Hôm nay,  

Ngợi Ca Biểu Tình

13/03/201000:00:00(Xem: 8331)

Ngợi Ca Biểu Tình

Nguyễn Xuân Nghĩa

Những bài học từ chuyện Thái Lan...
Vương quốc Thái Lan lại có biểu tình nữa.
Phe biểu tình áo đỏ báo trước ba ngày biến động mà không được có bạo động tại thủ đô Vọng Các - Bangkok - từ ngày 12 đến 14 tháng Ba. Tờ Bangkok Post thì loan tin sáng 12 rằng lãnh tụ lưu vong của đám biểu tình là nguyên Thủ tướng Thaksin Shinawatra đã bị trục xuất khỏi Dubai của Tiểu vương quốc Á Rập Thống nhất và đang hạ cánh tại tỉnh Siem Reap của xứ Cambốt. Một tin rất vịt.
Trong khi ấy, đương kim Thủ tướng Thái là ông Abhisit Vejjajiava gợi ý ngày từ hôm trước là thà là ông từ chức để cải thiện tình hình chính trị xứ sở, nhưng không chấp nhận những đặt để nằm bên ngoài khuôn khổ luật pháp. Và, lực lượng có khả năng và thẩm quyền biến loạn thành trị, hay chuyển bại thành liệt, là Quân lực Thái, thì tuyên bố là họ sẽ không đảo chánh. Và trước hết, không sử dụng võ lực để triệt hạ chuyện biểu tình!
Ở bên ngoài Thái Lan, nhiều biến động chính trị cũng cho thấy là các cường quốc liên hệ đều quan tâm đến chuyện Thái, vì những tính toán của mình. Đó là Trung Quốc, Hoa Kỳ, Cămbốt Nam Dương và Úc Đại Lợi...
Đầu đuôi, câu chuyện xảy ra như thế nào"
Vụ khủng hoảng kinh tế năm 1997-1998 bùng nổ trước tiên tại Thái Lan vào ngày hai tháng Bảy năm 1997. Sau vụ khủng hoảng tài chánh và hối đoái tại Bangkok, các chính quyền Thái rụng như sung và một tỷ phú về viễn thông, nguyên là viên chức cảnh sát Thái, lên làm Thủ tướng. Đó là ông Thaksin Shinawatra, một người Thái gốc Hẹ, có tổ tiên là dân Quảng Đông qua Thái lập nghiệp từ ba đời và thành một đại gia tại Chiang Mai, có ảnh hưởng trong khu vực Đông Bắc và miền Bắc Thái Lan.
Khi lên cầm quyền, ông Thasksin đảo ngược quyết định của các chính quyền tiền nhiệm. Ông đặt trọng tâm ra ngoài khu vực thủ đô, tìm cách yểm trợ và phát triển các tỉnh nghèo và thành phần bần cùng khốn khổ. Ông đạt thành tích chưa từng thấy từ nhiều thập niên là tái đắc cử trong hai nhiệm kỳ liền. Chánh sách có tính cách đại chúng - hay populist, hoặc mị dân - tất nhiên không thoả mãn nhiều thành phần ưu tú của Thái, là tài phiệt, trí thức thành phố và quân đội, xương sống của chế độ.
Hậu thuẫn của quần chúng đói rách cũng khiến Hoàng gia Thái giật mình.
Có lúc, Thaksin được lòng dân còn hơn Quốc vương - vị Thánh sống của dân Thái. Ông còn dại dột có tiếng nói về chuyện thừa kế vị Quốc vương đã trên tám chục và sức khỏe suy yếu. Ông chê Thái tử là "tay chơi" vô tâm và ủng hộ cô Công chúa là một vị nữ lưu có quan tâm đến dân nghèo. Thaksin chơi dại vì là tài phiệt, có tiền đến độ có vẻ như không cần tiền và cần tiếng, lại còn nổi hơn Quốc vương.
Quả nhiên là ông bị tố cáo là gian lận khi bán một doanh nghiệp của mình cho tổ hợp đầu tư quốc doanh của Tân Gia Ba và khai man giá bán để trốn thuế. Nhiều ủy ban đã được lập để cứu xét mà khi đó chưa có chứng cớ rõ ràng.
Tháng Chín năm 2006, trong khi đang đọc diễn văn trước Đại hội đồng Liên hiệp quốc, Thủ tướng Thaksin bị quân đội đảo chánh ở nhà. Tất nhiên, Hoàng gia Thái phải ủng hộ thì các tướng mới xua quân ra khỏi trại lính để làm chuyện đó. Nhưng các tướng hố nặng khi nhân dịp sửa lại luật lệ trong tinh thần thu hẹp quyền dân chủ và tái lập chế độ độc tài.
Quả nhiên là dân Thái xuống đường biểu tình, một phần để ủng hộ Thaksin - tài phiệt của dân nghèo - một phần để chống lại việc hạn chế dân chủ. Trong khi ấy, Thaksin đi lưu vong. Nhưng vẫn có bộ máy và cái loa ở nhà.
Sau một giai đoạn hỗn loạn, Thái Lan có bầu cử và đảng của ông Thaksin lại đắc cử và phe của ông hai lần lên làm Thủ tướng - mà không bền vì phe chống đối. Cả tướng lãnh, tài phiệt, luật gia và trí thức thành phố cũng xua dân xuống đường biểu tình dưới màu vàng của hoàng gia. Phe ủng hộ Thaksin thì khoác màu đỏ để biểu tình ngược. Người viết xin miễn kể lại tên của các đảng vàng đỏ này để khỏi làm bạn đọc thêm nhức đầu!


Trong chuỗi biến động kéo dài ba năm qua, Thaksin đã có lúc trở về rồi kịp trốn nên không bị bắt. Gia đình ở nhà bị quản thúc rồi sau đó cũng được ai đó giúp cho xuất ngoại. Hai vợ chồng làm giấy ly dị để tiền của phân minh, là tiền của vợ không bị đối thủ của chồng tịch thu mất, v.v... Chuyện rất hài, nhưng không có chuyện cầm tù hay thủ tiêu hoặc tịch biên tài sản như có thể thấy tại nhiều xứ khác.
Ta chỉ cần nhớ là phe áo vàng có ảnh hưởng tại trung ương, nhưng lên phía Bắc thì đấy là địa phương của phe áo đỏ. Còn quân đội và lực lượng Thái theo Hồi giáo tại miền Nam thì ghét Thaksin thậm tệ. Tướng lãnh thì ghét vì Thaksin chơi trội và Hồi giáo thì thù vì bị Thaksin ra tay càn quét khủng bố ly khai rất nặng. Trong khi ấy, bản thân ông hay tay chân thân tín thì cũng có tỳ vết về tham nhũng, như hầu hết mọi lãnh tụ Á châu, dù khoác áo bất cứ màu gì!
Chuyện cắc cớ là Thaksin lại không chịu thua. Ông giấu biệt tông tích là đang sống lưu vong ở đâu, mà cứ từ bên ngoài phóng vào thông điệp và có thể cả tiền bạc để yểm trợ phe áo đỏ.
Cùng cực của sự phạm thượng là khi phe áo vàng biểu tình để lật đổ chính quyền thân Thaksin thì phe áo đỏ biểu tình phá vỡ hội nghị quốc tế của ASEAN do Thái Lan đăng cai tổ chức hồi tháng Tư  năm ngoái tại Pattaya khiến nguyên thủ các nước Nhật, Tầu, Úc, Ấn tham dự hội nghị phải... ù té bỏ chạy. Chính quyền của đương kim Thủ tướng phải ban bố tình trạng khẩn cấp và xin lỗi thiên hạ! Chẳng còn gì là thể thống quốc gia. Nhưng kỳ diệu sao, không có ai thiệt mạng.
Chưa hết, từ Dubai, ông Thaksin còn được Thủ tướng Cămbốt là Hun Sen mời sang làm... cố vấn về kinh tế trong khi mâu thuẫn Miên-Thái bùng nổ vì tranh chấp chủ quyền về một ngôi đền thờ! Nghĩa là xung đột Thái-Thái đang gia tăng thì xứ láng giềng nhảy vào ăn có. Xa hơn một chút, có Trung Quốc! Bắc Kinh rất chiếu cố tính chất gốc Hẹ của Thaksin và ảnh hưởng của ông tại vùng Đông Bắc và Chiang Mai là nơi sinh sống của nhiều người Thái gốc Hoa.
Bên này đại dương, khi chuyện Thái đã rối như nồi canh hẹ, hôm 11, Tổng thống Barack Obama bỗng phát động kế hoạch khuếch trương xuất cảng. Và nói thẳng vào một vấn đề nhạy cảm là cách Bắc Kinh định giá đồng Nhân dân tệ. Ông Obama cần đẩy mạnh xuất cảng để tạo ra công việc làm và cứu lấy cái "job" của mình. Hoàn toàn chính đáng! Nhưng ông thông báo việc đó trước khi mở chuyến công du Đông Nam Á và vận động dự án phát huy tự do mậu dịch với các quốc gia Á châu... vây quanh Trung Quốc - trong đó có Việt Nam.
Bắc Kinh bèn hiểu - có khi không sai - là Obama đang chuận bị be bờ ngăn chặn ảnh hưởng của mình và Mỹ mở chiến dịch tranh thủ Miến Điện, các nước trong lưu vực sông Mekong như Việt, Miên, Lào và... Thái.
Chuyện biểu tình tại Thái giữa hai phe đỏ vàng, trước sự suy yếu của Hoàng gia hay những tính toán của ngoại bang, tất nhiên là được lãnh đạo Thái Lan quan tâm, kể cả phe áo đỏ trong thế đối lập. Tổ quốc lâm nguy" Còn có gì đúng hơn"
Nhưng vì sao quân đội, chính quyền (trong tay phe áo vàng) và cả phe áo đỏ đều cùng nói một giọng là không bạo động" Vì sao toà án Thái ra phán quyết tịch biên một phần tài sản của Thaksin - mà chỉ một phần thôi" Vì sao dân Thái lại có sự tự chế như vậy khi phe áo đỏ nói trước là sẽ có cả trăm ngàn người biểu tình bất bạo động và quả nhiên như vậy"
Lãnh đạo Hà Nội trong khu Ba Đình, hay Bắc Kinh tại Trung Nam Hải, không ai lại dại dột làm như vậy. Tắt đèn, đuổi báo chí quốc tế ra ngoài, và một tràng đại liên hay một thùng xe toàn những cái còng số tám là xong ngay! 
Khi theo dõi chuyện Thái Lan - và khỏi bàn về lẽ đúng sai của hai phe - ta phải thấy khâm phục tinh thần tự chế của dân Thái. Họ văn minh hơn là ta nghĩ. Hãy hỏi những người đã hoặc sắp bị Hà Nội cầm tù thì mình rõ. Vì vậy mới có lời kết: ngợi ca biểu tình!

In Trang
Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
Trang đầuTrang trước100101102103104105106Trang sauTrang cuối

Sau hơn một năm vất vả phòng chống Covid và kể từ khi có thuốc tiêm ngừa, nước Mỹ đang trở lại bình thường trong những điều kiện mới. Việc đeo khẩu trang và giãn cách xã hội sẽ trở thành những nét sinh hoạt trong đời sống. Bắt buộc cũng có mà tự nguyện cũng có. Từ mùa xuân năm nay nhiều tiểu bang đã bỏ những giới hạn sinh hoạt vì Covid. Riêng California, nơi có nhiều hạn chế gắt gao nhất trong công tác phòng chống, giới hạn được bỏ từ ngày 15/6 vừa qua.

Dan Rather là nhà bình luận kỳ cựu trên hệ thống CBS và là một ký giả tên tuổi của làng truyền thông Hoa Kỳ trong nhiều thập niên. Cùng với Peter Jennings của ABC và Tom Brokaw của NBC, ông thuộc về nhóm "Big Three" đầy ảnh hưởng này của nước Mỹ. Ở tuổi 89 hiện nay, ông vẫn tiếp tục dự phần vào các hoạt động truyền thông một cách thông tuệ, luôn gởi ra những thông điệp đáng suy nghĩ và lan truyền cảm hứng đến hàng triệu khán-thính-độc giả đang luôn theo dõi các bài viết, những cuộc nói chuyện cùng các cuộc phỏng vấn, trò chuyện của ông với một vài nhân vật nổi tiếng.

Trong chiến lược “Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương tự do và rộng mở” của Hoa Kỳ, Việt Nam là môt cưc tuy nhỏ nhưng quan trong trọng cô gắng tạo thế đa phương quyền lực (multipolarity) để phá thế đơn cưc (unipolarity) mà Trung Quốc muốn thực hiện đặt khu vực này dưới “luật chơi của Trung Quốc.” Cả đại sứ chỉ định của Hoa Kỳ Marc Evans Knapper, Bộ trưởng Quốc Phòng Lloyd J. Austin, và có lẽ Phó Tổng Thống Kamala Harris, cũng đề cập đến triển vọng nâng tầm quan hệ Việt-Mỹ từ mức “đối tác toàn diện” lên mức “đối tác chiến lược.”

Đặc biệt, Singapore và Việt Nam có vai trò quan trọng đối với nền kinh tế Hoa Kỳ. Singapore là một trung tâm tài chính khu vực, nơi đặt trụ sở châu Á của các doanh nghiệp của Hoa Kỳ bao gồm Microsoft và Google. Việt Nam đang trở nên chủ yếu hơn đối với chuỗi cung ứng toàn cầu, bao gồm cả chuỗi cung ứng chất bán dẫn, khi ngày càng có nhiều doanh nghiệp chuyển cơ sở sản xuất ra khỏi Trung Quốc.

Xem lại “nguyên tắc thứ ba” của chúng ta, thấy ngay một cái định nghĩa bảnh hơn nhiều: “Di động là liên tục tiến về vùng chân không hoặc có áp lực thấp hơn áp lực hiện tại đang bao quanh mình”. Rõ ràng, đầy đủ, hàm chứa tất cả những yếu tố vật lý gây ra chuyển động. Vậy thì, khỏi cần trông cậy vào ai. Trong vườn chiều nay, ta vừa nhâm nhi cà phê vừa làm một vài thí nghiệm giản dị, dễ như trò chơi con trẻ, để khám phá thêm một huyền bí của đất trời.

Lực lượng Hồi giáo Taliban lên nắm quyền tại Afghanistan không chỉ làm thay đổi triệt để hệ thống chính trị quốc nội mà còn tình hình an ninh khu vực và quốc tế.

Một gian thương trộn 10% đồng vào vàng rồi rao bán vàng nguyên chất sẽ bị bỏ tù về tội lừa đảo. Nhà nước in tờ giấy bạc 100 đồng nhưng giá trị chỉ còn lại 90 đồng nhưng lại gọi là 10% lạm phát (inflation, tức là tiền mất giá.) Nếu bạn đọc thay vì mua tivi 32 inch năm nay chờ thêm 2 năm mua tivi 50 inch lớn hơn, đẹp hơn mà giá lại rẻ hơn thì gọi là giảm phát (deflation, tức là hàng hóa mất giá.)

Cơn mưa phùn đêm qua còn đọng nước trên đường. Gió thu đã về. Lá vàng theo gió lác đác vài chiếc cuốn vào tận thềm hiên. Cây phong đầu ngõ lại chuẩn bị trổ sắc đỏ ối như mọi năm. Người đi xa từ những mùa thu trước, sẽ không trở về. Những người bạn lâu không gặp, thư gửi đi bị trả lại, nhắn tin điện thoại không thấy trả lời. Có lẽ cũng đã ra đi, không lời từ biệt. Đã có những cuộc ra đi rất lặng lẽ từ gần hai năm qua, không chỉ ở nơi đây, mà ở khắp toàn cầu. Ra đi bất ngờ, ra đi nhanh chóng. Không hoa tang. Không lễ nghi tôn giáo. Không lời ai điếu. Những túi bọc thi thể chất vội vào những thùng xe đông lạnh. Những thi hài quấn vải hoặc cuộn trong manh chiếu được chất trên những giàn củi, hỏa thiêu. Những chiếc quan tài được chôn lấp vội vàng trên đất công, với bia mộ đơn giản, không hình ảnh, ghi tên tuổi của một người già bệnh hay một người trẻ cường tráng, một người quyền quý hay một người bần cùng vô danh… Tất cả những người ra đi ấy, từ những nơi chốn khác nhau, thành thị hay

Hoá ra không phải chùm khế nào cũng ngọt. Quê hương, đôi khi, cũng thế. Cũng chua chát và đắng nghét đối với rất nhiều người mà tôi (chả may) là một. Cùng cả triệu dân Việt khác, tôi cũng đã có lúc hốt hoảng đâm sầm ra biển (dù không biết bơi) khi tóc hãy còn xanh. May mắn, tôi thoát chết. Lên lại được bờ, tôi đi lang thang tứ xứ cho mãi đến khi tóc đã đổi mầu nhưng vẫn chưa bao giờ trở về cố lý. Có kẻ tưởng là tôi chảnh, có mới nới cũ, có trăng quên đèn, quên cả cố hương. Không dám chảnh đâu. Tôi bị chúng “cấm cửa” mà!

Dù vậy, tôi vẫn cũng còn có đôi chút suy nghĩ lăn tăn. Hay nói theo ngôn ngữ của thi ca là vẫn (nghe) “sao có tiếng sóng ở trong lòng.” Chúng ta có nhất thiết phải đốt cả dẫy Trường Sơn, phải hy sinh đến cái lai quần, và hàng chục triệu mạng người – thuộc mấy thế hệ kế tiếp nhau – chỉ để tạo nên một đống bùn bẩn thỉu nhầy nhụa như hiện tại không?
Trang đầuTrang trước100101102103104105106Trang sauTrang cuối
VB Podcast



Kính chào quý vị,

Tôi là Derek Trần, dân biểu đại diện Địa Hạt 45, và thật là một vinh dự lớn lao khi được đứng nơi đây hôm nay, giữa những tiếng nói, những câu chuyện, và những tâm hồn đã góp phần tạo nên diện mạo văn học của cộng đồng người Mỹ gốc Việt trong suốt một phần tư thế kỷ qua.
Hai mươi lăm năm! Một cột mốc bạc! Một cột mốc không chỉ đánh dấu thời gian trôi qua, mà còn ghi nhận sức bền bỉ của một giấc mơ. Hôm nay, chúng ta kỷ niệm 25 năm Giải Viết Về Nước Mỹ của nhật báo Việt Báo.

Khi những người sáng lập giải thưởng này lần đầu tiên ngồi lại bàn thảo, họ đã hiểu một điều rất căn bản rằng: Kinh nghiệm tỵ nạn, hành trình nhập cư, những phức tạp, gian nan, và sự thành công mỹ mãn trong hành trình trở thành người Mỹ gốc Việt – tất cả cần được ghi lại. Một hành trình ý nghĩa không những cần nhân chứng, mà cần cả những người viết để ghi nhận và bảo tồn. Họ không chỉ tạo ra một cuộc thi; họ đã và đang xây dựng một kho lưu trữ. Họ thắp lên một ngọn hải đăng cho thế hệ sau để chuyển hóa tổn thương thành chứng tích, sự im lặng thành lời ca, và cuộc sống lưu vong thành sự hội nhập.

Trong những ngày đầu ấy, văn học Hoa Kỳ thường chưa phản ánh đầy đủ sự phong phú và đa dạng về kinh nghiệm của chúng ta. Giải thưởng Viết Về Nước Mỹ thực sự đã lấp đầy khoảng trống đó bằng sự ghi nhận và khích lệ vô số tác giả, những người đã cầm bút và cùng viết nên một thông điệp mạnh mẽ: “Chúng ta đang hiện diện nơi đây. Trải nghiệm của chúng ta là quan trọng. Và nước Mỹ của chúng ta là thế đó.”


Suốt 25 năm qua, giải thưởng này không chỉ vinh danh tài năng mà dựng nên một cộng đồng và tạo thành một truyền thống.
Những cây bút được tôn vinh hôm nay không chỉ mô tả nước Mỹ; họ định nghĩa nó. Họ mở rộng giới hạn của nước Mỹ, làm phong phú văn hóa của nước Mỹ, và khắc sâu tâm hồn của nước Mỹ. Qua đôi mắt họ, chúng ta nhìn thấy một nước Mỹ tinh tế hơn, nhân ái hơn, và sau cùng, chân thật hơn.

Xin được nhắn gửi đến các tác giả góp mặt từ bao thế hệ để chia sẻ tấm chân tình trên các bài viết, chúng tôi trân trọng cảm ơn sự can đảm của quý vị. Can đảm không chỉ là vượt qua biến cố của lịch sử; can đảm còn là việc ngồi trước trang giấy trắng, đối diện với chính mình, lục lọi ký ức đau thương sâu đậm, và gửi tặng trải nghiệm đó đến tha nhân. Quý vị là những người gìn giữ ký ức tập thể và là những người dẫn đường cho tương lai văn hóa Việt tại Hoa Kỳ.

Với Việt Báo: Xin trân trọng cảm ơn tầm nhìn, tâm huyết, và sự duy trì bền bỉ giải thưởng này suốt một phần tư thế kỷ.
Khi hướng đến 25 năm tới, chúng ta hãy tiếp tục khích lệ thế hệ kế tiếp—những blogger, thi sĩ, tiểu thuyết gia, nhà phê bình, nhà văn trẻ—để họ tìm thấy tiếng nói của chính mình và kể lại sự thật của họ, dù đó là thử thách hay niềm vui. Bởi văn chương không phải là một thứ xa xỉ; đó là sự cần thiết. Đó là cách chúng ta chữa lành, cách chúng ta ghi nhớ, và là cách chúng ta tìm thấy nơi chốn của mình một cách trọn vẹn.

Xin cảm ơn quý vị.

NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.