Hôm nay,  

Dự Án 'nhìn Lại Vấn Đề Thuyền Nhân' Thư Viện Qh

09/01/200900:00:00(Xem: 5265)

DỰ ÁN 'NHÌN LẠI VẤN ĐỀ THUYỀN NHÂN' THƯ VIỆN Qh
Tâm Việt

Chủ-nhật vừa qua, mồng 4 tháng 1, do lời mời của tổ-chức Voice of Vietnamese Americans, khoảng 60 người hoạt-động ở trong vùng, trong đó có nhiều anh chị em trẻ, đã đến mừng Xuân ở một tư-gia vùng Fairfax gần Annandale, trước hết là để gặp gỡ chia vui trong ngày đầu năm tây và sau là để bàn một vài dự-án có thể làm chung trong năm.
Nhân dịp này, bà Reme Grefalda, người lo về Sưu tập Tài-liệu Người Mỹ gốc Á-châu Thái-bình-dương thuộc Thư-viện Quốc-hội (Asian Pacific American Collection, Library of Congress), được mời nói chuyện về dự-án "Nhìn Lại Vấn-đề Thuyền-nhân" ("Boat People Retrospective" Project) mà văn-phòng của bà đang cộng-tác với một số tổ-chức trong cộng-đồng VN nhằm đưa tiếng nói của người Mỹ gốc Việt vào trong Thư-viện Quốc-hội. 
Đã được bàn từ tháng 5-2008
Theo sự trình bầy của bà Grefalda, dự-án này đã bắt đầu được bàn thảo từ tháng 5 năm ngoái (2008) giữa bà và một số người trong cộng-đồng VN, với sự tiếp tay tích-cực của cô Genie Nguyễn đại diện cho tổ-chức Voice of Vietnamese Americans.  Phần đối-tác với văn-phòng của bà trong giai-đoạn đầu tiên gồm Uỷ-ban Cứu Người Vượt Biển, tức Boat People S.O.S., đại diện bởi Tiến-sĩ Nguyễn Đình Thắng, một chuyện đương-nhiên do bởi tính-cách của dự-án; G.S. Nguyễn Ngọc Bích, Chủ-tịch Nghị-hội (Nghị-hội đã từng tiếp tay trong việc thực-hiện một số dự-án của hệ-thống bảo tàng Smithsonian); ông Nguyễn Hữu Vinh, Chủ-tịch hãng địa-ốc Westgate Realty; bà Lê Tống Mộng Hoa, nguyên-chủ-tịch Hội Quảng Đà vùng HTĐ.
Vì người Mỹ làm cái gì cũng thích lập kế-hoạch cặn kẽ nên đến Chủ-nhật vừa qua, bà Grefalda mới chịu công-bố dự-án này.  Bà giải thích: "Người Việt đã có mặt ở Mỹ một cách đông đảo từ mùa Xuân năm 1975, cách đây cũng đã gần 34 năm.  Văn-phòng của tôi có trách nhiệm thu thập những 'tài-liệu gốc' (original materials) từ chính những người làm nên lịch-sử nước này.  Vì thế nên chúng tôi rất mong có những tài-liệu viết hay nói hay thu hình từ chính những người tỵ nạn Việt-nam, đặc-biệt các thuyền-nhân, do đó nên dự-án mới gọi là 'Boat People Retrospective.'"
Tiếp lời bà Grefalda, ông Nguyễn Ngọc Bích góp ý: "Đây là một cơ-hội rất quý để cho chúng ta viết nên 'lịch-sử do hàng nghìn người' bởi để bảo quản những tài-liệu này, chúng ta không thể đòi hỏi những điều-kiện tốt hơn được.  Những tài-liệu chúng ta đưa vào mà Thư-viện Quốc-hội Mỹ nhận sẽ nói lên những kinh-nghiệm sống của chính chúng ta mà không ai khác, như báo chí hay đối-phương, có thể xuyên-tạc được vì đó chính là lời chứng của bản-thân chúng ta.  Thư-viện Quốc-hội sẽ lưu trữ những tài-liệu này cho con cháu chúng ta, cho những thế-hệ người Mỹ tương-lai, và cho lịch-sử Hoa-kỳ.  Vì thế nên chúng tôi xin rất khuyến khích mọi người tham-gia đáp ứng lời kêu gọi của bà Grefalda, viết về mình, viết về gia-đình mình, đặc-biệt là kinh-nghiệm đi qua bao nhiêu hiểm nghèo để có thể ra khỏi VN, đi qua các trại tỵ nạn ở khắp Đông-Nam-Á, từ Nam-dương, Mã-lai, Thái-lan, Phi-luật-tân, Hồng Kông v.v., rồi mới sang được định cư ở Mỹ.  Rồi những ngày đầu dựng lại sự-nghiệp ở xứ này…"
Dịp này, bà Grefalda cũng cho phân-phát một tờ "Call for Papers" (Mời Viết) để Quý-vị nào có kinh-nghiệm đặc-biệt muốn ghi lại, có thể gởi tới trước cho văn-phòng của bà một đề nghị viết về đề-tài đó (từ 500 từ/words trở xuống) trong vòng vài tuần tới.  Văn-phòng sẽ mời một ban duyệt lại các đề-tài để lựa chọn một số người có triển-vọng kể lại những câu chuyện thật hấp dẫn.  Những "papers" (bài viết) nào hay sẽ được tuyển lựa để đưa vào một cuốn sách mang tên "Boat People Retrospective" do chính Thư-viện Quốc-hội in và trình làng vào đầu tháng 5 năm nay (2009) nhân Tháng Di-sản Người Mỹ gốc Á-châu Thái-bình-dương.


Một ngày dành riêng cho dự-án "Boat People Retro"
Như vậy, chắc chắn là người Việt chúng ta sẽ đóng một vai trò then chốt trong sinh-hoạt của Thư-viện Quốc-hội Mỹ vào tháng 5 tới đây.  Nhân dịp này, bà Grefalda cho biết, Thư-viện sẽ dành phòng ốc để làm một ngày hội-thảo (dự-tính vào ngày mồng 2 tháng 5, 2009) về kinh-nghiệm đi tỵ nạn của người Việt chúng ta sang Hoa-kỳ.  Ngày hôm đó, một số học-giả sẽ được mời để đọc hay thuyết-trình về cuộc di dân to lớn của người Việt sang Mỹ bắt đầu từ năm 1975.  Và tác-giả của một số bài viết về kinh-nghiệm cá-nhân đặc-sắc cũng có thể sẽ được mời lên trình bầy.  Bên cạnh sinh-hoạt hội-thảo còn có một phòng triển lãm tranh về cuộc ra đi vĩ đại của các thuyền-nhân, những chuyến tàu đi cứu vớt, và cuộc sống của người tỵ nạn VN trong các trại ở Đông-Nam-Á, dùng hình chủ-yếu của Uỷ-ban Cứu người vượt biển và của một nhiếp-ảnh-gia người Phi-luật-tân về các trại Morong và Palawan.
Vì tất cả những sinh-hoạt này đều cần tiền nên bà Grefalda có yêu-cầu ông Bích đứng ra kêu gọi cộng-đồng chúng ta tiếp tay trong việc gây quỹ, ít nhất 15 nghìn đô-la để có thể hoàn-tất dự-án (chi-phí in ấn, kể cả một cuốn sách để đời do Thư-viện Quốc-hội đứng tên, tiền mời và lo cho các diễn-giả, chi-phí phòng họp và điện nước, an-ninh, chưa kể một bữa ăn cơm VN để đãi các tham-dự-viên v.v.).
Có lẽ vì những điều được trình bầy hôm đó xem ra có lý nên sau khi bà Grefalda và ông Bích dứt lời, sự hưởng-ứng đã tỏ ra khá nồng nhiệt.  Lạ nhất, người đầu tiên hưởng-ứng lại là Tiến-sĩ Đinh Xuân Quân, ông đang làm việc cho Ngân-hàng Thế-giới ở tận Liberia bên Tây-Phi (West Africa), chỉ về qua Washington chơi, mà cũng đã nhận đóng ngay $1000.  Sau đó, bà Lê Tống Mộng Hoa cũng xin "match" bằng $1000 nữa.  Cuối cùng, chỉ trong vòng có chừng 10 phút mà đã có tới 4 người góp một nghìn (ngoài ông Quân và bà Hoa còn có ông Vinh của Westgate Realty và nữ-luật-sư Lê Minh Ngọc).  Ông bà Nguyễn Văn Khanh (nhà báo nổi tiếng) cũng đi một màn lả lướt góp 2 lần, thành 765 đô-la.  Có khách ở xa đến, như Ông bà Lê Duy Cấn từ Ottawa, Canada, sang chơi hay Ông bà Lâm Đăng Châu, từ Đức sang, cũng góp phần mình.  Chưa kể nhiều người khác, kẻ $50 người vài trăm.  Tổng-cộng, trong có một nhóm nhỏ người hôm đó mà cũng đã thu được $6650.
Thành thử cái mốc 15 nghìn do bà Grefalda đưa ra xem chừng có thể đạt được dễ dàng trong những ngày tới.*
Nhưng cái chính không phải là tiền mà chính là làm sao cho các bài viết của chúng ta có phẩm-chất, có giá trị lịch-sử đích-thực để đáng được lưu trữ trong Thư-viện Quốc-hội mãi mãi.  (Quý-vị nào muốn tham-gia vào dự-án này, xin gửi điện-thư về cho: [email protected]và đưa bài viết vào trong Attachment, xin ghi là "LOC Boat People Retrospective," hạn chót là 15 tháng 2, 2009)
____
* Quý-vị hảo-tâm muốn giúp tài-trợ dự-án "Boat People Retrospective" của Thư-viện Quốc-hội xin gửi ngân-phiếu về cho NCVA (National Congress of Vietnamese Americans, tức Nghị-hội), 6433 Northanna Dr, Springfield, VA 22150 (ĐT: 703 971-9178) và xin ghi rõ trong phần Memo: "LOC Boat People Retro."  NCVA là một công-hội bất vụ lợi có quy-chế 501(c) (3), tức người cho tiền có quyền tính miễn thuế.

Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
Chủ quyền tại Biển Đông là một vấn đề tranh chấp lâu đời và phức tạp nhất giữa Việt Nam và Trung Quốc. Đây sẽ còn là một thách thức trọng yếu trong chính sách đối ngoại của Việt Nam trong nhiều thập niên tới. Hiện nay, dù tình hình Biển Đông vẫn âm ỉ căng thẳng nhưng chưa bùng phát thành xung đột nghiêm trọng, song tình trạng cạnh tranh chiến lược giữa Hoa Kỳ và Trung Quốc trong khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương đang ngày càng gia tăng...
Ngay chính cái tên “Tôi, Không Là Của Ai” đã là một tiếng kêu vừa thẳng thắn, vừa đau đớn. Tôi không là của ai trong cuộc đời này. Tôi không là con của cha tôi. Nhà văn, ký giả Amy Wallace từng lên tiếng, Virginia cũng từng bị chính cha mình ức hiếp khi cô 7 tuổi. Cô khước từ cái quyền sở hữu của những kẻ đã lạm dụng mình. Cô bị khước từ quyền được sống và được làm người, dù đó là những ngày hạnh phúc muộn màng của hơn 20 năm sau ngày cô thoát khỏi Jeffrey Epstein và Ghislaine Maxwell. Khi Virginia viết cuốn tự truyện này là lúc cô đã được hưởng 22 năm tự do. Tự do khỏi Epstein, Maxwell, đường dây mua bán tình dục trẻ em mà cô là một trong những nô lệ tình dục của Epstein. Hai mươi hai năm đó, cô tự thú, “không dễ dàng chút nào.” Không bao giờ có vết thương nào không để lại vết sẹo. Không bao giờ có sự hồi phục nào không để lại trầm tích.
Trump tắt CNN lúc ba giờ sáng. Không phải vì tức giận, mà vì ông vừa nảy ra ý tưởng điên rồ nhất đời mình. “Alexa, triệu tập Washington.” Câu lệnh vang lên trong bóng tối Phòng Bầu Dục như tiếng thần chú của một pháp sư già gọi linh hồn của quá khứ về để chứng minh rằng mình vẫn còn đúng. Thanksgiving năm nay, ông sẽ không ăn gà tây thật. Ông sẽ ăn ký ức. Phòng Bầu Dục rực ánh xanh lam – thứ ánh sáng lạnh của công nghệ và tự mãn. Trên bàn, con gà tây hologram vàng óng, chín hoàn hảo, không mùi, không khói, không có thịt thật. Một con gà tây ảo cho thời đại ai cũng sợ máu thật. Mọi thứ được lập trình để hoàn hảo: bàn tiệc dài, ly rượu đầy, bốn vị lập quốc hiện ra – George Washington, Benjamin Franklin, Thomas Jefferson, James Madison – được tái tạo bằng toàn bộ diễn văn, thư từ, và những câu họ chưa bao giờ nói. Bốn AI hoàn hảo.
Hội nghị khí hậu Liên Hiệp Quốc lần thứ ba mươi COP30 ở Belém, diễn ra trong bầu khí quyển nặng trĩu: trái đất nóng dần, còn các cường quốc vẫn cãi nhau về “mục tiêu” và “cam kết”. Biểu mức phát thải, phần trăm, hạn kỳ — tất cả lặp lại như những mùa họp cũ. Nhưng đằng sau lớp từ ngữ ấy, trật tự năng lượng của thế giới đã chuyển hướng. Cái trục quyền lực của thời đại đã dời khỏi phương Tây. Từ Tô Châu đến Quảng Đông, những nhà máy nối dài đã âm thầm định giá tương lai của mặt trời và gió. Trung Quốc không nói nhiều. Họ làm. Đến cuối năm 2024, Bắc Kinh vượt sớm mục tiêu 2030, đạt hơn một ngàn bốn trăm gigawatt gió và mặt trời — gấp bốn lần toàn Liên hiệp Âu châu. Tám phần mười chuỗi cung ứng quang điện nằm trong lãnh thổ của họ. Pin và xa điện xuất khẩu hàng chục tỉ Mỹ kim, kéo giá năng lượng sạch xuống một mức không còn cần trợ cấp.
Việc đình trệ gọi thầu dầu hỏa hai năm từ 1971 phải chờ qua 1973 rút cục đã giết chết chương trình tìm dầu của Việt Nam Cộng Hòa (VNCH) và theo đó đã đốt cháy một cơ may lớn lao có nhiều triển vọng cứu vãn, duy trì và phát triển miền Nam. VNCH đã tìm được dầu hỏa ở Mỏ Bạch Hổ trong tháng Hai năm 1975. Thật nhiều dầu mà lại thật quá trễ.
“Tôi từ chức để có thể lên tiếng, ủng hộ các vụ kiện tụng và hợp tác với các cá nhân và tổ chức khác tận tâm bảo vệ pháp quyền và nền dân chủ Mỹ. Tôi cũng dự định sẽ bảo vệ những thẩm phán không thể công khai lên tiếng bảo vệ chính mình. Tôi không thể chắc chắn rằng mình sẽ tạo ra sự khác biệt. Tuy nhiên, tôi nhớ lại những gì Thượng nghị sĩ Robert F. Kennedy đã nói vào năm 1966 về việc chấm dứt chế độ phân biệt chủng tộc ở Nam Phi: “Mỗi khi một người đứng lên vì một lý tưởng, hoặc hành động để cải thiện cuộc sống của người khác, hoặc chống lại sự bất công, người đó sẽ tạo ra một đợt sóng hy vọng nhỏ bé.” Khi những đợt sóng nhỏ bé này hội tụ đủ, lúc đó có thể trở thành một cơn sóng thần.
Khi lịch sử bị xem nhẹ, nó không ngủ yên mà trở lại, nghiêm khắc hơn. Và mỗi khi nước Mỹ bước vào thời kỳ chia rẽ sâu sắc, tiếng vọng ấy lại dội về – nhắc rằng ta từng đi qua những năm tháng hỗn loạn, và vẫn tìm được lối ra. Robert A. Strong, học giả tại Đại học Virginia, cho rằng để hiểu nước Mỹ hiện nay, ta nên nhìn lại giai đoạn giữa hai đời tổng thống Ulysses S. Grant và William McKinley – từ năm 1876 đến 1896. Hai mươi năm ấy là một bài học sống động về cách một nền dân chủ có thể trượt dài trong chia rẽ, rồi chậm chạp tự điều chỉnh để tồn tại.
Khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương (Indo-Pacific) đang nổi lên như trung tâm chiến lược của thế kỷ XXI, nơi giao thoa lợi ích của các cường quốc hàng đầu thế giới. Với 60% dân số toàn cầu, hơn một nửa GDP thế giới, và các tuyến hàng hải trọng yếu nhất hành tinh, khu vực này giữ vai trò quyết định trong ổn định an ninh, thương mại và năng lượng quốc tế...
Washington vừa bật sáng lại sau bốn mươi ngày tê liệt. Nhưng cái cảm giác “ổn rồi” chỉ là ảo giác. Đằng sau cái khoảnh khắc “chính phủ mở cửa trở lại” là câu chuyện nhiều tính toán, mà trung tâm của cuộc mặc cả chính là Obamacare – chương trình từng giúp hàng chục triệu người có bảo hiểm y tế – nay trở thành bệnh nhân bị đặt lên bàn mổ của chính quyền Trump, với con dao ngân sách trong tay Quốc hội.
Đã là người Việt Nam, nếu không trải qua, thì ít nhất cũng đã từng nghe hai chữ “nạn đói.” Cùng với lịch sử chiến tranh triền miên của dân tộc, hai chữ “nạn đói” như cơn ác mộng trong ký ức những người đã sống qua hai chế độ. Sử sách vẫn còn lưu truyền “Nạn đói năm Ất Dậu” với hình ảnh đau thương và những câu chuyện sống động. Có nhiều người cho rằng cũng vì những thăng trầm chính trị, kinh tế, mà người Việt tỵ nạn là một trong những dân tộc chịu thương chịu khó nhất để sinh tồn và vươn lên. Thế giới nhìn chung cho đến nay cũng chẳng phải là vẹn toàn. Dù các quốc gia bước sang thế kỷ 21 đã sản xuất đủ lương thực để nuôi sống tất cả mọi người, nạn đói vẫn tồn tại, bởi nhiều nguyên nhân. Có thể kể như chiến tranh, biến đổi khí hậu, thiên tai, bất bình đẳng, bất ổn kinh tế, và hệ thống lãnh đạo yếu kém.


Kính chào quý vị,

Tôi là Derek Trần, dân biểu đại diện Địa Hạt 45, và thật là một vinh dự lớn lao khi được đứng nơi đây hôm nay, giữa những tiếng nói, những câu chuyện, và những tâm hồn đã góp phần tạo nên diện mạo văn học của cộng đồng người Mỹ gốc Việt trong suốt một phần tư thế kỷ qua.
Hai mươi lăm năm! Một cột mốc bạc! Một cột mốc không chỉ đánh dấu thời gian trôi qua, mà còn ghi nhận sức bền bỉ của một giấc mơ. Hôm nay, chúng ta kỷ niệm 25 năm Giải Viết Về Nước Mỹ của nhật báo Việt Báo.

Khi những người sáng lập giải thưởng này lần đầu tiên ngồi lại bàn thảo, họ đã hiểu một điều rất căn bản rằng: Kinh nghiệm tỵ nạn, hành trình nhập cư, những phức tạp, gian nan, và sự thành công mỹ mãn trong hành trình trở thành người Mỹ gốc Việt – tất cả cần được ghi lại. Một hành trình ý nghĩa không những cần nhân chứng, mà cần cả những người viết để ghi nhận và bảo tồn. Họ không chỉ tạo ra một cuộc thi; họ đã và đang xây dựng một kho lưu trữ. Họ thắp lên một ngọn hải đăng cho thế hệ sau để chuyển hóa tổn thương thành chứng tích, sự im lặng thành lời ca, và cuộc sống lưu vong thành sự hội nhập.

Trong những ngày đầu ấy, văn học Hoa Kỳ thường chưa phản ánh đầy đủ sự phong phú và đa dạng về kinh nghiệm của chúng ta. Giải thưởng Viết Về Nước Mỹ thực sự đã lấp đầy khoảng trống đó bằng sự ghi nhận và khích lệ vô số tác giả, những người đã cầm bút và cùng viết nên một thông điệp mạnh mẽ: “Chúng ta đang hiện diện nơi đây. Trải nghiệm của chúng ta là quan trọng. Và nước Mỹ của chúng ta là thế đó.”


Suốt 25 năm qua, giải thưởng này không chỉ vinh danh tài năng mà dựng nên một cộng đồng và tạo thành một truyền thống.
Những cây bút được tôn vinh hôm nay không chỉ mô tả nước Mỹ; họ định nghĩa nó. Họ mở rộng giới hạn của nước Mỹ, làm phong phú văn hóa của nước Mỹ, và khắc sâu tâm hồn của nước Mỹ. Qua đôi mắt họ, chúng ta nhìn thấy một nước Mỹ tinh tế hơn, nhân ái hơn, và sau cùng, chân thật hơn.

Xin được nhắn gửi đến các tác giả góp mặt từ bao thế hệ để chia sẻ tấm chân tình trên các bài viết, chúng tôi trân trọng cảm ơn sự can đảm của quý vị. Can đảm không chỉ là vượt qua biến cố của lịch sử; can đảm còn là việc ngồi trước trang giấy trắng, đối diện với chính mình, lục lọi ký ức đau thương sâu đậm, và gửi tặng trải nghiệm đó đến tha nhân. Quý vị là những người gìn giữ ký ức tập thể và là những người dẫn đường cho tương lai văn hóa Việt tại Hoa Kỳ.

Với Việt Báo: Xin trân trọng cảm ơn tầm nhìn, tâm huyết, và sự duy trì bền bỉ giải thưởng này suốt một phần tư thế kỷ.
Khi hướng đến 25 năm tới, chúng ta hãy tiếp tục khích lệ thế hệ kế tiếp—những blogger, thi sĩ, tiểu thuyết gia, nhà phê bình, nhà văn trẻ—để họ tìm thấy tiếng nói của chính mình và kể lại sự thật của họ, dù đó là thử thách hay niềm vui. Bởi văn chương không phải là một thứ xa xỉ; đó là sự cần thiết. Đó là cách chúng ta chữa lành, cách chúng ta ghi nhớ, và là cách chúng ta tìm thấy nơi chốn của mình một cách trọn vẹn.

Xin cảm ơn quý vị.

NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.