Bạn,
Theo các nhà nghiên cứu nhân văn, làng Kiên Mỹ nằm bên bờ sông Côn (Tây Sơn, Bình Định) là nơi xuất phát của tiếng trống trận Tây Sơn. Các nhà nghiên cứu phân tích rằng khi nói đến đất Tây Sơn là nói đến truyền thống thượng võ, mà trong bề dày của truyền thống này là những bài trống trận chiếm một vị trí vô cùng quan trọng. Vừa qua, báo Tuổi Trẻ đã phổ biến bài viết của một nhà nghiên cứu trình bày những đặc điểm của nhạc võ Tây Sơn như sau.
Theo các nhà nghiên cứu nhân văn, làng Kiên Mỹ nằm bên bờ sông Côn (Tây Sơn, Bình Định) là nơi xuất phát của tiếng trống trận Tây Sơn. Các nhà nghiên cứu phân tích rằng khi nói đến đất Tây Sơn là nói đến truyền thống thượng võ, mà trong bề dày của truyền thống này là những bài trống trận chiếm một vị trí vô cùng quan trọng. Vừa qua, báo Tuổi Trẻ đã phổ biến bài viết của một nhà nghiên cứu trình bày những đặc điểm của nhạc võ Tây Sơn như sau.
Trống trận vang trên đất Tây Sơn hoàn toàn không hề giống tiếng trống của bất cứ nơi đâu trên đất nước, và cũng chẳng nơi đâu trên thế giới có được tiếng trống như vậy. Nhạc võ Tây Sơn như tên gọi gồm hai bộ phận: nhạc và võ với các thành viên chủ yếu là người của các dòng họ lâu đời trên đất Tây Sơn: Nguyễn, Bùi, Võ và trung tâm đội nhạc là chị Nguyễn Thị Thuận, người điều khiển dàn trống trận 12 chiếc tượng trưng cho thập nhị địa chi (tí, sửu, dần, mẹo...).
Trống trận của nhạc võ Tây Sơn chỉ có ba hồi: xuất quân, xung trận-công thành, khải hoàn. Hoàn toàn không có hồi lui quân hoặc thu quân như trống trận của các triều đại khác cũng như quân đội nhiều quốc gia khác trên thế giới. Nhiều du khách, kể cả các nhà nghiên cứu đều lấy làm thú vị khi phát giác ra chi tiết này. Có lẽ do hễ đánh là thắng nên cứ sau mỗi lần công thành là hồi khải hoàn lại có dịp vang lên, về sau những hồi lui quân, thu quân không dịp được sử dụng. Kể cũng không lấy gì làm lạ vì trong đời cầm quân của mình, vị hoàng đế có tên tuổi gắn liền với bài trống độc đáo này là hoàng đế Quang Trung chưa một lần thua trận, đội quân của ông cũng chưa hề lùi bước trước kẻ thù nào.
Khi đôi dùi trống trong tay chị Thuận thi nhau chạy loang loáng trên mặt trống, tang trống, lập tức người nghe có cảm giác máu huyết trong người ào ạt, cuồn cuộn trong từng mao mạch. Đệm theo tiếng trống là tiếng kèn xôna khi ngạo nghễ, khi réo rắt reo vui. Tiếng trống khi rền vang quyết liệt, cổ vũ ba quân xông lên, nhưng cũng có lúc khoan hòa, thúc giục, đủ sức lay chuyển ý chí của kẻ thù. Tiếng trống của nhạc võ Tây Sơn như một phương thức của nghệ thuật tâm công đánh thẳng vào tâm lý kẻ địch, làm rệu rã ý chí chiến đấu của đối phương. Một lần hầu chuyện với một lão võ sư, ông cho biết: Trống trận Tây Sơn không chỉ là hiệu lệnh hành quân, là cách các tướng chuyển những mệnh lệnh chiến đấu điều binh khiển tướng. Nó hàm chứa nhiều đòn thế võ thuật siêu đẳng. Khi xưa, người đánh trống trận cũng phải tự chiến đấu để vừa bảo vệ mình vừa bảo vệ tiếng trống, tín hiệu giữ nhịp trận đánh không bị ngắt quãng. Chính vì lẽ đó mà đôi dùi trống, động tác đánh trống, bộ pháp di chuyển cũng là một nghệ thuật tự vệ. Khi đánh trống trận, người đánh hết sức di chuyển linh hoạt, bất cứ bộ phận nào của thân thể cũng có thể sử dụng để đối địch. Tuy nhiên, nếu quan sát kỹ sẽ thấy tính sát phạt của những đòn thế này không cao, nó mang tính răn đe nhiều hơn. Vã lại, người đánh trống cũng được người múa cờ (cũng hàm chứa nghệ thuật tự vệ) hỗ trợ.
Bạn,
Tác giả viết tiếp: "Khi về đất Tây Sơn những ngày cuối năm, được nghe tiếng trống trận Tây Sơn, khách xa quê có cảm giác như trăm vạn hùng binh đang lớp lớp xông lên, nhưng trong tiếng trống vang rền đó lại ánh lên một triết lý thấm đẫm chất nhân văn của dân tộc: khoan hòa nhưng kiên quyết."
Gửi ý kiến của bạn
