Hôm nay,  

Món Quà Của Bạn Tôi

19/11/201100:00:00(Xem: 8638)

Món Quà Của Bạn Tôi

mon_qua_cua_ban_toi-large-content: Chiếc bình cổ do bạn trao tặng.

Mai Thanh Truyết

Tôi có một người bạn, quen nhau gần 50 năm. Chúng tôi gặp nhau trong nhiều hoàn cảnh và không gian khác nhau, đôi khi thật nghiệt ngã.

Trong 5 năm trở lại, chúng tôi lại gần nhau hơn vì sống cùng chung một thành phố trên mảnh đất tạm dung nầy. Khi thì đi ăn với nhau. Khi thì ngồi uống rượu, hay uống trà bên điếu thuốc. Và cũng nhiều khi cùng nói chuyện Nước Non trước công chúng hay trên TV…

Đi với bạn, tôi thường hay lái xe, đi cùng khắp nơi trong vùng. Bạn tôi khen tôi: ”Sao chỗ nào mầy cũng biết đường đi nước bước hết dzậy"” Tính bạn tôi hay đùa như thế. Nhưng tôi cũng trả lời: ”Biết đường xá ở Mỹ nầy vì mình sống quá lâu ở đây, nhưng buồn nhứt là mình không rành được đường xá ở Việt Nam. Làm một người con Việt mà không biết đường xá Việt"”

Bổng một hôm, bạn tôi mang đên cho tôi một món quà và nói: ”Nhà mầy không có đồ cổ, tao cho mầy một món đồ cổ nầy để mầy “chưng”"”.(mặc dù bạn tôi thừa biết rằng tôi đã có một món đồ cổ trong nhà!). Đó là một bình bằng sành đường kính độ 6cm, chung quanh bọc bằng một niềng sắt và có quay tròn phía trên. (Xin xem hình).

Tôi, một người thực dụng, nào có để tâm vào những loại đồ cổ. Vã lại, khả năng của tôi về đồ cổ cũng chẳng khá gì hơn khả năng tiếng Hán (g)"

Tôi, một người chỉ muốn nhìn vào tương lai cũng chứ không muốn nói về chuyện quá khứ. Do đó, cái bình cổ bạn tôi cho đ㠓bị” tôi để trên kệ sách bên cạnh bàn viết mới mua sau khi tôi về hưu.

Bổng dưng, sáng nay thức dậy, nhìn thấy nó, nghĩ đến bạn và viết vài dòng trên đây cũng như cố tìm ý nghĩa của món quà bạn tặng.

***

Nhìn chiếc bình xinh xinh. Tôi thử tìm hiểu xem bạn tôi có ý muốn nhắn gửi gì không"

Trước hết, tôi nào tha thiết đến những tính chất bác học của chiếc bình như sản xuất tại đâu" Sự tích ra sao" Đất sét vào niên đại nào và ở đâu" V.v…Tất cả những “hiểu biết” trên đối với tôi thật vô nghĩa.

Bao nhiêu phút suy nghĩ…chẳng lẽ bạn khuyên tôi “thủ khẩu như bình” (không biết chữ Hán Việt nầy có đúng không") vì thấy tôi bôn ba với chuyện Việt Nam có thể sẽ mang nhiều “khẩu nghiệp” cho tôi chăng"

Hay bạn muốn nói tôi hãy còn cố chấp (vì chiếc bình đậy nấp). Và ở từng tuổi nầy bạn tôi khuyên tôi hãy mở, mở để thấy tiến trình dân chủ hóa ở Việt Nam tự nhiên sẽ đến trong suy nghĩ “bất chiến tự nhiên thành”.

Hay là bạn muốn tôi, qua vòng niềng bằng kim loại, đừng để bị buộc chặt trong một định kiến nào của của chính mình, hay bảo tôi cần phải thăng hoa cuộc sống

Hay ý bạn tôi muốn “tiên tri” là những tội đồ của dân tộc, làm cho dân tộc bị trầm luân và đất nước tang hoang vì một ảo tưởng thiên đường cộng sản cho nên chiếc bình bị buộc chặt và đóng kín lại tượng trưng cho một trại tù lương tâm chôn vùi cuồng vọng của một giáo điều không tưởng"!

Quả thật, sáng nay tôi rất bậm tâm vì cố tìm hiểu ý nghĩa của món quà bạn cho.

Trở về bạn tôi, chúng tôi thân và sinh hoạt với nhau nhiều hơn trong giai đoạn sôi nổi của định mệnh VNCH, khi trên khúc đường Kléber, CS Bắc Việt…mè nheo với Hoa Kỳ qua việc tranh cãi về chiếc bàn Hội nghị Paris…tròn hay vuông, hay méo, hay hình bầu dục!

Rồi vì theo tiếng gọi của quê cha, chúng tôi cùng về Việt Nam mang tâm trạng…”vá lại bức dư đồ rách” của Tản Đà. Bạn, con đường kinh bang tế thế. Tôi, dừng chân bên phát triển giáo dục, hy vọng mang luồng gió mới thổi phảng phất nhè nhẹ vào những “gốc cổ thụ” trong đại học.

Ban, tôi, mỗi người mỗi ngả. 

Và rồi, cơn đại hồng thủy xảy ra cho Việt Nam năm 1975.

Bạn và tôi cùng ở trong tư thế và tâm trạng của người bị hụt hẩng trước thời cuộc. Chúng tôi gặp nhau vài lần để cùng nhận định tình hình. Nhưng sau đó mỗi người mỗi hướng. 

Tôi vượt biên. Bạn đi chính thức.

Điểm hội tụ hôm nay là Hoa Kỳ, một nước tạm dung chúng tôi suốt hơn 30 năm qua.

Sau một thời gian dài bôn ba vì cuộc sống, chúng tôi gặp lại nhau và nhìn về một hướng: Hướng Việt Nam tương lai.

Bạn, tranh đấu cho một phát triển Việt Nam ứng hợp với toàn cầu hóa và đúng với đạo đức kinh tế. Bạn rao giảng không ngừng nghỉ những mô hình kinh tế tương lai áp dụng cho nước nhà. Bạn ý thức và làm kinh tế “vĩ mô”, trong lúc nền kinh tế “vi mô” của chính gia đình bạn thì không ổn! 

Tôi, đang đi trên con đường 'truy quét” những rác rến trong cả nghĩa bóng lẫn nghĩa đen mà cường quyền đã tạo ra và làm phương hại cho cả dân tộc từ hơn 36 năm qua.

Bạn và tôi cùng đi song hành trên hai con đường trong 84.000 con đường Phật đã chỉ.

Viết đến đây, tôi chợt nghĩ ra một ý tưởng mới lạ, vì bạn tôi có một Tâm lành và sự thẩm thấu về Phật giáo cao và sâu hơn tôi; cho nên bạn muốn dạy hay nhắc nhở tôi tu tập thêm nữa bằng món quà của bạn. Đó chỉ là một món quà của một người bạn, và ý nghĩa của món quà là “không ý nghĩa”.

Nếu chiều hướng suy nghĩ của tôi là đúng, quả thật bạn tôi đã đạt được tánh KHÔNG của Phật giáo ở trình độ cao và tôi cần phải học hỏi thêm nhiều.

Cảm ơn bạn món quà có ý nghĩa về tánh KHÔNG.

Cảm ơn cái Duyên đã kết sinh tình bạn gần 50 năm qua. 

Mai Thanh Truyết

Mùa Lễ Tạ Ơn -2011

In Trang
Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
Trang đầuTrang trước45678910Trang sauTrang cuối

Trong bối cảnh thế giới đang trải qua những biến động nghiêm trọng về kinh tế, chính trị và công nghệ, toàn cầu hoá – vốn từng được xem là động lực chính thúc đẩy cho tăng trưởng và thịnh vượng – đang đứng trước những thách thức chưa từng có. Tiến trình công nghiệp hoá và toàn cầu hoá đã đem lại nhiều thành tựu vượt bậc trong suốt thời gian dài qua, từ thế kỷ XX sang thế kỷ XXI, đặc biệt là thông qua sự chuyên môn hoá, tự do thương mại và tiến bộ công nghệ. Tuy nhiên, các cuộc khủng hoảng tài chính, đại dịch toàn cầu, chiến tranh và cạnh tranh chiến lược giữa các cường quốc đã khiến mô hình toàn cầu hoá truyền thống bộc lộ nhiều tình trạng bất ổn...

Nhiều thế hệ sống ở Sài Gòn những năm của thập niên 80-90, khi con gà trống của Thương Xá Tax chưa bị bức tử, khi những hàng cây cổ thụ trên đường Tôn Đức Thắng vẫn là nét thơ mộng của Sài Gòn, có lẽ đều quen thuộc với câu “Chương Trình Truyền Hình Đến Đây Là Hết…” Nó thường xuất hiện vào cuối các chương trình tivi tối, khi chưa phát sóng 24/24. Thời đó, mỗi ngày truyền hình chỉ phát sóng trong một số khung giờ nhất định (thường từ chiều đến khuya) nên hầu như ai cũng có tâm lý chờ đợi đến giờ ngồi trước màn ảnh nhỏ, theo dõi vài giờ giải trí. Đó cũng là chút thời gian quên đi một ngày cơ cực, bán mồ hôi cho một bữa cơm độn bo bo thời bao cấp. Nhắc nhớ chút chuyện xưa, để nói chuyện nay, đang diễn ra ở một đất nước văn minh hàng đầu, từng là niềm mơ ước của biết bao quốc gia về quyền tự do báo chí, tự do ngôn luận.

Trên mạng gần đây lan truyền một bức tranh chuỗi tiến hóa ngược nhại kiểu Banksy - vẽ hình ảnh tiến hóa quen thuộc từ khỉ tiến tới người, nhưng đến giữa chặng đường, một gương mặt ai cũng nhận ra quay lưng đi ngược lại về phía khỉ. Cái dáng ngoảnh đầu ấy khiến tôi chạnh lòng nghĩ đến hình ảnh nước Mỹ hôm nay. Giữa thế kỷ XXI, lẽ ra phải tiếp tục đi tới, nhưng thay vì mở rộng tự do học thuật – ngọn nguồn của sáng tạo – chúng ta lại thấy những dấu hiệu nước Mỹ thoái lui theo một quỹ đạo lạ lùng: thử nghiệm một kiểu “tiến hóa ngược”.

Từ khi Tối Cao Pháp Viện lật đổ Roe v. Wade, chúng ta đều biết câu chuyện không dừng lại ở đó. “Để tiểu bang tự quyết” chỉ là cái cớ. Và Texas, tiểu bang bảo thủ dẫn đầu, vừa chứng minh điều đó bằng một luật mới: trao cho bất kỳ ai quyền săn lùng và kiện những người dính dáng tới thuốc phá thai. Texas vốn đã có một trong những lệnh cấm khắc nghiệt nhất: phá thai bị cấm hoàn toàn, trừ vài ca y tế khẩn cấp. Không ngoại lệ cho thai dị tật chết non. Không ngoại lệ cho hiếp dâm. Không ngoại lệ cho loạn luân. Thế nên, nhiều phụ nữ Texas chỉ còn con đường tìm đến thuốc phá thai qua mạng, thường từ những nhà cung cấp ở ngoài tiểu bang. Luật mới nhắm thẳng vào cánh cửa mong manh ấy.

Suốt 250 năm, người Mỹ đồng ý rằng cai trị bởi một người duy nhất là sai lầm, rằng chính quyền liên bang vốn cồng kềnh, kém hiệu quả. Lẽ ra hai điều ấy đủ để ngăn một cá nhân cai trị bằng mệnh lệnh từ Bạch Ốc. Nhưng Trump đang làm đúng điều đó: đưa quân vào thành phố, áp thuế quan, can thiệp vào ngân hàng trung ương, chen vào quyền sở hữu công ty, gieo nỗi sợ để buộc dân chúng cúi đầu. Quyền lực bao trùm, nhưng không được lòng dân. Tỉ lệ chấp thuận của ông âm 14 điểm, chỉ nhỉnh hơn chút so với Joe Biden sau cuộc tranh luận thảm hại năm ngoái. Khi ấy chẳng ai lo ông Biden “quá mạnh”. Vậy tại sao Trump, dù bị đa số phản đối, vẫn dễ dàng thắng thế?

Có bao giờ bạn nói một điều rõ ràng như ban ngày, rồi nghe người khác nhắc lại với nghĩa hoàn toàn khác? Bạn viết xuống một hàng chữ, tin rằng ý mình còn nguyên, thế mà khi quay lại, nó biến thành điều bạn chưa từng nghĩ đến – kiểu như soi gương mà thấy bóng mình méo mó, không phải bị hiểu lầm, mà bị người ta cố ý dựng chuyện. Chữ nghĩa, rơi vào tay kẻ cố ý xuyên tạc, chẳng khác gì tấm gương vỡ. Mỗi mảnh gương phản chiếu một phần, nhưng người ta vẫn đem mảnh vỡ đó làm bằng chứng cho toàn bộ bức tranh. Một câu, một đoạn, một khẩu hiệu – xé khỏi bối cảnh trở nên lệch lạc – hóa thành thứ vũ khí đâm ngược lại chính ý nghĩa ban đầu. Câu chuyện của đạo diễn Trấn Thành gần đây là một minh họa. Anh chỉ viết đôi dòng thương tiếc chia buồn với sự ra đi của nghệ sĩ đàn bầu Phạm Đức Thành. Vậy thôi. Thế mà lập tức bị chụp mũ, bêu riếu, bị gọi “3 que,” “khát nước,” “Cali con.” Người ta diễn giải đủ kiểu, vẽ ra đủ cáo buộc: từ tội mê văn hóa Việt Nam Cộng Hòa đến tội phản quốc.

Sau thất bại trước đối thủ đảng Dân Chủ Joe Biden trong cuộc bầu cử tổng thống năm 2020, nội các “gia đình trị” của Donald Trump gần như biến mất khỏi chính trường. Các đồng minh không thể có cùng tiếng nói với Trump, nhất là sau vụ bạo loạn Quốc Hội Jan 06. Duy nhất một người vẫn một lòng trung thành không bỏ rơi Trump, đó chính là Stephen Miller. Nhiệm kỳ hai của Trump, người được cho là có quyền lực hơn trong vòng tròn thân cận của Trump, hơn cả JD Vance, chẳng ai khác hơn chính là Stephen Miller. Để tạo ra những ảnh hưởng chính trong chính quyền Trump hôm nay, Miller đã có một đường dài chuẩn bị, khôn ngoan và nhẫn nại.

Đầu tháng 8 năm 2025, Tổng thống Donald Trump đã ký một mệnh lệnh đặc biệt, chỉ đạo các cơ quan hữu trách lập kế hoạch đưa quân đội Hoa Kỳ đi trấn áp các tổ chức tội phạm ở Mỹ Latinh. Khoảng hai tuần sau, mệnh lệnh đã thành hiện thực. Ba khu trục hạm có gắn phi đạn viễn khiển (guided-missile destroyers) của Hoa Kỳ đã được khai triển tới vùng biển Venezuela, đảm trách việc chặn giữ các chuyến hàng ma túy.

Một góc khuôn viên của Đồi Capitol sáng Thứ Tư là những câu chuyện tưởng đã bị chôn vùi, nay được kể ra trong sự run rẩy, xúc động và cả nước mắt. Trước hàng chục ống kính truyền thông chiếu trực tiếp trên toàn quốc, khoảng mười người phụ nữ lần lượt kể ra câu chuyện của chính mình – nạn nhân của Jeffrey Epstein, tỷ phú tội phạm tình dục và buôn bán mại dâm trẻ vị thành niên. Ngày đó, những phụ nữ này chỉ vừa 16, 18 tuổi, nhỏ nhất là Marina Lacerda, 14 tuổi.

Ở đời, chẳng có ngai vàng nào là miễn phí. Muốn hỏi cưới công chúa thì phải có sính lễ. Làm gì có chuyện đi tay không mà cuỗm được gái đẹp — trừ trường hợp dùng quyền lực bẩn thỉu cưỡng hiếp gái tơ (nghe quen quen). Muốn làm đàng anh đàng chị không thể vừa keo kiệt vừa đòi được người ta kính nể. Quy luật xưa nay không đổi ăn khế thì phải trả vàng. Ngai vàng toàn cầu cũng vậy -- không chỉ làm bằng vàng, mà còn bằng chi phí, lời hứa, và trên hết, là sự tín nhiệm.
Trang đầuTrang trước45678910Trang sauTrang cuối
VB Podcast



Kính chào quý vị,

Tôi là Derek Trần, dân biểu đại diện Địa Hạt 45, và thật là một vinh dự lớn lao khi được đứng nơi đây hôm nay, giữa những tiếng nói, những câu chuyện, và những tâm hồn đã góp phần tạo nên diện mạo văn học của cộng đồng người Mỹ gốc Việt trong suốt một phần tư thế kỷ qua.
Hai mươi lăm năm! Một cột mốc bạc! Một cột mốc không chỉ đánh dấu thời gian trôi qua, mà còn ghi nhận sức bền bỉ của một giấc mơ. Hôm nay, chúng ta kỷ niệm 25 năm Giải Viết Về Nước Mỹ của nhật báo Việt Báo.

Khi những người sáng lập giải thưởng này lần đầu tiên ngồi lại bàn thảo, họ đã hiểu một điều rất căn bản rằng: Kinh nghiệm tỵ nạn, hành trình nhập cư, những phức tạp, gian nan, và sự thành công mỹ mãn trong hành trình trở thành người Mỹ gốc Việt – tất cả cần được ghi lại. Một hành trình ý nghĩa không những cần nhân chứng, mà cần cả những người viết để ghi nhận và bảo tồn. Họ không chỉ tạo ra một cuộc thi; họ đã và đang xây dựng một kho lưu trữ. Họ thắp lên một ngọn hải đăng cho thế hệ sau để chuyển hóa tổn thương thành chứng tích, sự im lặng thành lời ca, và cuộc sống lưu vong thành sự hội nhập.

Trong những ngày đầu ấy, văn học Hoa Kỳ thường chưa phản ánh đầy đủ sự phong phú và đa dạng về kinh nghiệm của chúng ta. Giải thưởng Viết Về Nước Mỹ thực sự đã lấp đầy khoảng trống đó bằng sự ghi nhận và khích lệ vô số tác giả, những người đã cầm bút và cùng viết nên một thông điệp mạnh mẽ: “Chúng ta đang hiện diện nơi đây. Trải nghiệm của chúng ta là quan trọng. Và nước Mỹ của chúng ta là thế đó.”


Suốt 25 năm qua, giải thưởng này không chỉ vinh danh tài năng mà dựng nên một cộng đồng và tạo thành một truyền thống.
Những cây bút được tôn vinh hôm nay không chỉ mô tả nước Mỹ; họ định nghĩa nó. Họ mở rộng giới hạn của nước Mỹ, làm phong phú văn hóa của nước Mỹ, và khắc sâu tâm hồn của nước Mỹ. Qua đôi mắt họ, chúng ta nhìn thấy một nước Mỹ tinh tế hơn, nhân ái hơn, và sau cùng, chân thật hơn.

Xin được nhắn gửi đến các tác giả góp mặt từ bao thế hệ để chia sẻ tấm chân tình trên các bài viết, chúng tôi trân trọng cảm ơn sự can đảm của quý vị. Can đảm không chỉ là vượt qua biến cố của lịch sử; can đảm còn là việc ngồi trước trang giấy trắng, đối diện với chính mình, lục lọi ký ức đau thương sâu đậm, và gửi tặng trải nghiệm đó đến tha nhân. Quý vị là những người gìn giữ ký ức tập thể và là những người dẫn đường cho tương lai văn hóa Việt tại Hoa Kỳ.

Với Việt Báo: Xin trân trọng cảm ơn tầm nhìn, tâm huyết, và sự duy trì bền bỉ giải thưởng này suốt một phần tư thế kỷ.
Khi hướng đến 25 năm tới, chúng ta hãy tiếp tục khích lệ thế hệ kế tiếp—những blogger, thi sĩ, tiểu thuyết gia, nhà phê bình, nhà văn trẻ—để họ tìm thấy tiếng nói của chính mình và kể lại sự thật của họ, dù đó là thử thách hay niềm vui. Bởi văn chương không phải là một thứ xa xỉ; đó là sự cần thiết. Đó là cách chúng ta chữa lành, cách chúng ta ghi nhớ, và là cách chúng ta tìm thấy nơi chốn của mình một cách trọn vẹn.

Xin cảm ơn quý vị.

NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.