Hôm nay,  

Giã Từ Năm Mậu Tý 2008

25/01/200900:00:00(Xem: 6054)

GIÃ TỪ NĂM MẬU TÝ 2008
Cành hoa mới chờ Xuân.


Trần Củng Sơn


Khi vừa đón chào năm Mậu Tý, có người nói đùa rằng năm con chuột nên có thể con vật này quậy phá lung tung, tình hình không an ổn. Nói dỡn chơi té ra thành thiệt, năm con chuột này quả thật có rất nhiều điều xảy ra lộn xộn. Ai cũng công nhận cơn bão tài chính đã nổi lên tàn phá không riêng gì nước Mỹ mà lan khắp thế giới và để lại những hậu quả suy trầm kinh tế, nạn thất nghiệp tăng cao và biết bao nhiêu là ảnh hưởng xấu cho cuộc sống mọi người.
Thực ra năm Mậu Tý song hành cùng năm 2008, vốn có nhiều sự kiện theo chu kỳ thời gian  4 năm như Olympic mùa hè, bầu cử tổng thống Mỹ được coi là đáng chú ý. Năm nay Olympic Bắc Kinh hòanh tráng đánh dấu sự trở mình của đế quốc Trung Hoa với ¼ dân số nhân lọai.
Nước Mỹ đón nhận tổng thống da đen lần đầu tiên trong lịch sử với Obama 47 tuổi, được coi là trẻ so với chức cầm đầu quốc gia hùng mạnh nhất hành tinh. Không giàu có, không thế lực lại không phải là da trắng, kinh nghiệm chính trường chỉ vài năm, thế mà lại thắng cử vẻ vang. Ngòai yếu tố thời cơ may mắn, phải kể đến tài năng của đứa con hai dòng máu- cha đen mẹ trắng với tài hùng biện đã lên ngôi vua Hiệp Chủng Quốc.
Có người không thích da đen làm tổng thống nước Mỹ nhưng có người nói là từ đây thì dân gốc Mễ, gốc Á cũng có cơ hội như dân da đen để làm tổng thống Hoa Kỳ và Obama đã mở một con đường mới, dẹp bỏ chướng ngại tự tôn của dân da trắng đã cai trị nước Mỹ hơn hai trăm năm nay.
Năm con chuột gặm nhấm hoa màu nên kinh tế nước Mỹ bắt đầu thê thảm, và tình trạng kinh tế được coi là tồi tệ nhất tính từ sau năm 1930. Những ngàycuối tháng Chạp Mậu Tý chạy ngang một vòng các chợ Á đông thấy hoa vẫn bày bán với hoa cúc vàng, hoa lay-ơn đỏ, hoa lan và những cành đào Mỹ (hoa Quince) khúc khủyu, nụ hoa đỏ thắm. Giá hoa có tăng 10%, năm ngóai chậu cúc vàng 8 đô la thì năm nay 9 đô la, bánh chưng năm ngóai 10 đô năm nay 11 đô một cái. Nghĩa là lạm phát 10% nên giá tăng theo nhưng ngặt một điều là thất nghiệp cũng tăng, giá nhà có giảm khỏang 30% và giá thực phẩm lại không hạ.
Lấy tờ hai chục cùng tờ mười đô mua một nhánh hoa Quince, những nụ hoa đỏ cho cảm giác mùa Xuân. Có mấy người quen đem hoa này từ thành phố Stockton đến San Jose bán. Những nhánh hoa được chặt từ mấy vườn lớn, mỗi năm mua đứt chủ vườn một hai ngàn nhưng đem bán số nhánh hoa Quince thu được cả chục ngàn. Cũng là một mối làm ăn, mỗi năm chỉ mấy ngày làm việc nhưng lại có thể xài được vài tháng.
Nhiều năm trước, khi còn làm nghề chăm sóc vườn tược, gặp những nhà có hoa Queence, cắt mấy cành tặng bạn bè làm quà Xuân. Người Mỹ không đón Tết Am lịch, không đón Xuân này nhớ Xuân xưa như dân Việt tha hương nên thấy hoa đào Quince cũng bình thường như các lọai hoa khác.
Đọc báo điện tử trong nước đăng hình một gốc đại thụ đào từ rừng núi Sapa bị đốn đem về Hà Nội bán mà thấy buồn cho đất nứơc. Với kiểu này thì vài năm sau các cây đào trang điểm cho rừng núi mùa Xuân sẽ không còn.
Năm nay mùng một Tết Kỷ Sửu nhằm ngày thứ hai, bà con có hai ngày cuối tuần mừng tất niên, mua sắm đồ đón Tết và có cả mấy ngày trong tuần và hai ngày cuối tuần sau để mừng Tết, có nghĩa là không khí Tết kéo dài hơn.


Nhớ lại cũng năm con Trâu, mười hai năm trứơc là năm Đinh Sửu có Hội Xuân Làng Việt Nam để hỗ trợ cho Làng Việt Nam tại Phi Luật Tân nơi định cư cho những thuyền nhân Việt không được các nước Tây phương nhận định cư nên đành phải ở lại nước này. Và cho đến hôm nay thì Làng Việt Nam đã dẹp bỏ, một số thuyền nhân đã được đi Canada, một số ở lại thành dân Phi Luật Tân. Hồi đó đồng hương Bắc Cali gây quỹ lên tới cả hai triệu đô la, bây giờ nhìn lại cũng là kỷ niệm vui buồn cho sinh họat cộng đồng San Jose.
Giã từ năm Mậu Tí và đón năm Kỷ Sửu, San Jose có Hội Tết ngày đưa ông Táo về trời, có vẻ hơi sớm và Hội Xuân thì vào ngày 8-2-2009 tức ngày mười bốn tháng Giêng lại có vẻ hơi muộn. Có lẽ không khí đìu hiu của kinh tế cũng lây sang không khí tổ chức hội hè mùa Xuân chăng.
Như mọi năm, có nhiều đồng hương về quê ăn Tết. Coi lại thì đa số là các vị cao niên và những người làm nghề tự do như xây cất, dịch vụ chứ những người làm việc công sở hay hãng xưởng thì làm sao có thời gian đi.
Có lẽ trong 33 năm đón Xuân của người Việt hải ngọai thì đây là cái Tết mà niềm hi vọng năm mới kém tươi sáng nhất. Dù có tổng thống mới, dù chính quyền chuẩn bị đưa ra những biện pháp cứu nguy kinh tế nhưng các tin tức sa thải nhân viên cứ tiếp tục và tiên đóan cho biết là đến năm 2010 thì mới có cơ hội hồi phục.
Năm nay báo Xuân ít đi, những tờ báo giấy cũng mỏng đi vì số lượng quảng cáo giảm, số người đọc báo điện tử càng ngày càng nhiều, tỉ lệ nghịch với số độc giả của báo giấy.
Tin tức bây giờ lan truyền mau chóng qua Internet. Cuộc thi hoa hậu áo dài Bắc Cali 2009 vừa xong là báo trong nước có hình ảnh và bản tin lập tức. Còn mau hơn báo chí của bên này. Người ký giả và chụp hình không biết là ai , vì ai cũng có thể chụp hình với cái máy nhỏ và đánh máy gởi qua email dễ dàng. Cũng như tin sinh viên biểu tình chống Trung Cộng trong nước chỉ vài giờ sau là hải ngọai có hình và bản tin đi khắp thế giới.
Mấy chục mùa Xuân đã trôi đi trên cộng đồng gốc Việt ở San Jose. Một số người họat động năm xưa đã ra đi, đã qui ẩn và tiếp tục những con người mới. Những đồng hương mới đến từ quê nhà một năm và vài năm trở lại đây đã góp phần thay đổi cơ cấu nhân sự của tòan cộng đồng và ảnh hưởng tới không khí sinh họat của cộng đồng.
Mùa Xuân truyền thống đã chỉ còn trong ký ức và kỷ niệm. Người giàu trong nước đi du lịch nước ngòai nhân mấy ngày Tết. Hình như không khí Tết có vẻ còn đậm đà tại San Jose và Quận Cam hơn là tại quê nhà.
Giã từ năm Mậu Tý, hai ngày cuối tuần là hai ngày cuối năm âm lịch, có thì giờ để làm tiệc tất niên tiễn ông chuột nhắt, hẹn mười hai năm sau trở lại.
Chào đón ông Trâu Kỷ Sửu, tuy chậm chạp nhưng cần cù chịu đựng. Trên một bãi đất trống đường Mabury, những bông cải vàng đã lún phún. Mùa Xuân thung lũng hoa vàng sắp đến. Xin chia một chút cảm giác lâng lâng mùa hi vọng, mùa hoa nở, mùa tình yêu mới rộn ràng. Tiễn năm cũ, đón năm mới bao giờ cũng bồi hồi, đời người có bao nhiêu dịp như vậy"
San Jose, Cuối năm Mậu Tý 2008.

Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
Hôm Thứ Sáu 26/9, Tổng Biên Tập JEFFREY GOLDBERG của tạp chí The Atlantic gửi ra tuyên bố phản đối lệnh của Ngũ Giác Đài về việc áp đặt, kiểm duyệt báo chí. Tuyên bố ghi rõ: “Về cơ bản, The Atlantic phản đối những hạn chế mà Ngũ Giác Đài đang cố gắng áp đặt đối với các nhà báo đưa tin về vấn đề quốc phòng và an ninh quốc gia. Những yêu cầu này vi phạm quyền Tu Chính Án Thứ Nhất của chúng ta, và quyền của người Mỹ muốn biết hình thức khai triển nguồn lực và nhân sự vốn do tiền thuế của người dân tài trợ. Những quy định này cũng phá vỡ các thông lệ lâu đời - dưới thời tổng thống của cả hai đảng, trong suốt thời kỳ chiến tranh và khủng hoảng quốc gia - vốn cho phép các phóng viên Ngũ Giác Đài thực hiện công việc của mình mà không bị can thiệp chính trị.” The Atlantic đăng tuyên bố này trên trang mạng xã hội chính thức của tạp chí.
Chuyện phải, trái ở đây không hẳn là chuyện đúng, sai mà đúng ra là chuyện bên phải (khuynh hữu hay thiên hữu) và bên trái (khuynh tả hay thiên tả) trong chính trị Mỹ. Tất nhiên, trên đời này mọi chuyện đều có hai mặt của nó. Trong chính trị cũng thế, đã có cánh phải thì ắt có cánh trái, vì đó không những là bản chất tương đối của mọi sự mọi vật mà còn là hiện tượng phải có trong một nền dân chủ. Tuy nhiên, nền chính trị Mỹ trong những năm gần đây đã bị phân cực và phân hóa trầm trọng. Thể chế dân chủ kiểu mẫu của Mỹ xưa nay đương nhiên chấp nhận sự khác biệt vì đó là một trong những yếu tính ắt có của một nền dân chủ thật sự. Nhưng đẩy sự khác biệt của mình đến mức cực đoan và biến sự khác biệt của người khác thành kẻ thù bất dung thì là hiện tượng biến dạng nguy hiểm báo hiệu sự sụp đổ của nền dân chủ. Nước Mỹ trong những năm gần đây đã chứng kiến nhiều hiện tượng cực đoan như thế.
Với sự tham gia của khoảng 100.000 binh sĩ, cuộc diễn tập quân sự Nga-Belarus mang tên “Zapad 2025” đang được khối NATO theo dõi chặt chẽ và các quốc gia phía đông của liên minh cực kỳ lo ngại, đặc biệt nhất là sau khi các máy bay không người lái của Nga xuất hiện trên bầu trời Ba Lan. Cuộc tập trận này vẫn diễn ra theo chu kỳ bốn năm một lần, nhưng lần này, chính giới và công luận xem đây là phép thử đối với khả năng phản ứng của NATO trong bối cảnh địa chính trị mới. Để đối phó, NATO và Ukraine đang tăng cường các biện pháp an ninh, khi nguy cơ chiến tranh được đánh giá là ngày càng leo thang. Kinh nghiệm từ năm 2022 cho thấy Nga đã tiến hành các cuộc tập trận trước khi mở cuộc tấn công vào Ukraine. Câu hỏi đặt ra là liệu lịch sử có lặp lại không và tình hình hiện nay nghiêm trọng đến mức nào?
Khi chính phủ liên bang đe dọa cắt hàng tỷ đô la tài trợ nghiên cứu cho Harvard, đó không chỉ là một quyết định ngân sách. Đó là một phép thử cho chính nền tảng dân chủ: liệu chính quyền có thể dùng sức mạnh tài chính để định đoạt tư tưởng hay không. Tòa án liên bang vừa trả lời dứt khoát: không.
Ở với cộng sản, tuy còn trẻ con, chúng tôi đã hiểu thấu bài học: không nói theo là có tội, mà nói khác đi lại càng là trọng tội. Bước sang Mỹ, cứ tưởng rằng mọi chuyện sẽ khác vì đây là đất tự nhận là xứ sở tự do, nơi hiến pháp bảo đảm quyền được nói. Nhưng tuần qua, sau mấy chục năm ở Mỹ, tôi bỗng bắt gặp chính mình ngập ngừng muốn nói điều thật: tôi không thích Charlie Kirk, và tôi không muốn “celebrate his life” (tôn vinh cuộc đời ông).
Không rõ ABC có lường trước được phản ứng của cộng đồng, khán giả đối với hành động cúi đầu trước áp lực và quyền lợi, dẫn đến dừng ngay lập tức Jimmy Kimmel Live! hay không, nhưng thực tế đã cho thấy một làn sóng tức giận đã bùng nổ. Viên đạn dường như quay ngược lại, xé gió, đâm thẳng vào ba ký tự khổng lồ của đế chế truyền thông. Các cuộc tẩy chay Hulu và Disney+ bắt đầu. Trang mạng Disney+ bị sụp đổ vì lượng khán giả đăng nhập để “cancel subcription” trong đêm họ ra lệnh tắt đèn sân khấu; Disney mất gần $4 tỷ trên thị trường. Hàng loạt cuộc biểu tình phản đối trước trụ sở của ABC và Disney. Về phía các nhà báo, nghệ sĩ giải trí, các nhà lãnh đạo chính trị – từ Stephen Colbert đến David Letterman đến cựu Tổng thống Barack Obama – cùng lên án việc làm của ABC, coi đó là sự đầu hàng nguy hiểm trước áp lực chính trị và là phép thử đối với quyền tự do ngôn luận.
Nhìn vào những gì đang diễn ra tại nước Mỹ hiện nay, người ta không thể không liên tưởng đến cuộc cách mạng văn hóa tại Trung Quốc như vậy. Cũng là cuộc tấn công vào những gì bị cho là khuynh tả, là sự tập trung quyền lực vào một cá nhân qua phong trào cuồng lãnh tụ với những vệ binh trung thành chưa từng thấy tại Hoa Kỳ.
Người ta thường có nhiều cách định nghĩa về hy vọng. Hy vọng là một cảm xúc lạc quan, một niềm tin tươi sáng rằng mọi thứ chắc chắn sẽ được cải thiện. Hy vọng có thể đến từ một tiếng nói cá nhân xa lạ nào đó trong triệu triệu người trên thế giới này. Hy vọng có thể đến từ một bản tuyên bố chung của hai phong trào đối lập. Hy vọng là phải nhận ra rằng cái ác và sự bất công có thể chiếm ưu thế ngay cả khi chúng ta đang đối đầu với nó. Hy vọng là khi nhìn thấy rõ một bên sáng và một bên tối, thấu hiểu rằng vòng cung của vũ trụ đạo đức có thể không uốn cong về phía công lý – nhưng chúng ta không tuyệt vọng. Hy vọng, là khi một đêm vinh danh nghệ thuật trở thành nơi hàng trăm người giơ cao ngọn đuốc tôn vinh sự kiên cường, tiếng nói dũng cảm, như một lời nhắc nhở với thế giới rằng nghệ thuật và nhân văn là không thể tách rời.
Donald Trump từng bóng gió rằng mình xứng đáng được khắc tượng trên núi Rushmore, sánh vai cùng những bậc khai quốc công thần nước Mỹ. Bên kia Thái Bình Dương, Tập Cận Bình chẳng màng đá núi, nhưng ôm mộng lọt vào sử xanh, đặt mình ngang hàng những “đại thánh đế vương” của đảng và đất nước. Bởi thế, cuộc duyệt binh rùm beng ở Thiên An Môn vừa rồi không chỉ là phô trương cờ trống rình rang, mà là lời tuyên cáo giữa chiến địa, là tiếng trống thúc quân của một kẻ đang gấp gáp thúc ngựa đuổi theo bá mộng thiên cổ.
Bạn, tôi, chúng ta, không ai an toàn trước bạo lực súng đạn ở Mỹ. Chắc người Mỹ chưa kịp quên hình ảnh người mẹ tất tả chạy trên đôi chân trần, tìm con trong vụ xả súng mới nhất ở Annunciation Catholic School in Minneapolis tháng vừa qua. Những đứa trẻ xứng đáng có đời sống an toàn để đến trường mỗi ngày và trở về an toàn trong vòng tay cha mẹ. “Thay vì kích động thêm bạo lực, các nhà lãnh đạo chính trị nên tận dụng thời điểm này để đoàn kết chúng ta hướng tới những thay đổi hợp lý về súng đạn mà đa số người Mỹ ủng hộ,” Giáo sư Robert Reich đã nói như thế.


Kính chào quý vị,

Tôi là Derek Trần, dân biểu đại diện Địa Hạt 45, và thật là một vinh dự lớn lao khi được đứng nơi đây hôm nay, giữa những tiếng nói, những câu chuyện, và những tâm hồn đã góp phần tạo nên diện mạo văn học của cộng đồng người Mỹ gốc Việt trong suốt một phần tư thế kỷ qua.
Hai mươi lăm năm! Một cột mốc bạc! Một cột mốc không chỉ đánh dấu thời gian trôi qua, mà còn ghi nhận sức bền bỉ của một giấc mơ. Hôm nay, chúng ta kỷ niệm 25 năm Giải Viết Về Nước Mỹ của nhật báo Việt Báo.

Khi những người sáng lập giải thưởng này lần đầu tiên ngồi lại bàn thảo, họ đã hiểu một điều rất căn bản rằng: Kinh nghiệm tỵ nạn, hành trình nhập cư, những phức tạp, gian nan, và sự thành công mỹ mãn trong hành trình trở thành người Mỹ gốc Việt – tất cả cần được ghi lại. Một hành trình ý nghĩa không những cần nhân chứng, mà cần cả những người viết để ghi nhận và bảo tồn. Họ không chỉ tạo ra một cuộc thi; họ đã và đang xây dựng một kho lưu trữ. Họ thắp lên một ngọn hải đăng cho thế hệ sau để chuyển hóa tổn thương thành chứng tích, sự im lặng thành lời ca, và cuộc sống lưu vong thành sự hội nhập.

Trong những ngày đầu ấy, văn học Hoa Kỳ thường chưa phản ánh đầy đủ sự phong phú và đa dạng về kinh nghiệm của chúng ta. Giải thưởng Viết Về Nước Mỹ thực sự đã lấp đầy khoảng trống đó bằng sự ghi nhận và khích lệ vô số tác giả, những người đã cầm bút và cùng viết nên một thông điệp mạnh mẽ: “Chúng ta đang hiện diện nơi đây. Trải nghiệm của chúng ta là quan trọng. Và nước Mỹ của chúng ta là thế đó.”


Suốt 25 năm qua, giải thưởng này không chỉ vinh danh tài năng mà dựng nên một cộng đồng và tạo thành một truyền thống.
Những cây bút được tôn vinh hôm nay không chỉ mô tả nước Mỹ; họ định nghĩa nó. Họ mở rộng giới hạn của nước Mỹ, làm phong phú văn hóa của nước Mỹ, và khắc sâu tâm hồn của nước Mỹ. Qua đôi mắt họ, chúng ta nhìn thấy một nước Mỹ tinh tế hơn, nhân ái hơn, và sau cùng, chân thật hơn.

Xin được nhắn gửi đến các tác giả góp mặt từ bao thế hệ để chia sẻ tấm chân tình trên các bài viết, chúng tôi trân trọng cảm ơn sự can đảm của quý vị. Can đảm không chỉ là vượt qua biến cố của lịch sử; can đảm còn là việc ngồi trước trang giấy trắng, đối diện với chính mình, lục lọi ký ức đau thương sâu đậm, và gửi tặng trải nghiệm đó đến tha nhân. Quý vị là những người gìn giữ ký ức tập thể và là những người dẫn đường cho tương lai văn hóa Việt tại Hoa Kỳ.

Với Việt Báo: Xin trân trọng cảm ơn tầm nhìn, tâm huyết, và sự duy trì bền bỉ giải thưởng này suốt một phần tư thế kỷ.
Khi hướng đến 25 năm tới, chúng ta hãy tiếp tục khích lệ thế hệ kế tiếp—những blogger, thi sĩ, tiểu thuyết gia, nhà phê bình, nhà văn trẻ—để họ tìm thấy tiếng nói của chính mình và kể lại sự thật của họ, dù đó là thử thách hay niềm vui. Bởi văn chương không phải là một thứ xa xỉ; đó là sự cần thiết. Đó là cách chúng ta chữa lành, cách chúng ta ghi nhớ, và là cách chúng ta tìm thấy nơi chốn của mình một cách trọn vẹn.

Xin cảm ơn quý vị.

NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.