Chiến tranh và tôn giáo là hai điều nghịch lý. Chúng tôi thiết nghĩ không một tôn giáo nào từ Đông chí Tây chủ trương lấy chiến tranh làm lợi khí để phát triển tín điều, bởi vì mọi tôn giáo đều nêu ra lý tưởng hòa bình và nhân ái. Tuần trước, một bài diễn văn của Giáo Hoàng Benedict XVI đã gây ra một trận bão phẫn nộ trong thế giới Hồi giáo, vì Ngài đã nhắc lại một câu của Hoàng Đế Manuel II Thiên Chúa giáo Byzantine thời Thế kỷ 14, nói với một học giả đối thoại: "Hãy chỉ cho ta xem Mohammad đã đem lại cái gì mới, xem ra chỉ thấy có ác độc và vô nhân đạo, chẳng hạn như ông ta ra lệnh truyền bá đức tin của ông ta bằng luỡi gươm". Một lời nói cổ, với bối cảnh của con người thời cổ.
Làn sóng phẫn nộ và chống đối đã lan truyền mau lẹ bằng lời nói và hành động của các phe tranh đấu quá khích Hồi giáo, đòi Giáo hoàng phải đích thân xin lỗi. Đầu tuần này, tại dinh thự nghỉ mát ở gần La Mã, Benedict đưa ra lời tuyên bố như sau: "Tôi rất tiếc về phản ứng tại một số nước về mấy lời trong bài diễn văn của tôi bị coi như một sự công kích. Thật ra đó chỉ là thuật lại một bản văn từ thời Trung Cổ, không hề có thể nào làm tiêu biểu cho tư tưởng của cá nhân tôi. Ý nghĩa thực sự trong toàn bộ của bài diễn văn đã là và nay vẫn là một lời mời đối thoại chân thành, với niềm tương kính lớn lao". Cố nhiên các phe Hồi giáo quá khích vẫn coi "hối tiếc" kiểu đó là chưa đủ, các nhóm khủng bố al-Qaida lồng lộn, hô hào mở rộng Thánh chiến.
Trong một cuộc biểu tình ở Basra, Nam Iraq, lãnh địa của Hồi giáo Shi-a, cuộc biểu tình khoảng từ 500 đến 1,000 người đã lên án lời nói của Giáo hoàng, đốt hình nộm của Ngài. Tin Reuters cho biết Hội đồng Shura Mujahideen, một tổ chức bảo trợ al-Qaida ở Iraq đã đưa lên Internet tuyên ngôn: "Chúng ta nói với kẻ thờ Thập tự (Giáo Hoàng) rằng ngươi và Tây phương sẽ bị đánh bại, như trường hợp Iraq, Afghanistan và Chechnya. Chúng ta sẽ bẻ gãy thánh giá, đổ rượu ...Chúa trên Trời sẽ giúp người đạo Hồi chiếm thành La Mã...Chúa sẽ giúp chúng ta cắt cổ chúng nó, tiền bạc và con cháu chúng nó sẽ là tiền thưởng dành cho mujahideen...". Mujahideen là tên gọi của những đoàn du kích Hồi giáo năm 1989 đã đánh quân đội Liên Xô phải bỏ chạy khỏi Afghanistan.
Do thái giáo, Thiên chúa giáo, Hồi giáo cùng có một ông tổ chung là Abraham, cũng như người cùng một gia đình. Từ cả ngàn năm qua, đại gia dình này đã từng có nhiều trận chiến đẫm máu và kinh nghiệm cho thấy mời anh em trong nhà họp với nhau để hòa giải là chuyện thiên nan vạn nan. Vậy thiếu gì cách mời mà phải đưa ra lời mời có lót mấy chữ "dễ giận" đó" Tại sao không nói: "Vì Hồi giáo và Ky-tô-giáo cùng thờ một vị Thần duy nhất ở trên trời, đấng Sáng tạo Trời và Đất, nên đã có nơi thật rộng rãi để thỏa hiệp và hợp tác với nhau". Lời nói đó là của Đức Giáo Hoàng John Paul II, vị tiền nhiệm của Benedict ngày nay. John Paul II đã nói không phải vào thời bình, mà nói đúng lúc tình hình khủng hoảng gay go nhất, vài ngày sau vụ khủng bố 9/11 đánh vào Mỹ. Giáo hội Vatican ngày nay đã có dự định làm làm lễ phong thánh cho Ngài. Năm 1999, khi báo Time đề nghị chọn Người của Thế kỷ 20, tôi đã viết bài Bình luận góp ý kiến nên chọn Đức Giáo Hoàng John Paul II vì công đức cao cả của Ngài đối với hòa bình Thế giới, nhất là đã góp phần âm thầm, nhưng không nhỏ, vào việc làm sụp đổ các chế độ Cộng sản Nga và Đông Âu. Nhưng báo Time đã chọn người khác là nhà bác học Albert Einstein.
Bây giờ hiển nhiên Giáo Hoàng Benedict đã đưa ra một lập trường cứng rắn hơn vị tiền nhiệm của Ngài. Tại sao vậy" Trước hết phải nhìn nhận Ngài là một nhà thông thái từ lâu trước khi lên ngôi Giáo Hoàng. Benedict không hề chống Hồi giáo, nhưng Ngài đã đưa ra bàn tay sắt bọc nhung để mời đối thoại. Đó là nhằm vào chủ nghĩa khủng bố của những thành phần quá khích Hồi giáo, đồng thời cũng dọn đường cho một sự thách thức: Yêu cầu các nước Hồi giáo dành những quyền hạn và sự tự do cho những người Ky-tô-giáo và những thiểu số tôn giáo khác, cũng giống như những người Hồi giáo đang được hưởng ở các nước phương Tây. Cá nhân Giáo Hoàng Benedict vẫn có sự cởi mở đối với Hồi giáo. Năm xưa Đạo trưởng của Iran là Ayatollah Emani Kashani, thành viên của Hội Đồng Phòng Vệ đầy quyền uy ở Iran, viết một cuốn sách so sánh thuyết mạt-thế (một ngành của Thần học) giữa Hồi giáo và Ky-tô giáo, Bebedict, lúc đó còn là Hồng y Joseph Ratzinger, đã trao đổi ý kiến với Kashani tại Vatican. Năm ngoái sau khi lên ngôi Giáo Hoàng, Benedict đã ngỏ lời cám ơn các vị đại diện của Hồi giáo đã đến dự cuộc hội nghị liên-tôn. Và trong một cuộc họp với những người Hồi giáo mùa hè năm nay ở Cologne Đức, Giáo Hoàng Benedict đã hô hào cùng chung nỗ lực "đẩy ngược lại ngọn trào của sự cuồng tín đang làm phương hại đến mạng sống của biết bao con người và cản trở bước tiến về phía hòa bình thế giới".
Giờ đây Gia-tô-giáo La Mã duới quyền lãnh đạo của Benedict đã bước đến một lập trường có tính phê phán hơn đối với chủ nghĩa duy căn của Hồi Giáo, người ta lo ngại tự hỏi: Phải chăng chiến tranh tôn giáo sẽ bùng nổ" Lịch sử đã có Thập tự chinh của Công giáo đối chọi với Thánh chiến Hồi giáo ở Trung Đông. Nó đẫm máu tàn bạo nhưng vẫn chỉ là quy mô nhỏ. Ngày nay nếu có chiến tranh tôn giáo, nó có thể sẽ lan tràn khắp thế giới và với nghệ thuật chiến tranh quái đản như ngày nay, nó sẽ thật thảm khốc. Nhưng tôi nghĩ, nếu gọi là Thánh chiến của Hồi giáo, nó đã được phát động trên toàn thế giới rồi, kể từ vụ 9/11 ở Mỹ, rút cục quy mô của nó ngày nay dù lớn hơn vẫn có giới hạn. Trong khi đó Ky-tô giáo cho đến nay chỉ thụ động và cũng không mù quáng đến độ phát động Thập tự chinh để gây đại họa cho thế giới, nhưng cũng cần phải có một lập trường tích cực hợp thời thế hơn trước.
Trong các cuộc xung đột trên cõi đời này, những người tranh đấu cho bất cứ lý tưởng nào, dù là chính trị hay tín ngưỡng, mọi sự ngu muội, thiếu lý trí cũng giống như một con bò rừng nổi điên nhắm mắt húc càn, chỉ làm hại chớ không làm lợi cho chính nghĩa của họ.
Gửi ý kiến của bạn
