Hôm nay,  

Con Gà Tây Ngày Thanksgiving

26/11/201300:00:00(Xem: 7067)
Hàng năm trên đất Mỹ vào cuối thu.

Khi cây “maple” đổi mầu vàng đỏ và lá bắt đầu lìa cành.

Gió đông kéo theo hơi lạnh thổi vào thành phố báo hiệu mùa đại lễ. Tờ lịch trên tường chỉ ngày thứ năm cuối cùng tháng mười một là lúc dân tộc hoa kỳ cử hành trọng thể Lễ Tạ Ơn. Cả nước nhộn nhịp mua bán, người đi xa trở về, gia đình xum vầy bên bếp lửa không hẹn mà mọi nhà chung một thực đơn: gà tây với ngô khoai, bí đỏ... Họ muốn sống lại bữa tiệc mùa thu 1621 của người Pilgrim tạ ơn thổ dân đã giúp đỡ nên mới còn sống sót trên đất nước này.

Quay lại dòng lịch sử, thế kỷ thứ 16, nước Anh có hai nhóm bất đồng chính kiến về tôn giáo nhưng đồng loạt đứng lên kêu gọi Giáo Hội Anh loại bỏ thành phần Cơ Đốc. Pilgrim chủ trương từ bỏ Giáo Hội. Thanh Giáo muốn cải cách. Cả hai đều dự tính sẽ di dân sang Tân Thế Giới.

Nhóm nhỏ Pilgrim đi trước trên chiếc thuyền Mayflower rời Âu châu tháng 9 năm 1620. Con tầu bị gió bão trôi vào miền đất Massachusetts sau 2 tháng trên biển. Bỏ neo ở Cape Cod cuối tháng 11 vào đầu mùa đông băng tuyết nên tất cả 100 người hành hương cùng toàn bộ 30 thuỷ thủ phải sống trên thuyền. Mùa xuân 1621 vì thiếu ăn và dịch bệnh, di dân chết một nửa, số còn lại lên bờ dựng lều rồi nhờ thổ dân dậy canh tác săn bắn nên việc thu hoạch đầu tiên tốt đẹp. Nhớ ơn lòng tốt nên người Pilgrim tổ chức bữa tiệc Thanksgiving với những hoa mầu vừa thu gặt và thịt một giống gà trời có tiếng kêu ai oán lạ lùng. Thành phần bữa tiệc ấy đông đủ 50 người hành hương sống sót và 90 dân da đỏ Wampanoag được mời tham dự.

Từ đó về sau, con cháu người Pilgrim hằng năm theo tục lệ tổ chức Lễ Tạ Ơn, quây quần ăn uống để nhớ lại bữa tiệc của tổ tiên nhưng vắng bóng ân nhân da đỏ vì họ đã bị tiêu diệt bởi chính kẻ mang ơn. Ý nghĩa của ngày lịch sử này cũng không còn như xưa. Thanksgiving Day để tỏ lòng tạ ơn Thượng Đế và biết ơn gia đình, xã hội về những ân huệ nhận được trong đời sống... nhưng tiếc thay đối tượng tốt bụng năm xưa vô tình đã chìm sâu vào quên lãng! Hiện nay, dòng tộc Wampanoag sống sót bị lu mờ trên chính quê hương họ chỉ vì tổ tiên xưa kia không nhìn xa nên đã để mất giang sơn. “Nuôi ong tay áo”, “Ăn cháo đá bát”, “Mạnh sống yếu chết” và “Làm ơn nên oán”là thế!

thanksgiving-meal-turkey-resized

Ngày Lễ tạ Ơn của tôi cũng có gà tây.

Năm nay nhai miếng thịt thấy chút cay đắng ở khẩu vị.

Tôi miên man nhớ đến chuyện quê nhà! Vua Chiêm Thành là Chế Mân đã dâng hai châu Ô, Lý từ đèo Hải Vân đến Quảng Trị làm của hồi môn để cưới Công Chúa Huyền Trân nhà Trần. Mỹ nhân trở thành quốc sách làm bàn đạp cho việc thôn tính bờ cõi phương Nam của Đại Việt nên dân tộc Chiêm đã hoàn toàn bị đồng hoá, ngày nay Hận Đồ Bần chỉ còn lại vài ngôi đền cổ. Đúng theo lễ nghĩa chúng ta cũng phải có ngày Lễ Tạ Ơn vua Chế Mân!

Chính phủ Cộng Sản nước Việt Nam nhường Ải Nam Quan và Hoàng Đảo cho Tầu Cộng để đổi lấy những bí ẩn mà lịch sử chưa rõ nhưng sự kiện cho phép cả vạn người phương Bắc tự do vào Tây Nguyên khai thác quặng Bauxite thì động lực chính phải là tiền! Ở đời, tình và tiền từ xưa vẫn làm lòng người điên loạn nên có mắt bị quáng gà cũng không nhìn thấy xa! Kế hoạch xâm chiếm Việt Nam đã được Bắc Kinh âm thầm chuẩn bị, “người anh em” được giúp đỡ xây chiến hào tại Tây Nguyên với danh nghĩa là khai phá quặng nhôm rồi toan tính sẽ ở lại vĩnh viễn vì “Ai chiếm được Tây Nguyên coi như đã làm chủ nước Việt...”. Ai đã nói thế nhỉ? Không chừng dân Việt sẽ lại phải chiến đấu giành độc lập từ nhà Hán nhưng lần này sẽ khó khăn gấp bội vì quân Tầu lấy kinh nghiệm từ những lần thất bại cũ nên sửa soạn chiếm giữ miền trung cao nguyên trước mục tiêu đồng hoá.

Mong sao các vị lãnh đạo đất nước hôm nay sáng suốt đừng ham danh lợi vô thường để tránh thảm hoạ. “Step down” cũng là một hình thức yêu nước! Ngược lại, sẽ có ngày “Gàn en qí dào” như một Thanksgiving Day mà người Hán tạ ơn các lãnh tụ Cộng Đảng Việt Nam đã giúp họ thôn tính dải đất hình chữ S mà không cần súng đạn.

Miếng thịt gà tây của tôi năm nay có chút vị cay đắng nên ngập ngừng khó nuốt là vì thế! Hết tình lại đến tiền... loanh quanh đôi vòng nhật nguyệt nghìn năm vẫn chỉ là hai thứ “mắc dịch”!

Cao Đắc Vinh ( 11 / 2011 )

Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
Hôm Thứ Sáu 26/9, Tổng Biên Tập JEFFREY GOLDBERG của tạp chí The Atlantic gửi ra tuyên bố phản đối lệnh của Ngũ Giác Đài về việc áp đặt, kiểm duyệt báo chí. Tuyên bố ghi rõ: “Về cơ bản, The Atlantic phản đối những hạn chế mà Ngũ Giác Đài đang cố gắng áp đặt đối với các nhà báo đưa tin về vấn đề quốc phòng và an ninh quốc gia. Những yêu cầu này vi phạm quyền Tu Chính Án Thứ Nhất của chúng ta, và quyền của người Mỹ muốn biết hình thức khai triển nguồn lực và nhân sự vốn do tiền thuế của người dân tài trợ. Những quy định này cũng phá vỡ các thông lệ lâu đời - dưới thời tổng thống của cả hai đảng, trong suốt thời kỳ chiến tranh và khủng hoảng quốc gia - vốn cho phép các phóng viên Ngũ Giác Đài thực hiện công việc của mình mà không bị can thiệp chính trị.” The Atlantic đăng tuyên bố này trên trang mạng xã hội chính thức của tạp chí.
Chuyện phải, trái ở đây không hẳn là chuyện đúng, sai mà đúng ra là chuyện bên phải (khuynh hữu hay thiên hữu) và bên trái (khuynh tả hay thiên tả) trong chính trị Mỹ. Tất nhiên, trên đời này mọi chuyện đều có hai mặt của nó. Trong chính trị cũng thế, đã có cánh phải thì ắt có cánh trái, vì đó không những là bản chất tương đối của mọi sự mọi vật mà còn là hiện tượng phải có trong một nền dân chủ. Tuy nhiên, nền chính trị Mỹ trong những năm gần đây đã bị phân cực và phân hóa trầm trọng. Thể chế dân chủ kiểu mẫu của Mỹ xưa nay đương nhiên chấp nhận sự khác biệt vì đó là một trong những yếu tính ắt có của một nền dân chủ thật sự. Nhưng đẩy sự khác biệt của mình đến mức cực đoan và biến sự khác biệt của người khác thành kẻ thù bất dung thì là hiện tượng biến dạng nguy hiểm báo hiệu sự sụp đổ của nền dân chủ. Nước Mỹ trong những năm gần đây đã chứng kiến nhiều hiện tượng cực đoan như thế.
Với sự tham gia của khoảng 100.000 binh sĩ, cuộc diễn tập quân sự Nga-Belarus mang tên “Zapad 2025” đang được khối NATO theo dõi chặt chẽ và các quốc gia phía đông của liên minh cực kỳ lo ngại, đặc biệt nhất là sau khi các máy bay không người lái của Nga xuất hiện trên bầu trời Ba Lan. Cuộc tập trận này vẫn diễn ra theo chu kỳ bốn năm một lần, nhưng lần này, chính giới và công luận xem đây là phép thử đối với khả năng phản ứng của NATO trong bối cảnh địa chính trị mới. Để đối phó, NATO và Ukraine đang tăng cường các biện pháp an ninh, khi nguy cơ chiến tranh được đánh giá là ngày càng leo thang. Kinh nghiệm từ năm 2022 cho thấy Nga đã tiến hành các cuộc tập trận trước khi mở cuộc tấn công vào Ukraine. Câu hỏi đặt ra là liệu lịch sử có lặp lại không và tình hình hiện nay nghiêm trọng đến mức nào?
Khi chính phủ liên bang đe dọa cắt hàng tỷ đô la tài trợ nghiên cứu cho Harvard, đó không chỉ là một quyết định ngân sách. Đó là một phép thử cho chính nền tảng dân chủ: liệu chính quyền có thể dùng sức mạnh tài chính để định đoạt tư tưởng hay không. Tòa án liên bang vừa trả lời dứt khoát: không.
Ở với cộng sản, tuy còn trẻ con, chúng tôi đã hiểu thấu bài học: không nói theo là có tội, mà nói khác đi lại càng là trọng tội. Bước sang Mỹ, cứ tưởng rằng mọi chuyện sẽ khác vì đây là đất tự nhận là xứ sở tự do, nơi hiến pháp bảo đảm quyền được nói. Nhưng tuần qua, sau mấy chục năm ở Mỹ, tôi bỗng bắt gặp chính mình ngập ngừng muốn nói điều thật: tôi không thích Charlie Kirk, và tôi không muốn “celebrate his life” (tôn vinh cuộc đời ông).
Không rõ ABC có lường trước được phản ứng của cộng đồng, khán giả đối với hành động cúi đầu trước áp lực và quyền lợi, dẫn đến dừng ngay lập tức Jimmy Kimmel Live! hay không, nhưng thực tế đã cho thấy một làn sóng tức giận đã bùng nổ. Viên đạn dường như quay ngược lại, xé gió, đâm thẳng vào ba ký tự khổng lồ của đế chế truyền thông. Các cuộc tẩy chay Hulu và Disney+ bắt đầu. Trang mạng Disney+ bị sụp đổ vì lượng khán giả đăng nhập để “cancel subcription” trong đêm họ ra lệnh tắt đèn sân khấu; Disney mất gần $4 tỷ trên thị trường. Hàng loạt cuộc biểu tình phản đối trước trụ sở của ABC và Disney. Về phía các nhà báo, nghệ sĩ giải trí, các nhà lãnh đạo chính trị – từ Stephen Colbert đến David Letterman đến cựu Tổng thống Barack Obama – cùng lên án việc làm của ABC, coi đó là sự đầu hàng nguy hiểm trước áp lực chính trị và là phép thử đối với quyền tự do ngôn luận.
Nhìn vào những gì đang diễn ra tại nước Mỹ hiện nay, người ta không thể không liên tưởng đến cuộc cách mạng văn hóa tại Trung Quốc như vậy. Cũng là cuộc tấn công vào những gì bị cho là khuynh tả, là sự tập trung quyền lực vào một cá nhân qua phong trào cuồng lãnh tụ với những vệ binh trung thành chưa từng thấy tại Hoa Kỳ.
Người ta thường có nhiều cách định nghĩa về hy vọng. Hy vọng là một cảm xúc lạc quan, một niềm tin tươi sáng rằng mọi thứ chắc chắn sẽ được cải thiện. Hy vọng có thể đến từ một tiếng nói cá nhân xa lạ nào đó trong triệu triệu người trên thế giới này. Hy vọng có thể đến từ một bản tuyên bố chung của hai phong trào đối lập. Hy vọng là phải nhận ra rằng cái ác và sự bất công có thể chiếm ưu thế ngay cả khi chúng ta đang đối đầu với nó. Hy vọng là khi nhìn thấy rõ một bên sáng và một bên tối, thấu hiểu rằng vòng cung của vũ trụ đạo đức có thể không uốn cong về phía công lý – nhưng chúng ta không tuyệt vọng. Hy vọng, là khi một đêm vinh danh nghệ thuật trở thành nơi hàng trăm người giơ cao ngọn đuốc tôn vinh sự kiên cường, tiếng nói dũng cảm, như một lời nhắc nhở với thế giới rằng nghệ thuật và nhân văn là không thể tách rời.
Donald Trump từng bóng gió rằng mình xứng đáng được khắc tượng trên núi Rushmore, sánh vai cùng những bậc khai quốc công thần nước Mỹ. Bên kia Thái Bình Dương, Tập Cận Bình chẳng màng đá núi, nhưng ôm mộng lọt vào sử xanh, đặt mình ngang hàng những “đại thánh đế vương” của đảng và đất nước. Bởi thế, cuộc duyệt binh rùm beng ở Thiên An Môn vừa rồi không chỉ là phô trương cờ trống rình rang, mà là lời tuyên cáo giữa chiến địa, là tiếng trống thúc quân của một kẻ đang gấp gáp thúc ngựa đuổi theo bá mộng thiên cổ.
Bạn, tôi, chúng ta, không ai an toàn trước bạo lực súng đạn ở Mỹ. Chắc người Mỹ chưa kịp quên hình ảnh người mẹ tất tả chạy trên đôi chân trần, tìm con trong vụ xả súng mới nhất ở Annunciation Catholic School in Minneapolis tháng vừa qua. Những đứa trẻ xứng đáng có đời sống an toàn để đến trường mỗi ngày và trở về an toàn trong vòng tay cha mẹ. “Thay vì kích động thêm bạo lực, các nhà lãnh đạo chính trị nên tận dụng thời điểm này để đoàn kết chúng ta hướng tới những thay đổi hợp lý về súng đạn mà đa số người Mỹ ủng hộ,” Giáo sư Robert Reich đã nói như thế.


Kính chào quý vị,

Tôi là Derek Trần, dân biểu đại diện Địa Hạt 45, và thật là một vinh dự lớn lao khi được đứng nơi đây hôm nay, giữa những tiếng nói, những câu chuyện, và những tâm hồn đã góp phần tạo nên diện mạo văn học của cộng đồng người Mỹ gốc Việt trong suốt một phần tư thế kỷ qua.
Hai mươi lăm năm! Một cột mốc bạc! Một cột mốc không chỉ đánh dấu thời gian trôi qua, mà còn ghi nhận sức bền bỉ của một giấc mơ. Hôm nay, chúng ta kỷ niệm 25 năm Giải Viết Về Nước Mỹ của nhật báo Việt Báo.

Khi những người sáng lập giải thưởng này lần đầu tiên ngồi lại bàn thảo, họ đã hiểu một điều rất căn bản rằng: Kinh nghiệm tỵ nạn, hành trình nhập cư, những phức tạp, gian nan, và sự thành công mỹ mãn trong hành trình trở thành người Mỹ gốc Việt – tất cả cần được ghi lại. Một hành trình ý nghĩa không những cần nhân chứng, mà cần cả những người viết để ghi nhận và bảo tồn. Họ không chỉ tạo ra một cuộc thi; họ đã và đang xây dựng một kho lưu trữ. Họ thắp lên một ngọn hải đăng cho thế hệ sau để chuyển hóa tổn thương thành chứng tích, sự im lặng thành lời ca, và cuộc sống lưu vong thành sự hội nhập.

Trong những ngày đầu ấy, văn học Hoa Kỳ thường chưa phản ánh đầy đủ sự phong phú và đa dạng về kinh nghiệm của chúng ta. Giải thưởng Viết Về Nước Mỹ thực sự đã lấp đầy khoảng trống đó bằng sự ghi nhận và khích lệ vô số tác giả, những người đã cầm bút và cùng viết nên một thông điệp mạnh mẽ: “Chúng ta đang hiện diện nơi đây. Trải nghiệm của chúng ta là quan trọng. Và nước Mỹ của chúng ta là thế đó.”


Suốt 25 năm qua, giải thưởng này không chỉ vinh danh tài năng mà dựng nên một cộng đồng và tạo thành một truyền thống.
Những cây bút được tôn vinh hôm nay không chỉ mô tả nước Mỹ; họ định nghĩa nó. Họ mở rộng giới hạn của nước Mỹ, làm phong phú văn hóa của nước Mỹ, và khắc sâu tâm hồn của nước Mỹ. Qua đôi mắt họ, chúng ta nhìn thấy một nước Mỹ tinh tế hơn, nhân ái hơn, và sau cùng, chân thật hơn.

Xin được nhắn gửi đến các tác giả góp mặt từ bao thế hệ để chia sẻ tấm chân tình trên các bài viết, chúng tôi trân trọng cảm ơn sự can đảm của quý vị. Can đảm không chỉ là vượt qua biến cố của lịch sử; can đảm còn là việc ngồi trước trang giấy trắng, đối diện với chính mình, lục lọi ký ức đau thương sâu đậm, và gửi tặng trải nghiệm đó đến tha nhân. Quý vị là những người gìn giữ ký ức tập thể và là những người dẫn đường cho tương lai văn hóa Việt tại Hoa Kỳ.

Với Việt Báo: Xin trân trọng cảm ơn tầm nhìn, tâm huyết, và sự duy trì bền bỉ giải thưởng này suốt một phần tư thế kỷ.
Khi hướng đến 25 năm tới, chúng ta hãy tiếp tục khích lệ thế hệ kế tiếp—những blogger, thi sĩ, tiểu thuyết gia, nhà phê bình, nhà văn trẻ—để họ tìm thấy tiếng nói của chính mình và kể lại sự thật của họ, dù đó là thử thách hay niềm vui. Bởi văn chương không phải là một thứ xa xỉ; đó là sự cần thiết. Đó là cách chúng ta chữa lành, cách chúng ta ghi nhớ, và là cách chúng ta tìm thấy nơi chốn của mình một cách trọn vẹn.

Xin cảm ơn quý vị.

NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.