Hôm nay,  

Về Phim Đất khổ

08/04/201500:00:00(Xem: 7767)

Trịnh Công Sơn có phải là một thanh niên trốn quân dịch? Theo bạn bè của ông kể lại thì điều này là sự thật. Ngay cả em gái của ông, cô Trịnh Vĩnh Trinh, cũng xác nhận chuyện đó trong một cuộc phỏng vấn với tác giả bài này.

Nhạc sĩ họ Trịnh đã từ chối tham gia vào việc cầm súng bắn giết anh em. Đứng bên lề cuộc chiến, chứng kiến mất mát, đổ nát, đau thương của chiến tranh đã đem đến cho ông chất liệu để viết lên những ca khúc với âm điệu buồn về thân phận quê hương, thân phận con người, những bài ca đã làm rung động con tim nhân loại.

Một Trịnh Công Sơn trốn lính, một Trịnh Công Sơn có mặt ở Huế chứng kiến tang thương khi Tổng tấn công Tết Mậu Thân xảy ra, cùng với một Trịnh Công Sơn mong ước dựng xây quê hương trong thanh bình. Tất cả đã được lồng vào phim “Đất khổ”.

Phim này sẽ được chiếu tại tại Đại hội Điện ảnh Việt Nam kỳ 8 (Viet Film Fest) tại hải ngoại, do Hội Văn học Nghệ thuật Việt-Mỹ (VAALA) tổ chức vào tuần tới tại Little Saigon ở miền Nam California.

“Đất khổ” không phải là một phim mới sản xuất mà đã được quay tại miền Nam Việt Nam trước năm 1975 do cố đạo diễn Hà Thúc Cần thực hiện. Cô Trịnh Vĩnh Trinh cho biết đạo diễn là một người rất thân với gia đình.

blank
Cảnh trong phim với Trịnh Công Sơn ôm đàn hát “Tôi sẽ đi thăm” bên cạnh mẹ và chị Thuý. (ảnh Bùi Văn Phú)

Phim dựa trên cốt truyện từ hai tác phẩm “Giải khăn sô cho Huế” và “Đêm nghe tiếng đại bác” của nhà văn Nhã Ca, là người cũng viết lời thoại cho phim cùng với Hà Thúc Như Hỷ, Trần Lê Nguyễn và Phạm Viết Lịch.

Trịnh Công Sơn là diễn viên chính, trong vai nhạc sĩ Quân và cũng là một thanh niên trốn quân dịch. Quân có những người anh là sĩ quan và cảnh sát của Việt Nam Cộng hòa, có chị là Thuý với người yêu là lãnh tụ sinh viên tranh đấu. Có em là Hạnh lúc nào cũng hăng say tham gia xuống đường chống chính phủ. Hình ảnh của Diễm cũng thấp thoáng trong phim.

Những nhân vật, chuyện tình đan xen và sự nối kết quan điểm trong phim có nhiều nét hiện thực như trong gia đình của Trịnh Công Sơn.

Bối cảnh của phim mang những nét thời sự nổi bật của cuộc chiến Việt Nam, với phong trào tranh đấu của sinh viên Huế, với trận chiến Mùa hè Đỏ lửa 1972 và cuộc Tổng Tấn công của bộ đội cộng sản Bắc Việt vào Huế dịp Tết Mậu Thân 1968.

Trong phim còn có nhân vật Tim, một lính Mỹ đào ngũ, quen với Quân ở khu nhà trọ trong Sài Gòn, thường chia xẻ với nhau buồn vui, mất mát người thân qua những ly rượu. Tim lấy vợ Việt, biết nói tiếng Việt nên bị nghi ngờ là CIA. Một lần Tim nhận tiền của bà con trong xóm, hứa đi mua đồ ở PX, cửa hàng dành cho lính Mỹ, mà không làm nên bị vợ đuổi, bị bà con mắng chửi.

Quân giúp Tim, rủ anh về Huế đón Tết với gia đình. Đúng vào dịp Tết Mậu Thân. Bộ đội cộng sản tấn công chiếm thành phố. Tim bị lính Mỹ bắt lại còn gia đình Quân với mẹ và em phải chạy lên nhà thờ lánh nạn cùng với nhiều nạn nhân chiến tranh khác.

Rồi gia đình lại tiếp tục chạy loạn. Thuý bị trúng đạn chết, xác chôn vội bên bờ đất. Mẹ buồn rầu: “Không đi đâu cả. Có chết cũng về nhà mà chết”.

Lồng trong phim là một số ca khúc do Quân sáng tác, có những lời tình ca: “Làm sao em biết đời sống buồn tênh. Đôi khi ta lắng nghe ta…”, “Từng người tình bỏ ta đi như những giòng sông nhỏ, nhìn lại mình đời đã rong rêu…”


Có những ca từ như lời ai điếu của thiếu phụ để tang người tình: “Em đi trong chiều có gió bay theo, thổi bùng khăn tang trắng giữa khung chiều…”.

Có ca từ, theo lời Quân là “ước mơ thanh bình và là thân phận khổ đau của nước Việt Nam chúng ta.”

Khi đất nước tôi thanh bình, tôi sẽ đi thăm.
Tôi sẽ đi thăm một nghĩa địa buồn,
Đi thăm mộ bia đều như nấm.
Khi đất nước tôi không còn chiến tranh
Trẻ con đi hát đồng dao ngoài đường…

Phim “Đất khổ” đưa lên những quan điểm trái nghịch của thanh niên thời bấy giờ, có người cầm súng chiến đấu, có người tham gia phong trào đấu tranh, có những nhận định, phát biểu: “Phận nước mình mà ai ai đâu quyết định không à…”.

blank
Bìa DVD phim “Đất khổ”. (ảnh Bùi Văn Phú)

Khi giới trẻ tụ họp sinh hoạt cũng có lựa chọn khác nhau, anh muốn hát quyết thắng trong khi chị lại muốn có hòa bình để xây dựng quê hương:

Ta cùng lên đường đi xây lại tình thương
Lòng mẹ ta xưa kia bao la như Thái Bình Dương
Những đứa con là sông mừng hôm nay xoá hết căm hờn
Mượn phù sa đắp trên điêu tàn lòng nhân ái lên nụ hồng…

Với nội dung về một nhân vật chính là một nhạc sĩ được cho là phản chiến và trốn lính, phim “Đất khổ” có được chiếu ở miền Nam Việt Nam trước năm 1975 hay không thì không rõ lắm.

Trong buổi ra mắt bản dịch tiếng Anh tác phẩm “Giải khăn sô cho Huế” của Nhã Ca tại Đại học Berkeley, tôi nêu câu hỏi này với nhà văn, bà trả lời rằng phim mới làm xong chưa kịp chiếu.

Bà cho biết thêm, sau khi phim được phổ biến tại hải ngoại, trong nước đã cho phép chiếu. Sau vì bìa có in hình cờ đỏ sao vàng, người Việt ở Mỹ phản đối, cho nhà sản xuất biết phim không liên quan gì đến cờ đỏ sao vàng nên nhà sản xuất in lại bìa, bỏ cờ đỏ. Lúc đó trong nước lại cấm chiếu.

Theo bách khoa tự điển mở, “Đất khổ” quay từ năm 1971 đến 1973 mới hoàn thành và đã được ra mắt tại Sài Gòn năm 1974, nhưng chỉ chiếu hai xuất cho công chúng rồi thôi.

Bìa sau của DVD ghi chi tiết năm 1980 phim được chiếu tại rạp Paris Orient Theater bên Pháp và năm 1996 chiếu tại American Film Institute thuộc Trung tâm Kennedy, rồi tại Liên hoan Phim Mỹ Á cũng tại vùng Thủ đô Washington.

Sau khi Trịnh Công Sơn qua đời năm 2001, trong một lần tổ chức giỗ ông tại khu tưởng niệm ở Bình Qưới, ban tổ chức đã dự định chiếu một vài đoạn trong “Đất khổ”, nhưng giờ chót phần này đã không được phép thực hiện.

“Đất khổ” phản ánh khá trung thực hoàn cảnh chính trị, xã hội của một đất nước có tên Việt Nam Cộng hoà trong giai đoạn mười năm sau cùng, từ 1965 đến 1975, trước khi bị cộng sản xóa tên trên bản đồ thế giới. Một đất nước thường xuyên phải đối đầu với chiến tranh và người dân ai cũng mơ ước hoà bình đến với quê hương để cùng nhau góp tay xây dựng lại nhà cửa, xóm làng.

Tựa phim: Đất khổ (Land of Sorrow).

Dài 142 phút. Nói tiếng Việt, phụ đề tiếng Anh.

Bản quyền: 1971 George Washnis Enterprises

Đạo diễn: Hà Thúc Cần.

Kịch bản: Hà Thúc Cần và Nguyễn Bá Hùng

Nhà sản xuất: Nguyễn Bá Hùng.

Diễn viên: Trịnh Công Sơn, Bích Hợp, Xuân Hà, Vân Quỳnh, Minh Trường Sơn, Lưu Nguyễn Đạt, Jerry Liles

© 2015 Buivanphu.wordpress.com

Ý kiến bạn đọc
10/04/201520:49:44
Khách
Việt Báo vẫn đăng tất cả các ý kiến cho có vẻ khách quan , nếu ý kiến không có lợi thì sẽ bị ngâm vài ngày mới đăng. Bạn xem lại ở phần 1 2 3....
Ý kiến có lợi được đăng ngay trong ngày , xem kỹ sẽ biết thâm ý.
=======================
Gởi Cindy,
Con người nhìn sự việc tích cực sẽ vui vẻ và trẻ hơn, VBOL chủ trương chất lượng hơn số lượng, và trong tinh thần gìn giữ nơi này được sạch sẽ nên ý kiến sẽ được đăng, sau khi được nhân viên VBOL xem qua để bảo đảm không có lời thô tục, chưởi rủa, dùng từ hạ đẳng. Nhân viên VBOL đọc và kiểm tra lời nhắn gởi hoàn toàn thiện nguyện "không có lương" để phục vụ quí khách như Cindy, nên thời gian có hạn, khi nào có thời gian nhân viên VBOL sẽ kiểm tra và kích hoạt để ý kiến được hiển thị trên diễn đàn.
Ngay lúc này đây nếu có ý kiến nào mới đăng sẽ được kiểm tra và kích hoạt để hiển thị ngay. Nếu không có nhân viên trực để kiểm tra Cindy vui lòng chờ vài giờ hay có thể 1-2 ngày, để nhân viên "không lương" chúng tôi có thời gian đọc và kích hoạt ý kiến mới.

Vài hàng nhắn gởi chúc Cindy và mọi người môt cuối tuần vui vẻ.
VBOL Admin
10/04/201515:33:20
Khách
Đồng ý và hoan hô ý kiến của Vincent Phạm, Tiêu Hà, KIm Thúy, Cỏ Dại, và Jen Tru.
Đã biết lập trường VAALA như thế nào thì đây cũng là cơ hội để biết thêm. Xin nhắc, người trong tổ chức VAALA có liên hệ ràng buộc với người trong
báo Người Việt ở Nam California.
VAALA
10/04/201500:47:27
Khách
Trịnh Công Sơn uống dấm để trốn quân dịch , vì nó là tên việt cộng nằm vùng. Cũng như Thích Trí Quang là việt cộng , xách động phật tử nhẹ dạ đem bàn thờ phật xuống đường, biểu tình ....
09/04/201519:32:08
Khách
Người cầm đầu tổ chức VAALA nầy sanh đẻ ở Hoa Kỳ, chẳng biết cái quái gì về Cộng sản nên thích ra vẻ ta đây trí thức tả phái , đem cuốn phim này chiếu vào dịp tháng 4 Đen. Hết nước nói rồi ! Miền Nam ngày xưa cũng có một lũ trí thức tháp ngà , ăn cơm quốc gia thờ ma cộng sản. Sống trong một xã hội tự do tha hồ làm lợi cho CS!
Tội nghiệp cho bố cô ta ,ông Lê Đình Điểu, nếu còn sống chắc phải mắng cho cô ta một trận quá!
Còn ông Bùi văn Phú này cũng thuộc loại trí thức nửa vời như nhà tổ chức VAALA nầy. Chán qúa đi mất ! Chẳng trách bọn CS còn nắm đầu nắm cổ dân chung dài dài ở VN. Mấy người này không biết họ nghĩ gì trong cái đầu gọi là chữ nghĩa bề bề của họ, mà lại đi khen tặng một cuốn phim tầm thường, của một nhạc sĩ có tầm mà chẳng có tâm như cái nhà ông TCS nầy ?
09/04/201502:22:40
Khách
Đúng là lúc này, người Việt Hải ngoại chạy trốn CS , đi tìm Tự Do đang bùi ngùi tưởng niệm Tháng Tư Đen, thì sao lại có người đem phim của tên CS Trịnh Công Sơn ra mà kiếm tiền trên đau khổ của đồng bào mình một cách tàn nhẫn , như vậy chẳng khác nào chà muối vào vết thương mất nước không bao giờ lành. Chẳng trách gì VN cứ còn CS, đúng là "giậu đổ bìm leo"
08/04/201523:13:01
Khách
Lâu nay rất thích đọc những bài viết của chú Bùi Văn Phú, nhưng sau khi đọc bình luận về Phim Đất Khổ thì không còn thích đọc bài của chú nữa và sẽ không bao giờ đọc. Thất vọng quá.
08/04/201520:43:58
Khách
Hoàn toàn đồng ý với Tiêu Hà và Vincent Pham. Hay ho gì việc trốn lính của nhạc sĩ "nhớn" mà còn đem trình chiếu ở đây nữa. Có cho coi không, tôi cũng chẳng thèm xem. Hy vọng VB đăng lên lời bình phẩm của tôi vì sau này có những lời bình , theo tôi thấy, chẳng có động chạm đến ai, nhưng không hiểu sao VB sẵn sàng cầm cây kéo kiểm duyệt cất cái rột, không đăng lên.
08/04/201517:46:40
Khách
Trời ạ, đến giờ phút này mà còn bao biện lấp liếm cho tên cộng sản này. Người Việt bị khổ nạn cộng sản gần trăm năm và sẽ tiếp tục khổ sở sau trăm năm Việt cộng ra đời cũng bởi kiểu ly' luận tào lao như bài giới thiệu này và kiểu nghệ thuât ba rọi.

Trịnh Cộng Sản không phải cộng sản thì là gì. Nhớ lúc người ta đói rã ruột lẫn lo lắng tù đày triền miên dai dẵng dưới ách cai trị của Việt cộng, mà nó còn kêu réo "em ở nông trường, em ra biên giới" cho nó và bè lũ rãnh rang phè phởn rượu thịt tại Thành Hồ. Bấy nhiêu đó đủ biết nó là quái thai cộng sản rồi. Xin cho chúng tôi được xa lánh nó và bè lũ khát máu cộng sản.

Đừng đem nó và bóng ma của bè lũ cộng sản trây trét vào cuộc sống chúng tôi, những người chỉ mong sống không tù đày và trừng giới.
08/04/201515:14:15
Khách
không có gì để coi vì phim chỉ nói về thơì gian VNCH 1975-1965, ông Trịnh là người phản chiến lúc đó, nhưng là ngươì thiếu hiểu biết vì sau đât nước bị chia đôi, miền nam VN không có chủ trương chiến tranh chính miền bắc chủ trương đánh chiêm để giãi phóng miền nam VN, với chủ nghiã mị dân cuả cộng sản Bắc Việt hơn hai triệu người sanh bắc tử nam. Nếu không phải là người hèn, thì lúc đó ông nên ra bắc VN lúc đó để phản đối chính quyền miền bắc, và ngay cả lúc còn sống sau này ông cũng không có lời naò về chánh sách nhiễu nhương cườp nhà cướp đất cuả dân cuả CSVN, hèn với giặc ác với dân của CSVN đố với Trung Cộng.
Sanh sau 1975
VP
Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
Tháng Năm, 2024, trong phiên tòa xét xử bị cáo, tức cựu Tổng thống Donald Trump, liên quan các khoản chi phí cho nữ diễn viên phim khiêu dâm Stormy Daniels dưới dạng tiền bịt miệng, có một cựu công tố viên, bộ trưởng tư pháp từ Flordia đến tòa New York. Bà ngồi bên dưới theo dõi để ủng hộ Trump. Đó là Pam Bondi. Sau khi bồi thẩm đoàn phán quyết Trump có tội trong 34 tội danh, Bondi đã xuất hiện trên Fox News, cùng với Kash Patel, phát biểu rằng “một niềm tin rất lớn đã bị mất vào hệ thống tư pháp tối nay.” Bà còn nói thêm: “Người dân Mỹ đã nhìn thấu điều đó.”
Chiều thứ Sáu, chúng tôi ăn trưa với một người bạn mới ở Huntington Beach. Không biết vì men bia hay vì chọn quán giữa một thành phố “đỏ”, câu chuyện đang nhẹ nhàng bỗng rẽ thẳng vào chính trường. Nhắc đến những gì xảy ra kể từ ngày tổng thống Trump nắm quyền sinh sát, cô bạn tôi đề cập đến vật giá leo thang, vừa lạm phát vừa thuế quan, kinh tế bất ổn, đời sống bất an… Anh bạn mới của chúng tôi nghe đến đây lên tiếng cắt lời: “Dẫu có thế, so với nhiều người, nhiều xứ khác, người Mỹ vẫn còn đang sống trong may mắn. Và chúng ta nên biết ơn điều đó.” Anh khiến tôi liên tưởng đến thuyết “dân túy tàn bạo”, được Jay Kuo nhắc đến trong bài báo mới đăng của Ông trên Substack tuần qua.
Tuần trước, tình cờ tôi đọc được một bài viết của tác giả Vũ Kim Hạnh được chia sẻ lại qua Facebook. Bài viết có tựa đề là "Cơ hội vàng ở Mỹ sau mức thuế đối ứng 20%", trong đó bà nhắc riêng về kỹ nghệ xuất cảng gỗ của Việt Nam sang Hoa Kỳ và thế giới. Trước khi đi vào chi tiết của bài viết, có thể nhắc sơ về bà Vũ Kim Hạnh ắt đã quen thuộc với nhiều người trong nước. Bà từng là Tổng Biên Tập báo Tuổi Trẻ, cũng như nằm trong nhóm sáng lập tờ tuần báo Sài Gòn Tiếp Thị, từng là những tờ báo khá thành công tại Việt Nam.
Franklin D. Roosevelt (1882-1945), Tổng Thống Hoa Kỳ thứ 32 và là vị tổng thống Mỹ duy nhất phục vụ hơn 2 nhiệm kỳ, đã từng nói rằng, “Tự do của nền dân chủ không an toàn nếu người dân dung túng sự gia tăng của quyền lực cá nhân tới mức trở thành mạnh hơn chính nhà nước dân chủ đó. Điều đó trong bản chất là chủ nghĩa phát xít: quyền sở hữu của chính phủ thuộc về một cá nhân, một nhóm người, hay bất cứ thế lực cá nhân nào đang kiểm soát.” Lời cảnh giác đó của TT Roosevelt quả thật đã trở thành lời tiên tri đang ứng nghiệm trong thời đại hiện nay của nước Mỹ. Tổng Thống Donald Trump trong nhiệm kỳ đầu và gần 8 tháng của nhiệm kỳ hai đã thể hiện rõ ý chí và hành động của một nhà lãnh đạo muốn thâu tóm mọi quyền lực trong tay mình bất chấp những việc làm này có phá vỡ nền tảng tự do và dân chủ mà nước Mỹ đã nỗ lực không ngừng để tạo dựng và giữ gìn trong suốt hai trăm năm mươi năm qua hay không!
Từ lâu trong chính trị Mỹ vẫn tồn tại một quy tắc bất thành văn, khi thì nói lên to rõ “chúng ta tốt đẹp hơn như thế này,” hoặc có khi chỉ thì thầm, nhẹ nhàng, rằng đảng Dân Chủ không nên sa vào bùn lầy. Nhiều thập niên qua, “quy tắc” này đã định hình cả vận động tranh cử lẫn cách cầm quyền lãnh đạo. Tổng thống Barack Obama, bằng sự điềm tĩnh, được xem là bậc thầy về nghệ thuật này, ngay cả khi Donald Trump mở màn thuyết âm mưu “giấy khai sinh giả.” Tổng thống Joe Biden cũng vậy. Ông lèo lái đất nước sau đại dịch bằng chiến lược đặt niềm tin vào sự văn minh, đoàn kết, tin rằng lời kêu gọi phẩm giá có thể giữ thăng bằng cho con thuyền trong cơn chao đảo vì sóng dữ.
Trong nhiều tháng qua, các tài khoản chính thức của Bạch Ốc và Bộ Nội An trên mạng X liên tục tung ra hình ảnh và video (meme) dị hợm: từ ảnh ghép kèm âm thanh chế giễu, những đoạn đăng kiểu TikTok, cho đến tranh vẽ bằng trí tuệ nhân tạo. Đây không phải trò vui của vài nhân viên rảnh rỗi, mà là một chiến dịch có chủ ý, lặp đi lặp lại, như muốn răn: ai mới thực sự được coi là người Mỹ. Trang NPR ngày 18 tháng 8 nhận định: “Các tài khoản chính thức của chính quyền Trump đang khai thác đủ kiểu meme, hình ảnh AI với giọng điệu đầy thách thức trong các bài đăng trên mạng xã hội.”
Trước khi quay lại cùng cuộc họp song phương giữa Trump và Putin tại Alaska, hãy quay lại những cuộc họp giữa Donald Trump và lãnh tụ Bắc Hàn Kim Jong Un trong nhiệm kỳ đầu của Donald Trump. Lần đầu tiên, một đương kim tổng thống Hoa Kỳ đã hạ mình sang Châu Á đến ba lần, lần đầu tại Singapore, rồi Việt Nam và cuối cùng ngay tại khu phi quân sự giữa Nam-Bắc Hàn, để gặp và nâng cao vị thế một tay "Chí Phèo" cộng sản mặt sữa nhưng khét tiếng độc ác lên vị thế chính thức ngang hàng với Hoa Kỳ trên chính trường quốc tế.
Trong căn phòng trắng, lổm chổm những mảng phù điêu mạ vàng trên trần nhà và tường, một người đàn ông mảnh khảnh, nhanh nhẹn bước ra giới thiệu trước ống kính báo chí món quà đặc biệt ông cố ý mang theo tặng Tổng thống Donald Trump. Đó là lần hiếm hoi CEO của hãng Apple, Tim Cook, xuất hiện trong trang phục sơ mi cà vạt vest đen. Ngay cả trong những lần ra mắt sản phẩm iPhone mới hàng năm, vốn được xem là sự kiện quan trọng bật nhất của Apple, người ta cũng không thấy Cook phải bó mình trong bộ lễ phục trịnh trọng như vậy. Tim Cook đã mang đến cho các tín đồ của trái táo một sự bất ngờ, giống như 15 năm trước, ông xuất hiện trên tạp chí Out ở vị trí đầu bảng xếp hạng Power 50, một danh sách xếp hạng những cá nhân đồng tính nam và đồng tính nữ có ảnh hưởng nhất vào thời điểm đó.
Trong những tháng qua, thảm họa đói của người Palestine ở dải Gaza đã làm thế giới rúng động. Tin tức về trẻ em Palestine bị bắn chết trong khi cố len lỏi tới rào sắt để nhận thức ăn viện trợ được truyền đi; nhiều người đặt câu hỏi về lương tri của những kẻ tổ chức “công tác nhân đạo” này (công ty Gaza Humanitarian Foundation do chính phủ Trump hậu thuẫn). UN ước tính có khoảng 1,400 người Palestine đã chết khi tìm cách nhận thực phẩm cứu trợ. Vào tháng 12 năm 2023, Nam Phi đã đệ đơn kiện Israel lên Tòa án Công lý Quốc tế (ICJ) cáo buộc quốc gia này phạm tội diệt chủng ở Gaza. Một số quốc gia khác tham gia hoặc bày tỏ sự ủng hộ đối với vụ kiện, bao gồm: Nicaragua, Bỉ, Colombia, Thổ Nhĩ Kỳ, Libya, Ai Cập, Maldives, Mexico, Ireland, Chile Palestine…
Trí nhớ của một cộng đồng không chỉ mất đi khi thời gian làm phai mờ, mà có khi có bàn tay cố tình tháo gỡ. Không cần nhiều bút mực, chỉ cần bỏ vài dòng, thay một chữ, hoặc xóa một đoạn – câu chuyện lập tức đổi nghĩa. Lịch sử hiện đại đã nhiều lần chứng kiến điều đó. Năm 1933, chính quyền Quốc xã Đức đốt sách giữa quảng trường, thay lại giáo trình, đặt viện bảo tàng và văn khố dưới quyền Bộ Tuyên Giám. Joseph Goebbels nói: “Chúng ta không muốn người dân sử dụng cái đầu. Chúng ta muốn họ hành xử theo cảm tính.” Tám thập niên sau, ở một góc khác của địa cầu, những bản thảo của Trương Vĩnh Ký – người khai sáng nền quốc ngữ Việt – bị loại khỏi thư viện vì bị gán là “tay sai thực dân”. Sau 1975, chính quyền cộng sản xét duyệt văn hóa trên toàn quốc: các tác phẩm học thuật bị cấm; bị đốt, tên tuổi các học giả và nhà văn miền Nam biến mất khỏi mọi tiến trình văn hóa. Tại Hoa Kỳ ngày nay, sự thật không bị đấu tố – nhưng bị biên tập lại.



Kính chào quý vị,

Tôi là Derek Trần, dân biểu đại diện Địa Hạt 45, và thật là một vinh dự lớn lao khi được đứng nơi đây hôm nay, giữa những tiếng nói, những câu chuyện, và những tâm hồn đã góp phần tạo nên diện mạo văn học của cộng đồng người Mỹ gốc Việt trong suốt một phần tư thế kỷ qua.
Hai mươi lăm năm! Một cột mốc bạc! Một cột mốc không chỉ đánh dấu thời gian trôi qua, mà còn ghi nhận sức bền bỉ của một giấc mơ. Hôm nay, chúng ta kỷ niệm 25 năm Giải Viết Về Nước Mỹ của nhật báo Việt Báo.

Khi những người sáng lập giải thưởng này lần đầu tiên ngồi lại bàn thảo, họ đã hiểu một điều rất căn bản rằng: Kinh nghiệm tỵ nạn, hành trình nhập cư, những phức tạp, gian nan, và sự thành công mỹ mãn trong hành trình trở thành người Mỹ gốc Việt – tất cả cần được ghi lại. Một hành trình ý nghĩa không những cần nhân chứng, mà cần cả những người viết để ghi nhận và bảo tồn. Họ không chỉ tạo ra một cuộc thi; họ đã và đang xây dựng một kho lưu trữ. Họ thắp lên một ngọn hải đăng cho thế hệ sau để chuyển hóa tổn thương thành chứng tích, sự im lặng thành lời ca, và cuộc sống lưu vong thành sự hội nhập.

Trong những ngày đầu ấy, văn học Hoa Kỳ thường chưa phản ánh đầy đủ sự phong phú và đa dạng về kinh nghiệm của chúng ta. Giải thưởng Viết Về Nước Mỹ thực sự đã lấp đầy khoảng trống đó bằng sự ghi nhận và khích lệ vô số tác giả, những người đã cầm bút và cùng viết nên một thông điệp mạnh mẽ: “Chúng ta đang hiện diện nơi đây. Trải nghiệm của chúng ta là quan trọng. Và nước Mỹ của chúng ta là thế đó.”


Suốt 25 năm qua, giải thưởng này không chỉ vinh danh tài năng mà dựng nên một cộng đồng và tạo thành một truyền thống.
Những cây bút được tôn vinh hôm nay không chỉ mô tả nước Mỹ; họ định nghĩa nó. Họ mở rộng giới hạn của nước Mỹ, làm phong phú văn hóa của nước Mỹ, và khắc sâu tâm hồn của nước Mỹ. Qua đôi mắt họ, chúng ta nhìn thấy một nước Mỹ tinh tế hơn, nhân ái hơn, và sau cùng, chân thật hơn.

Xin được nhắn gửi đến các tác giả góp mặt từ bao thế hệ để chia sẻ tấm chân tình trên các bài viết, chúng tôi trân trọng cảm ơn sự can đảm của quý vị. Can đảm không chỉ là vượt qua biến cố của lịch sử; can đảm còn là việc ngồi trước trang giấy trắng, đối diện với chính mình, lục lọi ký ức đau thương sâu đậm, và gửi tặng trải nghiệm đó đến tha nhân. Quý vị là những người gìn giữ ký ức tập thể và là những người dẫn đường cho tương lai văn hóa Việt tại Hoa Kỳ.

Với Việt Báo: Xin trân trọng cảm ơn tầm nhìn, tâm huyết, và sự duy trì bền bỉ giải thưởng này suốt một phần tư thế kỷ.
Khi hướng đến 25 năm tới, chúng ta hãy tiếp tục khích lệ thế hệ kế tiếp—những blogger, thi sĩ, tiểu thuyết gia, nhà phê bình, nhà văn trẻ—để họ tìm thấy tiếng nói của chính mình và kể lại sự thật của họ, dù đó là thử thách hay niềm vui. Bởi văn chương không phải là một thứ xa xỉ; đó là sự cần thiết. Đó là cách chúng ta chữa lành, cách chúng ta ghi nhớ, và là cách chúng ta tìm thấy nơi chốn của mình một cách trọn vẹn.

Xin cảm ơn quý vị.

NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.