Hôm nay,  

Bắc Kinh và TTKH

06/03/201500:00:00(Xem: 5376)

Thơ TTKH chỉ là lời than thiếu thanh khoản của Trung Quốc khi đang cạn láng!

Sáng Thứ Năm mùng năm, trùng vào lễ Thượng Nguyên rầm Tháng Giêng năm Ất Mùi, Quốc hội khóa 12 của Trung Quốc có hội nghị kỳ 3 tại Nhân dân Đại sảnh ở Bắc Kinh. Tổng lý Quốc vụ viện là Thủ tướng Lý Khắc Cường đọc báo cáo về tình hình kinh tế xã hội năm qua và thông báo chỉ tiêu tăng trưởng cho năm 2015 này là 7%. Truyền thông chuyên đề về kinh tế tài chánh của quốc tế đều loan tin này và nhấn mạnh đến sự kiện lãnh đạo Bắc Kinh đành chấp nhận một mức tăng trưởng thấp hơn - chỉ tiêu của năm ngoái là 7,5%, thực tế thì chỉ được 7,4%.

Việc hạ thấp mức tăng trưởng được thông báo một ngày sau khi lại hạ lãi suất - lần thứ ba trong có ba tháng, là khá dồn dập - để kích thích sản xuất. Lần này, giới nghiên cứu kinh tế chú ý, lãi suất ngắn hạn được cắt khá mạnh, đến 150 điểm căn bản, từ 7% xuống 5,5%.

Khi đọc loại tin như thế này thì ta nên... đếm lại bằng thơ.

Vì lãi suất nói là 5,5% của loại tín dụng cho kỳ hạn một tuần ấy là cái gì? Theo một nghiên cứu của UBS, một tổ hợp tài chánh Thụy Sĩ, thì lãi suất đi vay một năm của doanh nghiệp Trung Quốc thực tế đã tăng 800 điểm (8%) kể từ năm 2011. "Lãi suất thực" là lãi suất chính thức theo mệnh giá (nominal rate), sau khi giảm trừ ảnh hưởng của vật giá mà ta gọi là lạm phát. Vì vật giá tại Trung Quốc không tăng mà sụt mạnh - hiện tượng gọi là "giảm phát" – khi lãi suất được hạ như vậy, 5,5%, thì đấy chỉ là biện pháp... ngược, là xiết vòi tín dụng.

Trong thơ và kinh tế, ấn tượng có khác với thực tế!

Nhìn cách khác, trong Quý IV năm ngoái, mức lời của các doanh nghiệp Trung Quốc đã giảm 9% và bây giờ, lượng tín dụng còn bị cắt thì kinh tế Trung Quốc đang thực tế trôi vào suy trầm. Chỉ tiêu 7% chỉ là con số chính thức cho vui.

Có cái gì đó rất bất ổn trong Đế quốc Trung tâm của Thiên hạ mà người ta cứ gọi là Trung Quốc!

Bây giờ, ta hãy đếm cách khác.

Từ thời Tổng suy trầm 2008 đến nay, tổng số tín dụng, tức là các khoản vay nợ, của Trung Quốc đã tăng từ 100% tới 250% Tổng sản lượng GDP, để lên tới 26 ngàn tỷ Mỹ kim (26 và 12 số không). Con số trừu tượng ấy chẳng kích thích trí tò mò của chúng ta nếu mình không biết rằng nó cao hơn tổng số nợ của các ngân hàng Hoa Kỳ và Nhật Bản cộng lại.

Nôm na là vĩ đại – và đáng ngại.

Nằm dưới núi nợ mà doanh lợi giảm và lãi suất thực thì tăng, các doanh nghiệp Trung Quốc đều ngáp ngáp. Vì vậy, biện pháp "giảm lãi suất" vừa được Bắc Kinh thông báo chẳng có nghĩa là Trung Quốc đang bơm thêm tiền ra mà thực tế là cố giảm bớt lượng tín dụng.

Tức là thực tế lại trái ngược với ấn tượng!

* * *

Nếu lùi một chút để nhìn trên toàn cảnh với chiều sâu, ta có thể nghĩ đến cảnh.... Lã Bố Chiến Tam Anh. Cũng lại ngược với ấn tượng thông thường.

Trên mặt trận thuần túy kinh tế - chưa nói đến đợt thanh trừng các đảng viên cao cấp về tình báo và phản gián - lãnh đạo Bắc Kinh đang anh dũng chiến đấu chống ba đối thủ khó trị.

Thứ nhất là lãi suất tăng mạnh, chứ không giảm, chuyện vừa nói ở trên.

Thứ hai là đồng Nguyên của họ cứ như chú Cuội bám lấy cây đa là đô la Mỹ mà bay lên trời. Nếu đếm theo phép gia trọng (xin lỗi, phải dùng thuật ngữ chuyên môn, là trade-weighted) thì vì Bắc Kinh muốn đồng bạc tranh hơi với đời - và với Mỹ kim - họ giàng giá đồng bạc vào tiền Mỹ theo một biên độ hối suất nhất định. Khi Mỹ kim lên giá là đồng Nguyên bốc theo.

Kết quả là từ giữa năm 2012 đến nay đã tăng 60% so với đồng Yen của Nhật, hay 90% so với đồng Real của Brazil, một nước xuất cảng thương phẩm. Riêng từ năm ngoái, tăng 110% so với đồng Rúp của Nga và 27% so với đồng Euro. Vì chưa thể cải cách cơ chế để tìm lực đẩy từ tiêu thụ nội địa, Trung Quốc vẫn lệ thuộc vào xuất cảng, và hối suất của đồng bạc mà tăng so với các ngoại tệ khác thì Thiên triều sẽ khốn đốn vi bán hàng đắt hơn. Để khỏi bị đòn này thì phải phá giá đồng bạc, làm các đại gia càng ráo riết tẩu tán tài sản ra ngoài!

Đối thủ thứ ba mới là tay cứng cổ nhất.

Trung Quốc có vấn đề cực nan giải là nạn bội chi ngân sách - theo cách đến của Quỹ Tiền tệ Quốc tế IMF thì đã lên tới 10% của Tổng sản lượng GDP - vì sự chi tiêu bừa phứa của các địa phương. Họ tiêu bừa để báo cáo đà tăng trưởng ngoạn mục làm thế giới ngớ ngẩn khâm phục. Bây giờ, trung ương tập trung lại quyền lực để bắt các địa phương tôn trọng kỷ luật ngân sách. Và trả lại khoản nợ của các doanh nghiệp đầu tư được địa phương dựng lên để vay tiền cho dễ - nhân tiện chiếm đất của dân để thực hiện các dự án ảo đang "tan theo ngày nắng vội". Cũng cứ như thơ!

Một cách cụ thể thì trận chiến thứ ba - thuộc địa hạt công chi thu – có nghĩa là chính quyền địa phương hết được phép huy động tiền (đi vay) ngoại ngạch. Và nếu họ chấp hành quy định hành chánh mới ban hành hồi Tháng Giêng thì năm nay ngân sách xứ này sẽ giảm 5,5%. Nói cho dễ hiểu, Bắc Kinh đưa ra biện pháp kinh tế khắc khổ cho địa phương, còn nghiệt ngã hơn những gì đã thấy tại Âu Châu.

Mấy năm trước, thế giới cứ nói đến vực thẳm ngân sách của Hoa Kỳ (fiscal cliff) sau khi Chính quyền Barack Obama tăng chi bừa phứa nên Hạ viện về tay đảng Cộng Hoà từ năm 2011 đã đòi giảm chi. Theo lý luận của cánh tả, giảm chi khi kinh tế chưa hoàn toàn hồi phục là biện pháp khắc khổ sẽ gây khổ cho kinh tế. Kết quả thì chẳng đến nỗi tệ như vậy! Đấy là công của Obama?

Năm nay đến lượt Trung Quốc cũng tiến tới vực thẳm ngân cách - với màu sắc Trung Hoa - tức là vĩ đại.

Khi các trái bóng ảo bị bể, giá cả đều sụt, hàng họ lẫn nhà cửa xây lên cho vui đang thành nhà ma, sản lượng hoành tráng chỉ là tồn kho ế ẩm. Còn doanh nghiệp thì mất lời. Vì vậy nhà nước thất thâu ngân sách, nên càng phải giảm chi. Và lần đầu tiên họ hết tung tiền mua ngoại tệ về trữ trong nhà. Nói theo kinh tế, thì Trung Quốc sẽ gặp nạn thiếu thanh khoản, khi đang cạn láng. Tức là cả nước thi đua lao xuống vực.

Diễn giải cho vui, trước ba đối thủ này, Đệ nhất Anh hùng Lã Bố tới hồi gẫy kích.

* * *

Khỏi nói chuyện thơ phú hai tích truyện tam anh trong Tam Quốc mà nghĩ tới con lang Wile E. Coyote trong truyện và phim hoạt họa của Mỹ, thì ta nhớ đến một hình ảnh khác. Giống sài lang cứ rượt kẻ thù mà lao khỏi bờ vực. Rồi vì đà chạy quá nhanh, như tốc độ tăng trưởng kỳ diệu của Trung Quốc, nó vọt khỏi mé vực mà chưa rớt.

Trung Quốc đang hoành tráng lơ lửng tựa con lang, trước khi cả thế giới nghe thấy tiếng vang từ đáy vực.

Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
Năm 1895, Alfred Nobel – nhà khoa học bị ám ảnh bởi cái giá mà nhân loại phải trả từ phát minh của mình – đã để lại di chúc năm 1895 rằng tài sản của ông sẽ dùng để tài trợ các giải thưởng “mang lại lợi ích lớn nhất cho nhân loại.” Đối với Nobel Hòa Bình, ông có phần đặc biệt: giải thưởng này sẽ được trao cho người đã “có nhiều hành động hoặc nỗ lực mang đến sự đoàn kết, hòa bình giữa các quốc gia, bãi bỏ hoặc giảm bớt quân đội thường trực, tổ chức và thúc đẩy các hội nghị hòa bình.” Sứ mệnh chọn lựa được giao cho Quốc Hội Na Uy, có lẽ vì ông tin rằng Na Uy – khi đó còn nhỏ bé và trung lập – sẽ ít bị cám dỗ bởi chính trị quyền lực.
Trung Hoa ngày nay như kinh thành giữa sa mạc, vẻ yên ổn bên ngoài chỉ là lớp sơn son thếp vàng phủ lên nền đá đã rạn. Thế giới đứng ngoài quan sát, vừa lo nó sụp, vừa biết nó trụ lại nhờ ảo ảnh quyền lực và niềm tin vay mượn. Dưới lớp hào nhoáng của “Giấc mộng Trung Hoa” là một cơ đồ quyền lực đang già nua trong chính tuổi trẻ của mình. Bởi sức mạnh của nó không khởi từ niềm tin, mà từ nỗi sợ — và nỗi sợ, tự thuở khai triều lập quốc, chưa bao giờ là nền tảng lâu bền.
Ngày 8 tháng 10 năm 2025, tại tòa án liên bang ở Alexandria, bang Virginia, cựu Giám đốc Cơ quan Điều tra Liên bang (FBI) James Comey không nhận tội đối với hai cáo buộc hình sự. Cáo trạng nêu rằng vào tháng 9 năm 2020, Comey đã nói dối Quốc Hội khi vẫn giữ nguyên lời khai trong buổi điều trần trước đó rằng ông không hề cho phép để lộ thông tin về cuộc điều tra của FBI liên quan đến Hillary Clinton. Theo nhiều bình luận gia pháp lý, từ cánh tả đến cánh hữu, việc truy tố Comey chủ yếu chỉ là do chính phủ liên bang đang cố tình nhắm vào kẻ mà Tổng thống “thấy không vừa mắt.” Comey là người đứng đầu cuộc điều tra nghi án Nga can thiệp bầu cử tổng thống 2016 và bị Trump lột chức vào năm 2017.
Sau sáu ngày đột ngột “bặt tiếng,” chương trình Jimmy Kimmel Live, của MC kiêm diễn viên hài và nhà biên kịch nổi tiếng, đã trở lại với khán thính giả vào tối 23/9/2025. Sự trở lại này, chỉ vỏn vẹn sau gần một tuần bị đình chỉ, không chỉ là tin vui với những người yêu tiếng cười đêm khuya của truyền hình Mỹ, mà còn là một hồi chuông cảnh tỉnh, kéo theo những bàn luận trái chiều, chạm đến cốt lõi của tự do ngôn luận, một trong những quyền thiêng liêng nhất trong thể chế dân chủ.
Texas, mùa thu 2025 – trên khuôn viên đại học giữa vùng đất vốn tự hào là “trái tim bảo thủ của nước Mỹ”, thay vì nghe tiếng lá thu rơi, người ta lại nghe tiếng giày đinh vang vọng, bước chân của bóng ma McCarthyism quay về - phiên bản thế kỷ 21 - trở lại giảng đường với tốc độ và sự kinh dị của thời đại kỹ thuật số. Ngày 9 tháng 9, trên bục giảng của trường Texas A&M University, giáo sư Melissa McCoul trong giờ văn học thiếu nhi, dùng hình một con kỳ lân tím để nói với sinh viên rằng bản sắc con người không chỉ có hai nửa nam–nữ. Một sinh viên giơ tay hỏi: “Điều này có hợp pháp không?” và viện dẫn sắc lệnh mà Tổng thống Donald Trump ký hồi tháng Giêng, tuyên bố chỉ có hai giới tính sinh học. Bà McCoul đáp bằng lý lẽ, không viện dẫn chính trị. Nhưng một chiếc điện thoại trong lớp đã ngầm quay lại hình ảnh. Và chỉ ít lâu sau, cả nước đều xem đoạn clip ấy – không phải để học, mà để phán xét.
Trong bối cảnh toàn cầu hóa và chuyển đổi thể chế, phương Tây và Việt Nam đang phải đối diện trước những thách thức nghiêm trọng về cải cách chính sách để cho phù hợp với nhu cầu của thời đại mới, nhất là vai trò của pháp luật. Pháp luật là nền tảng thiết yếu cho sự vận hành ổn định và công bằng của xã hội. Là hệ thống quy phạm điều chỉnh hành vi con người, pháp luật không chỉ bảo vệ quyền lợi cá nhân và tập thể mà còn thúc đẩy sự phát triển bền vững. Trong xã hội hiện đại, vai trò của pháp luật được thể hiện rõ nét qua các lĩnh vực như bảo vệ an ninh quốc phòng, duy trì trật tự xã hội, bảo đảm quyền tự do cá nhân, phát triển phúc lợi xã hội, và thúc đẩy tinh thần hợp tác cũng như hội nhập.
Ngày 30 tháng 9 năm 2025, tại căn cứ Thủy Quân Lục Chiến ở Quantico, Virginia, Bộ trưởng Quốc phòng Pete Hegseth bước lên sân khấu trước hàng trăm tướng và đô đốc được triệu tập từ khắp nơi trên thế giới. Ông tuyên bố sẽ “cải tổ văn hóa quân đội” bằng mười chỉ thị mới, nhằm quét sạch cái mà ông gọi là “rác rưởi thức tỉnh” và khôi phục “tinh thần chiến binh”. Cụm từ ấy – nửa ca tụng bạo lực, nửa tán dương cơ bắp – nay đã trở thành thương hiệu chính trị của Hegseth. Trong cuốn Cuộc Chiến Chống Lại Những Chiến Binh (2024), ông cho rằng việc phụ nữ được đưa vào các vai trò chiến đấu đã “làm cạn kiệt” tinh thần này, khiến quân đội Hoa Kỳ “ít sát thương hơn.” Nghe qua, người ta tưởng quân đội chỉ tồn tại để đong máu đếm xác.
Ông bà xưa đã nói, nắm thì “nắm kẻ có tóc ai nắm kẻ trọc đầu.” Cách nói dân gian này rất cụ thể và dễ hình dung, người có tóc thì dễ bị nắm, bị túm, còn người trọc đầu thì không thể nắm được. Mang câu nói này vào chính trường Mỹ hiện tại, quả là khôi hài, nhưng không kém màu bi kịch. Nó phản ánh một sự thật trần trụi và không thể tránh khỏi: Quyền lực, chính sách, sắc lệnh hành pháp, các cuộc chiến pháp lý và ‘tuổi thọ’ chính trị của người đứng đầu nhánh hành pháp đang phụ thuộc vào sự phục tùng của các nhà lãnh đạo và những tài phiệt. Họ là ai? Họ là một mạng lưới của các quan chức, nhà lập pháp, giám đốc điều hành truyền thông, nhà tài trợ…, những người đã chọn chọ họ một thế đứng, xuôi theo những gì tổng thống muốn.
Bộ Tư Pháp Hoa Kỳ đang đánh một đòn nguy hiểm: huy động các văn phòng công tố đi điều tra mạng lưới từ thiện Open Society Foundations của gia đình Soros, một quỹ từ thiện quốc tế, nổi tiếng với việc tài trợ cho các dự án dân chủ, giáo dục và nhân quyền trên khắp thế giới. Danh sách cáo buộc nghe cứ như “vật lạ”: từ đốt phá đến tài trợ khủng bố. Open Society Foundations lập tức phản đối, khẳng định mình hoạt động hợp pháp, và nhắc lại điều mà bất cứ người tỉnh táo nào cũng hiểu: khi chính quyền có thể tùy tiện lấy một nhóm dân sự làm vật tế, thì quyền của mọi nhóm khác cũng chẳng còn gì bảo đảm.
Trong nhiều thập niên qua, giải pháp hai nhà nước luôn được xem là phương án khả thi nhằm mang lại hòa bình cho khu vực Trung Đông. Tuy nhiên, tiến trình này vẫn chưa đạt được kết quả cụ thể. Gần đây, cuộc tranh luận về việc công nhận nhà nước Palestine đang có những chuyển biến mới khi Pháp và Ả Rập Xê Út tổ chức một hội nghị quốc tế tại New York, ngay trước thềm Đại hội thường niên của Liên Hiệp Quốc.



Kính chào quý vị,

Tôi là Derek Trần, dân biểu đại diện Địa Hạt 45, và thật là một vinh dự lớn lao khi được đứng nơi đây hôm nay, giữa những tiếng nói, những câu chuyện, và những tâm hồn đã góp phần tạo nên diện mạo văn học của cộng đồng người Mỹ gốc Việt trong suốt một phần tư thế kỷ qua.
Hai mươi lăm năm! Một cột mốc bạc! Một cột mốc không chỉ đánh dấu thời gian trôi qua, mà còn ghi nhận sức bền bỉ của một giấc mơ. Hôm nay, chúng ta kỷ niệm 25 năm Giải Viết Về Nước Mỹ của nhật báo Việt Báo.

Khi những người sáng lập giải thưởng này lần đầu tiên ngồi lại bàn thảo, họ đã hiểu một điều rất căn bản rằng: Kinh nghiệm tỵ nạn, hành trình nhập cư, những phức tạp, gian nan, và sự thành công mỹ mãn trong hành trình trở thành người Mỹ gốc Việt – tất cả cần được ghi lại. Một hành trình ý nghĩa không những cần nhân chứng, mà cần cả những người viết để ghi nhận và bảo tồn. Họ không chỉ tạo ra một cuộc thi; họ đã và đang xây dựng một kho lưu trữ. Họ thắp lên một ngọn hải đăng cho thế hệ sau để chuyển hóa tổn thương thành chứng tích, sự im lặng thành lời ca, và cuộc sống lưu vong thành sự hội nhập.

Trong những ngày đầu ấy, văn học Hoa Kỳ thường chưa phản ánh đầy đủ sự phong phú và đa dạng về kinh nghiệm của chúng ta. Giải thưởng Viết Về Nước Mỹ thực sự đã lấp đầy khoảng trống đó bằng sự ghi nhận và khích lệ vô số tác giả, những người đã cầm bút và cùng viết nên một thông điệp mạnh mẽ: “Chúng ta đang hiện diện nơi đây. Trải nghiệm của chúng ta là quan trọng. Và nước Mỹ của chúng ta là thế đó.”


Suốt 25 năm qua, giải thưởng này không chỉ vinh danh tài năng mà dựng nên một cộng đồng và tạo thành một truyền thống.
Những cây bút được tôn vinh hôm nay không chỉ mô tả nước Mỹ; họ định nghĩa nó. Họ mở rộng giới hạn của nước Mỹ, làm phong phú văn hóa của nước Mỹ, và khắc sâu tâm hồn của nước Mỹ. Qua đôi mắt họ, chúng ta nhìn thấy một nước Mỹ tinh tế hơn, nhân ái hơn, và sau cùng, chân thật hơn.

Xin được nhắn gửi đến các tác giả góp mặt từ bao thế hệ để chia sẻ tấm chân tình trên các bài viết, chúng tôi trân trọng cảm ơn sự can đảm của quý vị. Can đảm không chỉ là vượt qua biến cố của lịch sử; can đảm còn là việc ngồi trước trang giấy trắng, đối diện với chính mình, lục lọi ký ức đau thương sâu đậm, và gửi tặng trải nghiệm đó đến tha nhân. Quý vị là những người gìn giữ ký ức tập thể và là những người dẫn đường cho tương lai văn hóa Việt tại Hoa Kỳ.

Với Việt Báo: Xin trân trọng cảm ơn tầm nhìn, tâm huyết, và sự duy trì bền bỉ giải thưởng này suốt một phần tư thế kỷ.
Khi hướng đến 25 năm tới, chúng ta hãy tiếp tục khích lệ thế hệ kế tiếp—những blogger, thi sĩ, tiểu thuyết gia, nhà phê bình, nhà văn trẻ—để họ tìm thấy tiếng nói của chính mình và kể lại sự thật của họ, dù đó là thử thách hay niềm vui. Bởi văn chương không phải là một thứ xa xỉ; đó là sự cần thiết. Đó là cách chúng ta chữa lành, cách chúng ta ghi nhớ, và là cách chúng ta tìm thấy nơi chốn của mình một cách trọn vẹn.

Xin cảm ơn quý vị.

NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.