Hôm nay,  

Lịch Số Trung Quốc

11/03/200900:00:00(Xem: 8313)

Lịch Số Trung Quốc
Nguyễn Xuân Nghĩa

...những Ngày Đáng Nhớ... Và Đáng Sợ...
Như một cái đồng hồ chạy đúng giờ, mỗi khi Hoa Kỳ có một Tổng thống mới là Trung Quốc lại... chạy tới nắn gân.
Lần trước, vào tháng Tư, năm 2001, một chiến đấu cơ từ đảo Hải Nam đã "hích" một phi cơ trinh sát Mỹ ngoài khơi của biển Đông - mà Trung Quốc gọi là biển Nam của Trung Hoa, Trung Nam Hải. Chiếc MIG của Trung Quốc bị rớt xuống biển, viên phi công trở thành liệt sĩ. Còn phi cơ tham báo P-3 của Hải quân Mỹ bị hư hại nặng và phải hạ cánh xuống đảo Hải Nam. Phi hành đoàn 24 người bị giữ 11 ngày trước khi được thả, còn máy bay Mỹ đầy dụng cụ điện tử bị tháo banh và trả lại từng mảnh cho Hoa Kỳ đem về ráp lại.
Đấy là một cú nắn gân, để xem Chính quyền George W. Bush mới nhậm chức hồi tháng Giêng sẽ phản ứng ra sao. Mềm nắn rắn buông là thuật bá vương của các đấng con trời.
Lần này cũng thế! Obama có thể miệng rộng mà gan teo nên Bắc Kinh cần trắc nghiệm, như Joe Biden đã báo trước.
Suốt mấy ngày đầu tháng Ba này, chiếm hạm của Hải quân Trung Quốc đã xán tới, bao vây và uy hiếp tầu thám báo của Mỹ ngoài hải phận quốc tế tiếp cận với đảo Hải Nam. Sau ba vụ trong các ngày mùng bốn, mùng năm và mùng bảy, vụ nắn gân nóng nhất là vào ngày Chủ Nhật mùng tám: năm tầu tuần duyên Trung Quốc bay vây tầu thám báo USNS Impecable của Mỹ - không võ trang - đến nỗi thủy thủ Mỹ phải bắc loa lên tiếng và... xít nước để ngăn một vụ đụng độ.
Ngay sau đó, bộ Quốc phòng Mỹ đã tăng phái khu trục hạm USS Chung-Hoon tới hiện trường. Nhưng, tại thủ đô Washington, phát ngôn viên toà Bạch Cung Robert Gibbs của Obama yếu ớt phát biểu: "Hoa Kỳ tiếp tục sử dụng hải phận quốc tế và Trung Quốc cũng nên tôn trọng luật lệ quốc tế." Thế là xong! Loại tin vặt như trên không đáng chú ý vì Chính quyền Obama đang thừa cơ khủng hoảng kinh tế đi làm cách mạng xã hội, như Tổng thống Obama, Ngoại trưởng Hillary Clinton và Đổng lý Văn phòng Rahm Emmanuel đã liên tiếp xác nhận.
Đáng chú ý là tin Tổng trưởng Ngân khố (Tài chánh) Tim Geithner sẽ tiếp đón và đàm đạo với Ngoại trưởng Trung Quốc Dương Cát Trì vào ngày 11 tại Washington. Đối tác của Ngoại trưởng Bắc Kinh bây giờ là Tổng trưởng Tài chánh Mỹ" Chỉ vì đôi bên sẽ nói chuyện bạc tiền! Hối suất đồng Nhân dân tệ và việc Trung Quốc mua công khố phiếu Mỹ mới là đề mục đáng nói!
Thành thử, việc Ngoại trưởng Clinton tuyên bố tại Bắc Kinh hồi tháng trước, rằng không nên đẩy hồ sơ nhân quyền vào quan hệ giữa hai nước và rằng Trung Quốc nên tiếp tục mua công khố phiếu Mỹ, việc đó không là một lời nói nhịu của bà Hillary.
Đó là chủ trương của Chính quyền Barack Obama: Hãy lờ chuyện chà đạp nhân quyền đi, để còn vay tiền Trung Quốc thực hiện cuộc cách mạng cải tạo xã hội tốn mấy ngàn tỷ...
Nhưng Trung Quốc sẽ không thể khai thác lợi thế này được lâu. Chỉ vì ngoài cái đồng hồ còn có tờ lịch.
***
Hàng năm, cứ đến ngày 10 tháng Ba, dân chúng Tây Tạng lại có những sinh hoạt tưởng niệm ngày thủ đô Lhasa nổi dậy chống Quân đội Giải phóng Nhân dân của Trung Quốc vào năm 1959. Từ vụ tấn công và chiếm đóng của Hồng quân Trung Quốc vào năm đó, đức Đạt Lai Lạt Ma phải sống lưu vong bên ngoài. Suốt nửa thế kỷ, ngài đã kêu gọi Trung Quốc tôn trọng quyền tự trị và văn hoá của dân Tây Tạng tại các vùng bị chiếm đóng hay bị sát nhập vào lãnh thổ Trung Quốc.
Tháng Ba năm ngoái, trong cái trớn tổ chức Thế vận hội Bắc Kinh, Trung Quốc vấp phải một chuỗi dài những "sự cố" đáng tiếc: dân Tây Tạng biểu tình tại Lhasa và nhiều nơi khác tại Hoa lục, rồi đuốc Thế vận bị dàn chào khắp nơi trên thế giới với khẩu hiệu "tự do cho Tây Tạng". Bài học ấy, Bắc Kinh không thể coi thường được, huống hồ Tây Tạng và Tân Cương là những vùng đất dữ.
Năm nay lại là lần kỷ niệm thứ 50 của vụ khởi nghĩa Lhasa, nên Trung Quốc đã tăng phái quân đội lẫn các lực lượng công an võ trang vào kiểm soát mọi khu vực sinh sống của dân Tây Tạng. Không những vậy, các sứ quán cũng được chỉ thị tăng cường thu thập tin tức tình báo về các hoạt động "ly khai" - đấu tranh cho nhân dân Tây Tạng - và canh chừng các "thế lực thù nghịch" sẽ khai thác chuyện Tây Tạng cho những ý đồ xấu xa.


Trong khi ấy, truyền thông báo chí trong nước ráo riết mở chiến dịch tuyên truyền cho thành tích phát triển Đặc khu Tây Tạng, sau khi "nhân dân Tây Tạng được giải phóng khỏi chế độ phong kiến và tư tưởng mê tín dị đoan"! Báo đài quốc doanh nhấn mạnh là toàn thể dân tộc Tây Tạng đều vui sống dưới sự cai trị anh minh của đảng, chỉ có một thiểu số các phẩn tử phản động là còn âm mưu quậy phá mà thôi. Trong kỳ họp thứ hai của Quốc hội khoá 11 và Hội nghị Hiệp thương Chính trị được khai mạc hôm mùng năm, các "đại biểu" Tây Tạng đã trưng diện trang phục dân tộc và cười toe trước ống kính.
Ra cái điều cũng được đối xử bình đẳng, với sự trọng vọng.
Nhưng không ai quên khẩu súng và các đơn vị võ trang đang vây quanh Lhasa hay các khu vực có dân Tây Tạng sinh sống tại Thanh Hải, Tứ Xuyên hay Cam Túc....
Mà Bắc Kinh không chỉ có tấm lịch liên hệ đến Tây Tạng.
***
Tháng Sáu này là kỷ niệm hai chục năm của vụ thảm sát Thiên an môn (mùng bốn tháng Sáu năm 1989). Vụ thảm sát bùng nổ sau nhiều tuần biểu tình phản đối của thanh niên sinh viên vì hai tệ nạn xuất phát từ kinh tế, là lạm phát và tham nhũng. Từ mục tiêu kinh tế xã hội, vụ biểu tình chuyển qua mục tiêu chính trị là đòi tự do dân chủ khiến Bắc Kinh tắt đèn bóp cò làm nhiều ngàn người bị giết.
Kể từ đấy, lãnh đạo Trung Quốc đã mua chuộc và hăm dọa để giải giới thanh niên sinh viên và từ đó coi như làm chủ được tình hình. Cứ cho lũ trẻ múa hát đua đòi, chơi thể thao và trưng diện thời trang theo hiểu "duyên dáng Trung Hoa" là êm hết! Con trẻ là con cừu mà.
Nhưng năm nay, tình hình kinh tế lại có vấn đề nặng, và thất nghiệp gia tăng khiến sáu bảy triệu sinh viên sắp tốt nghiệp đang xốn xang tự hỏi về tương lai. Đấy là chưa nói đến thành phần dân chúng ở thôn quê lên tỉnh kiếm việc mà không ra. Cả trăm triệu người thất nghiệp đang gặp hoàn cảnh bấp bênh. Có khi họ lại bị bọn xấu hay các thế lực thù nghịch nước ngoài dụ dỗ mà nhân dịp kỷ niệm 20 năm chuyện cũ lại... bày ra chuyện mới.
Thoát được tháng Sáu thì lại qua tháng Bảy, kỷ niệm 10 năm quyết định khai trừ giáo phái Pháp Luân Công.
***
Sau khi bị lúng túng bất ngờ vì giáo phái đã trở thành phong trào và huy động cả vạn người biểu tình tại quảng trưởng Thiên an môn vào cuối tháng Tư năm 1999, Bắc Kinh đã đặt tổ chức này ra ngoài vòng pháp luật và truy lùng rất gắt thành viên Pháp Luân Công - trong đó có nhiều đảng viên của đảng Cộng sản Trung Quốc. Từ đấy, cứ đến tháng Bảy là lãnh đạo Bắc Kinh lại nơm nớp lo.
Năm ngoái thì lo Pháp Luân Công sẽ gây bạo động phá hoại Thế vận hội Bắc Kinh vào ngày tám tháng Tám. Năm nay còn lo hơn vì là "đệ thập chu niên" và vì tháng trước đã xuýt nữa để xảy ra vụ tự thiêu để phản đối tại khu mua xắm Vương phủ tỉnh (Wangfujing) ở Bắc Kinh.
Giải thích chính thức của nhà chức trách: đấy là hành động khủng bố của bọn ly khai thuộc sắc tộc Duy Ngô Nhĩ (Uighurs) tại Tân Cương. Thực tế thì từ đầu năm nay, người ta đã thấy phổ biến nhiều tờ giấy bạc với những khẩu hiệu Pháp Luân Công, và lời nhắc nhở về kỷ niệm tháng Bảy năm 1999.
Nguôi ngoai chưa xong, Bắc Kinh đã tự hỏi "Bao giờ cho đến tháng Mười""
***
Tháng 10 năm 1949, Mao Trạch Đông chính thức thành lập Cộng hoà Nhân dân Trung Quốc cho nên năm nay, nền Cộng hoà ấy đã sống trọn một vòng hoa giáp sáu mươi năm. Một biến cố mà đảng và nhà nước không thể không ăn mừng. Nhưng cũng là cơ hội biểu tình phản đối của dân Tây Tạng, Duy Ngô Nhĩ, hay giáo phái Pháp Luân Công, hoặc nông dân, thanh niên sinh viên và các nhóm đấu tranh cho dân chủ, v.v... nhiều lắm, kể không xiết!
Từ đầu năm nay, từ Hồ Cẩm Đào xuống tới bộ Công an cho đến các Công đoàn quốc doanh, giới chức Bắc Kinh đều báo động về nguy cơ động loạn do các thế lực xấu lẫn tình hình đáng ngại về kinh tế. Quân đội Giải phóng và Lực lượng Công an Võ trang Nhân dân đều được lệnh túc trực và triệt để diệt trừ mọi mầm loạn.
Lần này, Bắc Kinh còn nhấn mạnh nhiều lần tới sự can dự của ngoại bang.
Trong vụ khủng hoảng hiện nay, lãnh đạo Bắc Kinh đã quy tội cho mọi người - trừ chính mình. Khi lại nhắc tới âm mưu của các thế lực bên ngoài, họ muốn rung lên phím tơ ái quốc, tinh thần tự ái dân tộc - của Hán tộc - thậm chí tinh thần bài ngoại. Đấy là giải pháp cổ điển của các đấng con trời. Trò khiêu khích Hải quân Mỹ cũng nằm trong bài bản đó.
Chuyện ấy khiến ta lại nhớ đến phong trào "Nghĩa hoà đoàn" thời Từ Hy Thái hậu, được nhà Đại Thanh khai thác chống lại bọn bạch quỷ Tây dương. Vụ ấy bùng nổ đầu tháng 11 năm 1899, một biến cố cũng đáng ghi trong tấm lịch.
Để kỷ niệm, và rét!

Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
Chúng ta đang sống trong kỷ nguyên số, nơi mọi thứ đều được đo bằng thuật toán: nhịp tim, bước chân, năng suất, thậm chí cả tình yêu. Thuật toán không có tình cảm, nhưng khôi hài vì chúng ta điều khiển thuật toán bằng cảm xúc.Máy móc có thể xử lý hàng tỷ dữ liệu mỗi giây, còn con người — chỉ cần một tưởng tượng — mọi thứ biến hoá. Cảm xúc lan truyền nhanh hơn tin tức, giận dữ được tối ưu hóa bằng công nghệ, và hạnh phúc được đong đếm bằng lượt thả tim. Chúng ta tưởng mình tiến hóa thành sinh vật lý trí, nhưng thật ra chỉ là sinh vật cảm xúc có Wi-Fi. Trong khi AI đang thao túng mọi lãnh vực, chúng ta loay hoay với cảm xúc, thao túng mọi ý nghĩ, hành vi.
Năm 2025 sắp khép lại, và theo thông lệ hàng năm, các nhà từ điển trên thế giới lại đi tìm từ ngữ để chọn đặt tên cho cái mớ hỗn độn mà nhân loại vừa bơi qua trong năm. Oxford chọn cụm từ “mồi giận dữ” (rage bait). Theo các nhà ngôn ngữ học của Oxford, đây là cách tiếng Anh vẫn thường vận hành: hai chữ quen thuộc — “giận dữ” và “mồi nhử” — ghép lại trong bối cảnh trực tuyến để tạo nên một ý niệm mới: thứ nội dung bày ra để cố tình khêu gợi bản tính nóng nảy của người xem, người đọc, khiến thiên hạ phải lao vào vòng tranh cãi chỉ để cuối cùng bấm thêm một cú “tức” nữa.
Tài năng như ông vua tiểu thuyết kiếm hiệp Kim Dung cũng chỉ có thể tạo ra những vị tướng phản diện nhưng có võ công cao cường và chí lớn, chứ không thể giả mạo làm tướng. Mộ Dung Phục, tức Nam Yến Quốc, là một trong nhiều ví dụ. Mộ Dung Phục là kẻ háo danh, không từ thủ đoạn để đạt mục đích. Hắn sẵn sàng bỏ quên nhân nghĩa, thậm chí phản bội anh em, bạn bè, để leo lên nấc thang quyền lực, khôi phục nước Yên. Nhưng vẫn là một kẻ võ công cái thế. Đối thủ của Mộ Dung Phục là anh hùng chính nghĩa Kiều Phong. Bởi vậy, mới có câu "Bắc Kiều Phong, Nam Mộ Dung" để chỉ hai cao thủ võ lâm mạnh nhất thời bấy giờ. Vậy mà nước Mỹ hôm nay lại có bộ phim kỳ quái về một kẻ giả danh tướng, khoác lên mình chiếc áo quyền lực để công kích một anh hùng, một đại tá Hải Quân, một phi hành gia của NASA, một người yêu nước đích thực.
Trong lúc hàng triệu người không đủ thực phẩm để ăn, chính quyền của Tổng thống Donald Trump lại để mặc cho nông sản thối rữa hàng loạt ngoài đồng, trong kho bãi, và thậm chí còn trực tiếp tiêu hủy hàng ngàn tấn thực phẩm viện trợ. Tất cả đều nhân danh mục tiêu “nâng cao hiệu quả” của bộ máy chính phủ. Những thay đổi quyết liệt trong chính sách thuế quan, các cuộc bố ráp di dân gắt gao và cắt giảm các chương trình hỗ trợ người dân như tem phiếu thực phẩm đã khiến nông dân kiệt quệ vì thiếu nhân lực và vốn liếng. Nông sản thì bị bỏ mặc cho mốc meo trong kho và thối rữa ngoài đồng, trong khi hàng triệu người dân rơi vào cảnh đói kém. Đó là chưa kể đến những trường hợp chính quyền trực tiếp tiêu hủy nguồn thực phẩm hoàn toàn có thể sử dụng được.
Quan hệ Trung Quốc-Ấn Độ-Hoa Kỳ phản ánh sự dịch chuyển mạnh của trật tự quyền lực toàn cầu. Trung Quốc và Ấn Độ có tiềm năng hợp tác lớn nhờ quy mô dân số và kinh tế, nhưng nghi kỵ chiến lược, cạnh tranh ảnh hưởng và tranh chấp biên giới khiến hợp tác bị hạn chế. Với Mỹ, việc Ấn Độ nghiêng về Trung Quốc có thể làm suy yếu chiến lược kiềm chế Bắc Kinh, trong khi tranh chấp thương mại như thuế 50% của Mỹ càng làm quan hệ thêm bất ổn...
Nếu có ai nói, nhạc của Trịnh Công Soạn giống như nhạc Trịnh Công Sơn, đôi bài nghe còn ác liệt hơn. Chắc bạn sẽ không tin. Tôi cũng không tin, cho đến khi tôi nghe được một số ca khúc của Trịnh Công Soạn, quả thật là như vậy. Tôi nghĩ, nếu anh này dứt bỏ dòng nhạc Trịnh cũ mà khai phá dòng nhạc Trịnh mới, thì chắc anh sẽ thành công. Người viết lách thì tính hay tò mò và mến mộ tài năng, tôi dọ hỏi người quen và nhất là những ca sĩ trẻ mong được nổi bật, đã tranh nhau khởi sự hát nhạc của Soạn. Cuối cùng, tôi cũng tìm đến được nhà anh. Gõ cửa. Mở.
Vào một buổi sáng Tháng Sáu năm 2025, dân biểu, cựu chủ tịch Hạ Viện đảng Dân Chủ tiểu bang Minnesota, Melissa Hortman, một trong những nhà lập pháp được kính trọng nhất của tiểu bang, và chồng của bà bị bắn chết tại nhà riêng. Chú chó cảnh sát lông vàng của họ, Gilbert, cũng ra đi với chủ. Vụ giết người này không phải là ngẫu nhiên. Thượng nghị sĩ John Hoffman và vợ cũng bị tấn công cùng ngày, nhưng may mắn sống sót. Chính quyền sớm tiết lộ thủ phạm, Vance Boelter, 57 tuổi, người theo chủ nghĩa cực hữu, đã viết bà Hortman vào “danh sách mục tiêu” bao gồm các nhà lập pháp Đảng Dân Chủ khác.
Ngày đi phỏng vấn thẻ xanh để trở thành thường trú nhân Hoa Kỳ thường là một ngày tràn đầy hy vọng và đáng nhớ, đặc biệt đối với những đôi vợ chồng, hoặc những hôn phu, hôn thê. Lễ Tạ Ơn tưởng đâu là ngày họ sum vầy, nói câu “Tạ ơn nước Mỹ” với những hy vọng về một tương lai tốt đẹp. Nhưng điều đó không xảy ra trong thời này, ở Hoa Kỳ. Khi bước cuối cùng trong quá trình xin thường trú nhân Hoa Kỳ, là cuộc phỏng vấn với viên chức di trú kết thúc, các đặc vụ liên bang lại ập đến, còng tay người vợ/chồng người ngoại quốc và đưa họ đi. Hy vọng trở thành ác mộng.
Dự thảo Hòa ước Ukraine do Hoa Kỳ và Nga đề ra gồm có 28 điểm đã được công bố gần đây. Kết quả của diễn biến này khá bất thường vì không có sự tham gia đàm phán của Ukraine và Liên minh châu Âu (EU)...
Trong một nghiên cứu phối hợp giữa đại học Hồng Kông và đại học Rutgers tại Mỹ cùng một số khoa học gia trong khu vực hồi tháng 8 năm 2024, báo cáo này chỉ ra rằng vị trí của Việt nam sẽ là một "điểm nóng" của những cơn bão nhiệt đới với cường độ dữ dội và thường xuyên hơn trước sự biến đổi khí hậu toàn cầu, với rủi ro cao là ngay Hải Phòng.


Kính chào quý vị,

Tôi là Derek Trần, dân biểu đại diện Địa Hạt 45, và thật là một vinh dự lớn lao khi được đứng nơi đây hôm nay, giữa những tiếng nói, những câu chuyện, và những tâm hồn đã góp phần tạo nên diện mạo văn học của cộng đồng người Mỹ gốc Việt trong suốt một phần tư thế kỷ qua.
Hai mươi lăm năm! Một cột mốc bạc! Một cột mốc không chỉ đánh dấu thời gian trôi qua, mà còn ghi nhận sức bền bỉ của một giấc mơ. Hôm nay, chúng ta kỷ niệm 25 năm Giải Viết Về Nước Mỹ của nhật báo Việt Báo.

Khi những người sáng lập giải thưởng này lần đầu tiên ngồi lại bàn thảo, họ đã hiểu một điều rất căn bản rằng: Kinh nghiệm tỵ nạn, hành trình nhập cư, những phức tạp, gian nan, và sự thành công mỹ mãn trong hành trình trở thành người Mỹ gốc Việt – tất cả cần được ghi lại. Một hành trình ý nghĩa không những cần nhân chứng, mà cần cả những người viết để ghi nhận và bảo tồn. Họ không chỉ tạo ra một cuộc thi; họ đã và đang xây dựng một kho lưu trữ. Họ thắp lên một ngọn hải đăng cho thế hệ sau để chuyển hóa tổn thương thành chứng tích, sự im lặng thành lời ca, và cuộc sống lưu vong thành sự hội nhập.

Trong những ngày đầu ấy, văn học Hoa Kỳ thường chưa phản ánh đầy đủ sự phong phú và đa dạng về kinh nghiệm của chúng ta. Giải thưởng Viết Về Nước Mỹ thực sự đã lấp đầy khoảng trống đó bằng sự ghi nhận và khích lệ vô số tác giả, những người đã cầm bút và cùng viết nên một thông điệp mạnh mẽ: “Chúng ta đang hiện diện nơi đây. Trải nghiệm của chúng ta là quan trọng. Và nước Mỹ của chúng ta là thế đó.”


Suốt 25 năm qua, giải thưởng này không chỉ vinh danh tài năng mà dựng nên một cộng đồng và tạo thành một truyền thống.
Những cây bút được tôn vinh hôm nay không chỉ mô tả nước Mỹ; họ định nghĩa nó. Họ mở rộng giới hạn của nước Mỹ, làm phong phú văn hóa của nước Mỹ, và khắc sâu tâm hồn của nước Mỹ. Qua đôi mắt họ, chúng ta nhìn thấy một nước Mỹ tinh tế hơn, nhân ái hơn, và sau cùng, chân thật hơn.

Xin được nhắn gửi đến các tác giả góp mặt từ bao thế hệ để chia sẻ tấm chân tình trên các bài viết, chúng tôi trân trọng cảm ơn sự can đảm của quý vị. Can đảm không chỉ là vượt qua biến cố của lịch sử; can đảm còn là việc ngồi trước trang giấy trắng, đối diện với chính mình, lục lọi ký ức đau thương sâu đậm, và gửi tặng trải nghiệm đó đến tha nhân. Quý vị là những người gìn giữ ký ức tập thể và là những người dẫn đường cho tương lai văn hóa Việt tại Hoa Kỳ.

Với Việt Báo: Xin trân trọng cảm ơn tầm nhìn, tâm huyết, và sự duy trì bền bỉ giải thưởng này suốt một phần tư thế kỷ.
Khi hướng đến 25 năm tới, chúng ta hãy tiếp tục khích lệ thế hệ kế tiếp—những blogger, thi sĩ, tiểu thuyết gia, nhà phê bình, nhà văn trẻ—để họ tìm thấy tiếng nói của chính mình và kể lại sự thật của họ, dù đó là thử thách hay niềm vui. Bởi văn chương không phải là một thứ xa xỉ; đó là sự cần thiết. Đó là cách chúng ta chữa lành, cách chúng ta ghi nhớ, và là cách chúng ta tìm thấy nơi chốn của mình một cách trọn vẹn.

Xin cảm ơn quý vị.

NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.