Hôm nay,  

Vào Hang Cọp

12/12/201400:00:00(Xem: 7983)

Chính pháp Bắc Kinh và vụ án Chu Vĩnh Khang

Những ai muốn theo dõi nội tình chính trị Trung Quốc tất nhiên là bận rộn và thậm chí bối rối về hàng loạt biến cố tại Bắc Kinh....

Xin hãy mở tấm lịch để chấm tọa độ - và hoa mắt.

Từ bên ngoài, truyền thông quốc tế chú ý đến Thượng đỉnh của Diễn đàn Hợp tác Kinh tế Á châu Thái bình dương APEC, năm nay được tổ chức tại Bắc Kinh trong hai ngày 10-11 Tháng 11, với bài diễn văn long trọng của Chủ tịch Tập Cận Bình. Ở bên trong, người ta chú ý đến Hội nghị kỳ 4 của Ban chấp hành Trung ương khoá 18, được họp kín trong ba ngày, với nghị quyết công bố hôm 27 Tháng 10 nhấn mạnh đến chủ điểm "y pháp trị quốc", lấy pháp luật làm nền tảng cai trị.

Người lạc quan thì cho là sau Đại hội 18 vào cuối năm 2012, lãnh đạo mới lên của Trung Quốc đang cải cách chính trị với ý chí xây dựng chế độ pháp trị để sẽ thay thế chế độ đảng trị hiện nay. Không phụ lòng mơ của thiên hạ, Hội nghị còn chọn mùng bốn Tháng 12 là "Ngày Hiến Pháp" - và Thường vụ Quốc hội răm rắp thi hành bằng một Đạo luận hẳn hoi.

Nếu có hỏi Hà Nội thì ta sẽ được nghe lời vênh váo: "Có pháp quyền đấy chứ!"

Ít ai để ý là qua ngày 29 Tháng 11, cử tri Đài Loan thi hành pháp lệnh thật và bằng lá phiếu cho đảng cầm quyền của Tổng thống Mã Anh Cửu cái tát như trời giáng. Cả Nội các 81 người của Thủ tướng Giang Nghi Hoa lập tức từ chức và hôm sau thì Mã Anh Cửu từ nhiệm chức Chủ tịch Trung Hoa Quốc Dân Đảng. Chính quyền bị cử tri trừng phạt về tội khắng khít hợp tác với Bắc Kinh. Đấy là hồi kết của phong trào biểu tình nổi lên từ Tháng Ba khi học sinh sinh viên Đài Loan xuống đường phản đối Hiệp ước họ Mã dự tính ký kết với Trung Quốc. Nếu như họ có quên thì cuộc biểu tình vừa qua của thanh niên tại Hong Kong là một nhắc nhở khét lẹt!

Dù sao mặc lòng, thiên hạ vẫn nuôi niềm tin vào con đường sáng của lãnh đạo Trung Quốc.

Thế rồi ngày bốn Tháng 12 đã qua tại Bắc Kinh mà chẳng có tiếng vang! Nhằm nhò gì.

Vì hôm ấy quốc tế chỉ nhắc đến phúc trình cập nhật của Quỹ Tiền tệ Quốc tế IMF, rằng kinh tế Trung Quốc vừa vượt Hoa Kỳ lên hàng số một nếu đếm theo phương pháp tỷ giá mãi lực PPP. Vì sức mua của một đô la tại Hoa lục phải nhiều hơn cũng đồng đô la đó tại Hoa Kỳ nên sản lượng kinh tế Trung Quốc tất nhiên là cao hơn sản lượng của Mỹ nếu được tính lại!

Hai ngày sau thì niềm mơ ước của nhiều người được toại nguyện. Một con cọp dữ của Trung Quốc vừa bị sa lưới. Nhân vật đầy thế lực trong Thường vụ Bộ Chính trị khóa trước là Chu Vĩnh Khang bị tống giam sau khi bị trục xuất khỏi đảng vì hàng loạt tội danh rất lạ được chính thức loan báo hôm mùng sáu Tháng 12: ăn cắp của công, hống hách cửa quyền, có quan hệ bất chính với phụ nữ và, trời ơi, lại còn phản quốc vì tiết lộ bí mật nhà nước!

Chu Vĩnh Khang từng là Trưởng ban Chính pháp Trung ương, một tay chỉ huy hai Bộ Công an (Nội vụ) và Quốc an (An ninh, Tình báo, Phản gián) và lãnh đạo hệ thống tòa án trên toàn quốc. Trước đó, họ Chu còn là đại gia về dầu khí với tay chân cài đặt trong một mạng lưới toả rộng. Một nhân vật thần thế như vậy mà còn bị kỷ luật, chuyện chưa từng có trong lịch sử đảng kể từ cuộc Cách mạng Văn hóa Vô sản của Mao Trạch Đông, thì rõ là Trung Quốc ngày nay đã có phép nước hẳn hòi.

Cường quốc kinh tế này đang vinh quang bước ra ánh sáng văn minh của nhân loại chăng? Hạ tầng kinh tế thay đổi đang dẫn tới chuyển hóa chính trị trên thượng tầng chăng? Marx có lý ư?....

Xin hãy điềm điềm!

* * *

Ngày 27 Tháng 10, khi thiên hạ xôn xao với chủ trương "hiến chính" từ Hội nghị 4 của Bắc Kinh để xây dựng pháp quyền nhà nước thì hệ thống thông tin chuyên đề về kinh tế là Bloomberg tiết lộ một bí mật mà ai cũng biết: đảng viên cán bộ Trung Quốc gian lận để làm giàu bất hợp pháp và chuyển ngân lậu ra ngoài!

Giới kinh tế nói chuyện sạch về sức đầu tư rất bạo của Trung Quốc ra các thị trường bên ngoài nhờ thặng dư mậu dịch rất cao. Nếu biết đếm lại, không theo kiểu IMF, ta thấy ra nhiều sai biệt trong mức thặng dư này. Sai biệt đó phản ảnh tình trạng tẩu tán tài sản của quan chức.

Khi người ta nói là trong làn sóng đầu tư trực tiếp ra hải ngoại, các đại gia Trung Quốc đang ào ạt mua bất động sản ở bên Mỹ, thì điều ấy cũng báo hiệu cái hiện tượng "bỏ của chạy lấy người". Chạy qua một thị trường an toàn có luật lệ hẳn hoi là Hoa Kỳ, nơi trú ngụ của con cháu các đảng viên thuộc thành phần lãnh đạo.


Nhìn lại vào trong, khi các thị trường quốc tế ngợi ca thành tích kinh doanh của tập đoàn Alibaba (ký hiệu trên thị trường chứng khoán New York là BABA) và ông chủ Mã Vân, doanh gia giàu nhất Trung Quốc với tài sản khoảng 30 tỷ đô la, người ta không thể không nhớ đến "Ali Baba và 40 Tên Trộm" trong bộ truyện "Ngàn Lẻ Một Đêm".

Trung Quốc nào chỉ có 40 anh ăn trộm?

Việc giải trừ tham nhũng, như quốc sách và đảng hướng của Tập Cận Bình, mới thật là trường kỳ kháng chiến. Vì vậy, họ Tập ráo riết mở chiến dịch truy diệt tham nhũng từ Hội nghị kỳ 3 vào Tháng 11 năm ngoái? Lại còn báo trước là cọp to hay ruồi nhỏ gỉ thì cũng sa lưới hết! Việc con hổ dữ như Chu Vĩnh Khang mà còn vào cũi không là bằng chứng sao?

Thật ra, ta không quên chuyện chính trị trong cung cấm, một truyền thống của Trung Hoa đang được hiện đại hóa.

* * *

Ra khỏi 10 năm điên khùng của Mao với cuộc Đại Văn Cách 1967-1976 khiến Phó Chủ tịch Lưu Thiếu Kỳ bị chết đói trong tù như Tề Hoàn Công vào thời Xuân Thu, người ta thấy lãnh đạo Bắc Kinh có vẻ văn minh hơn trước.

Họ có thể thanh trừng các Tổng bí thư đương nhiệm như Hồ Diệu Bang năm 1987 và Triệu Tử Dương năm 1989 vì tội cải cách quá mạnh. Nhưng cả hai không hề bị tuyên án chính thức, kể cả Triệu Tử Dương, dù bị quản thúc tại gia cho đến khi tạ thế vào năm 2005. Tòa án hay pháp lệnh nhà nước không hề lên tới cấp đó.

Các đảng viên cao cấp như Bí thư Trần Hy Đồng của Bắc Kinh hay Bí thư Trần Lương Vũ của Thượng Hải thì còn có thể ra toà rồi vào tù (năm 1998 và 2008) vì tội tham nhũng, chứ pháp quyền nhà nước không áp dụng cho Ủy viên Bộ Chính trị nằm trong cơ chế tối cao là Thường vụ Bộ Chính trị. Ngay cả viên Bí thư Trùng Khánh đầy tham vọng là Bạc Hy Lai bị ngã ngựa năm 2012 rồi ra toà và chịu án tù vì tham nhũng, cũng mới chỉ lăm le cấu kết với Chu Vĩnh Khang để được vào Thường vụ Bộ Chính trị khóa 18, chứ cũng chưa lên tới ngôi vị của bảy hay chín người quyền thế nhất trong Thường vụ.

Lần này, Tập Cận Bình hài tội một nhân vật lãnh đạo từng ở trong Thường vụ Bộ Chính trị là Chu Vĩnh Khang. Quả thật là cọp lớn còn sa lưới. Nhưng chìa khóa của bí ẩn trong cấm cung chính là chữ "cấu kết"....

Sau cuộc Đại Văn Cách, tranh đoạt quyền bính có xảy ra trên thượng tầng nên Hồ Diệu Bang và Triệu Tử Dương mới bị cách chức. Lý do của vụ thanh trừng (không có án lệnh của pháp quyền nhà nước) thuộc về chủ trương hay tư tưởng, cải cách nhiều hay ít. Lần này, ngày nay, việc tranh đoạt quyền bính trong cấm cung vẫn tiếp tục nên Bạc Hy Lai và Chu Vĩnh Khang mới bị loại.

Nhưng theo trình tự ba bước nhịp nhàng là 1) bị loại ra khỏi đảng, 2) rồi mới ra trước toà án của nhà nước, 3) để lãnh án tù vì tham nhũng. Tuyệt nhiên trong đó không có dấu vết gì của việc tranh quyền, về âm mưu cấu kết và nhất là vì có những chủ trương chính trị khác biệt. Và tòa án chỉ thụ lý hồ sơ để lập tức tuyên án một người đã ra khỏi đảng.

Diễn giải lại cho rõ: đảng quyền vẫn trên pháp quyền nhà nước. Đạo diễn của việc dàn dựng công phu này là Tập Cận Bình, người đang tập trung quyền lực vượt xa hai vị tiền nhiệm là Giang Trạch Dân và Hồ Cẩm Đào, gần tới cấp độ của Đặng Tiểu Bình và Mao Trạch Đông.

Nghĩa là hệ thống lãnh đạo chính trị của Trung Quốc đang xiết vào, chứ không mở ra!

* * *

Để mở mắt nhiều người thì xin kết thúc bài này với một phán quyết của toà án vừa được công bố hôm mùng bốn Tháng 11, đúng một tháng trước "Ngày Hiến Pháp" huy hoàng do họ Tập đề ra.

Sau nhiều tháng tống giam, dụ dỗ và hăm dọa, đảng phô diễn thực quyền khi cho toà án truy tố một nhà báo là Thẩm Dũng Bình về tội "kinh doanh phi pháp". Lý do thật là vì đương sự quyên tiền thực hiện một bộ phim có tên là "Trung Quốc Bách Niên Hiến Chính Kỷ Lục" có nội dung dựng lại trăm năm gian khổ của dân Trung Hoa, từ đời Mạt Thanh đến nay, khi họ ôm giấc mơ xây dựng pháp quyền nhà nước bằng hiến pháp. Bao giờ đảng cho phép đã, thì pháp quyền đó mới thành hình, theo định hướng của đảng.

Đâm ra tham nhũng hay phạm pháp chỉ là cái cớ để cả nước cùng nhìn về một hướng do Tập Cận Bình vẽ ra....

Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
Hôm Thứ Sáu 26/9, Tổng Biên Tập JEFFREY GOLDBERG của tạp chí The Atlantic gửi ra tuyên bố phản đối lệnh của Ngũ Giác Đài về việc áp đặt, kiểm duyệt báo chí. Tuyên bố ghi rõ: “Về cơ bản, The Atlantic phản đối những hạn chế mà Ngũ Giác Đài đang cố gắng áp đặt đối với các nhà báo đưa tin về vấn đề quốc phòng và an ninh quốc gia. Những yêu cầu này vi phạm quyền Tu Chính Án Thứ Nhất của chúng ta, và quyền của người Mỹ muốn biết hình thức khai triển nguồn lực và nhân sự vốn do tiền thuế của người dân tài trợ. Những quy định này cũng phá vỡ các thông lệ lâu đời - dưới thời tổng thống của cả hai đảng, trong suốt thời kỳ chiến tranh và khủng hoảng quốc gia - vốn cho phép các phóng viên Ngũ Giác Đài thực hiện công việc của mình mà không bị can thiệp chính trị.” The Atlantic đăng tuyên bố này trên trang mạng xã hội chính thức của tạp chí.
Chuyện phải, trái ở đây không hẳn là chuyện đúng, sai mà đúng ra là chuyện bên phải (khuynh hữu hay thiên hữu) và bên trái (khuynh tả hay thiên tả) trong chính trị Mỹ. Tất nhiên, trên đời này mọi chuyện đều có hai mặt của nó. Trong chính trị cũng thế, đã có cánh phải thì ắt có cánh trái, vì đó không những là bản chất tương đối của mọi sự mọi vật mà còn là hiện tượng phải có trong một nền dân chủ. Tuy nhiên, nền chính trị Mỹ trong những năm gần đây đã bị phân cực và phân hóa trầm trọng. Thể chế dân chủ kiểu mẫu của Mỹ xưa nay đương nhiên chấp nhận sự khác biệt vì đó là một trong những yếu tính ắt có của một nền dân chủ thật sự. Nhưng đẩy sự khác biệt của mình đến mức cực đoan và biến sự khác biệt của người khác thành kẻ thù bất dung thì là hiện tượng biến dạng nguy hiểm báo hiệu sự sụp đổ của nền dân chủ. Nước Mỹ trong những năm gần đây đã chứng kiến nhiều hiện tượng cực đoan như thế.
Với sự tham gia của khoảng 100.000 binh sĩ, cuộc diễn tập quân sự Nga-Belarus mang tên “Zapad 2025” đang được khối NATO theo dõi chặt chẽ và các quốc gia phía đông của liên minh cực kỳ lo ngại, đặc biệt nhất là sau khi các máy bay không người lái của Nga xuất hiện trên bầu trời Ba Lan. Cuộc tập trận này vẫn diễn ra theo chu kỳ bốn năm một lần, nhưng lần này, chính giới và công luận xem đây là phép thử đối với khả năng phản ứng của NATO trong bối cảnh địa chính trị mới. Để đối phó, NATO và Ukraine đang tăng cường các biện pháp an ninh, khi nguy cơ chiến tranh được đánh giá là ngày càng leo thang. Kinh nghiệm từ năm 2022 cho thấy Nga đã tiến hành các cuộc tập trận trước khi mở cuộc tấn công vào Ukraine. Câu hỏi đặt ra là liệu lịch sử có lặp lại không và tình hình hiện nay nghiêm trọng đến mức nào?
Khi chính phủ liên bang đe dọa cắt hàng tỷ đô la tài trợ nghiên cứu cho Harvard, đó không chỉ là một quyết định ngân sách. Đó là một phép thử cho chính nền tảng dân chủ: liệu chính quyền có thể dùng sức mạnh tài chính để định đoạt tư tưởng hay không. Tòa án liên bang vừa trả lời dứt khoát: không.
Ở với cộng sản, tuy còn trẻ con, chúng tôi đã hiểu thấu bài học: không nói theo là có tội, mà nói khác đi lại càng là trọng tội. Bước sang Mỹ, cứ tưởng rằng mọi chuyện sẽ khác vì đây là đất tự nhận là xứ sở tự do, nơi hiến pháp bảo đảm quyền được nói. Nhưng tuần qua, sau mấy chục năm ở Mỹ, tôi bỗng bắt gặp chính mình ngập ngừng muốn nói điều thật: tôi không thích Charlie Kirk, và tôi không muốn “celebrate his life” (tôn vinh cuộc đời ông).
Không rõ ABC có lường trước được phản ứng của cộng đồng, khán giả đối với hành động cúi đầu trước áp lực và quyền lợi, dẫn đến dừng ngay lập tức Jimmy Kimmel Live! hay không, nhưng thực tế đã cho thấy một làn sóng tức giận đã bùng nổ. Viên đạn dường như quay ngược lại, xé gió, đâm thẳng vào ba ký tự khổng lồ của đế chế truyền thông. Các cuộc tẩy chay Hulu và Disney+ bắt đầu. Trang mạng Disney+ bị sụp đổ vì lượng khán giả đăng nhập để “cancel subcription” trong đêm họ ra lệnh tắt đèn sân khấu; Disney mất gần $4 tỷ trên thị trường. Hàng loạt cuộc biểu tình phản đối trước trụ sở của ABC và Disney. Về phía các nhà báo, nghệ sĩ giải trí, các nhà lãnh đạo chính trị – từ Stephen Colbert đến David Letterman đến cựu Tổng thống Barack Obama – cùng lên án việc làm của ABC, coi đó là sự đầu hàng nguy hiểm trước áp lực chính trị và là phép thử đối với quyền tự do ngôn luận.
Nhìn vào những gì đang diễn ra tại nước Mỹ hiện nay, người ta không thể không liên tưởng đến cuộc cách mạng văn hóa tại Trung Quốc như vậy. Cũng là cuộc tấn công vào những gì bị cho là khuynh tả, là sự tập trung quyền lực vào một cá nhân qua phong trào cuồng lãnh tụ với những vệ binh trung thành chưa từng thấy tại Hoa Kỳ.
Người ta thường có nhiều cách định nghĩa về hy vọng. Hy vọng là một cảm xúc lạc quan, một niềm tin tươi sáng rằng mọi thứ chắc chắn sẽ được cải thiện. Hy vọng có thể đến từ một tiếng nói cá nhân xa lạ nào đó trong triệu triệu người trên thế giới này. Hy vọng có thể đến từ một bản tuyên bố chung của hai phong trào đối lập. Hy vọng là phải nhận ra rằng cái ác và sự bất công có thể chiếm ưu thế ngay cả khi chúng ta đang đối đầu với nó. Hy vọng là khi nhìn thấy rõ một bên sáng và một bên tối, thấu hiểu rằng vòng cung của vũ trụ đạo đức có thể không uốn cong về phía công lý – nhưng chúng ta không tuyệt vọng. Hy vọng, là khi một đêm vinh danh nghệ thuật trở thành nơi hàng trăm người giơ cao ngọn đuốc tôn vinh sự kiên cường, tiếng nói dũng cảm, như một lời nhắc nhở với thế giới rằng nghệ thuật và nhân văn là không thể tách rời.
Donald Trump từng bóng gió rằng mình xứng đáng được khắc tượng trên núi Rushmore, sánh vai cùng những bậc khai quốc công thần nước Mỹ. Bên kia Thái Bình Dương, Tập Cận Bình chẳng màng đá núi, nhưng ôm mộng lọt vào sử xanh, đặt mình ngang hàng những “đại thánh đế vương” của đảng và đất nước. Bởi thế, cuộc duyệt binh rùm beng ở Thiên An Môn vừa rồi không chỉ là phô trương cờ trống rình rang, mà là lời tuyên cáo giữa chiến địa, là tiếng trống thúc quân của một kẻ đang gấp gáp thúc ngựa đuổi theo bá mộng thiên cổ.
Bạn, tôi, chúng ta, không ai an toàn trước bạo lực súng đạn ở Mỹ. Chắc người Mỹ chưa kịp quên hình ảnh người mẹ tất tả chạy trên đôi chân trần, tìm con trong vụ xả súng mới nhất ở Annunciation Catholic School in Minneapolis tháng vừa qua. Những đứa trẻ xứng đáng có đời sống an toàn để đến trường mỗi ngày và trở về an toàn trong vòng tay cha mẹ. “Thay vì kích động thêm bạo lực, các nhà lãnh đạo chính trị nên tận dụng thời điểm này để đoàn kết chúng ta hướng tới những thay đổi hợp lý về súng đạn mà đa số người Mỹ ủng hộ,” Giáo sư Robert Reich đã nói như thế.



Kính chào quý vị,

Tôi là Derek Trần, dân biểu đại diện Địa Hạt 45, và thật là một vinh dự lớn lao khi được đứng nơi đây hôm nay, giữa những tiếng nói, những câu chuyện, và những tâm hồn đã góp phần tạo nên diện mạo văn học của cộng đồng người Mỹ gốc Việt trong suốt một phần tư thế kỷ qua.
Hai mươi lăm năm! Một cột mốc bạc! Một cột mốc không chỉ đánh dấu thời gian trôi qua, mà còn ghi nhận sức bền bỉ của một giấc mơ. Hôm nay, chúng ta kỷ niệm 25 năm Giải Viết Về Nước Mỹ của nhật báo Việt Báo.

Khi những người sáng lập giải thưởng này lần đầu tiên ngồi lại bàn thảo, họ đã hiểu một điều rất căn bản rằng: Kinh nghiệm tỵ nạn, hành trình nhập cư, những phức tạp, gian nan, và sự thành công mỹ mãn trong hành trình trở thành người Mỹ gốc Việt – tất cả cần được ghi lại. Một hành trình ý nghĩa không những cần nhân chứng, mà cần cả những người viết để ghi nhận và bảo tồn. Họ không chỉ tạo ra một cuộc thi; họ đã và đang xây dựng một kho lưu trữ. Họ thắp lên một ngọn hải đăng cho thế hệ sau để chuyển hóa tổn thương thành chứng tích, sự im lặng thành lời ca, và cuộc sống lưu vong thành sự hội nhập.

Trong những ngày đầu ấy, văn học Hoa Kỳ thường chưa phản ánh đầy đủ sự phong phú và đa dạng về kinh nghiệm của chúng ta. Giải thưởng Viết Về Nước Mỹ thực sự đã lấp đầy khoảng trống đó bằng sự ghi nhận và khích lệ vô số tác giả, những người đã cầm bút và cùng viết nên một thông điệp mạnh mẽ: “Chúng ta đang hiện diện nơi đây. Trải nghiệm của chúng ta là quan trọng. Và nước Mỹ của chúng ta là thế đó.”


Suốt 25 năm qua, giải thưởng này không chỉ vinh danh tài năng mà dựng nên một cộng đồng và tạo thành một truyền thống.
Những cây bút được tôn vinh hôm nay không chỉ mô tả nước Mỹ; họ định nghĩa nó. Họ mở rộng giới hạn của nước Mỹ, làm phong phú văn hóa của nước Mỹ, và khắc sâu tâm hồn của nước Mỹ. Qua đôi mắt họ, chúng ta nhìn thấy một nước Mỹ tinh tế hơn, nhân ái hơn, và sau cùng, chân thật hơn.

Xin được nhắn gửi đến các tác giả góp mặt từ bao thế hệ để chia sẻ tấm chân tình trên các bài viết, chúng tôi trân trọng cảm ơn sự can đảm của quý vị. Can đảm không chỉ là vượt qua biến cố của lịch sử; can đảm còn là việc ngồi trước trang giấy trắng, đối diện với chính mình, lục lọi ký ức đau thương sâu đậm, và gửi tặng trải nghiệm đó đến tha nhân. Quý vị là những người gìn giữ ký ức tập thể và là những người dẫn đường cho tương lai văn hóa Việt tại Hoa Kỳ.

Với Việt Báo: Xin trân trọng cảm ơn tầm nhìn, tâm huyết, và sự duy trì bền bỉ giải thưởng này suốt một phần tư thế kỷ.
Khi hướng đến 25 năm tới, chúng ta hãy tiếp tục khích lệ thế hệ kế tiếp—những blogger, thi sĩ, tiểu thuyết gia, nhà phê bình, nhà văn trẻ—để họ tìm thấy tiếng nói của chính mình và kể lại sự thật của họ, dù đó là thử thách hay niềm vui. Bởi văn chương không phải là một thứ xa xỉ; đó là sự cần thiết. Đó là cách chúng ta chữa lành, cách chúng ta ghi nhớ, và là cách chúng ta tìm thấy nơi chốn của mình một cách trọn vẹn.

Xin cảm ơn quý vị.

NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.