Hôm nay,  

Hai Mùa Xuân

24/12/201100:00:00(Xem: 9689)
  • Tác giả :

Hai Mùa Xuân

TQL

Như bao đứa trẻ khác. Lúc nào cũng mong Tết đến để có được lì xì, và nhất là được cha mẹ may cho áo mới, mặc khoe với bạn, trong ngày đầu năm.Có khi còn ngây thơ ao ước, sao Tết lại không có 2 hoặc 3 lần trong một năm nhỉ....Dần theo năm tháng,với bao nhiêu biến cố của cuộc đời. Nhìn lại mổi mùa xuân là một sự đánh mất,là sự hao mòn, theo hai nghĩa của thời gian và sức khỏe.Tuy nhiên, dù ở vào thời kỳ nào, thì tâm hồn chúng ta, vẫn còn rạo rực,vẫn còn mơ ước,khi mùa xuân mới lại về.

Mùa xuân đầu tiên, mà tôi còn nhớ, là vào năm lên tám tuổi,học lớp hai trường làng. Nhà tôi lúc bấy giờ, vừa là nơi sinh sống của gia đinh, vừa là nơi mẹ tôi bán vải, và tạp hóa. Bên cạnh nhà, ba tôi làm thêm một mái hiên,để mở một tiệm may. Lúc ấy, ba tôi có nhận thêm 2 cô học trò,và lúc nào đồ may vẫn đầy ắp. Đăc biệt những ngày cận tết thì ba tôi, và những cô thợ học nghề phải tăng tốc, và làm cho đến nữa đêm. Còn mẹ tôi lui cui dưới ngọn đèn, để đơm nút, và làm khuy cho kịp, để sáng mai giao hàng cho khách. Năm nào tôi cũng được ba may cho một bộ đồ mới,và trao cho tôi vào lúc gần giao thừa, lúc mà những người khách cuối cùng vừa ra về, và thế là sáng mai tôi thức sớm,mặc vào, và chạy ra khoe với mấy đứa con gái, con của bà Ba bán bánh ú ở đầu đường. Nhưng năm nay vì quá nhiều hàng, mà khách người nào cũng muốn lấy hàng cho kịp trước tết.Ba tôi và mấy cô thợ phải cố gắng may đồ cho khách,riêng đồ may cho tôi, thì không nghe ba tôi nhắc đến.Tôi không dám hỏi ba tôi, cũng như không dám nhắc mấy cô thợ. Tôi khép nếp đứng sát vào cái tủ, dựng đứng, khuất ở bên trong, và đủ tầm nhìn, để theo giỏi xem, ba tôi có đem xấp vải màu xanh của tôi ra, để cắt chưa.Tôi chờ đợi mỏi mòn cho đến lúc thiếp đi, và ngủ vùi cho đến sáng. Khi thức giấc, thì thấy mẹ tôi bên giường ,bà vuốt mái tóc của tôi, và thì thầm, trong nước mắt. Tết nay, ba con không may kịp cho con bộ đồ mới,mẹ biết con buồn,do đó mẹ vội vả chọn một bộ đồ, trong số đồ của khách may, mà không lấy, cho con mặc tạm năm nầy. Mẹ hứa vào đúng ngày mùng bốn, tiệm mình khai trương, mẹ sẻ nói ba , may cho con. Nước mắt mẹ vẫn còn chảy, khi bà vội vàng đi xuống nhà bếp, để lo bánh nước cúng đầu năm. Riêng tôi, mặc chiếc áo rộng thùng thình, và cái quần dài phủ gót. Tôi không dám đi ngang qua nhà bà Ba bán bánh ú, như mội năm. Những đứa con gái của bà Ba, vì không thấy tôi, lấy làm lạ, đến trước cửa nhà tôi nhìn vào, trong những chiếc áo mới tinh, rực rở như tìm kiếm tôi, để khoe đồ mới. Tôi ngồi trong nhà, và dở hé tấm màng cửa sổ nhìn ra chúng nó, trong lúc cái tay vẩn còn kéo chiếc quần lên cho khỏi tuột, và trong bụng nghĩ thầm, sao mình lại không là con bà Ba nhỉ....Mẹ tôi như đoán được ý tôi,bà kéo vội tôi vào lòng và hun lên trán. Bà nói nhỏ, mẹ xin lổi con, vì không may kịp cho con bộ đồ mới,thay vào đó, mẹ lì xì cho con 20 đồng, con ra đầu đường chơi bầu cua cá cọp......

55 năm trôi qua, mẹ tôi đã qua đời, trong lúc tôi vào quân đội, và đóng quân ở vùng sâu. Tôi không về kịp để nhìn mặt mẹ tôi lần cuối. Mẹ tôi không còn nữa để tôi tạ ơn bà, trong ngày lễ mẹ, và để nói với mẹ rằng,trong hoàn cảnh nào con vẩn hảnh diện là con của mẹ.

Vào năm 1976 cái tết đầu tiên của tôi,trong tù cải tạo.Trong bốn bức tường của doanh trại,chúng tôi chia từng nhóm nhỏ, ngồi chụm vào nhau, để chờ đợi giao thừa. Cũng có cà phê pha từ cơm cháy khét,vài mẩu thuốc lào,và vài thẻ đường tán, thế mà cũng ấm lòng. Quả thật, con người cũng mau thích nghi với hoàn cảnh. Không có đồng hồ, để biết chắc giờ, chúng tôi chỉ đoán chừng còn khoảng 15 phút nữa thì đến 12 giờ, thì bất ngờ, có tiếng la thất thanh của anh An từ trong góc trại, phía bên trái.

Anh An ,không biết vì buồn, hay mệt, mà anh đã nằm vùi, từ tối đến giờ.Lúc chiều, anh đã không vát nổi 5 cây tràm từ rừng về trại, phải nhờ anh Thành tiếp sức, và về đến trại, anh vẫn mặc nguyên bộ đồ ước, và nằm mê mang, cho đến giờ nầy.

Anh An trước kia là sinh viên năm thứ ba trường Đại Học Khoa Học Cần Thơ. Nha Động Viên hạ xuống một tuổi, nên anh đi vào Trường Bộ Binh Thủ Đức.Ra trường anh làm tùy viên cho một ông tướng, nên chưa nếm mùi gian khổ của chiến trường, do đó vào trại tù, anh vẫn nguyên vẹn của một chàng thư sinh trói gà không chặt. Hằng ngày chúng tôi phải vào rừng để đốn tràm, và bứt dây choại. Một thứ dây, để đang lọp, và bện đăn, mà người thành phố chắc ít ai biết. Rừng thì nước lấp xấp, đầy đỉa,và vắt.Nước trầm thủy quanh năm,không thay đổi,nên người nào cũng bị ghẻ.Nhớ lại mà rợn người.

Trở lại việc anh An,anh vừa khóc vừa, kêu cứu. Càng lúc, tiếng la của anh càng lớn " Các bác ơi cứu tôi....cái ... của tôi đã bị tét rồi....Hảy tìm cách may lại để cứu tôi các bác ơi ...".Cả trại chạy lại đốt đèn lên, và quan sát....Thì ra một con đỉa trâu,hút máu no, phình lớn, nhưng vẩn còn bám chặt. Thấy ngứa, nên anh đưa tay xuống gải, và thấy nó mềm mềm, trơn trơn, nên anh tưởng trung tâm hành quân của anh bị bể...Thế là cả trại cười ra nước mắt.

Mải mê bàn đến chuyện của An, nên chúng tôi đã quên mất giờ giao thừa đã qua, mà không cảm nhận gì được cái tết đầu tiên ở tong tù. Những mùa xuân sau có lẻ vì sự mỏi mòn trông đợi ngày về, và sự thất vọng đến cùng, nên quả tim dần nguội lạnh, tôi không còn cảm giác nào hơn, là sự chấp nhận để những năm tháng trôi qua,mà không có một chút hy vọng nào....

Cali Mùa Xuân 2012

TQL

Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
Trong bối cảnh thế giới đang trải qua những biến động nghiêm trọng về kinh tế, chính trị và công nghệ, toàn cầu hoá – vốn từng được xem là động lực chính thúc đẩy cho tăng trưởng và thịnh vượng – đang đứng trước những thách thức chưa từng có. Tiến trình công nghiệp hoá và toàn cầu hoá đã đem lại nhiều thành tựu vượt bậc trong suốt thời gian dài qua, từ thế kỷ XX sang thế kỷ XXI, đặc biệt là thông qua sự chuyên môn hoá, tự do thương mại và tiến bộ công nghệ. Tuy nhiên, các cuộc khủng hoảng tài chính, đại dịch toàn cầu, chiến tranh và cạnh tranh chiến lược giữa các cường quốc đã khiến mô hình toàn cầu hoá truyền thống bộc lộ nhiều tình trạng bất ổn...
Nhiều thế hệ sống ở Sài Gòn những năm của thập niên 80-90, khi con gà trống của Thương Xá Tax chưa bị bức tử, khi những hàng cây cổ thụ trên đường Tôn Đức Thắng vẫn là nét thơ mộng của Sài Gòn, có lẽ đều quen thuộc với câu “Chương Trình Truyền Hình Đến Đây Là Hết…” Nó thường xuất hiện vào cuối các chương trình tivi tối, khi chưa phát sóng 24/24. Thời đó, mỗi ngày truyền hình chỉ phát sóng trong một số khung giờ nhất định (thường từ chiều đến khuya) nên hầu như ai cũng có tâm lý chờ đợi đến giờ ngồi trước màn ảnh nhỏ, theo dõi vài giờ giải trí. Đó cũng là chút thời gian quên đi một ngày cơ cực, bán mồ hôi cho một bữa cơm độn bo bo thời bao cấp. Nhắc nhớ chút chuyện xưa, để nói chuyện nay, đang diễn ra ở một đất nước văn minh hàng đầu, từng là niềm mơ ước của biết bao quốc gia về quyền tự do báo chí, tự do ngôn luận.
Trên mạng gần đây lan truyền một bức tranh chuỗi tiến hóa ngược nhại kiểu Banksy - vẽ hình ảnh tiến hóa quen thuộc từ khỉ tiến tới người, nhưng đến giữa chặng đường, một gương mặt ai cũng nhận ra quay lưng đi ngược lại về phía khỉ. Cái dáng ngoảnh đầu ấy khiến tôi chạnh lòng nghĩ đến hình ảnh nước Mỹ hôm nay. Giữa thế kỷ XXI, lẽ ra phải tiếp tục đi tới, nhưng thay vì mở rộng tự do học thuật – ngọn nguồn của sáng tạo – chúng ta lại thấy những dấu hiệu nước Mỹ thoái lui theo một quỹ đạo lạ lùng: thử nghiệm một kiểu “tiến hóa ngược”.
Từ khi Tối Cao Pháp Viện lật đổ Roe v. Wade, chúng ta đều biết câu chuyện không dừng lại ở đó. “Để tiểu bang tự quyết” chỉ là cái cớ. Và Texas, tiểu bang bảo thủ dẫn đầu, vừa chứng minh điều đó bằng một luật mới: trao cho bất kỳ ai quyền săn lùng và kiện những người dính dáng tới thuốc phá thai. Texas vốn đã có một trong những lệnh cấm khắc nghiệt nhất: phá thai bị cấm hoàn toàn, trừ vài ca y tế khẩn cấp. Không ngoại lệ cho thai dị tật chết non. Không ngoại lệ cho hiếp dâm. Không ngoại lệ cho loạn luân. Thế nên, nhiều phụ nữ Texas chỉ còn con đường tìm đến thuốc phá thai qua mạng, thường từ những nhà cung cấp ở ngoài tiểu bang. Luật mới nhắm thẳng vào cánh cửa mong manh ấy.
Suốt 250 năm, người Mỹ đồng ý rằng cai trị bởi một người duy nhất là sai lầm, rằng chính quyền liên bang vốn cồng kềnh, kém hiệu quả. Lẽ ra hai điều ấy đủ để ngăn một cá nhân cai trị bằng mệnh lệnh từ Bạch Ốc. Nhưng Trump đang làm đúng điều đó: đưa quân vào thành phố, áp thuế quan, can thiệp vào ngân hàng trung ương, chen vào quyền sở hữu công ty, gieo nỗi sợ để buộc dân chúng cúi đầu. Quyền lực bao trùm, nhưng không được lòng dân. Tỉ lệ chấp thuận của ông âm 14 điểm, chỉ nhỉnh hơn chút so với Joe Biden sau cuộc tranh luận thảm hại năm ngoái. Khi ấy chẳng ai lo ông Biden “quá mạnh”. Vậy tại sao Trump, dù bị đa số phản đối, vẫn dễ dàng thắng thế?
Có bao giờ bạn nói một điều rõ ràng như ban ngày, rồi nghe người khác nhắc lại với nghĩa hoàn toàn khác? Bạn viết xuống một hàng chữ, tin rằng ý mình còn nguyên, thế mà khi quay lại, nó biến thành điều bạn chưa từng nghĩ đến – kiểu như soi gương mà thấy bóng mình méo mó, không phải bị hiểu lầm, mà bị người ta cố ý dựng chuyện. Chữ nghĩa, rơi vào tay kẻ cố ý xuyên tạc, chẳng khác gì tấm gương vỡ. Mỗi mảnh gương phản chiếu một phần, nhưng người ta vẫn đem mảnh vỡ đó làm bằng chứng cho toàn bộ bức tranh. Một câu, một đoạn, một khẩu hiệu – xé khỏi bối cảnh trở nên lệch lạc – hóa thành thứ vũ khí đâm ngược lại chính ý nghĩa ban đầu. Câu chuyện của đạo diễn Trấn Thành gần đây là một minh họa. Anh chỉ viết đôi dòng thương tiếc chia buồn với sự ra đi của nghệ sĩ đàn bầu Phạm Đức Thành. Vậy thôi. Thế mà lập tức bị chụp mũ, bêu riếu, bị gọi “3 que,” “khát nước,” “Cali con.” Người ta diễn giải đủ kiểu, vẽ ra đủ cáo buộc: từ tội mê văn hóa Việt Nam Cộng Hòa đến tội phản quốc.
Sau thất bại trước đối thủ đảng Dân Chủ Joe Biden trong cuộc bầu cử tổng thống năm 2020, nội các “gia đình trị” của Donald Trump gần như biến mất khỏi chính trường. Các đồng minh không thể có cùng tiếng nói với Trump, nhất là sau vụ bạo loạn Quốc Hội Jan 06. Duy nhất một người vẫn một lòng trung thành không bỏ rơi Trump, đó chính là Stephen Miller. Nhiệm kỳ hai của Trump, người được cho là có quyền lực hơn trong vòng tròn thân cận của Trump, hơn cả JD Vance, chẳng ai khác hơn chính là Stephen Miller. Để tạo ra những ảnh hưởng chính trong chính quyền Trump hôm nay, Miller đã có một đường dài chuẩn bị, khôn ngoan và nhẫn nại.
Đầu tháng 8 năm 2025, Tổng thống Donald Trump đã ký một mệnh lệnh đặc biệt, chỉ đạo các cơ quan hữu trách lập kế hoạch đưa quân đội Hoa Kỳ đi trấn áp các tổ chức tội phạm ở Mỹ Latinh. Khoảng hai tuần sau, mệnh lệnh đã thành hiện thực. Ba khu trục hạm có gắn phi đạn viễn khiển (guided-missile destroyers) của Hoa Kỳ đã được khai triển tới vùng biển Venezuela, đảm trách việc chặn giữ các chuyến hàng ma túy.
Một góc khuôn viên của Đồi Capitol sáng Thứ Tư là những câu chuyện tưởng đã bị chôn vùi, nay được kể ra trong sự run rẩy, xúc động và cả nước mắt. Trước hàng chục ống kính truyền thông chiếu trực tiếp trên toàn quốc, khoảng mười người phụ nữ lần lượt kể ra câu chuyện của chính mình – nạn nhân của Jeffrey Epstein, tỷ phú tội phạm tình dục và buôn bán mại dâm trẻ vị thành niên. Ngày đó, những phụ nữ này chỉ vừa 16, 18 tuổi, nhỏ nhất là Marina Lacerda, 14 tuổi.
Ở đời, chẳng có ngai vàng nào là miễn phí. Muốn hỏi cưới công chúa thì phải có sính lễ. Làm gì có chuyện đi tay không mà cuỗm được gái đẹp — trừ trường hợp dùng quyền lực bẩn thỉu cưỡng hiếp gái tơ (nghe quen quen). Muốn làm đàng anh đàng chị không thể vừa keo kiệt vừa đòi được người ta kính nể. Quy luật xưa nay không đổi ăn khế thì phải trả vàng. Ngai vàng toàn cầu cũng vậy -- không chỉ làm bằng vàng, mà còn bằng chi phí, lời hứa, và trên hết, là sự tín nhiệm.


Kính chào quý vị,

Tôi là Derek Trần, dân biểu đại diện Địa Hạt 45, và thật là một vinh dự lớn lao khi được đứng nơi đây hôm nay, giữa những tiếng nói, những câu chuyện, và những tâm hồn đã góp phần tạo nên diện mạo văn học của cộng đồng người Mỹ gốc Việt trong suốt một phần tư thế kỷ qua.
Hai mươi lăm năm! Một cột mốc bạc! Một cột mốc không chỉ đánh dấu thời gian trôi qua, mà còn ghi nhận sức bền bỉ của một giấc mơ. Hôm nay, chúng ta kỷ niệm 25 năm Giải Viết Về Nước Mỹ của nhật báo Việt Báo.

Khi những người sáng lập giải thưởng này lần đầu tiên ngồi lại bàn thảo, họ đã hiểu một điều rất căn bản rằng: Kinh nghiệm tỵ nạn, hành trình nhập cư, những phức tạp, gian nan, và sự thành công mỹ mãn trong hành trình trở thành người Mỹ gốc Việt – tất cả cần được ghi lại. Một hành trình ý nghĩa không những cần nhân chứng, mà cần cả những người viết để ghi nhận và bảo tồn. Họ không chỉ tạo ra một cuộc thi; họ đã và đang xây dựng một kho lưu trữ. Họ thắp lên một ngọn hải đăng cho thế hệ sau để chuyển hóa tổn thương thành chứng tích, sự im lặng thành lời ca, và cuộc sống lưu vong thành sự hội nhập.

Trong những ngày đầu ấy, văn học Hoa Kỳ thường chưa phản ánh đầy đủ sự phong phú và đa dạng về kinh nghiệm của chúng ta. Giải thưởng Viết Về Nước Mỹ thực sự đã lấp đầy khoảng trống đó bằng sự ghi nhận và khích lệ vô số tác giả, những người đã cầm bút và cùng viết nên một thông điệp mạnh mẽ: “Chúng ta đang hiện diện nơi đây. Trải nghiệm của chúng ta là quan trọng. Và nước Mỹ của chúng ta là thế đó.”


Suốt 25 năm qua, giải thưởng này không chỉ vinh danh tài năng mà dựng nên một cộng đồng và tạo thành một truyền thống.
Những cây bút được tôn vinh hôm nay không chỉ mô tả nước Mỹ; họ định nghĩa nó. Họ mở rộng giới hạn của nước Mỹ, làm phong phú văn hóa của nước Mỹ, và khắc sâu tâm hồn của nước Mỹ. Qua đôi mắt họ, chúng ta nhìn thấy một nước Mỹ tinh tế hơn, nhân ái hơn, và sau cùng, chân thật hơn.

Xin được nhắn gửi đến các tác giả góp mặt từ bao thế hệ để chia sẻ tấm chân tình trên các bài viết, chúng tôi trân trọng cảm ơn sự can đảm của quý vị. Can đảm không chỉ là vượt qua biến cố của lịch sử; can đảm còn là việc ngồi trước trang giấy trắng, đối diện với chính mình, lục lọi ký ức đau thương sâu đậm, và gửi tặng trải nghiệm đó đến tha nhân. Quý vị là những người gìn giữ ký ức tập thể và là những người dẫn đường cho tương lai văn hóa Việt tại Hoa Kỳ.

Với Việt Báo: Xin trân trọng cảm ơn tầm nhìn, tâm huyết, và sự duy trì bền bỉ giải thưởng này suốt một phần tư thế kỷ.
Khi hướng đến 25 năm tới, chúng ta hãy tiếp tục khích lệ thế hệ kế tiếp—những blogger, thi sĩ, tiểu thuyết gia, nhà phê bình, nhà văn trẻ—để họ tìm thấy tiếng nói của chính mình và kể lại sự thật của họ, dù đó là thử thách hay niềm vui. Bởi văn chương không phải là một thứ xa xỉ; đó là sự cần thiết. Đó là cách chúng ta chữa lành, cách chúng ta ghi nhớ, và là cách chúng ta tìm thấy nơi chốn của mình một cách trọn vẹn.

Xin cảm ơn quý vị.

NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.