Nhân sinh tiểu dị đại đồng
Đòàn Thanh Liêm
Vào cuối tháng Năm vừa rồi, tôi sinh sống cả một tuần lễ với gia đình của Jim và Sandy Foster tại thành phố Knoxville, tiểu bang Tennessee. Sandy thường hay chở tôi đi siêu thị mùa đồ ăn, hay đi việc này chuyện nọ. Dọc đường, chúng tôi thường chuyện trò với nhau. Có lần Sandy tâm sự : “Tôi không có cơ hội đi ra nước ngòai nhiều, nhưng mà tại thành phố này tôi đã có dịp gặp gỡ với rất nhiều bà con từ các nước xa xăm đến đây, và tôi thấy rằng người ta hầu hết ai thì cũng giống như người Mỹ chúng tôi ở đây thôi. Họ cũng yêu thương, chăm sóc cho lũ con lũ cháu của họ, y hệt như chúng tôi cũng yêu thương con cháu của mình vậy. Là người phụ nữ, tôi phải dành hết thời gian để lo lắng cho chồng, cho con, thì các phụ nữ ở các quốc gia khác cũng đều làm như tôi tất cả vậy thôi. Thành ra, con người ta sống trên cõi đời này, thì suy nghĩ và hành động cũng đều giống nhau cả. Do vậy mà cần phải có sự thông cảm và lòng bao dung mà đối xử với nhau…”
Tôi thật tâm đắc với lời phát biểu này của Sandy. Tôi góp lời bàn thêm với chị : Ở Việt nam, thì ngay từ hồi xưa cha ông chúng tôi vẫn thường nói rằng “ Nhân sinh tiểu dị đại đồng”, tức là con người ta sinh sống trên đời này, thì cái khác biệt với nhau nhỏ bé ít ỏi thôi, mà cái giống nhau mới thật là lớn lao rộng rãi. Do vậy, mà ngay từ hồi còn tấm bé, tôi vẫn được nghe cha mẹ và các bậc cô bác trong gia tộc nhắc nhở cho cách xử thế ngòai xã hội, đặc biệt là những câu như “Dĩ hòa vi quý”, “Bốn bể một nhà” v. v…
Sandy hiện làm Tuyên úy (Chaplain) cho nhà thương Nhi đồng ở Knoxville. Chị cho biết đã phải theo học lớp đào tạo mấy năm tại một cơ sở huấn luyện đào tạo ở Virginia và qua một kỳ thi tốt nghiệp, thì chị mới được cấp phát chứng chỉ hành xử nhiệm vụ này (credentials). Vào tuổi 70, Sandy vẫn còn rất tháo vát năng động. Tôi đã trở thành người bạn thân thiết quen thuộc với gia đình anh chị Sandy và Jim từ năm 2001, khi hàng năm cứ vào dịp hè là tôi tới tham gia workshop về Xây dựng Hòa bình tại Knoxville.
Tại hải ngọai, từ ít lâu nay chúng ta thấy có nhiều sự khác biệt mâu thuẫn giữa các thành viên trong cộng đồng người tỵ nạn. Theo dõi một số trường hợp, tôi thấy lúc đầu chỉ là do sự hiểu lầm với nhau mà thôi, nhưng vì lý do tự ái hay vì thành kiến tỵ hiềm sao đó, mà sự việc lại biến thành mâu thuẫn nặng nề, trầm trọng khiến tạo ra sự đổ vỡ sứt mẻ không làm sao mà hàn gắn lại được nữa. Rõ ràng là “việc bé mà cứ xé ra to”, như dân gian thường nói vậy đó. Nhất là trên các mạng lưới thông tin, mỗi ngày ta cứ gặp phải các bài viết phê phán, bới móc mạt sát lẫn nhau với những ngôn từ rất ư là nặng nề,gay gắt. Tình trạng này thật đã đến mức báo động, khiến cho có người phải cay chua nói rằng : “Đó là chốn gió tanh, mưa máu”, người ta sát phạt chì chiết lẫn nhau, không còn biết kiềm chế lời ăn tiếng nói trước công chúng nữa! Và từ đó mà có một số người mới tìm cách xa lánh những sinh họat cộng đồng, giữ thái độ “mũ ni che tai”, không còn muốn gặp gỡ tiếp xúc với quần chúng đám đông nữa. Tình trạng này hiện làm cho lề lối sinh họat tập thể mỗi ngày một kém đi cái vẻ sinh động hồn nhiên, phấn khởi tươi vui mà đúng ra phải là một biểu hiện rõ nét nhất trong một xã hội cởi mở phóng khóang, đa diện đa nguyên trên một nước Mỹ tự do, đa chủng tộc, đa văn hóa này. Tình trạng này thật là điều đáng tiếc, mà những ai có quan tâm đến nếp sinh họat cộng đồng, thì không thể khoanh tay bất động mãi được nữa rồi. Thiết nghĩ đã đến lúc các bậc trưởng thượng, các vị niên trưởng với đạo cao đức trọng cần phải hợp lại với nhau, để cùng tìm ra được phương cách chấn chỉnh lại tình trạng lệch lạc như thế này.
Trở lại với dòng suy nghĩ miên man của tôi về thế cuộc như được khai mở từ nhan đề của bài viết này, tôi muốn nhắc lại câu đối thọai trong cuốn chuyện Doctor Zhivago cùa văn hào người Nga là Boris Pasternak như sau : “Cuộc sống của bạn là ở trong những ngưới khác” (nguyên văn trong bản dịch tiếng Pháp : “Votre vie, c’est dans les autres”). Tôi thật tâm đắc với lời phát biểu thật gọn gàng xúc tích như thế này. Câu này cũng tương tự như câu dân gian thường hay nói “Trong người có ta, mà trong ta cũng có người”. Ta thử xét trường hợp của một người thợ sửa xe hơi chẳng hạn, anh ấy có gia đình sống chung với vợ, với con. Thì cuộc sống của anh ấy hàng ngày tỏa chiếu ra (radiate) trong sinh họat của các thành viên khác trong gia đình. Đặc biệt là lũ con thì được cấu tạo từ máu huyết của chính anh là người cha sinh ra các cháu. Rồi anh cũng tỏa chiếu ra nơi cuộc sống của tất cả bà con, bạn bè thân thiết của anh nữa. Và đối với chúng ta là những thân chủ mang xe đến nhờ anh sửa chữa cho, thì mỗi người chúng ta đều tiếp nhận được từ nơi anh những cảm tình, suy nghĩ thông qua sự giao tiếp hai chiều giữa ta và anh ấy xuyên qua chuyện sửa xe này. Như vậy là anh bạn thợ sửa xe cho chúng ta rõ ràng là vẫn đang chia sẻ cuộc sống với gia đình của anh và với chúng ta là những thân chủ của anh trong dịch vụ sửa xe anh làm cho chúng ta.
Trường hợp của các thầy cô giáo hay của các bác sĩ y tá v.v…, thì lại càng rõ nét hơn nữa. Các học sinh mà tiếp nhận lời giảng giải của thầy cô, cũng như các bệnh nhân được tiếp nhận sự chăm sóc sức khỏe của bác sĩ, y tá, thì đều được ghi rõ dấu ấn của các sự chăm sóc này. Và như thế là các nhà giáo và cán bộ y tế luôn tỏa chiếu vào cuộc sống của học trò và của bệnh nhân, xuyên qua các hành động phục vụ chuyên môn của mình đối với các thân chủ đối tượng đó.
Trong ngôn ngữ của Phật giáo, tôi thấy chữ “Cộng nghiệp” thật là đắc dụng để mà diễn tả cái mối tương quan nhân bản này. Đó là cái diễn trình thông dụng thường ngày của mỗi người chúng ta trong cuộc sống tập thể giữa môi trường xã hội ngày nay vậy. Tất cả đều liên hệ gắn bó bền chặt thân thiết với nhau. Nó đã quá hiển nhiên, đến độ nhiều khi chúng ta không còn để ý suy nghĩ gì về cái khía cạnh rất ư là nhân bản, là tự phát ( human/spontaneous) như thế đó nữa. Và lời phát biểu của Pasternak ghi ở trên đã giúp chúng ta suy ngẫm sâu lắng hơn về mối tương quan có tính chất cơ hữu (organic relationship) giữa mỗi người với tha nhân trong xã hội. Câu nói này lại làm tôi nhớ lại một câu nói của Martin Buber, triết gia người Do thái rất nổi danh, khi ông viết rằng : “ Sự phát triển của mối tương giao của ta với người khác là một quá trình đi từ chỗ “kẻ xa lạ” để tiến dần đến sự thân quen trong cuộc đối thọai “ (Dialogical Relationship : From It to Thou). Người Việt ta cũng thường nói :” Trước lạ, sau quen”, nhằm mô tả cái quá trình con người ta trở thành thân quen với nhau thông qua sự tiếp xúc, gần gũi, tìm hiểu và thông cảm lẫn nhau.
Để nói cho vắn tắt gọn gàng hơn, ta có thể mượn lời của người xưa đã từng phát biểu qua những câu thật xúc tích, mà trước đây tôi đã lấy làm nhan đề cho bài viết của mình trong thời gian gần đây. Cụ thể như câu “Quân tử hòa nhi bất đồng” và câu “Lượng cả bao dung”. Trong cả hai bài viết có nhan đề như trên, tôi đã trình bày ra nhiều chi tiết rồi, nên không cần phải nhắc lại ở đây nữa. Mà tôi chỉ xin nhấn mạnh đến cái khía cạnh mà mọi người chúng ta cùng chia sẻ cuộc sống trên hành tinh trái đất này, thì chúng ta có nhiều sự đồng thuận, cùng chung một đất đứng (common ground), cùng chung một mẫu số với nhau, nhiều hơn là có sự mâu thuẫn tranh chấp về niềm tin tôn giáo, về chánh kiến khác nhau, hoặc dành giật xâu xé vì quyền lợi vật chất nhỏ nhen với nhau. Và đặc biệt giới sĩ phu quân tử vốn là nguyên khí của quốc gia, là thành phần tinh hoa của dân tộc, thì càng cần phải đi bước trước trong công cuộc xây dựng hàn gắn lại cái tình con người, cái nghĩa đồng bào, mà từ trên 60 năm nay đã bị phá sản, đổ vỡ, bị làm cho băng họai do cái chủ trương sắt máu “hận thù giai cấp, chuyên chính vô sản” theo mô hình của Liên Xô, Trung quốc do người cộng sản du nhập vào trong nước ta, khiến gây ra bao nhiêu thảm cảnh tàn phá hủy diệt tòan bộ cái nền luân lý đạo đức truyền thống tốt đẹp, cái tinh thần nhân ái hiếu hòa giữa các cộng đồng thôn xóm, mà từ bao nhiêu đời cha ông chúng ta đã xây dựng được, và truyền lại cho thế hệ chúng ta gần đây, cho đến đầu thế kỷ XX.
Vào đầu thế kỷ XXI này, với sự tiến bộ vượt bậc về khoa học kỹ thuật, cộng với trình độ phát triển cao về mặt kinh tế, người Việt ở trong cũng như ở ngòai nước chúng ta thì đều có đủ mọi điều kiện vật chất để xây dựng, tái thiết và phát triển đất nước khả dĩ có thể đưa dân tộc thóat được cái vòng oan nghiệt luẩn quẩn của tệ nạn nghèo túng, lạc hậu và chậm tiến. Chúng ta không thiếu phương tiện vật chất, kỹ thuật hay tài chánh để có thể xúc tiến việc xây dựng này. Nhưng cái mà chúng ta vẫn còn thiếu, mà thiếu rất ư trầm trọng, đó là chưa thu phục được nhân tâm để cho” tòan thể dân tộc quy về một mối”, như hồi xưa trong “Hội nghị Diên Hồng”, cha ông chúng ta đã tạo ra được một khí thế, một sự “đồng thuận tòan dân, vua tôi một lòng” thật tuyệt vời, để có thể đánh bại được quân xâm lăng Mông cổ vốn rất là tàn bạo hung hãn. Chúng ta vẫn chưa có được sự nhất trí, đồng lòng trọn vẹn hầu đối phó được với cái nạn “Nội xâm” rất ư là nguy hiểm, tàn tệ do một thiểu số người lãnh đạo của đảng cộng sản hiện đang nắm giữ quyền bính tại Hanoi, mà lại toa rập với ý đồ bành trướng rất là thâm độc, ngoan cố của Bắc kinh.
Đấy chính là cái vấn nạn, cái khúc mắc nghiêm trọng đặt ra cho giới sĩ phu trí thức, lớp người ưu tú nhất của dân tộc. Trước tình hình nguy ngập “dầu sôi lửa bỏng” hiện nay, những con người thật tâm mến nước thương nòi thì không thể nào lẩn tránh được cái trách nhiệm nặng nề mà cũng rất cao quý, đó là phải nêu cao tấm gương hy sinh tận tụy đến độ quên cả bản thân mình đi, dẹp bỏ được mọi mặc cảm tỵ hiềm, tự ái cá nhân, để mà cùng hợp tác với nhau hầu cứu lấy nước, bảo vệ đựợc danh dự của tòan thể giống nòi thân yêu của chính mình vậy./
California Tháng Bảy 2009
Đòan Thanh Liêm
Đòàn Thanh Liêm
Vào cuối tháng Năm vừa rồi, tôi sinh sống cả một tuần lễ với gia đình của Jim và Sandy Foster tại thành phố Knoxville, tiểu bang Tennessee. Sandy thường hay chở tôi đi siêu thị mùa đồ ăn, hay đi việc này chuyện nọ. Dọc đường, chúng tôi thường chuyện trò với nhau. Có lần Sandy tâm sự : “Tôi không có cơ hội đi ra nước ngòai nhiều, nhưng mà tại thành phố này tôi đã có dịp gặp gỡ với rất nhiều bà con từ các nước xa xăm đến đây, và tôi thấy rằng người ta hầu hết ai thì cũng giống như người Mỹ chúng tôi ở đây thôi. Họ cũng yêu thương, chăm sóc cho lũ con lũ cháu của họ, y hệt như chúng tôi cũng yêu thương con cháu của mình vậy. Là người phụ nữ, tôi phải dành hết thời gian để lo lắng cho chồng, cho con, thì các phụ nữ ở các quốc gia khác cũng đều làm như tôi tất cả vậy thôi. Thành ra, con người ta sống trên cõi đời này, thì suy nghĩ và hành động cũng đều giống nhau cả. Do vậy mà cần phải có sự thông cảm và lòng bao dung mà đối xử với nhau…”
Tôi thật tâm đắc với lời phát biểu này của Sandy. Tôi góp lời bàn thêm với chị : Ở Việt nam, thì ngay từ hồi xưa cha ông chúng tôi vẫn thường nói rằng “ Nhân sinh tiểu dị đại đồng”, tức là con người ta sinh sống trên đời này, thì cái khác biệt với nhau nhỏ bé ít ỏi thôi, mà cái giống nhau mới thật là lớn lao rộng rãi. Do vậy, mà ngay từ hồi còn tấm bé, tôi vẫn được nghe cha mẹ và các bậc cô bác trong gia tộc nhắc nhở cho cách xử thế ngòai xã hội, đặc biệt là những câu như “Dĩ hòa vi quý”, “Bốn bể một nhà” v. v…
Sandy hiện làm Tuyên úy (Chaplain) cho nhà thương Nhi đồng ở Knoxville. Chị cho biết đã phải theo học lớp đào tạo mấy năm tại một cơ sở huấn luyện đào tạo ở Virginia và qua một kỳ thi tốt nghiệp, thì chị mới được cấp phát chứng chỉ hành xử nhiệm vụ này (credentials). Vào tuổi 70, Sandy vẫn còn rất tháo vát năng động. Tôi đã trở thành người bạn thân thiết quen thuộc với gia đình anh chị Sandy và Jim từ năm 2001, khi hàng năm cứ vào dịp hè là tôi tới tham gia workshop về Xây dựng Hòa bình tại Knoxville.
Tại hải ngọai, từ ít lâu nay chúng ta thấy có nhiều sự khác biệt mâu thuẫn giữa các thành viên trong cộng đồng người tỵ nạn. Theo dõi một số trường hợp, tôi thấy lúc đầu chỉ là do sự hiểu lầm với nhau mà thôi, nhưng vì lý do tự ái hay vì thành kiến tỵ hiềm sao đó, mà sự việc lại biến thành mâu thuẫn nặng nề, trầm trọng khiến tạo ra sự đổ vỡ sứt mẻ không làm sao mà hàn gắn lại được nữa. Rõ ràng là “việc bé mà cứ xé ra to”, như dân gian thường nói vậy đó. Nhất là trên các mạng lưới thông tin, mỗi ngày ta cứ gặp phải các bài viết phê phán, bới móc mạt sát lẫn nhau với những ngôn từ rất ư là nặng nề,gay gắt. Tình trạng này thật đã đến mức báo động, khiến cho có người phải cay chua nói rằng : “Đó là chốn gió tanh, mưa máu”, người ta sát phạt chì chiết lẫn nhau, không còn biết kiềm chế lời ăn tiếng nói trước công chúng nữa! Và từ đó mà có một số người mới tìm cách xa lánh những sinh họat cộng đồng, giữ thái độ “mũ ni che tai”, không còn muốn gặp gỡ tiếp xúc với quần chúng đám đông nữa. Tình trạng này hiện làm cho lề lối sinh họat tập thể mỗi ngày một kém đi cái vẻ sinh động hồn nhiên, phấn khởi tươi vui mà đúng ra phải là một biểu hiện rõ nét nhất trong một xã hội cởi mở phóng khóang, đa diện đa nguyên trên một nước Mỹ tự do, đa chủng tộc, đa văn hóa này. Tình trạng này thật là điều đáng tiếc, mà những ai có quan tâm đến nếp sinh họat cộng đồng, thì không thể khoanh tay bất động mãi được nữa rồi. Thiết nghĩ đã đến lúc các bậc trưởng thượng, các vị niên trưởng với đạo cao đức trọng cần phải hợp lại với nhau, để cùng tìm ra được phương cách chấn chỉnh lại tình trạng lệch lạc như thế này.
Trở lại với dòng suy nghĩ miên man của tôi về thế cuộc như được khai mở từ nhan đề của bài viết này, tôi muốn nhắc lại câu đối thọai trong cuốn chuyện Doctor Zhivago cùa văn hào người Nga là Boris Pasternak như sau : “Cuộc sống của bạn là ở trong những ngưới khác” (nguyên văn trong bản dịch tiếng Pháp : “Votre vie, c’est dans les autres”). Tôi thật tâm đắc với lời phát biểu thật gọn gàng xúc tích như thế này. Câu này cũng tương tự như câu dân gian thường hay nói “Trong người có ta, mà trong ta cũng có người”. Ta thử xét trường hợp của một người thợ sửa xe hơi chẳng hạn, anh ấy có gia đình sống chung với vợ, với con. Thì cuộc sống của anh ấy hàng ngày tỏa chiếu ra (radiate) trong sinh họat của các thành viên khác trong gia đình. Đặc biệt là lũ con thì được cấu tạo từ máu huyết của chính anh là người cha sinh ra các cháu. Rồi anh cũng tỏa chiếu ra nơi cuộc sống của tất cả bà con, bạn bè thân thiết của anh nữa. Và đối với chúng ta là những thân chủ mang xe đến nhờ anh sửa chữa cho, thì mỗi người chúng ta đều tiếp nhận được từ nơi anh những cảm tình, suy nghĩ thông qua sự giao tiếp hai chiều giữa ta và anh ấy xuyên qua chuyện sửa xe này. Như vậy là anh bạn thợ sửa xe cho chúng ta rõ ràng là vẫn đang chia sẻ cuộc sống với gia đình của anh và với chúng ta là những thân chủ của anh trong dịch vụ sửa xe anh làm cho chúng ta.
Trường hợp của các thầy cô giáo hay của các bác sĩ y tá v.v…, thì lại càng rõ nét hơn nữa. Các học sinh mà tiếp nhận lời giảng giải của thầy cô, cũng như các bệnh nhân được tiếp nhận sự chăm sóc sức khỏe của bác sĩ, y tá, thì đều được ghi rõ dấu ấn của các sự chăm sóc này. Và như thế là các nhà giáo và cán bộ y tế luôn tỏa chiếu vào cuộc sống của học trò và của bệnh nhân, xuyên qua các hành động phục vụ chuyên môn của mình đối với các thân chủ đối tượng đó.
Trong ngôn ngữ của Phật giáo, tôi thấy chữ “Cộng nghiệp” thật là đắc dụng để mà diễn tả cái mối tương quan nhân bản này. Đó là cái diễn trình thông dụng thường ngày của mỗi người chúng ta trong cuộc sống tập thể giữa môi trường xã hội ngày nay vậy. Tất cả đều liên hệ gắn bó bền chặt thân thiết với nhau. Nó đã quá hiển nhiên, đến độ nhiều khi chúng ta không còn để ý suy nghĩ gì về cái khía cạnh rất ư là nhân bản, là tự phát ( human/spontaneous) như thế đó nữa. Và lời phát biểu của Pasternak ghi ở trên đã giúp chúng ta suy ngẫm sâu lắng hơn về mối tương quan có tính chất cơ hữu (organic relationship) giữa mỗi người với tha nhân trong xã hội. Câu nói này lại làm tôi nhớ lại một câu nói của Martin Buber, triết gia người Do thái rất nổi danh, khi ông viết rằng : “ Sự phát triển của mối tương giao của ta với người khác là một quá trình đi từ chỗ “kẻ xa lạ” để tiến dần đến sự thân quen trong cuộc đối thọai “ (Dialogical Relationship : From It to Thou). Người Việt ta cũng thường nói :” Trước lạ, sau quen”, nhằm mô tả cái quá trình con người ta trở thành thân quen với nhau thông qua sự tiếp xúc, gần gũi, tìm hiểu và thông cảm lẫn nhau.
Để nói cho vắn tắt gọn gàng hơn, ta có thể mượn lời của người xưa đã từng phát biểu qua những câu thật xúc tích, mà trước đây tôi đã lấy làm nhan đề cho bài viết của mình trong thời gian gần đây. Cụ thể như câu “Quân tử hòa nhi bất đồng” và câu “Lượng cả bao dung”. Trong cả hai bài viết có nhan đề như trên, tôi đã trình bày ra nhiều chi tiết rồi, nên không cần phải nhắc lại ở đây nữa. Mà tôi chỉ xin nhấn mạnh đến cái khía cạnh mà mọi người chúng ta cùng chia sẻ cuộc sống trên hành tinh trái đất này, thì chúng ta có nhiều sự đồng thuận, cùng chung một đất đứng (common ground), cùng chung một mẫu số với nhau, nhiều hơn là có sự mâu thuẫn tranh chấp về niềm tin tôn giáo, về chánh kiến khác nhau, hoặc dành giật xâu xé vì quyền lợi vật chất nhỏ nhen với nhau. Và đặc biệt giới sĩ phu quân tử vốn là nguyên khí của quốc gia, là thành phần tinh hoa của dân tộc, thì càng cần phải đi bước trước trong công cuộc xây dựng hàn gắn lại cái tình con người, cái nghĩa đồng bào, mà từ trên 60 năm nay đã bị phá sản, đổ vỡ, bị làm cho băng họai do cái chủ trương sắt máu “hận thù giai cấp, chuyên chính vô sản” theo mô hình của Liên Xô, Trung quốc do người cộng sản du nhập vào trong nước ta, khiến gây ra bao nhiêu thảm cảnh tàn phá hủy diệt tòan bộ cái nền luân lý đạo đức truyền thống tốt đẹp, cái tinh thần nhân ái hiếu hòa giữa các cộng đồng thôn xóm, mà từ bao nhiêu đời cha ông chúng ta đã xây dựng được, và truyền lại cho thế hệ chúng ta gần đây, cho đến đầu thế kỷ XX.
Vào đầu thế kỷ XXI này, với sự tiến bộ vượt bậc về khoa học kỹ thuật, cộng với trình độ phát triển cao về mặt kinh tế, người Việt ở trong cũng như ở ngòai nước chúng ta thì đều có đủ mọi điều kiện vật chất để xây dựng, tái thiết và phát triển đất nước khả dĩ có thể đưa dân tộc thóat được cái vòng oan nghiệt luẩn quẩn của tệ nạn nghèo túng, lạc hậu và chậm tiến. Chúng ta không thiếu phương tiện vật chất, kỹ thuật hay tài chánh để có thể xúc tiến việc xây dựng này. Nhưng cái mà chúng ta vẫn còn thiếu, mà thiếu rất ư trầm trọng, đó là chưa thu phục được nhân tâm để cho” tòan thể dân tộc quy về một mối”, như hồi xưa trong “Hội nghị Diên Hồng”, cha ông chúng ta đã tạo ra được một khí thế, một sự “đồng thuận tòan dân, vua tôi một lòng” thật tuyệt vời, để có thể đánh bại được quân xâm lăng Mông cổ vốn rất là tàn bạo hung hãn. Chúng ta vẫn chưa có được sự nhất trí, đồng lòng trọn vẹn hầu đối phó được với cái nạn “Nội xâm” rất ư là nguy hiểm, tàn tệ do một thiểu số người lãnh đạo của đảng cộng sản hiện đang nắm giữ quyền bính tại Hanoi, mà lại toa rập với ý đồ bành trướng rất là thâm độc, ngoan cố của Bắc kinh.
Đấy chính là cái vấn nạn, cái khúc mắc nghiêm trọng đặt ra cho giới sĩ phu trí thức, lớp người ưu tú nhất của dân tộc. Trước tình hình nguy ngập “dầu sôi lửa bỏng” hiện nay, những con người thật tâm mến nước thương nòi thì không thể nào lẩn tránh được cái trách nhiệm nặng nề mà cũng rất cao quý, đó là phải nêu cao tấm gương hy sinh tận tụy đến độ quên cả bản thân mình đi, dẹp bỏ được mọi mặc cảm tỵ hiềm, tự ái cá nhân, để mà cùng hợp tác với nhau hầu cứu lấy nước, bảo vệ đựợc danh dự của tòan thể giống nòi thân yêu của chính mình vậy./
California Tháng Bảy 2009
Đòan Thanh Liêm
Gửi ý kiến của bạn
