Iran cho biết sẵn sàng thảo luận "nghiêm chỉnh" đề nghị của Anh, Trung Quốc, Nga, Pháp, Đức và Thụy Sĩ đại diện Mỹ. Đây là đề nghị "cây gậy và củ cà-rốt", theo đó nếu chịu ngừng thanh lọc uranium, Iran sẽ được hưởng nhiều mối lợi về mọi mặt. Vụ Iran thanh lọc uranium có khả năng làm bom nguyên tử đã gây căng thẳng từ nhiều tháng qua và mới đây Tổng Thống Bush đã cảnh cáo Iran nếu không ngừng, sẽ bị trừng phạt nặng. Bush còn nói Mỹ không có kế hoạch đánh phủ đầu, nhưng vẫn không loại trừ giải pháp quân sự. Để trả lời, cuối tuần qua Iran đã thao diễn quân sự, phóng thử các loại hỏa tiễn tầm trung và nói Iran có quyền thực hiện chương trình nguyên tử năng vì hòa bình. Bây giờ Iran chấp nhận nói chuyện nhưng vẫn không nói gì đến ngừng thanh lọc, tại sao vậy"
Hãy nhìn qua tình hình Trung Đông vào lúc này. Mấu chốt vẫn là vụ ngừng bắn mong manh giữa Israel và Hezbollah. Quân Israel đã bắt đầu rút khỏi miền Nam Lebanon, khoảng 3,000 quân chính quy Lebanon đã đến tiếp thu, nhưng quân đội LHQ vẫn chỉ có lèo tèo, còn đại quân dự định đến 15,000 người vẫn chưa có và không biết bao giờ mới có. Tình thế này kéo dài chỉ có lợi cho du kích Hezbollah và người đỡ đầu là Iran. Lãnh tụ Hezbollah ngạo nghễ nói đã thắng vẻ vang. Lần đầu tiên một toán du kích A rập đã chặn đánh được quân Israel, gây thương vong nặng. Quân đội Israel xưa nay có tiếng là mạnh nhất Trung Đông. Sau cuộc chiến 34 ngày, nội bộ quân và chính Israel đã bắt đầu có sự rạn nứt.
Nhưng chiến thắng lớn nhất của Hezbollah là chiến thắng tâm lý. Trong khi Hezbollah còn cầm cự ngang ngửa với Israel, dân A rập ở nhiều nước đã biểu tình hoan hô Hezbollah, đả đảo Israel và không quên đả đảo luôn cả Mỹ vì họ cho là Mỹ cầm đầu Israel. Sau khi ngừng bắn, Hezbollah không chịu từ bỏ vũ khí như Israel yêu cầu, danh tiếng Hezbollah lại nổi lên như cồn, Tuần này, nước A Rập Qatar, đồng minh thân thiết nhất của Mỹ ở Trung Đông - Mỹ đặt đại bản doanh quân đội và có căn cứ quân sự lớn ở nước này - đã chính thức tuyên bố ủng hộ Hezbollah. Nói chung bất cứ nước A rập nào, dù thân Mỹ hay không thân Mỹ, hễ nói đến đánh Do thái là tất cả đều ủng hộ. Thành ra sau cuộc chiến, ảnh hưởng Hezbollah đang âm thầm lan rộng trong quần chúng các dân tộc A râp. Về mặt này Hezbollah đã chơi trội hơn tổ chức khủng bố của bin Laden. Lãnh tụ Iran xoa tay cười khoan khoái. Ông ta đã tích trữ được bạo lực trong khi chờ tích trữ...bom nguyên tử.
Khi bắt đầu thảo hoạch dự án nghị quyết ngừng bắn, Mỹ có đồng minh là Pháp cùng đưa ra bản thảo đầu tiên nhưng bị kẹt vì các nước A rập cho là có lợi cho Israel. Mỹ-Pháp đành phải sửa lại nghị quyết, trong đó không nói đến giải giới Hezbollah mà chỉ nói chính phủ Lebanon sẽ kiểm soát toàn thể miền Nam lãnh thổ. Nghị quyết cũng nói đến việc thành lập một đạo quân quốc tế 15,000 người để cùng 15,000 quân Lebanon kiểm soát vùng Nam Lebanon, nhưng không nói rõ sứ mạng và vai trò kiểm soát hòa bình như thế nào. Một kế hoạch lỏng lẻo đầy sơ hở như vậy lại được Pháp ủng hộ mạnh và thuyết phục Mỹ phải nhận, với lời hứa quân Pháp sẽ lãnh đạo đoàn quân quốc tế. Trong lúc cả thế giới đều hô hào ngừng bắn, chấm dứt bạo lực, Mỹ cũng đành phải làm áp lực với Israel chấp nhận ngừng bắn.
Cuộc ngừng bắn mong manh, bây giờ nó còn đi khập khiễng. Việc thành lập quân đội quốc tế đã bị chậm. Pháp tuần này cho biết chỉ sẵn sàng gửi 200 công binh đến tham gia quân quốc tế nên không thể lãnh đạo. Trước khi có ngừng bắn, Pháp nói sẽ gửi 3,000 quân và còn đòi Israel phải hủy bỏ phong tỏa Lebanon để LHQ làm việc. Bây giờ ông đồng minh Pháp giở quẻ, vai trò lãnh đạo được dành cho Ý, vì Ý sẽ gửi 3,000 quân đến. LHQ sẽ đưa 13,000 quân đến, cộng với 2,000 quan sát viên đã có mặt nên tất cả là 15,000 quân. Thế nhưng việc gom quân còn rắc rối. Ý nói chưa thể gửi quân ngay nếu LHQ không xác nhận rõ quyền hạn của quân quốc tế. Các nước Âu châu theo gương cũng nói chưa thể gửi quân trước khi thảo luận về sứ mạng. Tây Ban Nha nói không gửi quân, còn Úc đã có quân ở Iraq và Afghanistan nên cũng không chịu gia nhập quân quốc tế. Riêng đồng minh trung kiên của Mỹ là Anh quốc lần này không thấy hé răng, có lẽ vì còn lo vụ khủng bố âm mưu làm nổ 10 chuyến bay chở khách qua Mỹ. Phía Israel nói không chấp nhận quân của ba nước Hồi giáo là Pakistan, Malaysia và Bangladesh, vì 3 nước này không nhìn nhận Israel. Ngoại trưởng Israel nói tình hình Lebanon trong trạng thái sắp nổ lớn, nếu quân LHQ không mau đến.
Trong khi chờ đợi, thiết tưởng cũng nên nhìn đến hai lò lửa khác làm dân Mỹ quan tâm. Ở Iraq, sau vụ quân nổi loạn bắn sẻ giết chết 19 người và làm bị thương hàng chục người trong một vụ lễ lớn của Hồi giáo Shi-a, người ta nói "tiểu nội chiến" đã bắt đầu. Mỹ đã phải gọi thêm Thủy quân lục chiến để tăng quân ở Iraq. Tại Afghanistan, quân Taliban hầu như làm chủ miền Nam nước này, số thương vong Mỹ và quân đồng minh mỗi lúc một lên cao. Cùng lúc đó, số lượng sản xuất nha phiến của người dân cũng lên cao. Đó là hai mặt trận nóng có quân Mỹ tham chiến ở Trung Đông. Còn một mặt trận nguội, mặt trận ngoại giao về vấn đề bom nguyên tử của Bắc Hàn. Mới đây CIA Mỹ nhận thấy có nhiều hoạt động khả nghi ở gần địa điểm mà trước đây Bắc Hàn đã cho nổ thử một quả bom nguyên tử. Cuộc thương thuyết về vấn đề nguyên tử Bắc Hàn vẫn dậm chân tại chỗ. Có lẽ Kim Chánh Nhật còn mãi xem chuyện dài Trung Đông.
Tình thế như trên khiến Iran đã có một lá bài tẩy xì trong canh bạc Trung Đông và vào đúng lúc Mỹ sắp có cuộc bầu cử Quốc hội, Iran bỗng nhận lời thảo luận. Để làm gì vậy" Không phải để ăn củ cà-rốt, mà để đòi thêm nhiều củ cà-rốt khác. Mục tiêu của Iran là gây chia rẽ trong nội bộ Mỹ nhân mùa bầu cử, chia rẽ giữa Mỹ và đồng minh, và tối hậu là muốn được Mỹ lập bang giao để củng cố chế độ thần quyền độc đoán. Tuần này Mỹ đã cấp chiếu khán cho Mohammad Khatami, cựu Tổng Thống Iran sau cuộc cách mạng Hồi giáo năm 1979, đến Mỹ vào tháng tới để diễn thuyết.
Gửi ý kiến của bạn
