Hôm nay,  

Chạm Đáy!

26/11/201300:00:00(Xem: 5666)
Chạm đáy, là danh từ thường thấy gần đây trên các bài bình luận về Việt Nam, trên báo chí lề phải cũng như lề trái, trong cả các phiên họp quốc hội. Báo động về những nguy cơ lớn.

Khủng hoảng tài chính đang gần đạt mức nguy hiểm là chạm đáy khi nợ quốc gia và của doanh nghiệp nhà nước đã vượt quá mốc 72 tỷ đôla, chiếm đến một nửa thu nhập quốc dân trong một năm.

Nền kinh tế Nhà nước bao gồm các đại công ty quốc doanh thuộc các ngành mũi nhọn như Điện lực, Khai khóang, Cơ khí, Hoá chất, Vận tải đường biển, hàng Không… đều lỗ lớn, nguy cơ «chìm tàu» vỡ nợ lớn đã chạm đáy, theo gót của Vinashin, Vinalines, những quả đấm thép kinh tế chìm sâu dưới đáy biển.

Đạo đức xã hội cũng sa sút, tha hóa đến mức tận cùng khi «thành tích tìm hài cốt của hàng chục ngàn liệt sỹ của các nhà ngoại cảm» được nhà nước khen thưởng bỗng lộ nguyên hình là trò bịp lớn, với những răng lợn rừng, xương khỉ, mảnh sành, cuộc gọi hồn ông Hồ Chí Minh, việc tìm ra di hài ông Phùng Chí Kiên đều là trò bịp; đạo đức xã hội suy đồi tận đáy vực khi bác sỹ ném xác nạn nhân hắn gây nên xuống sông, cũng như khi tên tỉnh trưởng cộng sản Nguyễn Trường Tô dùng một tốp nữ sinh làm nô lệ tình dục, hay bí thư tỉnh ủy Thừa thiên - Huế Hồ Xuân Mãn khai gian thành tích dỏm (từng đánh 100 trận, diệt 150 tên địch, hạ 1 máy bay, 27 xe tăng Mỹ) không hề có vậy mà vẫn được phong Anh hùng quân đội -, khi lộ mặt, 2 kẻ tội phạm này vẫn cứ nhởn nhơ ngoài vòng pháp luật. Nền đảng trị phi pháp quả đã sa sút, chạm đáy mức bênh che, tòng phạm với Tội Ác.

Ý chí quyết liệt chống tham nhũng của thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng sẽ «quyết liệt chống nạn nội xâm này» cũng như lời hứa «quyết mạnh tay với những vụ tham nhũng lớn» với 7 đoàn thanh tra của ông tổng bí thư … cũng đã chạm đáy của sự lừa dối khổng lồ dai dẳng. Cả xã hội đang đặt câu hỏi bao giờ vụ án «In giấy bạc Polymere ở Úc» đã được công khai xét xử ở bên Úc với những chứng cứ rõ ràng, liên quan đến các quan chức Việt Nam là đại tá công an Lương Ngọc Anh và nguyên thống đôc ngân hàng nhà nước Lê Đức Thúy với hơn 10 triệu đô la lót tay, sẽ được công khai xét xử ? Sư tê liệt của ngành tư pháp- đảng trị quả thật chạm đáy từ lâu. Một số đại biểu quốc hội tiết lộ là họ bị răn đe chớ có nói đến chống tham nhũng. Niềm tin ở việc chống tham nhũng đã tiêu tan, cũng chạm đáy từ rất lâu rồi.

Có những mặt chạm đáy khác đụng đến danh dự quốc gia, mỗi công dân lương thiện không khỏi xấu hổ khi nghĩ đến. Đó là khi ông tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng trong 1 chuyến xuất ngoại hiếm hoi đã đăng đàn ở Cu Ba nói ba hoa chích chòe tâng bốc về học thuyết Mác – Lénin, về chủ nghĩa xã hội, về tương lai cộng sản chủ nghĩa của toàn thế giới, về kinh tế nhà nước quốc doanh ưu việt … nội dung phản khoa học, phi thực tế đến mức Cu Ba không hề đưa mảy may nội dung điên loạn ấy trên báo, và nước Bradil phải vội vã đóng cửa từ chối đoàn «tệ khách» này đặt chân lên nước mình. Thể diện quốc gia chạm đáy của ô uế.

Cũng không kém bẽ bàng khi ông thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đến Pháp tháng 9 vừa qua, không một tờ báo hay truyền hình nào đưa tin dù một hàng, chỉ có mạng «Canal plus» trong buổi giải trí khôi hài đưa ông Dũng ra diễu cợt, gọi ông là Mister Bean VN – Bean là anh trùm hài hước trên tivi Anh quốc, chê ông không đọc nổi cho đúng tên ông thủ tướng Pháp (Jean Marc Ayrault - đọc là Giăng Mác Kêy-rô, thì ông Dũng ấp úng nói là Giăng.. Mạc.. Ê-rô, - người Pháp không ai gọi như thế), cho đến chuyện lặt vặt như khi chào bắt tay xã giao ông cũng phải nhờ lời cô phiên dịch … Thật tận cùng của sự làm trò cho thiên hạ cười và khinh miệt về mức vô văn hóa bất lịch thiệp của một vị thủ tướng.


Chính do thể diện quốc gia đã sa sút, chạm đáy như thế nên đảng viên coi lãnh đạo không ra gì. Trung tướng Đặng Quốc Bảo nhắc đến sự dốt nát mê muội của tổng bí thư trong chuyến đi Cuba đã gọi ông Trọng bằng «hắn». «Hắn tưởng rằng thế là hay, nhưng không ngờ phơi bày ra cả thế giới sự ngu muội của mình» (xem mạng Dân Trí, tháng 3/2013).

Những ngày này có một số sự kiện chứng minh thêm tình hình chính trị đất nước ta đang ngày thêm nghiêm trọng, cực kỳ nghiêm trọng, tưởng như không thể nghiêm trọng hơn.

Phiên họp thứ 6 quốc hội khóa XIII đang bị ép phải bỏ phiếu thông qua bản hiến pháp mới năm 2013, với những nội dung cũ kỹ, sáo mòn, đã bị cuộc sống chứng minh là sai lầm lớn.

Bộ chính trị vẫn một mực kiên trì giữ học thuyết Mác – Lénin, mục tiêu Chủ nghĩa Cộng sản, kiên trì Chủ nghĩa Xã hội, kiên trì lấy kinh tế Nhà nước là chủ đạo, vẫn kiên trì tài nguyên đất đai là thuộc Sở hữu Toàn dân do nhà nước thống nhất quản lý.

Đó là 5 cột trụ đã gãy nát, 5 xiềng xích tinh thần buộc vào cổ xã hội ta, chứng minh tài kinh bang tế thế của bộ chính trị và trung ương đảng đã sa sút, lạc hậu, giáo điều, tụt xuống tận đáy của sự tối tăm và liều lĩnh, quay hẳn lưng lại nhân dân và lẽ phải.

Tư duy lãnh đạo cũng sa sút đến tận đáy của đạo lý cầm quyền. Ngày thứ bảy 9/11 cơn bão Hải Yến vừa quét qua Philippin với sự tàn phá khủng khiếp, trên 10 ngàn người chết, cả thế giới bàng hoàng, từ tổng thống Mỹ, quốc hội Pháp, chính phủ Nhật, các tổ chức từ thiện quốc tế ngừng mọi vui chơi, huy động máy bay, tàu biển quyên góp gưỉ gấp cứu trợ đến Phi lip pin, trong khi dân suốt giải miền Trung và đồng bằng Bắc bộ lo căng mình ra chống bão chống lụt, thì trên báo Nhân dân và đài phát thanh, đăng tin và ảnh ông Chủ tịch quốc hội Nguyễn Sinh Hùng cùng bà Nguyễn Thị Doan, ông Trần Đức Lương ăn mặc chỉnh tề, ôm những bó hoa bự, dự liên hoan Hội Festival Trà Thái Nguyên, thưởng thức trà và bánh kẹo trong tiếng nhạc, bài hát, điệu múa, cả tiếng pháo cực kỳ xa hoa lạc lõng. Trong khi ấy ông Nguyễn Tấn Dũng cũng về Hưng Yên, cờ rong, trống chiêng ầm ỹ, pháo nổ để gặp cử tri quảng cáo cho bản hiến pháp mới! Ông bịt tai không cần biết yêu cầu khẩn cấp của ông Nguyễn Quang A thay mặt 15 ngàn trí thức yêu cầu hoãn ngay cuộc bỏ phiếu dự định.

Không một lời tỏ tình chia sẻ với bà con láng giềng Philippin, với bà con ruột thịt ngay quanh đó từ quảng Ngãi, Quảng Nam ra Hà Tĩnh, Thanh Hóa, Nam Định… đang khẩn cấp đối phó với cơn bão Hải Yến cực mạnh lăm le đổ bộ vào đất liền Bắc bộ nước ta.

Nguy cơ của đất nước về mọi mặt như vậy thực sự là chạm đáy.

Từ nền tảng, học thuyết, ý thức hệ làm hạ tầng cơ sở đã thối nát, mọt ruỗng đến thượng tầng kiến trúc là bộ máy nhà nước, quốc hội, tòa án, bệnh viện, trường học, quan hệ xã hội rữa nát, đạo đức cầm quyền sa đọa đến tận đáy vực.

Lực lượng trí thức dân tộc kêu gọi một cuộc thay đổi toàn hệ thống từ độc quyền đảng trị sang hệ thống dân chủ - pháp trị, liên minh với mọi thế lực dân chủ quốc tế, coi khối Đông Nam Á là bạn bè thân thiết đặc biệt, nhằm ngăn chặn có hiệu quả sự bành trướng của bá quyền phương Bắc; con đường này đang được ngày càng nhiều công dân Việt Nam coi là lối thoát cần thiết cho đất nước hiện nay.

Bùi Tín, VOA’s Blog

Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
Năm 1895, Alfred Nobel – nhà khoa học bị ám ảnh bởi cái giá mà nhân loại phải trả từ phát minh của mình – đã để lại di chúc năm 1895 rằng tài sản của ông sẽ dùng để tài trợ các giải thưởng “mang lại lợi ích lớn nhất cho nhân loại.” Đối với Nobel Hòa Bình, ông có phần đặc biệt: giải thưởng này sẽ được trao cho người đã “có nhiều hành động hoặc nỗ lực mang đến sự đoàn kết, hòa bình giữa các quốc gia, bãi bỏ hoặc giảm bớt quân đội thường trực, tổ chức và thúc đẩy các hội nghị hòa bình.” Sứ mệnh chọn lựa được giao cho Quốc Hội Na Uy, có lẽ vì ông tin rằng Na Uy – khi đó còn nhỏ bé và trung lập – sẽ ít bị cám dỗ bởi chính trị quyền lực.
Trung Hoa ngày nay như kinh thành giữa sa mạc, vẻ yên ổn bên ngoài chỉ là lớp sơn son thếp vàng phủ lên nền đá đã rạn. Thế giới đứng ngoài quan sát, vừa lo nó sụp, vừa biết nó trụ lại nhờ ảo ảnh quyền lực và niềm tin vay mượn. Dưới lớp hào nhoáng của “Giấc mộng Trung Hoa” là một cơ đồ quyền lực đang già nua trong chính tuổi trẻ của mình. Bởi sức mạnh của nó không khởi từ niềm tin, mà từ nỗi sợ — và nỗi sợ, tự thuở khai triều lập quốc, chưa bao giờ là nền tảng lâu bền.
Ngày 8 tháng 10 năm 2025, tại tòa án liên bang ở Alexandria, bang Virginia, cựu Giám đốc Cơ quan Điều tra Liên bang (FBI) James Comey không nhận tội đối với hai cáo buộc hình sự. Cáo trạng nêu rằng vào tháng 9 năm 2020, Comey đã nói dối Quốc Hội khi vẫn giữ nguyên lời khai trong buổi điều trần trước đó rằng ông không hề cho phép để lộ thông tin về cuộc điều tra của FBI liên quan đến Hillary Clinton. Theo nhiều bình luận gia pháp lý, từ cánh tả đến cánh hữu, việc truy tố Comey chủ yếu chỉ là do chính phủ liên bang đang cố tình nhắm vào kẻ mà Tổng thống “thấy không vừa mắt.” Comey là người đứng đầu cuộc điều tra nghi án Nga can thiệp bầu cử tổng thống 2016 và bị Trump lột chức vào năm 2017.
Sau sáu ngày đột ngột “bặt tiếng,” chương trình Jimmy Kimmel Live, của MC kiêm diễn viên hài và nhà biên kịch nổi tiếng, đã trở lại với khán thính giả vào tối 23/9/2025. Sự trở lại này, chỉ vỏn vẹn sau gần một tuần bị đình chỉ, không chỉ là tin vui với những người yêu tiếng cười đêm khuya của truyền hình Mỹ, mà còn là một hồi chuông cảnh tỉnh, kéo theo những bàn luận trái chiều, chạm đến cốt lõi của tự do ngôn luận, một trong những quyền thiêng liêng nhất trong thể chế dân chủ.
Texas, mùa thu 2025 – trên khuôn viên đại học giữa vùng đất vốn tự hào là “trái tim bảo thủ của nước Mỹ”, thay vì nghe tiếng lá thu rơi, người ta lại nghe tiếng giày đinh vang vọng, bước chân của bóng ma McCarthyism quay về - phiên bản thế kỷ 21 - trở lại giảng đường với tốc độ và sự kinh dị của thời đại kỹ thuật số. Ngày 9 tháng 9, trên bục giảng của trường Texas A&M University, giáo sư Melissa McCoul trong giờ văn học thiếu nhi, dùng hình một con kỳ lân tím để nói với sinh viên rằng bản sắc con người không chỉ có hai nửa nam–nữ. Một sinh viên giơ tay hỏi: “Điều này có hợp pháp không?” và viện dẫn sắc lệnh mà Tổng thống Donald Trump ký hồi tháng Giêng, tuyên bố chỉ có hai giới tính sinh học. Bà McCoul đáp bằng lý lẽ, không viện dẫn chính trị. Nhưng một chiếc điện thoại trong lớp đã ngầm quay lại hình ảnh. Và chỉ ít lâu sau, cả nước đều xem đoạn clip ấy – không phải để học, mà để phán xét.
Trong bối cảnh toàn cầu hóa và chuyển đổi thể chế, phương Tây và Việt Nam đang phải đối diện trước những thách thức nghiêm trọng về cải cách chính sách để cho phù hợp với nhu cầu của thời đại mới, nhất là vai trò của pháp luật. Pháp luật là nền tảng thiết yếu cho sự vận hành ổn định và công bằng của xã hội. Là hệ thống quy phạm điều chỉnh hành vi con người, pháp luật không chỉ bảo vệ quyền lợi cá nhân và tập thể mà còn thúc đẩy sự phát triển bền vững. Trong xã hội hiện đại, vai trò của pháp luật được thể hiện rõ nét qua các lĩnh vực như bảo vệ an ninh quốc phòng, duy trì trật tự xã hội, bảo đảm quyền tự do cá nhân, phát triển phúc lợi xã hội, và thúc đẩy tinh thần hợp tác cũng như hội nhập.
Ngày 30 tháng 9 năm 2025, tại căn cứ Thủy Quân Lục Chiến ở Quantico, Virginia, Bộ trưởng Quốc phòng Pete Hegseth bước lên sân khấu trước hàng trăm tướng và đô đốc được triệu tập từ khắp nơi trên thế giới. Ông tuyên bố sẽ “cải tổ văn hóa quân đội” bằng mười chỉ thị mới, nhằm quét sạch cái mà ông gọi là “rác rưởi thức tỉnh” và khôi phục “tinh thần chiến binh”. Cụm từ ấy – nửa ca tụng bạo lực, nửa tán dương cơ bắp – nay đã trở thành thương hiệu chính trị của Hegseth. Trong cuốn Cuộc Chiến Chống Lại Những Chiến Binh (2024), ông cho rằng việc phụ nữ được đưa vào các vai trò chiến đấu đã “làm cạn kiệt” tinh thần này, khiến quân đội Hoa Kỳ “ít sát thương hơn.” Nghe qua, người ta tưởng quân đội chỉ tồn tại để đong máu đếm xác.
Ông bà xưa đã nói, nắm thì “nắm kẻ có tóc ai nắm kẻ trọc đầu.” Cách nói dân gian này rất cụ thể và dễ hình dung, người có tóc thì dễ bị nắm, bị túm, còn người trọc đầu thì không thể nắm được. Mang câu nói này vào chính trường Mỹ hiện tại, quả là khôi hài, nhưng không kém màu bi kịch. Nó phản ánh một sự thật trần trụi và không thể tránh khỏi: Quyền lực, chính sách, sắc lệnh hành pháp, các cuộc chiến pháp lý và ‘tuổi thọ’ chính trị của người đứng đầu nhánh hành pháp đang phụ thuộc vào sự phục tùng của các nhà lãnh đạo và những tài phiệt. Họ là ai? Họ là một mạng lưới của các quan chức, nhà lập pháp, giám đốc điều hành truyền thông, nhà tài trợ…, những người đã chọn chọ họ một thế đứng, xuôi theo những gì tổng thống muốn.
Bộ Tư Pháp Hoa Kỳ đang đánh một đòn nguy hiểm: huy động các văn phòng công tố đi điều tra mạng lưới từ thiện Open Society Foundations của gia đình Soros, một quỹ từ thiện quốc tế, nổi tiếng với việc tài trợ cho các dự án dân chủ, giáo dục và nhân quyền trên khắp thế giới. Danh sách cáo buộc nghe cứ như “vật lạ”: từ đốt phá đến tài trợ khủng bố. Open Society Foundations lập tức phản đối, khẳng định mình hoạt động hợp pháp, và nhắc lại điều mà bất cứ người tỉnh táo nào cũng hiểu: khi chính quyền có thể tùy tiện lấy một nhóm dân sự làm vật tế, thì quyền của mọi nhóm khác cũng chẳng còn gì bảo đảm.
Trong nhiều thập niên qua, giải pháp hai nhà nước luôn được xem là phương án khả thi nhằm mang lại hòa bình cho khu vực Trung Đông. Tuy nhiên, tiến trình này vẫn chưa đạt được kết quả cụ thể. Gần đây, cuộc tranh luận về việc công nhận nhà nước Palestine đang có những chuyển biến mới khi Pháp và Ả Rập Xê Út tổ chức một hội nghị quốc tế tại New York, ngay trước thềm Đại hội thường niên của Liên Hiệp Quốc.


Kính chào quý vị,

Tôi là Derek Trần, dân biểu đại diện Địa Hạt 45, và thật là một vinh dự lớn lao khi được đứng nơi đây hôm nay, giữa những tiếng nói, những câu chuyện, và những tâm hồn đã góp phần tạo nên diện mạo văn học của cộng đồng người Mỹ gốc Việt trong suốt một phần tư thế kỷ qua.
Hai mươi lăm năm! Một cột mốc bạc! Một cột mốc không chỉ đánh dấu thời gian trôi qua, mà còn ghi nhận sức bền bỉ của một giấc mơ. Hôm nay, chúng ta kỷ niệm 25 năm Giải Viết Về Nước Mỹ của nhật báo Việt Báo.

Khi những người sáng lập giải thưởng này lần đầu tiên ngồi lại bàn thảo, họ đã hiểu một điều rất căn bản rằng: Kinh nghiệm tỵ nạn, hành trình nhập cư, những phức tạp, gian nan, và sự thành công mỹ mãn trong hành trình trở thành người Mỹ gốc Việt – tất cả cần được ghi lại. Một hành trình ý nghĩa không những cần nhân chứng, mà cần cả những người viết để ghi nhận và bảo tồn. Họ không chỉ tạo ra một cuộc thi; họ đã và đang xây dựng một kho lưu trữ. Họ thắp lên một ngọn hải đăng cho thế hệ sau để chuyển hóa tổn thương thành chứng tích, sự im lặng thành lời ca, và cuộc sống lưu vong thành sự hội nhập.

Trong những ngày đầu ấy, văn học Hoa Kỳ thường chưa phản ánh đầy đủ sự phong phú và đa dạng về kinh nghiệm của chúng ta. Giải thưởng Viết Về Nước Mỹ thực sự đã lấp đầy khoảng trống đó bằng sự ghi nhận và khích lệ vô số tác giả, những người đã cầm bút và cùng viết nên một thông điệp mạnh mẽ: “Chúng ta đang hiện diện nơi đây. Trải nghiệm của chúng ta là quan trọng. Và nước Mỹ của chúng ta là thế đó.”


Suốt 25 năm qua, giải thưởng này không chỉ vinh danh tài năng mà dựng nên một cộng đồng và tạo thành một truyền thống.
Những cây bút được tôn vinh hôm nay không chỉ mô tả nước Mỹ; họ định nghĩa nó. Họ mở rộng giới hạn của nước Mỹ, làm phong phú văn hóa của nước Mỹ, và khắc sâu tâm hồn của nước Mỹ. Qua đôi mắt họ, chúng ta nhìn thấy một nước Mỹ tinh tế hơn, nhân ái hơn, và sau cùng, chân thật hơn.

Xin được nhắn gửi đến các tác giả góp mặt từ bao thế hệ để chia sẻ tấm chân tình trên các bài viết, chúng tôi trân trọng cảm ơn sự can đảm của quý vị. Can đảm không chỉ là vượt qua biến cố của lịch sử; can đảm còn là việc ngồi trước trang giấy trắng, đối diện với chính mình, lục lọi ký ức đau thương sâu đậm, và gửi tặng trải nghiệm đó đến tha nhân. Quý vị là những người gìn giữ ký ức tập thể và là những người dẫn đường cho tương lai văn hóa Việt tại Hoa Kỳ.

Với Việt Báo: Xin trân trọng cảm ơn tầm nhìn, tâm huyết, và sự duy trì bền bỉ giải thưởng này suốt một phần tư thế kỷ.
Khi hướng đến 25 năm tới, chúng ta hãy tiếp tục khích lệ thế hệ kế tiếp—những blogger, thi sĩ, tiểu thuyết gia, nhà phê bình, nhà văn trẻ—để họ tìm thấy tiếng nói của chính mình và kể lại sự thật của họ, dù đó là thử thách hay niềm vui. Bởi văn chương không phải là một thứ xa xỉ; đó là sự cần thiết. Đó là cách chúng ta chữa lành, cách chúng ta ghi nhớ, và là cách chúng ta tìm thấy nơi chốn của mình một cách trọn vẹn.

Xin cảm ơn quý vị.

NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.