hột xoàn" Vì CZ có độ trong suốt và có các màu và không màu giống kim cương. Ánh chiếu thủy tinh hay ánh chiếu kim cương (vitreous or adamantine luster) tương tự, rất khó phân biệt bằng mắt thường, nhất là mắt không chuyên môn thì hai ánh chiếu này rất giống nhau.
Mặc dù hiện nay CZ có thể đạt độ cứng 8.5 Mohs, nhưng không sao có thể sánh được với kim cương có độ cứng 10 Mohs. Cách nhau 1.5 theo thang độ cứng Mohs, nhưng thực chất nếu so sánh bằng thang độ cứng của Rosival thì sự cách biệt rất xa. Vì thế, CZ không có độ bền trong không gian và thời gian, CZ rất dễ bị trầy các cạnh giác, bị trầy mặt trăng và dễ bị mẻ cạnh, tiếm đáy... Đối với CZ, việc phân biệt tương đối đơn giản nếu chúng ta quene nhìn hoặc chúng ta có máy thử diamond selector II. CZ không phản ứng khi thử bằng máy thử kim cương.
Vì CZ không được điều chế bằng C (Carbon) nên không thể gọi là hột xoàn nhân tạo mà gọi là hột xoàn giả. Loại xoàn giả này hiện có nhiều nước sản xuất nên chất lượng khác nhau tùy theo từng nơi sản xuất. Để phân biệt, ngoài thị trường người ta thường gọi tên có kèm theo nước sản xuất. Ví dụ xoàn Mỹ, xoàn Úc, xoàn Thái, xoàn B để đễ dàng nhận được nguồn gốc mà cũng để nói lên chất lượng. Xoàn Bỉ, xoàn Úc, xoàn Mỹ đẹp hơn xoàn Thái và tất nhiên đắt giá hơn. Rồi từng loại xoàn giả cũng được phân biệt phân biệt loại sản xuất trong phòng thí nghiệm, loại sản xuất thông thường và giá trị khác nhau.
Do đó, ngay cả việc đi mua một viên xoàn giả để trang sức, để làm đẹp một cách giả tạo, rẻ tiền bạn cũng cần có kiến thức hoặc nếu bạn lại lựa chọn đúng loại mình muốn mua, bạn phải quen nhìn bằng mắt. Ngược lại không kiến thức và kinh nghiệm nhận diện thì vấn đề sẽ chỉ còn trông cậy vào người bán mà thôi!
Vả lại, xoàn giả không chỉ có một loại là CZ đâu. Sopphire nhân tạo kông màu và có màu, Sopphire thiên nhiên không màu và có màu, xoàn xiêm tức là Zirco Silicate thiên nhiên mà một số loại đá thiên nhiên khác cũng có thể bị lầm là kim cương.
Viết đến đây tôi bỗng nhớ lại câu chuyện lầm lẫn kim cương đưa đến hiệu quả đau thương. Lúc còn ở việt Nam, khi đang dạy nghành đá quý học, một anh bạn trung niên khoảng 45 tuổi đến lớp học tìm gặp tôi. Anh cho biết vừa mua một viên kim cương màu xanh dương rất đẹp giá 20 lượng vàng. Anh đã nhờ nhiều tiệm vàng thử dùm bằng máy móc, đã xác định chắc là kim cương. Thậm chí có người còn bằng lòng mua lại với giá 100 lượng vàng mà anh không bán...
Anh ngỏ ý nhờ tôi xem lại chất lượng định giá trị và tìm cách bán viên ngọc quí ấy. Tôi không bằng lòng vì là nhà ở tận miền Tây, mất nhiều ngày giờ (tất nhiên anh lo hết phương tiện), hai là tôi không tin viên đá anh có là kim cương.
Tôi yêu cầu anh đem vào tôi sẽ giúp anh. Thấy không thể thuyết phục được tôi, anh buộc lòng đem viên đá vào Saigon sau 2 tuần. Anh cũng đi với hai người bạn để bảo vệ viên ngọc quí và anh chọn một nơi ở rất kiên cố, nhà tường có rào dậu cẩn thận, Viên đá gửi cất vào tủ sắt một cách an toàn! Ngay trong đêm anh vào Saigon, anh đã đến mời tôi ghé nhà, nhưng tôi hẹn sáng hôm sau vì đá quý rất khó phân biệt lúc không có ánh sáng mặt trời...
Sáng hôm sau, anh đến nhà chở tôi bằng xe du lịch rất sang trọng. Nhưng điều thất vọng não nề cho anh là viên ngọc mà anh tưởng là viên kim cương màu xanh chỉ là viên đá Sappire màu xanh mà thôi! Và giá trị của nó tất nhiên không như anh đã mơ ước. Khi tôi cho anh biết viên Sapphier này giá cao nhất là 200 USD thì phản ứng của anh ra sao chắc bạn có thể đoán được! Đây chỉ là một trong những câu chuyện cười ra nước mắt mà tôi biết được nhờ thời gian dài tôi dạy học ngành ngọc học tại Việt Nam.
Trên dưới một ngàn học viên từ Nam ra Bắc nhờ có theo học ngành ngọc học mà tránh được những lầm lẫn tai hại. Dù có hành nghề buôn bán ngọc hay không, mỗi khi gặp nhau, anh em học viên luôn luôn dành cho tôi sự yêu thương và quí mến nếu không nói là sự kính nể nữa... Tại California, tôi đã tình cờ gặp lại 3 người này hiện đều vô cùng thân thiết. Chúng tôi đang chuẩn bị một hướng làm ăn về ngành đá quí tại đây. Chúng tôi yêu đá quí vì chúng tôi tìm thấu ở đá quí một sự quyến rũ rất kỳ bí.
(Ghi Chú Của Tòa Soạn: Độc giả cần tham khảo về đá quý có thể liên lạc trực tiếp với GS Phạm Văn Chính ở số phone 714-539-2106.)
Gửi ý kiến của bạn
