Hôm nay,  

Thi Lang Đầu

06/08/201100:00:00(Xem: 7629)

Thi Lang Đầu

Nguyễn Xuân Nghĩa

Lang trán thì nuôi, lang đuôi thì bán! Mà bán cho ai"...

Nhà Phật có bốn phạm trú là "từ-bi-hỉ-xả" để giải trừ bốn phiền não là sân hận, ganh ghét, buồn bực và ham muốn. Trong bốn phạm trú - bốn cái tâm vô lượng của Đức Phật - có chữ "hỉ", tiếng Phạn gọi là "Mudita", là niềm vui đến từ hạnh phúc của người khác. Người Đức thì có một khái niệm trái ngược, là "Schadenfreude" - niềm vui đến từ nỗi khổ đau của người khác.

Trong tháng qua, khi thấy chính trường Hoa Kỳ nổi sóng về chuyện ngân sách, cái tâm của Thiên triều Trung Quốc lại nghiêng về Đức hơn là về Phật!

Với chữ "xả" trong lòng, người viết xin hoan hỉ biện hộ cho lãnh đạo Bắc Kinh: rằng họ mừng khi thấy Mỹ hoạn nạn không do tánh sân hận ganh ghét. Họ mừng là nhờ đó mà ít ai chú ý đến Thiên triều!

Khởi đầu là cái "tầu sân bay" Varyag được đặt tên lại là Thi Lang, kế tiếp là tai nạn của hai chuyến tầu cao tốc tại thành phố Ôn Châu của tỉnh Chiết Giang ngày 23 tháng trước, xa xa hơn nữa là đất Tân Cương mù khói, ở giữa là cái đập Tam Hiệp mai này sẽ ra sao, thì có trời biết khi nó sẽ giáng họa.

Về hàng không mẫu hạm Thi Lang, người viết có hai bài "Thi Lang Thang" rồi "Thi Lang Bang" đã được giới thiệu lại trên Dainamax Magazine (www.dainamax.org) là nên sẽ... qua đầu Thi Lang mà nói về siêu kỹ thuật Trung Quốc.

Đầu tiên là về cái tựa, "Lang đầu" chỉ là cách gọi văn hoa về... cái búa. Nhưng cái búa của Trung Quốc có lẽ hơi giống võ khí của anh chàng bán muối Trình Giảo Kim trong Thuyết Đường.

Giáng ba cái mà không xong là họ Trình bỏ chạy....

Đó là về bối cảnh.

***

Về nội dung thì sau khi úp úp mở mở, cuối Tháng Bảy vừa qua, Bắc Kinh cho báo chí của mình xác nhận chuyện ai cũng biết là họ đã mua hàng không mẫu hạm Varyag của Ukraine về làm tầu sân bay Thi Lang. Thi Lang là tên một viên Đô đốc đời Minh đã lập công với triều Mãn Thanh để "hồi quy cố quốc" cái đảo Đài Loan.

Không kịp hạ thủy và chạy thử ngày mừng 90 năm thành lập đảng Cộng sản vào mùng một Tháng Bảy, cuối tháng, Bắc Kinh cho biết là họ dùng Thi Lang làm nơi huấn luyện việc sử dụng hàng không mẫu hạm. Y như cái tầu lù lù trong quân cảng Đại Liên của tỉnh Ninh Hạ - lù lù dưới tầm nhìn của các vệ tinh trong gần chục năm - chi tiết ấy cũng chẳng là một bí mật gì ghê gớm.

Ghê gớm là cách Bắc Kinh thông báo việc mình gia nhập câu lạc bộ vỏn vẹn có chín quốc gia đang có hai chục hàng không mẫu hạm! Ghê gớm qua sự mập mờ để vừa che giấu nhược điểm kỹ thuật vừa hù hoạ các nước yếu bóng vía ở chung quanh. Từ nay đại dương sẽ nổi sóng cho mà xem!

Một mặt, Bắc Kinh hạ thấp tầm quan trọng của Thi Lang - phải mất từ hai đến năm năm nữa thì mới thành một sân huấn luyện cho các phi công và thủy thủ - nghĩa là 10 năm sau khi mua về mà vẫn chưa nên cơm cháo. Mặt kia, khi công khai xác nhận như vậy thì các đấng con trời đỏ muốn thiên hạ suy nghĩ tiếp: chẳng lẽ Trung Quốc lại lạc hậu đến vậy"

Nghi quá! Hay là họ còn bửu bối gì khác mà cố tình che giấu quốc tế" Thiên triều đặt kỳ vọng vào phản ứng đa nghi của thế giới sau khi đã hung hăng quậy sóng Đông hải từ đầu năm nay.

Nhưng rõ là dày công vẽ vời!

***

Trung Quốc là một cường quốc đại lục nhưng chưa hề là cường quốc hải dương.

Muốn thành một cường quốc có khả năng tung hoành trên biển xanh dương ngoài viễn duyên thì phải làm chủ được vùng biển cận duyên xanh lục đã. Là chuyện chưa xong, dù có hay không có cái búa Thi Lang trong tay. Tầu hải giám loại ngư chính của họ chỉ có thể uy hiếp Việt Nam thôi.

Trong lịch sử và cho đến ngày nay, mối họa xương tủy của Trung Quốc đến từ bên trong lục địa chứ không từ vùng Đông hải. Bất cứ cường quốc nào tấn công và xâm nhập từ biển vào thì chỉ làm chủ được vùng duyên hải và chỉ trong ít lâu thôi. Đế quốc Nhật có biết điều ấy khá trễ và Đại tướng Douglas MacArthur của Hoa Kỳ cũng hiểu như vậy nên trong vụ chiến tranh Triều Tiên ông không chủ trương thả quân vào đánh trận địa chiến trên lục địa.

Ngược lại, Trung Quốc bị tấn công chính là từ bên trong, khiến các dị tộc đã nhiều lần làm chủ Trung nguyên, còn làm Thiên tử ngồi trên đầu Hán tộc.

Sau đó, dù nền văn hóa Trung Hoa có Hán hóa các Hoàng đế Nguyên Mông hay Mãn Thanh thì sự thật vẫn là nỗi lo nỗi nhục cho tộc Hán. Ngay nay cũng thế, sức mạnh quân sự của Trung Quốc là bộ binh và an ninh mật vụ, để hoàn toàn kiểm soát lục địa bên trong.

Vì vậy, chuyện dân chủ, động loạn, Tây Tạng hay Tân Cương mới là điều đáng lo....

Mà cái đất Tân Cương ngoài cõi Thiên San kia nay đã động! Bị đánh bom có tổ chức và chuẩn bị....

***

Nhìn ra ngoài đại dương thì từ mấy ngàn năm nay, lần đầu mà Trung Quốc cần đến thế giới bên ngoài là 30 năm sau khi Đặng Tiểu Bình mở cửa.

Ngày nay, nhu cầu kinh tế khiến xứ này cần giao thương với bên ngoài, nếu không là bên trong sẽ lại bị loạn. Mà cứ lên tầu ra tới bên ngoài là lại sợ bị ai đó điểm huyệt. Vì những ngả thông thương cho việc chuyển vận nguyên nhiên vật liệu và hàng hóa sinh tử cho cả tỷ người bên trong lại phải qua eo biển. Eo biển Đối Mã, Đài Loan hay Malacca gì thì cũng là tử huyệt.

Nói gì đến những đại dương khác ở chốn xa hơn"

Vốn mắc bệnh tử kỷ ám thị, lại cứ đem bụng dạ kẻ tiểu nhân để đo tâm cơ người quân tử, Thiên triều sợ bị ai đó xiết họng. Ai đó là một lũ rất đông, toàn những quốc gia bán đảo hay hải đảo, kể cả một cường quốc đã có truyền thống hải dương từ mấy trăm năm trước, là Nhật Bản. Hay đầu xỏ ác ôn ngày nay là Hoa Kỳ! Đằng sau còn có bầy lang sói Đại Hàn, Úc hay thậm chí cả Ấn Độ.

Vì vậy mới có kế hoạch xây dựng hải quân được chuẩn bị từ hai chục năm trước. Và vì vậy mới có Thi Lang....

Nhưng chúng ta không nên hiểu lầm Thiên triều, tội nghiệp!

Trung Quốc không thể không biết là phải vài chục năm nữa thì mới có loại hàng không mẫu hạm ra hồn, khi chiến tranh đã lại chuyển sang hình thái khác. Mà Hoa Kỳ đã hạ thủy hàng không mẫu hạm đầu tiên từ đúng trăm năm trước và hiện vẫn có nhiều hàng không mẫu hạm hơn tổng số các nước còn lại. Nhiều và hiện đại hơn.

Cho nên, việc Thiên triều bành trướng sức mạnh hải quân ra đại dương không nhắm vào thi đua với Mỹ đế nhằm tranh hùng ngoài biển. Cho nên, khi truyền thông quốc tế hốt hoảng về chiếc Thi Lang này thì Bắc Kinh rất mừng!

***

Chứ mục tiêu tối đa của Thiên triều chỉ có thể là kiểm soát được vùng trái độn quân sự ngoài biển xanh lục, trên biển cận duyên, hầu bảo vệ được mấy khúc lưỡi bò ngoài Đông hải thôi. Được vậy mà Hoa Kỳ không nhúc nhích hay Nhật Bản không giật mình thì cũng là vui lắm rồi.

Trong khi ấy, Bắc Kinh vẫn phải đi đường vòng qua Đông Dương đến Miến Điện, Bangladesh hay Pakistan để ra tới Ấn Độ dương hay biển Á Rập. Đường vòng bằng xa lộ, thiết lộ hay xe lửa cao tốc!... Khi ấy, việc phát huy, biểu diễn và rao bán khả năng công nghệ cao cấp là một mục đích chiến lược: gây ấn tượng để lung lạc cách nhìn của thiên hạ.

Nôm na dễ hiểu là để tháu cáy!

Mà đáng sợ thật! Vì Trung Quốc đã phóng lên không gian phi thuyền Thần Châu, vạch ngang mặt đất mạng lưới hỏa xa dài nhất địa cầu, có những chuyến tầu cao tốc nhanh tựa máy bay, hoặc xây đập thủy điện vĩ đại nhất nhân loại, v.v.... Truyền thông quốc tế và bọn con buôn đều nói đến những thành tựu ấy. Làm sao không gây ra ấn tượng về một con rồng vĩ đại có hơn một tỷ nanh vuốt, xưa kia đã phát minh ra thuốc súng, giấy in và máy móc thiên văn khi Âu Châu còn ăn bốc"... Khốn nỗi, họ quên mất nghệ thuật xem bói của người Việt.

Ở câu "lang trán thì nuôi, lang đuôi thì bán!"

***

Thế rồi một buổi chiều, Thiên triều ngẩn ngơ hỏi là sẽ bán mấy của nợ ấy cho ai bây giờ!

Số là khi cái vỏ Thi Lang còn lang bang dọa dẫm thiên hạ thì cái ruột cao tốc lại tanh bành tại Ôn Châu!

Đó là tai nạn giữa hai chuyến tầu tốc hành bị sét đánh nên thành đoàn xe mù, và đâm vào nhau rồi lao xuống vực. Sét đánh nên mất điện, hệ thống thông tin bị cúp khiến chuyến cao tốc D301 thúc vào lưng chuyến D3115 hình như đang bần thần nơi đó vì mất điện!

Mọi sự đều chỉ là hình như thôi.

Như hình như là đã có 39 người thiệt mạng, kể cả hai du khách Mỹ, và gần 200 người bị thương. Hình như là do sét đánh mà hình như là không phải! Hình như là do lỗi của cựu Bộ trưởng Hỏa xa (bộ "Thiết Đạo") Lưu Chí Quân bị cách chức từ hôm 12 Tháng Hai đầu năm vì thiếu đạo đức và đã ăn tới cái cạp quần của công nhân.

Nhưng hình như là do trách nhiệm của tân Bộ trưởng Thịnh Quang Tổ, đã bị tổ trác khi tuyên bố từ lâu rằng mạng lưới thiết lộ cao tốc thiếu an toàn, kể cả trong hệ thống thông tin điện tử! Hình như thôi, chứ bốn ngày trước khi xảy ra tai nạn, ai đó đã cảnh báo là coi chừng bị sét đánh!

Mọi chuyện vẫn chỉ là một chuỗi hình như, chứ hình như không ai biết được sự thật và dù có biết, ai có khả năng công bố" Còn lại, dân đen chỉ còn khả năng biểu tình và than khóc. Hôm 25 vừa qua, gia đình các nạn nhân đã biểu tình tại Ôn Châu để yêu cầu một lời giải thích từ bộ Thiết đạo. Mà vẫn chưa có.

Những người am hiểu văn hoá thần bí Trung Hoa thì nói ngay đến cái điềm!

***

Đứng trên những đầu máy cao tốc chạy nhanh hơn Nhật Bản hay Đức hay Pháp, các đấng con trời đang rao bán kỹ thuật Trung Quốc. Thậm chí còn dụ đất California trang bị "bullet train" do Trung Quốc chế tạo. "Made in China" nay đã có danh hiệu quý tộc.

Họ có thể ăn cắp thiết kế mua lại của Kawasaki (Nhật), Siemens (Đức) hay Bombardier (Gia Nã Đại) để có sản phẩm cao tốc gắn nhãn "made in China". Chứ "product of China" thì còn hiếm! Phát minh ra loại hỏa xa cao tốc trên một lãnh thổ đầy núi non và dễ bị động đất, Nhật Bản chưa từng bị tai nạn làm bất cứ một ai bị thương, chứ chưa nói đến tử nạn, trong suốt 47 năm qua. Còn Trung Quốc thì ô hô ai tai!

Chỉ vì xứ này đã ráo riết xây dựng mạng lưới cao tốc như ngày xưa xua dân công lập ra Vạn lý Trường thành. Bi thảm vĩ đại! Vĩ đại vì nhìn thấy từ mặt trăng, bi thảm vì những tốn kém bị chôn vùi ở đưới.

Trong 10 năm qua, khi kinh tế tăng trưởng 10% một năm thì lượng khách leo lên thiết lộ tăng có 5%, so với khách đi máy bay là tăng 15% thì quả là một sự lãng phí khó hiểu. Huồng hồ là xây dựng với tiền đi vay của chùa! Nhưng nhằm nhò gì chuyện ấy vì đấy là "đầu tư"!

Hiện đại hóa Vạn lý Trường thành, các đấng con trời vẽ ra một mạng lưới Vạn lý Thiết đạo - từ 4.576 cây số hiện nay sẽ lên tới ít nhất 25 ngàn cây số vào năm 2020 này! Chu vi của cái hòn bi xanh mà ta gọi là địa cầu chỉ có 40 ngàn cây số thôi. Nhưng con trời thì phải tính cách khác.

Đến khi tai nạn xảy ra tại Ôn Châu thì Thủ tướng Ôn Gia Bảo đành thở hắt: "không bền vững"! Như rất nhiều công trình khác của Thiên triều, hiện tượng "lang đuôi" lại tái diễn.

Và giấc mơ bán tầu cao tốc "Made in China" cho thiên hạ bỗng... "tan theo ngày nắng vội!"

Với cái bóng đổ dài lên cái vỏ Thi Lang.

Trong khi ấy, một con quái vật khác cũng đang cựa mình: đập Tam Hiệp!

Các chuyên gia bên ngoài thì đang đánh cá xem bong bóng địa ốc hay thủy điện Tam Hiệp, cái nào sẽ bục trước" Người viết không dám len vào cõi đó mà cá cược với thiên hạ.

***

Chỉ rón rén nêu một vấn đề khác.

Tập trung tài nguyên của quốc dân vào những công trình vĩ đại mà tốn kém ấy, lãnh đạo Bắc Kinh đã chạy đua với cái bóng của chính mình. Nên chạy thục mạng tới những nơi đã thấy nhiều nền kinh tế khác bị tiêu tùng!

Thuần về kinh tế mà nói, không ai có thể vay tiền sản xuất mà mọi sản phẩm biên tế - mỗi món hàng sản xuất thêm - lại làm mình lỗ hơn một chút. Các bạo chúa của Thiên triều đã vét tiền của dân để làm chuyện phù du ấy. Và sau ba chục năm thì đang chất lên một núi nợ, cả trăm thành phố ma, chập chờn dưới những bong bóng ảo, khi nhịp độ sản xuất lại chậm đi mà lạm phát lại tăng.... Rốt cuộc thì tin vào sự khiếp nhược của thiên hạ, Thiên triều đã hươi lên ba búa mà tưởng là bảnh.

Đến khi thở rốc và hạ búa xuống là sẽ bị dân đòi nợ! Thi Lang hỡi Thi Lang!...

Ý kiến bạn đọc
06/08/201123:36:58
Khách
Bọn Việt Cộng không phải là không biết. Nhưng bọn chúng đâu có phải là thật lòng xây dựng quốc gia giàu mạnh đâu. Bọn Việt Cộng chỉ muốn tạo ra dự án để có cớ tham ô bỏ túi. Dự án càng lớn càng "vĩ đại" thì càng có nhiều tiền bỏ túi riêng.
06/08/201109:50:51
Khách
Vậy mà mấy kẻ đề cao việc xây dựng đường thiết lộ siêu tốc của nước VN xã nghĩa vẫn chưa trắng mắt ra khi thấy cảnh tai nạn thảm khốc tại Ôn châu, qua việc bất cập về thiết kế hệ thống cảnh báo an toàn cho đường hoả xa tại Hoa lục . Bây giờ bọn họ vẫn chắc lưỡi tiếc rẻ tại sao ta không bắt chước Trung hoa xây dựng hệ thống hoả xa siêu tốc như họ , bất chấp những hậu quả bi thảm vì sự thấp kém về kỹ nghệ hoả xa so với các nước phát triển . Kẻ hô hào to họng nhất là tân chủ tịch Quốc hội CSVN Nguyễn Sinh Hùng , lúc đó là phó thủ tướng thường trực . Đã bị các đại biểu Quốc hội lúc bấy giờ biểu quyết để dẹp bỏ cái kiến nghị hoang tưởng ấy vào sọt rác . Nhưng bây giờ ông Nguyễn Sinh Hùng lại được Đảng cất nhắc lên cái chức chủ tịch Quốc hội bù nhìn thì ông ta tha hồ mà " múa gậy vườn hoang " , lúc đó ông ta sẽ vênh mặt lên giữa hội trường mà thách thức trước các đại biểu rằng : " bây giờ ông lãnh đạo chúng mày rồi đó , vậy chúng mầy có làm được gì ông không nào hở đám nghị gật kia ? "
Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
Ông X. Nguyễn bị trục xuất vào sáng sớm của một ngày trong tháng Tư. Cuối ngày hôm đó, vào lúc 5 giờ chiều, cô K. Nguyễn bay về Sài Gòn. Cô đến phi trường Tân Sơn Nhứt sau chuyến bay trục xuất anh cô khoảng một ngày.“Khi đến Tân Sơn Nhứt, họ đưa anh tôi và mấy người bị trục xuất một lối đi đặc biệt để vào nơi làm thủ tục hải quan. Họ phỏng vấn, lăn tay, làm giấy tờ. Rồi họ đọc tên từng người, nếu có thân nhân, họ sẽ dắt ra cổng, bàn giao lại cho người nhà. Với ai không có thân nhân, nhưng có tên trong danh sách của Ba Lô Project (BLP) thì tình nguyện viên của nhóm sẽ nhận. BLP cho mỗi người một ba lô, trong đó có những vật dụng cá nhân cần thiết, một điện thoại có sim sẵn và $50”, cô K. kể.
Tôi có một người bạn viết lách văn nghệ. Chị cho rằng mình có chút tài nghệ, đủ để khi cần móc túi lấy ra xài. Chị không viết đều. Chỉ viết khi thích – đôi khi chị viết gửi vài tạp chí mạng, có khi chỉ viết để đó, không gửi ai. Chị sống trên căn gác nhỏ, gọi đó là "giang sơn sáng tác" của riêng mình. Mỗi ngày chị dậy lúc gần trưa, pha ly cà phê nguội, rồi mở máy tính. Có bài chị viết ngay sau ngụm cà-phê đầu tiên – vài chục phút là xong – gửi đi ngay rồi gập máy, đi ngủ tiếp. Có bài để ba năm hôm, không sửa gì cả, gửi đi như vậy. Tôi hỏi: “Sao không đọc lại?” Chị nhún vai: Lúc viết là thật nhất. Sửa nhiều, mất hồn. Tôi hỏi tiếp: Không sợ thiếu sót? Chị cười, lấy ngón tay chỉ lên bức thư pháp trên tường:“Tri túc giả phú” (Biết đủ là đủ).
Kể từ khi Donald Trump tái đắc cử Tổng thống, giới sáng lập và đầu tư trong lĩnh vực công nghệ cao tại Thung lũng Silicon – gồm các tỷ phú như Elon Musk, Jeff Bezos và Mark Zuckerberg – đã được xem là những nhân vật có ảnh hưởng quan trọng đối với chính quyền mới. Họ xuất hiện trong lễ nhậm chức của Trump và nhanh chóng đóng vai trò chính trong việc định hình các chính sách "Làm cho nước Mỹ vĩ đại trở lại". Với niềm tin mãnh liệt vào tiềm năng của công nghệ hiện đại, những nhà lãnh đạo này tin rằng họ có thể vận hành nó trong khuôn khổ một nền kinh tế thị trường tự do. Họ cổ súy cho sự phát triển không giới hạn của một hình thái tư bản tự do tuyệt đối và công nghệ có thể giải quyết hầu hết các vấn đề xã hội và quốc gia. Trong tầm nhìn của các cá nhân tiên phong công nghệ, họ muốn có vai trò lãnh đạo trong việc xóa bỏ các thủ tục hành chính phức tạp của nhà nước phúc lợi. Đó là hai điều kiện tiên quyết để tăng tốc cho các tiến bộ xã hội,
Ba giờ sáng của một ngày giữa Tháng Tư, cả hệ thống điện và điện thoại trong trại giam Adelanto Detention Center (California) đồng loạt bị ngắt. Bóng tối phủ trùm khắp các khu vực. Nhân viên trại giam đi từng khu vực, gõ cửa từng phòng, gọi tên “những người được chọn.” Mỗi phòng một, hoặc hai người bị gọi tên. “Thu xếp đồ đạc của các anh” – lệnh được truyền đi vắn tắt, không giải thích. Ông X. Nguyễn, cư dân của Santa Ana, đến Mỹ từ năm 1990, là một trong những người bị đánh thức được lệnh phải thu dọn đồ đạc.Cùng với những người khác - không ai biết ai vì tất cả đèn đã tắt, trong bóng tối họ bị áp tải ra khỏi trại giam trong tình trạng tay bị còng, chân bị xích. Chỉ đến khi bước vào chiếc xe bít bùng, họ mới nhận ra nhau qua cùng tiếng Mẹ đẻ, mới biết mình không đơn độc – mà cùng những người khác cùng ngôn ngữ, cùng cố hương, cùng một chuyến đi không có ngày trở lại. “Họ đưa anh tôi và những người trên xe đến tòa nhà INS (Immigration and Naturalization Service) ở Los Angeles.
Chuyện đời của Tổng thống Donald Trump như một cuốn sách, không phải tự truyện, không phải tiểu sử, là một trường thiên tiểu thuyết đang viết vào chương cuối cùng. Đã gọi là tiểu thuyết, nghĩa là không thật như đời thường, có nhiều diễn biến ly kỳ, bí mật và những âm thầm giấu giếm bên trong. Nhân vật chính là một người có đời sống phóng đảng từ trẻ đến già. Con nhà giàu, đẹp trai, học không giỏi. Bảy mươi mấy năm sống có thể gôm vào sáu chữ: Ham gái. Ham danh. Ham tiền. Ông không có khả năng gì đặc biệt, ngoài trừ khả năng bạo phổi, quen thói tỷ phú quyền lực, ít học, kém tư cách, ông muốn nói gì thì nói, muốn tuyên bố gì thì tuyên bố, bất kể đúng sai, bất kể hậu quả. Việc này khiến ông nổi bật giữa những kiểu mẫu đứng đắn, đạo hạnh, tử tế, trí thức của các nhà lãnh đạo Hoa Kỳ dọc theo lịch sử. Sự phá vỡ tư cách lãnh đạo theo truyền thống, lạ lùng, được một số đông cử tri ủng hộ.
Tôi có một đứa cháu gái. Mỗi sáng, cháu ngồi trên bậc thềm, chăm chỉ buộc dây giày. Mỗi bên phải đều nhau, mỗi nút thắt phải đúng thứ tự. Nếu lỡ tay thắt ngược, cháu sẽ gỡ ra và làm lại từ đầu – đôi khi ba, bốn lần. Cháu sẽ nhất định không chịu đi học cho đến khi nào giây thắt thật ngay ngắn. Cháu thuộc dạng trẻ em tự kỷ – một khác biệt mà người ngoài mới nhìn vào khó thấy. Và để được hỗ trợ trong lớp học, con bé phải làm điều mà cả hệ thống ép nó làm: thi IQ. Nếu điểm thấp quá, cháu bị đưa ra khỏi lớp chính. Nếu điểm “không thấp đủ,” cháu lại không được hỗ trợ vì không đạt tiêu chuẩn “khuyết tật.” Cùng một con số, khi là tấm thẻ vào cửa, khi là án lệnh đuổi ra khỏi cửa. Và chẳng ai thấy việc này có gì sai. Tất cả đều hợp lệ. Tất cả đều dựa vào một niềm tin: con người có thể đo được bằng ba con số.
Trong tháng 7 năm 2025, Thượng Viện Hoa Kỳ đã bỏ phiếu gần như hoàn toàn theo đường lối đảng phái để hủy bỏ khoản ngân sách trị giá 1.1 tỷ MK đã được chuẩn thuận cấp cho Tập Đoàn Phát Thanh Truyền Hình Công Cộng (Corporation for Public Broadcasting, CPB). Những người ủng hộ quyết định này cho rằng đây là hành động cần thiết để ngừng tài trợ cho “cánh truyền thông thiên tả.” “Phát thanh truyền hình công cộng đã rơi vào tay các nhà hoạt động đảng phái từ lâu rồi,” TNS Ted Cruz (Texas) tuyên bố, khẳng định chính phủ không cần thiết phải tài trợ cho các cơ quan báo chí “thiếu công tâm.” Ông châm biếm: “Muốn xem tuyên truyền của phe cấp tiến hả, cứ bật MSNBC đi.”
Tổng thống Donald Trump đã cố gắng áp đặt Hoa Kỳ lên thế giới và tách đất nước ra khỏi thế giới. Ông bắt đầu nhiệm kỳ thứ hai bằng cách vung vũ lực cứng của Mỹ, đe dọa Đan Mạch về quyền kiểm soát Greenland, và đề nghị sẽ giành lại kênh đào Panama. Ông đã sử dụng thành công các mối đe dọa về thuế quan trừng phạt để ép buộc Canada, Colombia và Mexico về các vấn đề nhập cư. Ông đã rút khỏi các hiệp định khí hậu Paris và Tổ chức Y tế Thế giới. Vào tháng 4, ông đã khiến thị trường toàn cầu rơi vào hỗn loạn bằng cách công bố thuế quan sâu rộng đối với các quốc gia trên toàn thế giới. Không lâu sau đó, ông đã thay đổi chiến thuật bằng cách rút lại hầu hết các mức thuế bổ sung, mặc dù vẫn tiếp tục gây sức ép cho một cuộc thương chiến với Trung Quốc – mặt trận chủ yếu trong cuộc tấn công hiện nay để chống lại đối thủ chính của Washington...
Tài liệu ghi chép lịch sử Tòa Bạch Ốc cho biết, khi nhân viên dưới thời chính quyền của Woodrow Wilson chuẩn bị dời vị trí của Vườn Hồng, họ nhìn thấy hồn ma của cố Đệ Nhất Phu Nhân Dolley Madison, phu nhân của cố Tổng thống đời thứ tư của Mỹ James Madison. Thế là, để “xoa dịu” bà Madison, họ quyết định không di dời nữa và Vườn Hồng ở nơi đó cho đến tận bây giờ. Ông Jeremiah Jerry Smith làm việc trong Toà Bạch Ốc dưới thời của chính quyền Tổng Thống Ulysses S. Grant vào cuối những năm 1860. Trong suốt 35 năm, ông là một người hầu, quản gia, đầu bếp, gác cửa, dọn dẹp văn phòng. Smith là người được các ký giả, người viết sách tìm đến khi họ muốn biết về tin tức hoặc chuyện hậu cung. Theo tài liệu lịch sử của White House, ông Smith nói từng nhìn thấy hồn ma của Lincoln, Grant, McKinley và một số đệ nhất phu nhân từ năm 1901 đến 1904.
Trong nhóm bạn bè khá thân, chúng tôi có một cặp bạn - anh chồng là người tốt bụng, dễ mến; anh yêu vợ, nhưng lại có tình ý với một người khác. Khi bạn bè nhắc, anh luôn trả lời chắc nịch: “Vợ tôi đơn giản lắm, bả ấy chẳng để ý, cũng chẳng hay biết gì đâu.”Cô vợ cũng là bạn tôi, một người hiền lành, tử tế. Khi nghe tiếng gần tiếng xa, bạn chỉ cười nhẹ nhàng: “Mình chẳng muốn biết, biết chi cho mệt, cứ nhắm mắt, rồi mọi chuyện cũng qua thôi.”


Kính chào quý vị,

Tôi là Derek Trần, dân biểu đại diện Địa Hạt 45, và thật là một vinh dự lớn lao khi được đứng nơi đây hôm nay, giữa những tiếng nói, những câu chuyện, và những tâm hồn đã góp phần tạo nên diện mạo văn học của cộng đồng người Mỹ gốc Việt trong suốt một phần tư thế kỷ qua.
Hai mươi lăm năm! Một cột mốc bạc! Một cột mốc không chỉ đánh dấu thời gian trôi qua, mà còn ghi nhận sức bền bỉ của một giấc mơ. Hôm nay, chúng ta kỷ niệm 25 năm Giải Viết Về Nước Mỹ của nhật báo Việt Báo.

Khi những người sáng lập giải thưởng này lần đầu tiên ngồi lại bàn thảo, họ đã hiểu một điều rất căn bản rằng: Kinh nghiệm tỵ nạn, hành trình nhập cư, những phức tạp, gian nan, và sự thành công mỹ mãn trong hành trình trở thành người Mỹ gốc Việt – tất cả cần được ghi lại. Một hành trình ý nghĩa không những cần nhân chứng, mà cần cả những người viết để ghi nhận và bảo tồn. Họ không chỉ tạo ra một cuộc thi; họ đã và đang xây dựng một kho lưu trữ. Họ thắp lên một ngọn hải đăng cho thế hệ sau để chuyển hóa tổn thương thành chứng tích, sự im lặng thành lời ca, và cuộc sống lưu vong thành sự hội nhập.

Trong những ngày đầu ấy, văn học Hoa Kỳ thường chưa phản ánh đầy đủ sự phong phú và đa dạng về kinh nghiệm của chúng ta. Giải thưởng Viết Về Nước Mỹ thực sự đã lấp đầy khoảng trống đó bằng sự ghi nhận và khích lệ vô số tác giả, những người đã cầm bút và cùng viết nên một thông điệp mạnh mẽ: “Chúng ta đang hiện diện nơi đây. Trải nghiệm của chúng ta là quan trọng. Và nước Mỹ của chúng ta là thế đó.”


Suốt 25 năm qua, giải thưởng này không chỉ vinh danh tài năng mà dựng nên một cộng đồng và tạo thành một truyền thống.
Những cây bút được tôn vinh hôm nay không chỉ mô tả nước Mỹ; họ định nghĩa nó. Họ mở rộng giới hạn của nước Mỹ, làm phong phú văn hóa của nước Mỹ, và khắc sâu tâm hồn của nước Mỹ. Qua đôi mắt họ, chúng ta nhìn thấy một nước Mỹ tinh tế hơn, nhân ái hơn, và sau cùng, chân thật hơn.

Xin được nhắn gửi đến các tác giả góp mặt từ bao thế hệ để chia sẻ tấm chân tình trên các bài viết, chúng tôi trân trọng cảm ơn sự can đảm của quý vị. Can đảm không chỉ là vượt qua biến cố của lịch sử; can đảm còn là việc ngồi trước trang giấy trắng, đối diện với chính mình, lục lọi ký ức đau thương sâu đậm, và gửi tặng trải nghiệm đó đến tha nhân. Quý vị là những người gìn giữ ký ức tập thể và là những người dẫn đường cho tương lai văn hóa Việt tại Hoa Kỳ.

Với Việt Báo: Xin trân trọng cảm ơn tầm nhìn, tâm huyết, và sự duy trì bền bỉ giải thưởng này suốt một phần tư thế kỷ.
Khi hướng đến 25 năm tới, chúng ta hãy tiếp tục khích lệ thế hệ kế tiếp—những blogger, thi sĩ, tiểu thuyết gia, nhà phê bình, nhà văn trẻ—để họ tìm thấy tiếng nói của chính mình và kể lại sự thật của họ, dù đó là thử thách hay niềm vui. Bởi văn chương không phải là một thứ xa xỉ; đó là sự cần thiết. Đó là cách chúng ta chữa lành, cách chúng ta ghi nhớ, và là cách chúng ta tìm thấy nơi chốn của mình một cách trọn vẹn.

Xin cảm ơn quý vị.

NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.