Loại bệnh điên vCJD của loài người, tạm gọi là bệnh hoại não hay hư óc, không phải do ăn nhằm thịt bò điên BSE đâu! Tin tức mới nhất xác định như thế. Bệnh vCJD truyền nhiễm từ máu người bệnh, chứ không truyền nhiễm từ bò bệnh BSE. Bệnh của bò lây qua con bò, chớ bò bệnh không lây qua người. Mà bệnh hoại não chỉ xảy ra cho 1 (một) người trong mỗi 1 triệu (million) người ở Hoa Kỳ mỗi năm. Vậy chớ sợ ăn thịt bò, chớ sợ xương bò. Lo lắng vô căn cứ như thế, người Việt mình gọi là "lo bò trắng răng".
Hồi cuối năm 2003, khi tiểu bang Washington khám phá 1 con bò điên du nhập từ biên giới Canada láng giềng, dân Mỹ chỉ giật mình chút xíu thôi. Không có bao nhiêu người nhẹ dạ tin rằng Hoa Kỳ sẽ nổi lên dịch bò điên kinh khủng như ở Anh. Thống kê của Viện Gallup ghi nhận 90% dân Mỹ vẫn tỉnh bơ tiêu thụ thịt bò. Tại sao" Thứ nhất: vì hệ thống kiểm soát thực phẩm ở Mỹ được xem là chặt chẽ và an toàn nhất trên thế giới. Thứ hai: vì bệnh hoại não vCJD vô cùng hiếm. Thứ ba: y khoa chưa thể chứng minh được rằng "bệnh bò điên BSE" có liên hệ đến "bệnh người điên vCJD".
Bệnh Hoại Não vCJD
vCJD là "variant Creutzfeldt-Jacob Disease", là loại bệnh hoại não biến thể (variant) từ bệnh hoại não CJD. Nó khiến người ta giảm trí nhớ, nói năng lọng cọng, đi đứng không vững, não bộ bị tàn phá như cháy rừng, rồi chết trong vòng vài tháng. Vô phương cứu chữa. Đa số bệnh nhân ở tuổi 55-65, rất hiếm thấy trong giới trẻ. 95% bệnh hoại não biến thể vCJD được khám phá ở bên Anh Quốc.
Bộ Y Tế Anh Quốc vừa tuyên bố bệnh vCJD lây từ người sang người, không phải từ bò sang người. Bệnh người điên vCJD này không phải do ăn nhằm thịt bò điên nhiễm bệnh BSE. Tin này do ký giả Clive Cookson loan trên báo Financial Times ngày 6-2-2004 mới đây. Hai chuyên gia y tế Adriano Aguzzi và Markus Glatzel thuộc University Hospital of Zurich, Switzerland (Thụy Sĩ) nhấn mạnh và cảnh giác: bệnh vCJD có thể lây theo đường máu huyết.
Trong bài nhận định "New variant Creutzfeldt-Jakob Disease: The epidemic that never was", đăng trên đặc san y khoa British Medical Journal, chuyên gia George V. Venters bên Anh Quốc nói rằng lý thuyết "bò lây người" là sai bét. Ông khẳng định rằng khoa học hiện nay không có chứng cớ trực tiếp (direct evidence) nào xác định "bệnh bò điên BSE" có thể gây ra "bệnh người điên vCJD". Ông nói: lý thuyết đó chưa được thử nghiệm và chưa xác định.
Trong 60 triệu người Anh, chỉ có 130 người bệnh vCJD, tỷ lệ là 2/10,000. Tại Hoa Kỳ, mỗi năm chỉ có 1 người chết vì bệnh hoại não vCJD trong 1 triệu người, tức 1/10,000. Nếu tính trên dân số 280 triệu người Mỹ, thì tỷ lệ này "cực kỳ nhỏ" nữa. Hãy so với con số 400,000 người chết vì thuốc lá mỗi một năm ở Hoa Kỳ!
Bệnh Bò Điên BSE
BSE tức "Bovine Spongiform Encephalopathy", gọi nôm na là Mad Cow Disease, khởi nguồn từ tế bào protein bị biến thể gọi là "prions". Giới khoa học gia tin rằng: con bò nào ăn nhằm tế bào biến thể prions, thì óc bị phá hoại, nổi điên, đứng chao đảo, và lăn ra chết trong một thời gian ngắn. Từ lâu, Bộ Nông Nghiệp Hoa Kỳ cấm nhập cảng thịt bò từ những quốc gia nào có bò bệnh điên BSE.
Gần đây, năm 1997, Cơ Quan Kiểm Thực Phẩm và Dược Phẩm (Food and Drug Administration, FDA) của Hoa Kỳ nghiêm cấm không cho nuôi bò-dê-trừu bằng thức ăn chứa chất đạm thú vật (animal proteins). Các chuyên gia y tế Mỹ liên tục thanh tra và kiểm soát kỹ nghệ chăn nuôi, thường xuyên trích lấy óc bò (biopsies) thử nghiệm, tìm bệnh BSE. Sau 12,000 cuộc thử nghiệm, không hề có 1 vụ bệnh BSE nào được ghi nhận ở Mỹ.
Hồi năm 2001, trung tâm nghiên cứu Harvard Center for Risk Analysis trình làng các nghiên cứu khoa học, khẳng định rằng: nguy cơ bệnh bò điên BSE mà lây qua con người là "cực kỳ thấp" (extraordinary low). Sự rủi ro được xem là cực kỳ nhỏ, óc người khó nhiễm bệnh từ óc bò. Tuy nhiên, để bảo vệ giới tiêu thụ ở Mỹ, Cơ Quan FDA ra lệnh yêu cầu các cơ xưởng xẻ thịt và bán thịt hãy liệng bỏ óc bò, sọ bò, và rút bỏ tuỷ xương sống. Đó là những thứ có thể chứa mầm mống bệnh BSE. Nếu e sợ, thì chúng ta đừng dùng xương sọ, xương sống, xương đuôi là có thể dính chất óc và tủy sống của bò. Còn các loại xương ống chân hay xương sườn, có gì mà sợ " Tế bào biến thể prions không sinh tồn được khi bị nấu nướng, khi lọt vào hệ thống tiêu hoá và hệ thống miễn nhiễm trong cơ thể con người. Ông Venters cho biết như vậy.
Không Sợ Hãi Vô Cớ
Bệnh bò điên BSE là nổi ám ảnh, vì nó từng thật sự gây kinh hoàng cho Âu Châu, nhất là Anh Quốc. Nhưng ở Hoa Kỳ thì rất an toàn. Tuy nhiên, người Mỹ có thể bị hốt hoảng sảng, do bởi có những thế lực "thừa nước đục thả câu", tấn công kỹ nghệ chăn nuôi gia súc, nhằm quảng cáo các thực phẩm "chay", "thiên nhiên", "hữu cơ", gọi là natural organic foods. Trong bài nhận định "Crying Wolf Over Mad Cow Disease", chuyên gia Alex Avery, giám đốc trung tâm nghiên cứu thực phẩm toàn cầu Center for Global Food Issues cho biết: các tổ chức mậu dịch và cơ xưởng sản xuất thực phẩm thiên nhiên đang mở chiến dịch tấn công và khai thác vụ bò điên. Bởi vì họ muốn bán các loại thức ăn đắt tiền làm bằng ngũ cốc, rau cải, đậu nành... mà họ cho là an toàn, lợi cho sức khoẻ.
Ông Ronnie Cummins người đứng đầu hiệp hội Organic Consumers Association nhìn nhận là ngành kỹ nghệ buôn bán thực phẩm thiên nhiên đang có hy vọng tràn trề. Họ muốn loại sản phẩm này bán chạy hơn. Công ty Stonyfield Organic Yogurt và Whole Foods Market bỏ tiền ra vận động, mong thiên hạ sợ ăn các món làm bằng thịt bò. Họ chú ý vấn đề buôn bán, hơn là trình bày sự thật và sự an toàn. Có chắc gì "organic beef" an toàn hơn "non-organic beef", vì cả hệ thống thực phẩm của Hoa Kỳ đều được bảo vệ bằng nhau. Một số ký giả báo chí được trả tiền hậu hĩ, để quảng cáo rằng nông dân nuôi trồng thực phẩm hữu cơ không dùng kích thích tố (hormones) và thuốc rầy trừ sâu bọ (pesticides). Trên thực tế, có nhiều loại thuốc trừ sâu rất an toàn cho mọi loại nông trại.
Có một dạo, giới hoạt động môi sinh la hoảng rằng cá hồi (salmon) nuôi trong ao hồ chứa chất độc ô nhiễm, gây bệnh ung thư. Sự thật thế nào " Mức ô nhiễm trong cá salmon ấy thiệt sự là 40 lần thấp hơn mức an toàn được thiết lập bởi Cơ Quan FDA Hoa Kỳ, World Health Organization (Tổ Chức Y Tế Thế Giới) và Cộng Đồng Âu Châu. Thêm một vụ khác: hồi năm 1989, chương trình truyền hình Sixty Minutes la hoảng rằng trái bôm (táo) bị dính hoá chất Alar, có thể gây ra bệnh ung thư. Vụ này khiến có các trường học lấy trái bôm ra khỏi thực đơn ăn trưa cho học sinh ! Cho dù giới chuyên gia y tế bác bỏ tin này, nhưng nó cũng đã khiến thị trường trái bôm bị thiệt hại hàng trăm triệu đô la Mỹ ! Tin vịt dễ gây tai hại vậy !
Học giả Steven Milloy thuộc viện nghiên cứu Cato Institute, tác giả quyển "Junk Science Judo: Self-Defense Against Health Scares and Scams" có viết bài nhận định "Don't Have A Cow" đăng trên báo Los Angeles Times ngày 2-1-2004, trấn an dân Mỹ: đừng có hốt hoảng sợ điên vô căn cứ, vì bệnh bò điên BSE. Ông nói loại bệnh hoại não CJD và vCJD chẳng có liên hệ gì đến bệnh bò điên BSE cả. Bệnh bò điên bùng nổ ra ở Anh từ 1986, rồi 8 năm sau người ta phát giác ra loại bệnh hoại não biến thể vCJD cũng ở Anh, nhưng nào có chứng cớ gì đâu về mối liên hệ giữa 2 bệnh này !
Chuyên gia Steven E. Hyman, giám đốc Viện Nghiên Cứu Tâm Thần Quốc Gia Hoa Kỳ, US National Institute of Mental Health, nói rằng: "Rất dễ gây ra sự sợ hãi trong quần chúng, và rất khó trấn an người ta dù với các dữ kiện khoa học hẳn hoi". Giới truyền thông, chính trị gia, các nhóm người cục bộ có thể gây không khí sợ hãi trong quần chúng, dù vô lý, cho những mục tiêu riêng tư của họ.
Thiên hạ cổ kim luôn có những kẻ đầy mưu thuật chính trị, ưa giở những thói "thanh đông kích tây" (đánh lạc hướng), "minh tri cố muội" (biết rõ mà làm như không biết), "vô trung sinh hữu" (không có mà làm thành có), "sát kê hách hầu" (giết gà cho khỉ sợ), "phao bác dẫn ngọc" (ném hòn ngói để thu về hòn ngọc)... Hãy hiểu biết và cảnh giác! Không có lý do gì chính đáng khiến chúng ta sợ ăn thịt bò, nhất là ở Mỹ! Cứ bình thản thưởng thức các món khoái khẩu: bò bí tết, bò tái chanh, bò viên, bò lúc lắc, bò nướng vĩ, phở bò, bún bò huế, nem bò, sườn bò nướng, bò bảy món....
Nguyễn Hoàng Lan
02-14-2004
Hồi cuối năm 2003, khi tiểu bang Washington khám phá 1 con bò điên du nhập từ biên giới Canada láng giềng, dân Mỹ chỉ giật mình chút xíu thôi. Không có bao nhiêu người nhẹ dạ tin rằng Hoa Kỳ sẽ nổi lên dịch bò điên kinh khủng như ở Anh. Thống kê của Viện Gallup ghi nhận 90% dân Mỹ vẫn tỉnh bơ tiêu thụ thịt bò. Tại sao" Thứ nhất: vì hệ thống kiểm soát thực phẩm ở Mỹ được xem là chặt chẽ và an toàn nhất trên thế giới. Thứ hai: vì bệnh hoại não vCJD vô cùng hiếm. Thứ ba: y khoa chưa thể chứng minh được rằng "bệnh bò điên BSE" có liên hệ đến "bệnh người điên vCJD".
Bệnh Hoại Não vCJD
vCJD là "variant Creutzfeldt-Jacob Disease", là loại bệnh hoại não biến thể (variant) từ bệnh hoại não CJD. Nó khiến người ta giảm trí nhớ, nói năng lọng cọng, đi đứng không vững, não bộ bị tàn phá như cháy rừng, rồi chết trong vòng vài tháng. Vô phương cứu chữa. Đa số bệnh nhân ở tuổi 55-65, rất hiếm thấy trong giới trẻ. 95% bệnh hoại não biến thể vCJD được khám phá ở bên Anh Quốc.
Bộ Y Tế Anh Quốc vừa tuyên bố bệnh vCJD lây từ người sang người, không phải từ bò sang người. Bệnh người điên vCJD này không phải do ăn nhằm thịt bò điên nhiễm bệnh BSE. Tin này do ký giả Clive Cookson loan trên báo Financial Times ngày 6-2-2004 mới đây. Hai chuyên gia y tế Adriano Aguzzi và Markus Glatzel thuộc University Hospital of Zurich, Switzerland (Thụy Sĩ) nhấn mạnh và cảnh giác: bệnh vCJD có thể lây theo đường máu huyết.
Trong bài nhận định "New variant Creutzfeldt-Jakob Disease: The epidemic that never was", đăng trên đặc san y khoa British Medical Journal, chuyên gia George V. Venters bên Anh Quốc nói rằng lý thuyết "bò lây người" là sai bét. Ông khẳng định rằng khoa học hiện nay không có chứng cớ trực tiếp (direct evidence) nào xác định "bệnh bò điên BSE" có thể gây ra "bệnh người điên vCJD". Ông nói: lý thuyết đó chưa được thử nghiệm và chưa xác định.
Trong 60 triệu người Anh, chỉ có 130 người bệnh vCJD, tỷ lệ là 2/10,000. Tại Hoa Kỳ, mỗi năm chỉ có 1 người chết vì bệnh hoại não vCJD trong 1 triệu người, tức 1/10,000. Nếu tính trên dân số 280 triệu người Mỹ, thì tỷ lệ này "cực kỳ nhỏ" nữa. Hãy so với con số 400,000 người chết vì thuốc lá mỗi một năm ở Hoa Kỳ!
Bệnh Bò Điên BSE
BSE tức "Bovine Spongiform Encephalopathy", gọi nôm na là Mad Cow Disease, khởi nguồn từ tế bào protein bị biến thể gọi là "prions". Giới khoa học gia tin rằng: con bò nào ăn nhằm tế bào biến thể prions, thì óc bị phá hoại, nổi điên, đứng chao đảo, và lăn ra chết trong một thời gian ngắn. Từ lâu, Bộ Nông Nghiệp Hoa Kỳ cấm nhập cảng thịt bò từ những quốc gia nào có bò bệnh điên BSE.
Gần đây, năm 1997, Cơ Quan Kiểm Thực Phẩm và Dược Phẩm (Food and Drug Administration, FDA) của Hoa Kỳ nghiêm cấm không cho nuôi bò-dê-trừu bằng thức ăn chứa chất đạm thú vật (animal proteins). Các chuyên gia y tế Mỹ liên tục thanh tra và kiểm soát kỹ nghệ chăn nuôi, thường xuyên trích lấy óc bò (biopsies) thử nghiệm, tìm bệnh BSE. Sau 12,000 cuộc thử nghiệm, không hề có 1 vụ bệnh BSE nào được ghi nhận ở Mỹ.
Hồi năm 2001, trung tâm nghiên cứu Harvard Center for Risk Analysis trình làng các nghiên cứu khoa học, khẳng định rằng: nguy cơ bệnh bò điên BSE mà lây qua con người là "cực kỳ thấp" (extraordinary low). Sự rủi ro được xem là cực kỳ nhỏ, óc người khó nhiễm bệnh từ óc bò. Tuy nhiên, để bảo vệ giới tiêu thụ ở Mỹ, Cơ Quan FDA ra lệnh yêu cầu các cơ xưởng xẻ thịt và bán thịt hãy liệng bỏ óc bò, sọ bò, và rút bỏ tuỷ xương sống. Đó là những thứ có thể chứa mầm mống bệnh BSE. Nếu e sợ, thì chúng ta đừng dùng xương sọ, xương sống, xương đuôi là có thể dính chất óc và tủy sống của bò. Còn các loại xương ống chân hay xương sườn, có gì mà sợ " Tế bào biến thể prions không sinh tồn được khi bị nấu nướng, khi lọt vào hệ thống tiêu hoá và hệ thống miễn nhiễm trong cơ thể con người. Ông Venters cho biết như vậy.
Không Sợ Hãi Vô Cớ
Bệnh bò điên BSE là nổi ám ảnh, vì nó từng thật sự gây kinh hoàng cho Âu Châu, nhất là Anh Quốc. Nhưng ở Hoa Kỳ thì rất an toàn. Tuy nhiên, người Mỹ có thể bị hốt hoảng sảng, do bởi có những thế lực "thừa nước đục thả câu", tấn công kỹ nghệ chăn nuôi gia súc, nhằm quảng cáo các thực phẩm "chay", "thiên nhiên", "hữu cơ", gọi là natural organic foods. Trong bài nhận định "Crying Wolf Over Mad Cow Disease", chuyên gia Alex Avery, giám đốc trung tâm nghiên cứu thực phẩm toàn cầu Center for Global Food Issues cho biết: các tổ chức mậu dịch và cơ xưởng sản xuất thực phẩm thiên nhiên đang mở chiến dịch tấn công và khai thác vụ bò điên. Bởi vì họ muốn bán các loại thức ăn đắt tiền làm bằng ngũ cốc, rau cải, đậu nành... mà họ cho là an toàn, lợi cho sức khoẻ.
Ông Ronnie Cummins người đứng đầu hiệp hội Organic Consumers Association nhìn nhận là ngành kỹ nghệ buôn bán thực phẩm thiên nhiên đang có hy vọng tràn trề. Họ muốn loại sản phẩm này bán chạy hơn. Công ty Stonyfield Organic Yogurt và Whole Foods Market bỏ tiền ra vận động, mong thiên hạ sợ ăn các món làm bằng thịt bò. Họ chú ý vấn đề buôn bán, hơn là trình bày sự thật và sự an toàn. Có chắc gì "organic beef" an toàn hơn "non-organic beef", vì cả hệ thống thực phẩm của Hoa Kỳ đều được bảo vệ bằng nhau. Một số ký giả báo chí được trả tiền hậu hĩ, để quảng cáo rằng nông dân nuôi trồng thực phẩm hữu cơ không dùng kích thích tố (hormones) và thuốc rầy trừ sâu bọ (pesticides). Trên thực tế, có nhiều loại thuốc trừ sâu rất an toàn cho mọi loại nông trại.
Có một dạo, giới hoạt động môi sinh la hoảng rằng cá hồi (salmon) nuôi trong ao hồ chứa chất độc ô nhiễm, gây bệnh ung thư. Sự thật thế nào " Mức ô nhiễm trong cá salmon ấy thiệt sự là 40 lần thấp hơn mức an toàn được thiết lập bởi Cơ Quan FDA Hoa Kỳ, World Health Organization (Tổ Chức Y Tế Thế Giới) và Cộng Đồng Âu Châu. Thêm một vụ khác: hồi năm 1989, chương trình truyền hình Sixty Minutes la hoảng rằng trái bôm (táo) bị dính hoá chất Alar, có thể gây ra bệnh ung thư. Vụ này khiến có các trường học lấy trái bôm ra khỏi thực đơn ăn trưa cho học sinh ! Cho dù giới chuyên gia y tế bác bỏ tin này, nhưng nó cũng đã khiến thị trường trái bôm bị thiệt hại hàng trăm triệu đô la Mỹ ! Tin vịt dễ gây tai hại vậy !
Học giả Steven Milloy thuộc viện nghiên cứu Cato Institute, tác giả quyển "Junk Science Judo: Self-Defense Against Health Scares and Scams" có viết bài nhận định "Don't Have A Cow" đăng trên báo Los Angeles Times ngày 2-1-2004, trấn an dân Mỹ: đừng có hốt hoảng sợ điên vô căn cứ, vì bệnh bò điên BSE. Ông nói loại bệnh hoại não CJD và vCJD chẳng có liên hệ gì đến bệnh bò điên BSE cả. Bệnh bò điên bùng nổ ra ở Anh từ 1986, rồi 8 năm sau người ta phát giác ra loại bệnh hoại não biến thể vCJD cũng ở Anh, nhưng nào có chứng cớ gì đâu về mối liên hệ giữa 2 bệnh này !
Chuyên gia Steven E. Hyman, giám đốc Viện Nghiên Cứu Tâm Thần Quốc Gia Hoa Kỳ, US National Institute of Mental Health, nói rằng: "Rất dễ gây ra sự sợ hãi trong quần chúng, và rất khó trấn an người ta dù với các dữ kiện khoa học hẳn hoi". Giới truyền thông, chính trị gia, các nhóm người cục bộ có thể gây không khí sợ hãi trong quần chúng, dù vô lý, cho những mục tiêu riêng tư của họ.
Thiên hạ cổ kim luôn có những kẻ đầy mưu thuật chính trị, ưa giở những thói "thanh đông kích tây" (đánh lạc hướng), "minh tri cố muội" (biết rõ mà làm như không biết), "vô trung sinh hữu" (không có mà làm thành có), "sát kê hách hầu" (giết gà cho khỉ sợ), "phao bác dẫn ngọc" (ném hòn ngói để thu về hòn ngọc)... Hãy hiểu biết và cảnh giác! Không có lý do gì chính đáng khiến chúng ta sợ ăn thịt bò, nhất là ở Mỹ! Cứ bình thản thưởng thức các món khoái khẩu: bò bí tết, bò tái chanh, bò viên, bò lúc lắc, bò nướng vĩ, phở bò, bún bò huế, nem bò, sườn bò nướng, bò bảy món....
Nguyễn Hoàng Lan
02-14-2004
Gửi ý kiến của bạn
