Hôm nay,  

Vận Nước Đã Hết Mạt?

25/06/201000:00:00(Xem: 7056)

Vận Nước Đã Hết Mạt" Tại Sao Đảng Không Dám Xin Bỏ Phiếu Dự Án Bauxite"

Phạm Trần
Lịch sử có lúc lập lại không ngờ nhưng lần này lại rơi  đúng vào chu kỳ 45 năm của ngày 19 tháng 6.
Ngày này ở miền Nam Việt Nam năm 1965, Quân lực Việt Nam Cộng Hòa đã đứng lên nhận trách nhiệm điều hành việc nước, chấm dứt cuộc  khủng hỏang chính trị  do phe dân sự không ngồi chung được với nhau trong lúc lượng Cộng sản  gia tăng áp lực ngoài chiến trường.
45 năm sau, cũng vào ngày 19 tháng 6, Quốc hội Cộng sản Việt Nam,  đã bất  chấp  áp lực của đảng bác dự án xây đường sắt cao tốc nối liền Sài Gòn – Hà Nội với kinh phí  dự trù 56 tỷ Mỹ Kim.
Kết qủa  bỏ phiếu cho thấy chỉ có 185 Đại biểu Quốc hội (chiếm 37.53%)  trên tổng số 427 người hiện diện đồng ý với đề nghị của Chính phủ; trong khi số phiếu chống là 208 (chiếm 42.19%)  và 34 người không bỏ phiếu (chiếm 6.9%).   Như vậy số phiếu của phe nhà nước muốn làm đường sắt không  đủ qúa bán tổng số Đại biểu nên bị bác bỏ.
Đây là lần đầu tiên trong lịch sử của cơ quan lập pháp vẫn bị coi là “bù nhìn” của nhà nước đã quay lưng lại với đảng.
Biến cố  lịch sử có một không hai này đã kéo người dân  Việt ở hai bờ Đại dương  xích lại gần nhau hơn. Khỏang cách  mờ ảo nhưng cố định giữa  người dân  trong nước với Báo chí, Trí thức và Quốc hội  bỗng chốc tan biến vì lần này thắng  lợi  đã thuộc về tòan  dân.
Kẻ thua trận ở đây là đảng, các viên chức  Chính phủ chủ trương xây đường cao tốc, đứng đầu là Nguyễn Sinh Hùng, Phó Thủ tướng thường trực và 185 Đại biểu Quốc hội bỏ phiếu thuận.
Phản ứng của người dân thuộc đủ mọi lứa tuổi và thành phần trong xã hội bùng lên như hội mùa xuân, mở cờ trong bụng  chưa bao giờ có.
Hãy đọc Giáo sư Nguyễn Huệ Chi, một trong số 3 người chủ biên Báo điện tử Bauxite Việt Nam   chống khai thác Bauxite trên Tây Nguyên: “Trong cái nóng như nung của nhiệt độ ngoài trời Hà Nội lên đến 40 độ, phòng họp Quốc hội cũng trở nên nóng bỏng vì lá phiếu chọn lựa của các đại biểu. Và tại các quán trà, quán cà phê, nơi hóng mát... không ai là không chờ đợi với tâm trạng nghẹt thở lo lắng. Nhưng cuối cùng thì tất cả đều vỡ òa lên sung sướng, nỗi lo đất nước gánh thêm những món nợ khổng lồ và biết đâu sẽ rơi vào vòng nô lệ nước ngoài vì cuồng vọng của những kẻ một tấc đến trời đè lên ngực trong một tháng nay thế là được cất hẳn.”
 Giáo sư Hà Văn Thịnh của Đại học Huế lên tiếng : “Tôi theo dõi thường xuyên mọi diễn biến của các kỳ họp của Quốc hội. Trong kỳ họp vừa rồi, sau khi có kết quả “bấm nút” của các Đại Biểu Quốc Hội (ĐBQH) ở phiên họp cuối cùng, tôi đã sung sướng đến mức gần như trào nước mắt. Chưa bao giờ tôi có cảm giác đó trong hàng chục lần theo dõi các kỳ họp Quốc hội trước đây. Bởi, lần đầu tiên trong đời, tôi được chứng kiến ĐBQH đã nghe dân, đã vượt qua chính mình khi nghĩ suy về vận mệnh của giang sơn, Tổ quốc; đã bất chấp ai đó, bất chấp lợi ích nhóm của những người cho rằng “không thể không làm đường sắt cao tốc” để trung thực, minh bạch trong cách nghĩ mới mẻ là thực sự vì dân, do dân và của dân...” (Bauxite Việt Nam, 22-6-2010)
Tiến sỹ Nguyễn Quang A phát biểu trên  Báo Tuần Việt Nam ngày 21-06-2010 : “Quốc hội đã có một quyết định sáng suốt khi không thông qua nghị quyết về đường sắt cao tốc. Nhiều người, trong đó có tôi, đã e ngại Quốc hội sẽ thông qua dự án với số phiếu cao như với mở rộng thủ đô. Ngỡ ngàng và vui mừng khôn xiết khi biết tin về quyết định lịch sử trên.
Quyết định này là quyết định chưa từng có trong lịch sử của Quốc hội Việt Nam. Khi thăm dò ý kiến 57% đại biểu tán thành thông qua nghị quyết, sau bốn ngày khi quyết định chính thức qua ba lần bấm nút số ý kiến tán thành chỉ trên dưới 40% một chút và không đạt quá bán.
Với quyết định này Quốc hội đã thực sự vượt lên chính mình, đã làm tròn trách nhiệm của mình liên quan đến vấn đề cụ thể này.”
Đến phiên  người dân thì họ đã bầy tỏ nỗi vui mừng và biết ơn quyết định của Quốc hội : “Chưa năm nào mà thấy Quốc hội dân chủ và sáng suốt đến vậy. Không thông qua dự án ĐSCT trong giai đoạn này là hoàn toàn hợp lý. (Trần Thị Hoa). 
Nguyễn Hữu Ninh nói: “ Vô cùng cảm ơn các đại biểu Quốc hội đã kiên quyết không thông qua siêu dự án.”  (Thời báo Kinh tế Việt Nam, 22-06-2010)
Trên báo mạng VIT (Vietnam Information Treasure) ngày 19-6 (2010) cũng có hàng trăm độc giả phản ứng vui mừng, tiêu biểu như : “Quốc hội sáng suốt. cảm ơn các đại biểu của dân. nếu dự án boxit tây nguyên cũng đưa ra quốc hội thì không bao giờ được thông qua.” (Lý Thường Kiệt)
 “Các đại biểu Quốc hội đã rất sáng suốt khi nhận thấy gánh nợ cho con cháu mai sau. Các vị đại biểu bỏ phiếu tán thành đề án cần xem lại đã làm hết trách nhiệm của nhân dân giao phó chưa "” (Hòang Dũng)
“Hiện nay người dân còn rất khổ , lương hàng tháng không đủ sống , làm ăn ế ẩm do lạm phát tăng cao, dân trí thấp, văn hóa sống kém , mất vệ sinh ô nhiễm môi trường trầm trọng, tham nhũng dầy đặc, nạn quan liêu sách nhiễu nhân dân còn phát triển mạnh mẽ , chúng ta nên suy nghĩ kỷ cái gì cần làm trước , cái gì cần làm sau cho rõ ràng . Tôi rất mừng  là Quốc Hội đã biểu quyết không làm , đó là sự may mắn của tổ quốc VIỆT NAM.” (Lê Tuấn)
Nhưng câu chuyện bỏ phiếu hôm 19-6 tại Quốc hội không đơn gỉan chỉ 1 lần mà có tới 3 lần tất cả, dựa theo ý muốn của Chính phủ vì cả 3 đề nghị đếu có lợi cho nhà nước và phe Đại biểu Quốc hội muốn làm đường sắt cao tốc.
Rất tiếc, trời không phụ lòng những kẻ “ăn ngay ở lành” nên cả 3 đề nghị đều không hội đủ số phiếu quá bán số Đại biểu hiện diện nên nhà nước và đảng đã thua trắng tay !
CHI TIẾT BỎ PHIẾU LỊCH SỬ
Để xem cho biết mánh khóe “cố đấm ăn xôi” hay  quyết chí  “thua keo này ta bày keo khác” của đảng và phe muốn làm đường cao tốc đã lèo lái Quốc hội ra sao trong phiên họp ngày 19-6 (2010), mời mọi người hãy cùng  đọc bài tường thuật của Báo Nhân Dân, cơ quan ngôn luận chính thức của  đảng: “Do đại biểu Quốc hội còn có nhiều ý kiến khác nhau về dự án đường sắt cao tốc, vì thế, Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường của Quốc hội Đặng Vũ Minh cho biết, Ủy ban thường vụ Quốc hội đã trình Quốc hội hai phương án trong Điều 1 của dự thảo Nghị quyết.


Phương án một không đề cập cụ thể đến đường sắt cao tốc mà chỉ nêu: “Trong những năm qua, tuy nguồn lực tài chính Nhà nước nói chung và ngân sách nhà nước nói riêng còn rất hạn hẹp, nhưng Đảng và Nhà nước đã dành một lượng vốn khá lớn để đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng giao thông. Tuy nhiên, so với yêu cầu của sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước thì cơ sở hạ tầng giao thông còn rất hạn chế về số lượng, thiếu đồng bộ và lạc hậu về công nghệ… Trong thời gian tới cần huy động đa dạng mọi nguồn lực của Nhà nước và xã hội, trong nước và ngoài nước, bằng nhiều phương thức đầu tư để tăng đầu tư, cải thiện rõ rệt cơ sở hạ tầng giao thông trong phạm vi cả nước cũng như trong từng vùng, góp phần tạo bước đột phá trong phát triển đất nước nhanh và bền vững”.
Tuy nhiên, phương án này không được đa số đại biểu Quốc hội đồng ý, mà chỉ có 209 đại biểu (chiếm 42,39%) tán thành, trong khi có đến 191 đại biểu (chiếm 38,74%) không tán thành, 39 đại biểu không biểu quyết.
Vì Phương án một không được thông qua, nên Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Kiên đã đề nghị Quốc hội chuyển sang biểu quyết Phương án hai: tán thành chủ trương đầu tư xây dựng đường sắt cao tốc Hà Nội – Thành phố Hồ Chí Minh với những bước đi cụ thể nêu tại Điều 2.
Nhưng với phương án này, cũng chỉ có 185 đại biểu (chiếm 37,53%) trong tổng số 427 đại biểu có mặt tán thành chủ trương đầu tư dự án đường sắt cao tốc Hà Nội – TP Hồ Chí Minh. Có 208 đại biểu (chiếm 42,19%) không tán thành, 34 đại biểu (chiếm 6,9%) không biểu quyết.”
Sau khi thua 2 keo, phe Nhà nước lại tìm cách vớt vát đem gài kế họach đường sắt cao tốc chia thành 2 giai đọan thực hiện vào quyết nghị  nghiên cứu tổng quát kế họach giao thông trên cả nước.
Báo Nhân dân viết tiếp : “Quốc hội cũng đã tiến hành biểu quyết về Điều 2 của dự thảo Nghị quyết với nội dung: giao cho Chính phủ thực hiện các công việc: rà soát, hoàn chỉnh quy hoạch giao thông tổng thể trong cả nước. Lập quy hoạch chi tiết; tiếp tục nghiên cứu sâu hơn, đầy đủ và toàn diện hơn các điều kiện bảo đảm tính khả thi, hiệu quả của tuyến đường sắt cao tốc Hà Nội -  Thành phố Hồ Chí Minh. Trên cơ sở đó nghiên cứu lập dự án đầu tư một trong hai đoạn tuyến Hà Nội - Vinh hoặc Thành phố HCM - Nha Trang, trình Quốc hội xem xét, quyết định chủ trương đầu tư một đoạn tuyến được chọn và thực hiện đầu tư vào thời điểm thích hợp trước năm 2020 bằng nhiều nguồn vốn, đa dạng phương thức đầu tư. Từ kết quả đầu tư xây dựng đoạn tuyến được chọn, tiến hành đánh giá việc đầu tư, khai thác đoạn tuyến trên và báo cáo Quốc hội xem xét, quyết định việc triển khai đầu tư xây dựng các bước tiếp theo.
Tuy nhiên, với 409 đại biểu có mặt, chỉ có 157 đại biểu (chiếm 31,85%) tán thành, 170 đại biểu không tán thành và 82 đại biểu không biểu quyết cho điều 2.”
Sau 3 lần bỏ phiếu thất bại, Báo Nhân viết: “Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Kiên kết luận, biểu quyết hai điều này mà đại biểu Quốc hội bỏ phiếu không quá bán, coi như Quốc hội không thông qua Nghị quyết này.”
CÚ SỐC BẤT NGỜ
Trước các Cuộc bỏ phiếu của Quốc hội, Nguyễn Sinh Hùng, Phó Thủ tướng còn tự tin khi trả lời chất vấn của các Đại biều Quốc hội.
Hùng nói như đinh đóng cột: “Tôi yên tâm. Yên tâm rằng phải làm. Yên tâm cùng Chính phủ xin Quốc hội chủ trương để làm. Yên tâm là Quốc hội và Chính phủ tính được bài để làm."
Nhưng căn cứ vào đâu mà Hùng nói làm đường sắt dễ như ăn kẹo như vậy "
Báo Điện tử Việtnam Express viết: “Theo số liệu Phó thủ tướng công bố, tổng sản phẩm quốc nội (GDP) của Việt Nam năm nay ước đạt 106 tỷ USD. Với đà tăng trưởng hiện nay, đến 2020, GDP sẽ đạt gần 300 tỷ USD; 2030 là 700 tỷ USD; 2040 đạt 1.200-1.400 tỷ USD và đến 2050 sẽ gấp đôi số đó. GDP bình quân đầu người đến 2050 dự kiến lên 20.000 USD, thay vì mức hơn 1.000 USD hiện nay. Nếu cứ lấy ngưỡng an toàn vay nợ là 50% GDP, đến 2020, Việt Nam có thể vay 150 tỷ mà vẫn an toàn.
"Với mức vay nợ như vậy, chúng ta có thể làm được. Mà thưa các đồng chí, có phải chúng ta làm ngay ngày mai đâu. Còn tính toán, cân lên đặt xuống và xin ý kiến Quốc hội nhiều lần nữa trước khi triển khai", ông nói chắc nịch, sau khi rành mạch công bố một loạt số liệu mà chỉ nhầm một chút về ước tính GDP 2040 của Việt Nam (thay vì 1.200-1.400, nói nhầm thành 1,2-1,4 triệu tỷ USD).”
Nhưng có ai ở Việt Nam dám tin vào những lời suy đóan gỉa tưởng của Nguyễn Sinh Hùng không " Cho đến bây giờ, 35 năm sau ngày thống nhất đất nước và 24 năm theo đuổi chủ trương Đổi mới, Việt Nam vẫn chưa có được  một viện  nghiên cứu rủi ro và dự đóan để phóng tầm nhìn bào tương lai giúp dân ổn định cuộc sống.
Do đó, những lời “đường mật” của Nguyễn Sinh Hùng về triển vọng kinh tế, lợi tức đầu người và khả năng tài chính cho kế họach đường sắt phiêu lưu  không thuyết phục được ai.  Bởi vì Hùng không bảo đảm được rằng ai sẽ là những người phải đai lưng ra lao động để trả nợ cho canh bạc đường sắt, dự trù có ít nhất 1/3 trong tổng số 56 Tỷ Mỹ Kim là vốn  phải đi vay của nước ngòai  trong chương trình ODA (Official development assistance)  !
Đại biểu Dương Trung Quốc của Tỉnh Đồng Nai đã cảnh giác Nguyễn Sinh Hùng trong cuộc chất vấn ngày 12-6-2010 : “ ODAlà khoản vay có điều kiện của nước giàu đối với nước nghèo, thực chất là phương thức đầu tư tài chính, công nghệ và chính trị mang lại lợi ích cho chủ nợ. Việc vay vốn ODA là cần thiết, nhưng chỉ nên coi là nhất thời, giống như đứa trẻ cần bú sữa mẹ, vú nuôi hoặc xin sữa hàng xóm. Các nước đều nỗ lực giảm vay ODA, giống như đứa trẻ cứng cáp cần cai sữa mẹ. Chính phủ đã có kế hoạch cai ODA hay chưa"", ông Quốc vẫn giữ cách hỏi ví von, đầy ẩn ý khi biết ODA là phần vốn quan trọng để triển khai dự án đường sắt cao tốc.” (Báo VietNam Express)
Trả lời Đại biểu Quốc, Nguyễn Sinh Hùng khẳng định : “ Việt Nam không chấp nhận các dự án mà nhà tài trợ có động cơ, mục đích chính trị đằng sau. Tuy nhiên, ông thừa nhận Việt Nam chịu một số ràng buộc về kinh tế và công nghệ khi vay ODA.
"Bú sữa hàng xóm đúng là khó đấy. Vay ODA mà họ cho mình tự quyết thì tốt hơn. Chúng ta vay thực tế có chịu ràng buộc và có thiệt về kinh tế. Song tính chung lại, đánh giá các mặt cho thấy sử dụng vốn ODA là có hiệu quả. Năm vừa rồi mặc dù thế giới khó khăn mà họ vẫn cam kết cho mình vay với mức kỷ lục", ông nói. Tuy nhiên, theo Phó thủ tướng, trong điều kiện hiện nay, Việt Nam vẫn phải tranh thủ nguồn ODA càng dài càng tốt.” (VietNam Express)
Nhưng nợ là nợ, đời này không trả được thì các đời sau phải trả. Vì vậy mà 288 Đại biểu Quốc hội đã nghe thấu tiếng kêu của người dân trong Cuộc bỏ phiếu lịch sử chống làm đường sắt cao tốc ngày 19 tháng 6 (2010) vừa qua.
Phải chăng vận nước đã đổi thay để cho đảng mở mắt "
Phạm Trần
(06-10)

Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
Tháng Năm, 2024, trong phiên tòa xét xử bị cáo, tức cựu Tổng thống Donald Trump, liên quan các khoản chi phí cho nữ diễn viên phim khiêu dâm Stormy Daniels dưới dạng tiền bịt miệng, có một cựu công tố viên, bộ trưởng tư pháp từ Flordia đến tòa New York. Bà ngồi bên dưới theo dõi để ủng hộ Trump. Đó là Pam Bondi. Sau khi bồi thẩm đoàn phán quyết Trump có tội trong 34 tội danh, Bondi đã xuất hiện trên Fox News, cùng với Kash Patel, phát biểu rằng “một niềm tin rất lớn đã bị mất vào hệ thống tư pháp tối nay.” Bà còn nói thêm: “Người dân Mỹ đã nhìn thấu điều đó.”
Chiều thứ Sáu, chúng tôi ăn trưa với một người bạn mới ở Huntington Beach. Không biết vì men bia hay vì chọn quán giữa một thành phố “đỏ”, câu chuyện đang nhẹ nhàng bỗng rẽ thẳng vào chính trường. Nhắc đến những gì xảy ra kể từ ngày tổng thống Trump nắm quyền sinh sát, cô bạn tôi đề cập đến vật giá leo thang, vừa lạm phát vừa thuế quan, kinh tế bất ổn, đời sống bất an… Anh bạn mới của chúng tôi nghe đến đây lên tiếng cắt lời: “Dẫu có thế, so với nhiều người, nhiều xứ khác, người Mỹ vẫn còn đang sống trong may mắn. Và chúng ta nên biết ơn điều đó.” Anh khiến tôi liên tưởng đến thuyết “dân túy tàn bạo”, được Jay Kuo nhắc đến trong bài báo mới đăng của Ông trên Substack tuần qua.
Tuần trước, tình cờ tôi đọc được một bài viết của tác giả Vũ Kim Hạnh được chia sẻ lại qua Facebook. Bài viết có tựa đề là "Cơ hội vàng ở Mỹ sau mức thuế đối ứng 20%", trong đó bà nhắc riêng về kỹ nghệ xuất cảng gỗ của Việt Nam sang Hoa Kỳ và thế giới. Trước khi đi vào chi tiết của bài viết, có thể nhắc sơ về bà Vũ Kim Hạnh ắt đã quen thuộc với nhiều người trong nước. Bà từng là Tổng Biên Tập báo Tuổi Trẻ, cũng như nằm trong nhóm sáng lập tờ tuần báo Sài Gòn Tiếp Thị, từng là những tờ báo khá thành công tại Việt Nam.
Franklin D. Roosevelt (1882-1945), Tổng Thống Hoa Kỳ thứ 32 và là vị tổng thống Mỹ duy nhất phục vụ hơn 2 nhiệm kỳ, đã từng nói rằng, “Tự do của nền dân chủ không an toàn nếu người dân dung túng sự gia tăng của quyền lực cá nhân tới mức trở thành mạnh hơn chính nhà nước dân chủ đó. Điều đó trong bản chất là chủ nghĩa phát xít: quyền sở hữu của chính phủ thuộc về một cá nhân, một nhóm người, hay bất cứ thế lực cá nhân nào đang kiểm soát.” Lời cảnh giác đó của TT Roosevelt quả thật đã trở thành lời tiên tri đang ứng nghiệm trong thời đại hiện nay của nước Mỹ. Tổng Thống Donald Trump trong nhiệm kỳ đầu và gần 8 tháng của nhiệm kỳ hai đã thể hiện rõ ý chí và hành động của một nhà lãnh đạo muốn thâu tóm mọi quyền lực trong tay mình bất chấp những việc làm này có phá vỡ nền tảng tự do và dân chủ mà nước Mỹ đã nỗ lực không ngừng để tạo dựng và giữ gìn trong suốt hai trăm năm mươi năm qua hay không!
Từ lâu trong chính trị Mỹ vẫn tồn tại một quy tắc bất thành văn, khi thì nói lên to rõ “chúng ta tốt đẹp hơn như thế này,” hoặc có khi chỉ thì thầm, nhẹ nhàng, rằng đảng Dân Chủ không nên sa vào bùn lầy. Nhiều thập niên qua, “quy tắc” này đã định hình cả vận động tranh cử lẫn cách cầm quyền lãnh đạo. Tổng thống Barack Obama, bằng sự điềm tĩnh, được xem là bậc thầy về nghệ thuật này, ngay cả khi Donald Trump mở màn thuyết âm mưu “giấy khai sinh giả.” Tổng thống Joe Biden cũng vậy. Ông lèo lái đất nước sau đại dịch bằng chiến lược đặt niềm tin vào sự văn minh, đoàn kết, tin rằng lời kêu gọi phẩm giá có thể giữ thăng bằng cho con thuyền trong cơn chao đảo vì sóng dữ.
Trong nhiều tháng qua, các tài khoản chính thức của Bạch Ốc và Bộ Nội An trên mạng X liên tục tung ra hình ảnh và video (meme) dị hợm: từ ảnh ghép kèm âm thanh chế giễu, những đoạn đăng kiểu TikTok, cho đến tranh vẽ bằng trí tuệ nhân tạo. Đây không phải trò vui của vài nhân viên rảnh rỗi, mà là một chiến dịch có chủ ý, lặp đi lặp lại, như muốn răn: ai mới thực sự được coi là người Mỹ. Trang NPR ngày 18 tháng 8 nhận định: “Các tài khoản chính thức của chính quyền Trump đang khai thác đủ kiểu meme, hình ảnh AI với giọng điệu đầy thách thức trong các bài đăng trên mạng xã hội.”
Trước khi quay lại cùng cuộc họp song phương giữa Trump và Putin tại Alaska, hãy quay lại những cuộc họp giữa Donald Trump và lãnh tụ Bắc Hàn Kim Jong Un trong nhiệm kỳ đầu của Donald Trump. Lần đầu tiên, một đương kim tổng thống Hoa Kỳ đã hạ mình sang Châu Á đến ba lần, lần đầu tại Singapore, rồi Việt Nam và cuối cùng ngay tại khu phi quân sự giữa Nam-Bắc Hàn, để gặp và nâng cao vị thế một tay "Chí Phèo" cộng sản mặt sữa nhưng khét tiếng độc ác lên vị thế chính thức ngang hàng với Hoa Kỳ trên chính trường quốc tế.
Trong căn phòng trắng, lổm chổm những mảng phù điêu mạ vàng trên trần nhà và tường, một người đàn ông mảnh khảnh, nhanh nhẹn bước ra giới thiệu trước ống kính báo chí món quà đặc biệt ông cố ý mang theo tặng Tổng thống Donald Trump. Đó là lần hiếm hoi CEO của hãng Apple, Tim Cook, xuất hiện trong trang phục sơ mi cà vạt vest đen. Ngay cả trong những lần ra mắt sản phẩm iPhone mới hàng năm, vốn được xem là sự kiện quan trọng bật nhất của Apple, người ta cũng không thấy Cook phải bó mình trong bộ lễ phục trịnh trọng như vậy. Tim Cook đã mang đến cho các tín đồ của trái táo một sự bất ngờ, giống như 15 năm trước, ông xuất hiện trên tạp chí Out ở vị trí đầu bảng xếp hạng Power 50, một danh sách xếp hạng những cá nhân đồng tính nam và đồng tính nữ có ảnh hưởng nhất vào thời điểm đó.
Trong những tháng qua, thảm họa đói của người Palestine ở dải Gaza đã làm thế giới rúng động. Tin tức về trẻ em Palestine bị bắn chết trong khi cố len lỏi tới rào sắt để nhận thức ăn viện trợ được truyền đi; nhiều người đặt câu hỏi về lương tri của những kẻ tổ chức “công tác nhân đạo” này (công ty Gaza Humanitarian Foundation do chính phủ Trump hậu thuẫn). UN ước tính có khoảng 1,400 người Palestine đã chết khi tìm cách nhận thực phẩm cứu trợ. Vào tháng 12 năm 2023, Nam Phi đã đệ đơn kiện Israel lên Tòa án Công lý Quốc tế (ICJ) cáo buộc quốc gia này phạm tội diệt chủng ở Gaza. Một số quốc gia khác tham gia hoặc bày tỏ sự ủng hộ đối với vụ kiện, bao gồm: Nicaragua, Bỉ, Colombia, Thổ Nhĩ Kỳ, Libya, Ai Cập, Maldives, Mexico, Ireland, Chile Palestine…
Trí nhớ của một cộng đồng không chỉ mất đi khi thời gian làm phai mờ, mà có khi có bàn tay cố tình tháo gỡ. Không cần nhiều bút mực, chỉ cần bỏ vài dòng, thay một chữ, hoặc xóa một đoạn – câu chuyện lập tức đổi nghĩa. Lịch sử hiện đại đã nhiều lần chứng kiến điều đó. Năm 1933, chính quyền Quốc xã Đức đốt sách giữa quảng trường, thay lại giáo trình, đặt viện bảo tàng và văn khố dưới quyền Bộ Tuyên Giám. Joseph Goebbels nói: “Chúng ta không muốn người dân sử dụng cái đầu. Chúng ta muốn họ hành xử theo cảm tính.” Tám thập niên sau, ở một góc khác của địa cầu, những bản thảo của Trương Vĩnh Ký – người khai sáng nền quốc ngữ Việt – bị loại khỏi thư viện vì bị gán là “tay sai thực dân”. Sau 1975, chính quyền cộng sản xét duyệt văn hóa trên toàn quốc: các tác phẩm học thuật bị cấm; bị đốt, tên tuổi các học giả và nhà văn miền Nam biến mất khỏi mọi tiến trình văn hóa. Tại Hoa Kỳ ngày nay, sự thật không bị đấu tố – nhưng bị biên tập lại.


Kính chào quý vị,

Tôi là Derek Trần, dân biểu đại diện Địa Hạt 45, và thật là một vinh dự lớn lao khi được đứng nơi đây hôm nay, giữa những tiếng nói, những câu chuyện, và những tâm hồn đã góp phần tạo nên diện mạo văn học của cộng đồng người Mỹ gốc Việt trong suốt một phần tư thế kỷ qua.
Hai mươi lăm năm! Một cột mốc bạc! Một cột mốc không chỉ đánh dấu thời gian trôi qua, mà còn ghi nhận sức bền bỉ của một giấc mơ. Hôm nay, chúng ta kỷ niệm 25 năm Giải Viết Về Nước Mỹ của nhật báo Việt Báo.

Khi những người sáng lập giải thưởng này lần đầu tiên ngồi lại bàn thảo, họ đã hiểu một điều rất căn bản rằng: Kinh nghiệm tỵ nạn, hành trình nhập cư, những phức tạp, gian nan, và sự thành công mỹ mãn trong hành trình trở thành người Mỹ gốc Việt – tất cả cần được ghi lại. Một hành trình ý nghĩa không những cần nhân chứng, mà cần cả những người viết để ghi nhận và bảo tồn. Họ không chỉ tạo ra một cuộc thi; họ đã và đang xây dựng một kho lưu trữ. Họ thắp lên một ngọn hải đăng cho thế hệ sau để chuyển hóa tổn thương thành chứng tích, sự im lặng thành lời ca, và cuộc sống lưu vong thành sự hội nhập.

Trong những ngày đầu ấy, văn học Hoa Kỳ thường chưa phản ánh đầy đủ sự phong phú và đa dạng về kinh nghiệm của chúng ta. Giải thưởng Viết Về Nước Mỹ thực sự đã lấp đầy khoảng trống đó bằng sự ghi nhận và khích lệ vô số tác giả, những người đã cầm bút và cùng viết nên một thông điệp mạnh mẽ: “Chúng ta đang hiện diện nơi đây. Trải nghiệm của chúng ta là quan trọng. Và nước Mỹ của chúng ta là thế đó.”


Suốt 25 năm qua, giải thưởng này không chỉ vinh danh tài năng mà dựng nên một cộng đồng và tạo thành một truyền thống.
Những cây bút được tôn vinh hôm nay không chỉ mô tả nước Mỹ; họ định nghĩa nó. Họ mở rộng giới hạn của nước Mỹ, làm phong phú văn hóa của nước Mỹ, và khắc sâu tâm hồn của nước Mỹ. Qua đôi mắt họ, chúng ta nhìn thấy một nước Mỹ tinh tế hơn, nhân ái hơn, và sau cùng, chân thật hơn.

Xin được nhắn gửi đến các tác giả góp mặt từ bao thế hệ để chia sẻ tấm chân tình trên các bài viết, chúng tôi trân trọng cảm ơn sự can đảm của quý vị. Can đảm không chỉ là vượt qua biến cố của lịch sử; can đảm còn là việc ngồi trước trang giấy trắng, đối diện với chính mình, lục lọi ký ức đau thương sâu đậm, và gửi tặng trải nghiệm đó đến tha nhân. Quý vị là những người gìn giữ ký ức tập thể và là những người dẫn đường cho tương lai văn hóa Việt tại Hoa Kỳ.

Với Việt Báo: Xin trân trọng cảm ơn tầm nhìn, tâm huyết, và sự duy trì bền bỉ giải thưởng này suốt một phần tư thế kỷ.
Khi hướng đến 25 năm tới, chúng ta hãy tiếp tục khích lệ thế hệ kế tiếp—những blogger, thi sĩ, tiểu thuyết gia, nhà phê bình, nhà văn trẻ—để họ tìm thấy tiếng nói của chính mình và kể lại sự thật của họ, dù đó là thử thách hay niềm vui. Bởi văn chương không phải là một thứ xa xỉ; đó là sự cần thiết. Đó là cách chúng ta chữa lành, cách chúng ta ghi nhớ, và là cách chúng ta tìm thấy nơi chốn của mình một cách trọn vẹn.

Xin cảm ơn quý vị.

NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.