Hôm nay,  

Đá Vào Rọ Cua

09/08/200800:00:00(Xem: 15489)
Ai Ép Ai Trong Vụ Georgia"

Mặt lạnh như tiền, Thủ tướng Vladimir Putin của Liên bang Nga đã tham dự lễ khai mạc Thế vận hội Bắc Kinh với món quà trong túi cho chủ nhà, và một cú nháy mắt cho Tổng thống Bush.

Đúng lúc Thế vận hội khai mạc, Nga mặc nhiên khai chiến tại Georgia khi đưa các đơn vị thiết giáp và pháo binh vượt qua đường hầm Roki từ Bắc Ossetia tiến vào Nam Ossetia, trong lãnh thổ Georgia. Tại Bắc Kinh, đời bỗng mất vui vì thế giới giật mình với biến cố đó trong khu vực Caucasus của Âu Châu. Ở nhà, Tổng thống Dmitri Medvedev tuyên bố thẳng thừng tại Moscow, rằng nước Nga đã từng và luôn luôn bảo vệ an ninh cho người dân trong vùng Caucasus. Diễn tả cho chính xác, đây là vùng ảnh hưởng nằm trong quỹ đạo của Liên bang Xô viết cũ và Liên bang Nga ngày nay. Vùng cấm địa, không cho đá bậy!

Đấy là cú nháy mắt cho Tổng thống Bush, vì Hoa Kỳ yểm trợ Georgia từ nhiều năm nay. Tháng Tư vừa qua, ông Bush còn vận động - mà chưa xong - để xứ này trở thành hội viên của Minh ước Bắc Đại Tây dương NATO. Ly kỳ hơn thế, Hoa Kỳ hiện có một ngàn quân đang huấn luyện các đơn vị Georgia về kỹ thuật bảo an trước khi các đơn vị này được gửi qua yểm trợ chiến trường Iraq và Afghanistan!

Ta đang nhìn vào một cái rọ cua, chưa biết cua nào sẽ cắp cua nào, và con nào sẽ gãy càng...

Hãy mở rọ cua ra, hoặc ngó vô tấm bản đồ của khu vực nhiễu nhương này.

Georgia là quê hương của Stalin. Sau khi Đế quốc Nga tan rã vì cách mạng cộng sản năm  1917, Georgia trở thành một nước Cộng hoà Dân chủ, từ 1918 đến 1921; rồi Cộng hoà Xã hội Chủ nghĩa Xô viết, một nước Cộng hoà trong - và của - Liên bang Xô viết, từ 1921 đến 1991. Cựu Ngoại trưởng Liên Xô thời Mikhail Gorbachev là Eduard Shevardnadze là người Georgia, sau là Tổng thống khi xứ này giành lại độc lập, thành Cộng hoà Georgia từ cuối năm 1991.

Kể từ đấy, Georgia chuyển hoà dần theo chế độ dân chủ và ngả theo Âu Châu với sự yểm trợ của Hoa Kỳ. Sinh năm 1967, đương kim Tổng thống Georgia, Mikheil Saakashvili là người tốt nghiệp đại học Koa Kỳ, đã khởi xướng cuộc Cách mạng Hồng để chấm dứt chế độ độc tài và bất lực của Shevardnadze vào năm 2003. Kể từ đấy, Georgia tiến về hướng Tây và trở thành quốc gia Tây phương giáp giới với Liên bang Nga.

Nhưng Georgia tiến về hướng Tây trong tinh thần. Chứ về thể xác và địa dư, xứ này vẫn nằm trong vùng ảnh hưởng của Nga và lãnh thổ bị phân hoá vì hai lực lượng ly khai, do Nga nuôi nấng và xúi giục. Từ hướng Tây, bên bờ Hắc hải, có vùng tự trị Abkhazia với cư dân đòi độc lập và được Nga tiếp xúc qua cửa ải Kodori. Tại hướng Đông-Bắc, có vùng Nam Ossetia (South Ossetia) cũng đòi độc lập để sát nhập với Bắc Ossetia thành một quốc gia thống nhất, trong vòng tay của Nga.

Hai khu vực tự trị này đã gây nhiều khó khăn cho Georgia và thực tế đã đòi tuyên bố độc lập với sự hỗ trợ của Nga khiến chiến tranh và phá hoại liên tục xảy ra từ 1992. Georgia càng ngả về thể chế dân chủ Tây phương, Moscow càng dùng Abkhazia và Nam Ossetia làm hai cái neo kéo xứ này về quá khứ, trở thành vùng phiên trấn của Nga thay vì là mũi nhọn dân chủ của Tây phương. Hay là tấm áo giáp của Minh ước NATO. Từ đầu năm nay, Georgia càng có hy vọng gia nhập NATO thì Nga càng công khai yểm trợ các lực lượng ly khai để gây rồi cho Georgia.

Tháng 11 năm ngoái, khi Hoa Kỳ và Âu châu yểm trợ dân Albania tại Kosovo tách rời khỏi Cộng hoà Serbia và tiến tới độc lập vào đầu năm nay, Moscow cho biết là Nga sẽ có phản ứng. Lý do là các nước Cộng hoà Ukraine, Georgia hay Serbia mà tiến dần tới chế độ dân chủ, sẽ gia nhập Liên hiệp Âu châu và có khi là thành viên của NATO, thì Liên bang Nga thấy mình như là con cua bị lột yếm. Hở hang trống trải quá!


Đấy là đại thể khái quát của cục diện rắc rối này, một di sản lâu đời của sự nhiễu nhương Âu Châu và cái đai độc tài của chế độ Xô viết.

Dù không mạnh, quân lực Georgia thừa sức tiến vào Nam Ossetia để dẹp êm mầm mống ly khai và phá hoại. Cho tới ngày mùng bảy, Georgia mới chỉ đưa vào một số lữ đoàn tác chiến, chứ không hẳn là một lực lượng chiếm đóng lâu dài. Nhưng, khi Nga tung quân vào Nam Ossetia để bảo vệ "nền độc lập" của cư dân tại đây, Georgia vẫn không là đối thủ. Và quả nhiên là đã cầu cứu Hoa Kỳ, sau khi nêu vấn đề trước Liên hiệp quốc vào mấy ngày qua. Mà vì sao tình hình bỗng đột biến như vậy"

Muốn hiểu ra, ta lại phải ngó vào tấm lịch...

Mỗi khi Georgia tiến một bước về hướng Tây, tình hình Abkhazia và Nam Ossetia lại căng thẳng, vì có sự hà hơi tiếp sức của Nga. Lần cuối là vào đầu Tháng Tư, khi tại Thượng đỉnh NATO tại Bucharest, Bush ủng hộ việc đón nhận Ukraine và Georgia vào NATO trước sự phản đối của Nga. Lập tức, Georgia bị Nga khiêu khích - máy bay bị phi cơ Nga bắn hạ - nên trả đũa bằng cách chấm dứt đàm phàm với Moscow về việc Nga gia nhập Tổ chức Thương mại Thế giới WTO. Hãy thử tưởng tượng xem, quê hương của Stalin và Shevardnadze lại cấm cửa nước Nga vào WTO!

Cuối cùng thì hai cường quốc Âu Châu là Đức và Pháp đề nghị tạm hoãn cứt xét việc Georgia vào NATO, vì nhiều lý cớ... Cuối năm nay, NATO mới xét lại hồ sơ này. Từ giờ đến đó, Hoa Kỳ mắc bận bầu cử, ông Bush bị đảng Dân chủ cột tay, thời điểm quá thuận lợi để bỗng nhiên các lực lượng ly khai tại Abkhazia rồi Nam Ossetia tung đòn quậy phá.

Chính quyền của Tổng thống Saakshvili đồng ý và đã thực tế đàm phán với cả Moscow và lực lượng ly khai, nhưng tình hình bỗng thêm căng thẳng từ đầu tháng Tám. Cuối cùng thì Georgia phải đưa quân vào Nam Ossetia. Một là Georgia bị mắc bẫy trong cái thế vừa đánh vừa đàm; hai là lực lượng ly khai tại Nam Ossetia bỗng lo sợ là sẽ bị Moscow bỏ rơi khi hoà giải với Georgia nên chơi trò phá bĩnh; ba là vì Nga muốn nhân cơ hội nhấn tới để bắt bí Âu châu và Hoa Kỳ...

Người ta chưa thể biết hết được sự thật - đang xoay chuyển từng ngày từng giờ ở tại chỗ - hoặc những toan tính của các phe liên hệ.

Nhưng, nhiều phần là Georgia sẽ bị thất thế vì cả Âu Châu - nhất là Đức - lẫn Hoa Kỳ, đều không muốn lãnh thêm một vụ khủng hoảng khi đã có quá nhiều vấn đề. Liên bang Nga có thể tiếp vận võ khí để hà hơi tiếp sức cho Iran chẳng hạn... Huống hồ, từ Thế chiến II đến nay, các nước Âu châu chưa khi nào dám hy sinh an ninh của mình để bảo vệ độc lập hay tự do của một xứ khác. Đó là chức năng truyền thống của Mỹ. Mà Georgia vẫn chưa là thành viên của NATO để được Minh ước này bảo vệ, dưới sự điều động của Hoa Kỳ.

Tuy nhiên, sự tình không nhất thiết sẽ xảy ra như vậy.

Tất cả các nước Cộng hòa xưa kia nằm trong quỹ đạo Liên Xô ngày nay đang theo dõi vụ này để xem Tây phương dân chủ - nhất là Liên hiệp Âu châu - sẽ phản ứng ra sao. Georgia có thể bị ức hiếp và các đơn vị phải rút khỏi Nam Ossetia vì Kỵ binh Hoa Kỳ bị vướng chân ở nơi khác và vì dư luận Mỹ còn tìm hiểu xem Georgia nằm ở đâu. Nhưng, ngay trong giả thuyết bi đát nhất cho Georgia, là Abkhazia và Nam Ossetia bị xé khỏi bản đồ Georgia trước sự thụ động của Âu Châu và Hoa Kỳ, chưa chắc Liên bang Nga đã thắng lớn, vì quy luật "dứt dây động rừng".

Vì trong Liên bang Nga, không thiếu gì sắc tộc hay địa phương cũng đang muốn tự trị hay đòi ly khai, như Chechnya, Dagestan hay Inghusetia.

Vladimir Putin có thể lạnh lùng đá vào rọ cua và đi một nước cờ sáng trong khi nước Mỹ còn tối mò vì chuyện bầu cử. Nhưng có khi người kế nhiệm ông là Dmitri Medvedev lại bị cua cắp. Hãy chờ xem!

In Trang
Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
Trang đầuTrang trước1234567Trang sauTrang cuối

Năm 2025 được xem là giai đoạn khó khăn cho ngành khoa học khi ngân sách nghiên cứu bị thu hẹp và nhiều nhóm chuyên môn phải giải thể. Tuy vậy, những thành tựu y học nổi bật lại chứng minh rằng sức sáng tạo của con người chưa bao giờ dừng lại. Hàng loạt phát hiện mới đã mở rộng hiểu biết của chúng ta về sức khỏe, đồng thời thay đổi cách chăm sóc bệnh nhân hiện nay. Dưới đây là chín trong số những khám phá ấn tượng nhất trong năm 2025.

Năm 2025 khởi đầu bằng nỗi lo dấy lên từ các sàn tài chính quốc tế. Tháng Tư, Tổng thống Donald Trump khơi lại cuộc chiến thương mại, khiến nhiều người e sợ suy thái toàn cầu. Thế nhưng, sau mười hai tháng, kinh tế thế giới vẫn đứng vững: tổng sản lượng tăng khoảng 3%, bằng năm trước; thất nghiệp thấp và chứng khoán nhiều nơi tiếp tục lên giá. Chỉ riêng lạm phát vẫn còn là bóng mây bao phủ, vì phần lớn các nước trong khối công nghiệp OECD chưa đưa được vật giá về mức ổn định như mong muốn.

Sự phát triển nhanh chóng của Artificial Intelligence/ AI và robot đặt ra nhiều thách thức về đạo đức xã hội và cá nhân, đặc biệt là trong việc thu thập dữ liệu cá nhân làm ảnh hưởng đến các quyết định quan trọng như tuyển dụng, trị liệu và xét xử. Mặc dù AI có thể mô phỏng cảm xúc, nhưng không có ý thức thực sự, dẫn đến nguy cơ làm cho con người phụ thuộc vào AI và robot và suy giảm kỹ năng giao tiếp xã hội...

Chúng ta đang sống trong kỷ nguyên số, nơi mọi thứ đều được đo bằng thuật toán: nhịp tim, bước chân, năng suất, thậm chí cả tình yêu. Thuật toán không có tình cảm, nhưng khôi hài vì chúng ta điều khiển thuật toán bằng cảm xúc.Máy móc có thể xử lý hàng tỷ dữ liệu mỗi giây, còn con người — chỉ cần một tưởng tượng — mọi thứ biến hoá. Cảm xúc lan truyền nhanh hơn tin tức, giận dữ được tối ưu hóa bằng công nghệ, và hạnh phúc được đong đếm bằng lượt thả tim. Chúng ta tưởng mình tiến hóa thành sinh vật lý trí, nhưng thật ra chỉ là sinh vật cảm xúc có Wi-Fi. Trong khi AI đang thao túng mọi lãnh vực, chúng ta loay hoay với cảm xúc, thao túng mọi ý nghĩ, hành vi.

Năm 2025 sắp khép lại, và theo thông lệ hàng năm, các nhà từ điển trên thế giới lại đi tìm từ ngữ để chọn đặt tên cho cái mớ hỗn độn mà nhân loại vừa bơi qua trong năm. Oxford chọn cụm từ “mồi giận dữ” (rage bait). Theo các nhà ngôn ngữ học của Oxford, đây là cách tiếng Anh vẫn thường vận hành: hai chữ quen thuộc — “giận dữ” và “mồi nhử” — ghép lại trong bối cảnh trực tuyến để tạo nên một ý niệm mới: thứ nội dung bày ra để cố tình khêu gợi bản tính nóng nảy của người xem, người đọc, khiến thiên hạ phải lao vào vòng tranh cãi chỉ để cuối cùng bấm thêm một cú “tức” nữa.

Tài năng như ông vua tiểu thuyết kiếm hiệp Kim Dung cũng chỉ có thể tạo ra những vị tướng phản diện nhưng có võ công cao cường và chí lớn, chứ không thể giả mạo làm tướng. Mộ Dung Phục, tức Nam Yến Quốc, là một trong nhiều ví dụ. Mộ Dung Phục là kẻ háo danh, không từ thủ đoạn để đạt mục đích. Hắn sẵn sàng bỏ quên nhân nghĩa, thậm chí phản bội anh em, bạn bè, để leo lên nấc thang quyền lực, khôi phục nước Yên. Nhưng vẫn là một kẻ võ công cái thế. Đối thủ của Mộ Dung Phục là anh hùng chính nghĩa Kiều Phong. Bởi vậy, mới có câu "Bắc Kiều Phong, Nam Mộ Dung" để chỉ hai cao thủ võ lâm mạnh nhất thời bấy giờ. Vậy mà nước Mỹ hôm nay lại có bộ phim kỳ quái về một kẻ giả danh tướng, khoác lên mình chiếc áo quyền lực để công kích một anh hùng, một đại tá Hải Quân, một phi hành gia của NASA, một người yêu nước đích thực.

Trong lúc hàng triệu người không đủ thực phẩm để ăn, chính quyền của Tổng thống Donald Trump lại để mặc cho nông sản thối rữa hàng loạt ngoài đồng, trong kho bãi, và thậm chí còn trực tiếp tiêu hủy hàng ngàn tấn thực phẩm viện trợ. Tất cả đều nhân danh mục tiêu “nâng cao hiệu quả” của bộ máy chính phủ. Những thay đổi quyết liệt trong chính sách thuế quan, các cuộc bố ráp di dân gắt gao và cắt giảm các chương trình hỗ trợ người dân như tem phiếu thực phẩm đã khiến nông dân kiệt quệ vì thiếu nhân lực và vốn liếng. Nông sản thì bị bỏ mặc cho mốc meo trong kho và thối rữa ngoài đồng, trong khi hàng triệu người dân rơi vào cảnh đói kém. Đó là chưa kể đến những trường hợp chính quyền trực tiếp tiêu hủy nguồn thực phẩm hoàn toàn có thể sử dụng được.

Quan hệ Trung Quốc-Ấn Độ-Hoa Kỳ phản ánh sự dịch chuyển mạnh của trật tự quyền lực toàn cầu. Trung Quốc và Ấn Độ có tiềm năng hợp tác lớn nhờ quy mô dân số và kinh tế, nhưng nghi kỵ chiến lược, cạnh tranh ảnh hưởng và tranh chấp biên giới khiến hợp tác bị hạn chế. Với Mỹ, việc Ấn Độ nghiêng về Trung Quốc có thể làm suy yếu chiến lược kiềm chế Bắc Kinh, trong khi tranh chấp thương mại như thuế 50% của Mỹ càng làm quan hệ thêm bất ổn...

Nếu có ai nói, nhạc của Trịnh Công Soạn giống như nhạc Trịnh Công Sơn, đôi bài nghe còn ác liệt hơn. Chắc bạn sẽ không tin. Tôi cũng không tin, cho đến khi tôi nghe được một số ca khúc của Trịnh Công Soạn, quả thật là như vậy. Tôi nghĩ, nếu anh này dứt bỏ dòng nhạc Trịnh cũ mà khai phá dòng nhạc Trịnh mới, thì chắc anh sẽ thành công. Người viết lách thì tính hay tò mò và mến mộ tài năng, tôi dọ hỏi người quen và nhất là những ca sĩ trẻ mong được nổi bật, đã tranh nhau khởi sự hát nhạc của Soạn. Cuối cùng, tôi cũng tìm đến được nhà anh. Gõ cửa. Mở.

Vào một buổi sáng Tháng Sáu năm 2025, dân biểu, cựu chủ tịch Hạ Viện đảng Dân Chủ tiểu bang Minnesota, Melissa Hortman, một trong những nhà lập pháp được kính trọng nhất của tiểu bang, và chồng của bà bị bắn chết tại nhà riêng. Chú chó cảnh sát lông vàng của họ, Gilbert, cũng ra đi với chủ. Vụ giết người này không phải là ngẫu nhiên. Thượng nghị sĩ John Hoffman và vợ cũng bị tấn công cùng ngày, nhưng may mắn sống sót. Chính quyền sớm tiết lộ thủ phạm, Vance Boelter, 57 tuổi, người theo chủ nghĩa cực hữu, đã viết bà Hortman vào “danh sách mục tiêu” bao gồm các nhà lập pháp Đảng Dân Chủ khác.
Trang đầuTrang trước1234567Trang sauTrang cuối
VB Podcast



Kính chào quý vị,

Tôi là Derek Trần, dân biểu đại diện Địa Hạt 45, và thật là một vinh dự lớn lao khi được đứng nơi đây hôm nay, giữa những tiếng nói, những câu chuyện, và những tâm hồn đã góp phần tạo nên diện mạo văn học của cộng đồng người Mỹ gốc Việt trong suốt một phần tư thế kỷ qua.
Hai mươi lăm năm! Một cột mốc bạc! Một cột mốc không chỉ đánh dấu thời gian trôi qua, mà còn ghi nhận sức bền bỉ của một giấc mơ. Hôm nay, chúng ta kỷ niệm 25 năm Giải Viết Về Nước Mỹ của nhật báo Việt Báo.

Khi những người sáng lập giải thưởng này lần đầu tiên ngồi lại bàn thảo, họ đã hiểu một điều rất căn bản rằng: Kinh nghiệm tỵ nạn, hành trình nhập cư, những phức tạp, gian nan, và sự thành công mỹ mãn trong hành trình trở thành người Mỹ gốc Việt – tất cả cần được ghi lại. Một hành trình ý nghĩa không những cần nhân chứng, mà cần cả những người viết để ghi nhận và bảo tồn. Họ không chỉ tạo ra một cuộc thi; họ đã và đang xây dựng một kho lưu trữ. Họ thắp lên một ngọn hải đăng cho thế hệ sau để chuyển hóa tổn thương thành chứng tích, sự im lặng thành lời ca, và cuộc sống lưu vong thành sự hội nhập.

Trong những ngày đầu ấy, văn học Hoa Kỳ thường chưa phản ánh đầy đủ sự phong phú và đa dạng về kinh nghiệm của chúng ta. Giải thưởng Viết Về Nước Mỹ thực sự đã lấp đầy khoảng trống đó bằng sự ghi nhận và khích lệ vô số tác giả, những người đã cầm bút và cùng viết nên một thông điệp mạnh mẽ: “Chúng ta đang hiện diện nơi đây. Trải nghiệm của chúng ta là quan trọng. Và nước Mỹ của chúng ta là thế đó.”


Suốt 25 năm qua, giải thưởng này không chỉ vinh danh tài năng mà dựng nên một cộng đồng và tạo thành một truyền thống.
Những cây bút được tôn vinh hôm nay không chỉ mô tả nước Mỹ; họ định nghĩa nó. Họ mở rộng giới hạn của nước Mỹ, làm phong phú văn hóa của nước Mỹ, và khắc sâu tâm hồn của nước Mỹ. Qua đôi mắt họ, chúng ta nhìn thấy một nước Mỹ tinh tế hơn, nhân ái hơn, và sau cùng, chân thật hơn.

Xin được nhắn gửi đến các tác giả góp mặt từ bao thế hệ để chia sẻ tấm chân tình trên các bài viết, chúng tôi trân trọng cảm ơn sự can đảm của quý vị. Can đảm không chỉ là vượt qua biến cố của lịch sử; can đảm còn là việc ngồi trước trang giấy trắng, đối diện với chính mình, lục lọi ký ức đau thương sâu đậm, và gửi tặng trải nghiệm đó đến tha nhân. Quý vị là những người gìn giữ ký ức tập thể và là những người dẫn đường cho tương lai văn hóa Việt tại Hoa Kỳ.

Với Việt Báo: Xin trân trọng cảm ơn tầm nhìn, tâm huyết, và sự duy trì bền bỉ giải thưởng này suốt một phần tư thế kỷ.
Khi hướng đến 25 năm tới, chúng ta hãy tiếp tục khích lệ thế hệ kế tiếp—những blogger, thi sĩ, tiểu thuyết gia, nhà phê bình, nhà văn trẻ—để họ tìm thấy tiếng nói của chính mình và kể lại sự thật của họ, dù đó là thử thách hay niềm vui. Bởi văn chương không phải là một thứ xa xỉ; đó là sự cần thiết. Đó là cách chúng ta chữa lành, cách chúng ta ghi nhớ, và là cách chúng ta tìm thấy nơi chốn của mình một cách trọn vẹn.

Xin cảm ơn quý vị.

NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.