Tại sao vấn đề người Thượng vùng Tây Nguyên có vẻ trở nên nhức nhối với nhà nước Hà Nội như thế" Có phải vẫn là nỗi nghi ngờ người Mỹ thò tay quấy động" Có phải Hà Nội lo sợ sức phản kháng từ các đòi hỏi trả đất trồng trọt và quyền tự do tôn giáo của người Thượng có thể lan rộng thành cuộc chiến đòi ly khai kiểu như Đông Timor hay Aceh" Và phong trào Tin Lành Dega lập quốc có thật hay không"
Các vấn đề nêu trên thực sự chỉ là mặt ngoài, và chỉ là thói quen đa nghi của các cơ sở tình báo... Cốt tủy vấn đề thực sự nằm trong tim trong óc các lãnh tụ Hà Nội, rằng chưa bao giờ nhà nước nghĩ là cần phải ưu đãi dân thiểu số để họ thực sự tham gia vào các sinh hoạt chính của đất nước. Bởi vì ngay cùng người Kinh với nhau, cùng đồng chí kháng chiến từ 1945 với nhau mà vẫn còn bị kỳ thị, nghi ngờ, đấu tố... thì nói gì là với người Thượng. Việc Hà Nội chọn ông Nông Đức Mạnh vào chức Tổng Bí Thư Đảng CSVN thực sự không có nghĩa là đảng này nhìn các cộng đồng thiểu số như là khối dân cần ưu đãi để có cơ hội bình đẳng, mà nhiều phần chỉ vì cá nhân ông Mạnh đang được cần thiết cho một nhu cầu. Thực tế rằng ngay tới các ông Hồ Chí Minh, Võ Nguyên Giáp, Trần Độ... vẫn còn bị bao vây, kềm kẹp... thì nói chi là dân thường, chứ kể gì tới Kon Tum, Đắc Lắc...
Có một bài học tại Hoa Kỳ mà Đảng CSVN có thể học được, và đang rất cần phải học, đó là phải tạo cơ hội cho các sắc dân thiểu số thăng tiến bên cạnh các sắc dân chính dòng. Đây là giải pháp sẽ tạo ra sự quân bình và hài hòa giữa các sắc dân... Và mới đúng là chiến lược phát triển lâu dài.
Trong một phán quyết mới đây, Tòa Tối Cao Hoa Kỳ phán quyết rằng việc tăng 20 điểm cho sinh viên da đen khi Đại Học Michigan cứu xét tuyển sinh là vi phạm hiến pháp. Tuy nhiên, "việc lượng định từng hồ sơ" để xét ưu đãi yếu tố màu da thì có thể chấp nhận được, và còn là "điều rất nên mong muốn" (highly desirable).
Có vẻ như Tòa Tối Cao đang đi dây nơi đây. Nhưng ý này cụ thể rằng: không thể tăng điểm 20 hàng loạt, mà chỉ có thể xét từng hồ sơ (để xét ưu đãi màu da). Nghĩa là tăng thêm bao nhiêu điểm không cần biết, nhưng đừng làm hàng loạt mà phải làm len lén từng hồ sơ.
Nhưng con số là cách tính gọn nhất. Việc tuyển sinh tại các đại học luật Hoa Kỳ, kể cả tại trường Michigan, trước giờ vẫn dựa trên thang điểm, tới 90% quyết định tuyển sinh là dựa trên 4 yếu tố của từng hồ sơ: điểm thi LSAT, điểm bậc cử nhân của sinh viên, điểm trung bình GPA và màu da của sinh viên. Các hồ sơ sinh viên da đen - tại Michigan và tại hầu hết các trường - vẫn được nâng đỡ dễ dàng.
Và thường dễ dàng tới mức nhiều sinh viên da trắng gọi đó là kỳ thị da trắng. Cho nên nhiều nơi đã tạo ra các lực cản. Thí dụ như ở California, các cử tri đã bỏ phiếu để cấm sử dụng màu da khi xét tuyển sinh cho các đại học tiểu bang năm 1996 (đó là Đề Luật 209). Thì các ban giám hiệu cũng bèn kín đaó nâng đỡ màu da, theo nhận xét của Richard Sander, giáo sư Luạt tại UCLA và là giám đốc phòng nghiên cứu ở đó là Empirical Research Group. Năm 1997, khi buộc phải tuân hành nghiêm ngặt Đề Luật 209 thì lớp học năm thứ nhất chỉ có 1 sinh viên da đen, trường luật Boalt Hall của UC Berkeley liền bị lên án nặng nề, kể cả lên án từ những người đề ra Đề Luật 209, vì ai cũng tin rằng trường nên mở rộng cửa cho đa dạng văn hóa, hệt như xã hội ngoaì đời.
Chịu không nổi búa rìu báo chí, kể từ năm sau, trường Boalt Hall bí mật nâng đỡ tuyển sinh cho da đen bằng cách "lượng định từng cá nhân" để vẫn ưu đãi màu da mà khỏi phạm luật. Màn đi dây thiệt sự là vất vả vì hễ dây căng quá thì hỏng, mà dây chùng quá thì cũng tiêu tùng. Căng hay chùng thì cũng sẽ bị níu áo ra tòa.
Vấn đề tại sao Hoa Kỳ lại muốn ưu đãi màu da" Lý do đầu tiên: trong tiềm thức, người da trắng mang nợ người da đen với một di sản nô lệ khi khai quốc" Một phần nào đúng. Điều đó đúng vì thực sự có các màu da khác mà người da trắng không nghĩ tới ưu đãi bao nhiêu. Thí dụ như da vàng. Phần nữa, người Á Châu bao giờ học cũng giỏi nên việc ưu đãi màu da thường không cần tới, mà vẫn thấy da vàng ngồi tràn ngập các giảng đường đại học Mỹ.
Lý do chính yếu nhất cho viêc tuyển sinh ưu đãi màu da vẫn là: sự thăng tiến đồng đều giữa sắc dân sẽ làm xã hội bền vững, không nhóm dân nào ức hiếp nhóm dân nào, không nhóm dân nào cảm thấy bị đàn áp hay bị bóc lột bởi nhóm dân khác... và như thế thì đã dập tắt ngay tận gốc các cuộc biểu tình, bứng ngay gốc rễ cảm xúc của các phong trào đòi ly khai...
Đó là chỗ mà nhà nước Hà Nội cần phải học cho kỹ.
Dù là người hải ngoại hay quốc nội, dù là người chống cộng tới chiều hay là đón gió về Sài Gòn làm ăn buôn bán, không một người Việt bình thường nào mong muốn có chuyện Tây Nguyên ly khai, hay Bắc Thái lập quốc, hay Phú Quốc tự trị... Bởi vì chỉ mới sứt mẻ một mảnh Thác Bản Giốc, lòng bao nhiêu người đã sôi sục rồi... Mà chìa khóa để giải quyết các cảm xúc của dân sắc tộc thiểu số phải là giúp họ hòa nhập vào dòng chính, hệt như Hoa Kỳ đang làm, rằng phải ưu đãi các bước thăng tiến của người sắc tộc...
Còn có những màu da vô hình khác, mà nhà nước từ sau 1975 đã phân loại để kỳ thị: màu da người Miền Nam và Bắc, màu da người trong và ngoài đảng, màu da người “chế độ cũ” và vân vân, vân vân... Hãy để các màu da cùng hòa nhập nhau đi, thì làm gì mà không được...
Tương tự, chúng ta có thể lý luận thêm rằng, nếu nhà nước Hà Nội muốn bứng tận gốc rễ các phong trào phản kháng từ các tôn giaó, thì không những hãy cho tự do tôn giaó ngay tức khắc mà còn phải chỉ thị địa phương ưu đãi các hoạt động này. Trong một xã hội mà lòng người không ai uất ức, thì xã hội đó sẽ luôn luôn hòa hài bền vững. Không phải đây là chỗ chính các lãnh tụ Hà Nội cũng muốn hay sao" Hãy thả ngay linh mục Nguyễn Văn Lý, trả tự do cho Phạm Hồng Sơn, Lê Chí Quang... hãy để các hòa thượng tự do làm việc và trao trả những gì đã lấy về cho quý Thầy Giáo Hội PGVN Thống Nhất, hãy để người Thượng tự do thờ phượng và trao đất cho họ mưu sinh... Cần phải thấy, lòng dân lúc nào cũng muốn hòa... bất đắc dĩ, tới cùng đường, mới phản kháng. Nay nếu xóa hết mọi lằn ranh, và giúp mọi nhóm dân tộc cùng hòa nhập, gánh vác chuyện nước chuyện đời, chính là cách bền vững nhất để xây dựng và phát triển vậy. Bởi vì trong 1 xã hội tự do, thì sẽ không còn trở lực nào để phát sinh phản kháng, và kinh tế cũng sẽ tăng tốc theo vì ai ai bấy giờ cũng một lòng vậy.
Các vấn đề nêu trên thực sự chỉ là mặt ngoài, và chỉ là thói quen đa nghi của các cơ sở tình báo... Cốt tủy vấn đề thực sự nằm trong tim trong óc các lãnh tụ Hà Nội, rằng chưa bao giờ nhà nước nghĩ là cần phải ưu đãi dân thiểu số để họ thực sự tham gia vào các sinh hoạt chính của đất nước. Bởi vì ngay cùng người Kinh với nhau, cùng đồng chí kháng chiến từ 1945 với nhau mà vẫn còn bị kỳ thị, nghi ngờ, đấu tố... thì nói gì là với người Thượng. Việc Hà Nội chọn ông Nông Đức Mạnh vào chức Tổng Bí Thư Đảng CSVN thực sự không có nghĩa là đảng này nhìn các cộng đồng thiểu số như là khối dân cần ưu đãi để có cơ hội bình đẳng, mà nhiều phần chỉ vì cá nhân ông Mạnh đang được cần thiết cho một nhu cầu. Thực tế rằng ngay tới các ông Hồ Chí Minh, Võ Nguyên Giáp, Trần Độ... vẫn còn bị bao vây, kềm kẹp... thì nói chi là dân thường, chứ kể gì tới Kon Tum, Đắc Lắc...
Có một bài học tại Hoa Kỳ mà Đảng CSVN có thể học được, và đang rất cần phải học, đó là phải tạo cơ hội cho các sắc dân thiểu số thăng tiến bên cạnh các sắc dân chính dòng. Đây là giải pháp sẽ tạo ra sự quân bình và hài hòa giữa các sắc dân... Và mới đúng là chiến lược phát triển lâu dài.
Trong một phán quyết mới đây, Tòa Tối Cao Hoa Kỳ phán quyết rằng việc tăng 20 điểm cho sinh viên da đen khi Đại Học Michigan cứu xét tuyển sinh là vi phạm hiến pháp. Tuy nhiên, "việc lượng định từng hồ sơ" để xét ưu đãi yếu tố màu da thì có thể chấp nhận được, và còn là "điều rất nên mong muốn" (highly desirable).
Có vẻ như Tòa Tối Cao đang đi dây nơi đây. Nhưng ý này cụ thể rằng: không thể tăng điểm 20 hàng loạt, mà chỉ có thể xét từng hồ sơ (để xét ưu đãi màu da). Nghĩa là tăng thêm bao nhiêu điểm không cần biết, nhưng đừng làm hàng loạt mà phải làm len lén từng hồ sơ.
Nhưng con số là cách tính gọn nhất. Việc tuyển sinh tại các đại học luật Hoa Kỳ, kể cả tại trường Michigan, trước giờ vẫn dựa trên thang điểm, tới 90% quyết định tuyển sinh là dựa trên 4 yếu tố của từng hồ sơ: điểm thi LSAT, điểm bậc cử nhân của sinh viên, điểm trung bình GPA và màu da của sinh viên. Các hồ sơ sinh viên da đen - tại Michigan và tại hầu hết các trường - vẫn được nâng đỡ dễ dàng.
Và thường dễ dàng tới mức nhiều sinh viên da trắng gọi đó là kỳ thị da trắng. Cho nên nhiều nơi đã tạo ra các lực cản. Thí dụ như ở California, các cử tri đã bỏ phiếu để cấm sử dụng màu da khi xét tuyển sinh cho các đại học tiểu bang năm 1996 (đó là Đề Luật 209). Thì các ban giám hiệu cũng bèn kín đaó nâng đỡ màu da, theo nhận xét của Richard Sander, giáo sư Luạt tại UCLA và là giám đốc phòng nghiên cứu ở đó là Empirical Research Group. Năm 1997, khi buộc phải tuân hành nghiêm ngặt Đề Luật 209 thì lớp học năm thứ nhất chỉ có 1 sinh viên da đen, trường luật Boalt Hall của UC Berkeley liền bị lên án nặng nề, kể cả lên án từ những người đề ra Đề Luật 209, vì ai cũng tin rằng trường nên mở rộng cửa cho đa dạng văn hóa, hệt như xã hội ngoaì đời.
Chịu không nổi búa rìu báo chí, kể từ năm sau, trường Boalt Hall bí mật nâng đỡ tuyển sinh cho da đen bằng cách "lượng định từng cá nhân" để vẫn ưu đãi màu da mà khỏi phạm luật. Màn đi dây thiệt sự là vất vả vì hễ dây căng quá thì hỏng, mà dây chùng quá thì cũng tiêu tùng. Căng hay chùng thì cũng sẽ bị níu áo ra tòa.
Vấn đề tại sao Hoa Kỳ lại muốn ưu đãi màu da" Lý do đầu tiên: trong tiềm thức, người da trắng mang nợ người da đen với một di sản nô lệ khi khai quốc" Một phần nào đúng. Điều đó đúng vì thực sự có các màu da khác mà người da trắng không nghĩ tới ưu đãi bao nhiêu. Thí dụ như da vàng. Phần nữa, người Á Châu bao giờ học cũng giỏi nên việc ưu đãi màu da thường không cần tới, mà vẫn thấy da vàng ngồi tràn ngập các giảng đường đại học Mỹ.
Lý do chính yếu nhất cho viêc tuyển sinh ưu đãi màu da vẫn là: sự thăng tiến đồng đều giữa sắc dân sẽ làm xã hội bền vững, không nhóm dân nào ức hiếp nhóm dân nào, không nhóm dân nào cảm thấy bị đàn áp hay bị bóc lột bởi nhóm dân khác... và như thế thì đã dập tắt ngay tận gốc các cuộc biểu tình, bứng ngay gốc rễ cảm xúc của các phong trào đòi ly khai...
Đó là chỗ mà nhà nước Hà Nội cần phải học cho kỹ.
Dù là người hải ngoại hay quốc nội, dù là người chống cộng tới chiều hay là đón gió về Sài Gòn làm ăn buôn bán, không một người Việt bình thường nào mong muốn có chuyện Tây Nguyên ly khai, hay Bắc Thái lập quốc, hay Phú Quốc tự trị... Bởi vì chỉ mới sứt mẻ một mảnh Thác Bản Giốc, lòng bao nhiêu người đã sôi sục rồi... Mà chìa khóa để giải quyết các cảm xúc của dân sắc tộc thiểu số phải là giúp họ hòa nhập vào dòng chính, hệt như Hoa Kỳ đang làm, rằng phải ưu đãi các bước thăng tiến của người sắc tộc...
Còn có những màu da vô hình khác, mà nhà nước từ sau 1975 đã phân loại để kỳ thị: màu da người Miền Nam và Bắc, màu da người trong và ngoài đảng, màu da người “chế độ cũ” và vân vân, vân vân... Hãy để các màu da cùng hòa nhập nhau đi, thì làm gì mà không được...
Tương tự, chúng ta có thể lý luận thêm rằng, nếu nhà nước Hà Nội muốn bứng tận gốc rễ các phong trào phản kháng từ các tôn giaó, thì không những hãy cho tự do tôn giaó ngay tức khắc mà còn phải chỉ thị địa phương ưu đãi các hoạt động này. Trong một xã hội mà lòng người không ai uất ức, thì xã hội đó sẽ luôn luôn hòa hài bền vững. Không phải đây là chỗ chính các lãnh tụ Hà Nội cũng muốn hay sao" Hãy thả ngay linh mục Nguyễn Văn Lý, trả tự do cho Phạm Hồng Sơn, Lê Chí Quang... hãy để các hòa thượng tự do làm việc và trao trả những gì đã lấy về cho quý Thầy Giáo Hội PGVN Thống Nhất, hãy để người Thượng tự do thờ phượng và trao đất cho họ mưu sinh... Cần phải thấy, lòng dân lúc nào cũng muốn hòa... bất đắc dĩ, tới cùng đường, mới phản kháng. Nay nếu xóa hết mọi lằn ranh, và giúp mọi nhóm dân tộc cùng hòa nhập, gánh vác chuyện nước chuyện đời, chính là cách bền vững nhất để xây dựng và phát triển vậy. Bởi vì trong 1 xã hội tự do, thì sẽ không còn trở lực nào để phát sinh phản kháng, và kinh tế cũng sẽ tăng tốc theo vì ai ai bấy giờ cũng một lòng vậy.
Gửi ý kiến của bạn
