Hôm nay,  

Triết Lý Lãnh Đạo

27/06/201500:00:00(Xem: 4598)
Theo Aristote một nền triết học tương đối hoàn chỉnh cho một nền trị chính phải có sự quân bình giữa ba yếu tố: lý trí, trái tim và các dục vọng khả giác. Vậy những người lãnh đạo Việt Nam đang đứng ở đâu, thiên về khuynh hướng nào hay tất cả đều trên sự ngả lòng mà vốn đạo đức được định nghĩa thật sự không phải là sự cảm nghiệm thường nghiệm, nhưng tối thiểu được xây dựng trên bình diện các nguyên tắc của lý tính.

Như vậy một quốc gia thiên về thuần tuý lý trí sẽ sớm đưa đất nước vào tình trạng không tưởng, lắm triết gia kể cả chân và giả, nhiều chính khách không thực tế, thậm chí sản sinh thứ chính trị gia nói rất giỏi nhưng không làm được việc gì nên trọn cho dân, trở thành môn sinh các trường phái triết thuyết ngụy biện, những tháp ngà tư duy giữ chân những người lãnh đạo trong con đường mòn và không bao giờ họ chịu thay đổi.

Hai là sự nhiệt thành, quả cảm khiến các nhà lãnh đạo dẫn dân đi qua nhiều trường hợp trong lịch sử: cùng nhau đến vực thẳm của xung đột với những cuộc chinh chiến mà ngày nay nhìn lại quá khứ nhiều nhà phê bình lịch sử đã định nghĩa lịch sử chỉ là sự ghi chép lại những cuộc đánh nhau. Những chủ nghĩa quân phiệt, bạo chúa, những cuộc chinh phạt mang tính trường chinh đều từ sự nhiệt tình quá đáng của trái tim không còn sự can ngăn, dẫn đường của lý trí.

Ba là, giai cấp giàu có, nguyên văn lời Aristote là bọn phú hào lãnh đạo quốc gia, nghĩa là nói theo danh từ thời thượng những con người quyết nắm cho được danh vị, cương vị lãnh đạo hầu nhân danh nó phục vụ cho những lợi ích cá nhân trên bình diện thoả mãn các dục vọng khả giác của các bạo chúa. Đây là thành phần có nguồn gốc khác nhau nhưng đều có mẫu số chung không ngoài lợi nhuận cùng các giá trị thặng dư cho cá nhân, tập đoàn chính trị. Những con người này với họ triết học, những giá trị đạo đức khi được mang ra bàn giống như dân gian hay nói mang ngọc trai ném vào cho lợn. Và tất nhiên sự quả cảm của họ trong việc giữ kỷ cương phép nước hay chống ngoại xâm bảo vệ lãnh thổ chẳng hạn hà tất đã bị liệt kháng. Họ cũng bạo nhưng lòng quả cảm của trái tim chỉ còn trên nguyên tắc mạnh nhờ gạo, bạo nhờ tiền, và tiền đó đến từ đâu không biết, có thể là rửa tiền, hối lộ tham ô tầm cỡ quốc gia, quốc tế.

Và con người làm sao quốc gia làm vậy, ngay các báo tại Việt Nam cũng nói lên nhiều chuyện của sự khác thường mang tính tính phổ biến từ sự suy thoái về mọi mặt của một dân tộc. Phải dùng chữ dân tộc vì đó mới là điều xót xa vì từ cái gốc dân tộc mới hình thành nên các quốc gia, mới hội với nhau thành Liên Hợp Quốc… Các báo phóng sự về chồng bắt vợ làm đĩ nuôi con, gái quê từ các nông thôn đổ về thành phố kiếm chồng ngoại và chính yếu là chồng Hàn, Đài, Mã Lai…nữ sinh viên phải tiếp khách và có cả nhiều trường hợp tiếp cả Thầy của mình – đó là cái giá phải trả cho sư phụ để được tốt nghiệp đại học, học sinh mới vào bậc trung học với điện thoại di động trong người đầy các hình ảnh phim sex và trao cho nhau xem bình thường như các cháu gái mười ba, mười bốn ngậm thuốc ngừa thai như ngậm kẹo cao su. Ngay bước khởi đi từ học đường đã vô tình dạy những điều nói láo cho con trẻ vì quyết chạy theo thành tích của các thầy cô giáo.


Nhìn toàn cảnh xã hội để thấy những nhà lãnh đạo một đất nước không còn nhựa sống để đưa một dân tộc như MoiSe dẫn dân Do Thái vượt qua Biển Đỏ.

Thật vậy lãnh đạo một đất nước không chỉ lo tìm ký mấy cái hợp đồng kinh tế, có khi sự ký kết lại mang tới cái hại cho giống nòi mình không cùng, nhưng dù lợi hại thế nào cũng là công việc của các chuyên gia. Riêng tại Việt Nam hiện tại không thấy có một nhân vật lãnh đạo mang được triết lý sống cho dân, nghĩa là có lấy được cái mống làm gương hay chí ít của tin còn một chút này, hà tất một triết lý sống mạnh mẽ và đó mới là sự sống lại, sự phục sinh thật sự cho một dân tộc trong sự thử thách chính yếu từ bên trong với những quyền cơ bản mà mỗi người có quyền đòi hỏi khi sinh ra làm người: Không cần nêu lên lý do gì cả một khi sinh ra làm người, tôi có quyền bình đẳng như tất cả mọi người khác, ai nhân danh này nọ mà tước đoạt, phải trả lại quyền làm người cho mỗi người.

Một đất nước dựng lên cũng đủ mọi thứ gọi là pháp luật nhưng không phải để cùng nhau tôn trọng song để tập đoàn thống trị làm luật với dân, luật pháp trở thành thứ công cụ để đàn áp dân chúng, người dân lương thiện trở thành nạn nhân của thứ côn đồ nhân danh pháp luật: Công an làm luật biểu tình!

- Tại Việt Nam ngày nay người dân đều biết và xót xa trước vận mạng dân tộc: Yêu nước trở thành phản động! Bán nước là chủ động! Động trong tiếng Việt có nhiều nghĩa.

Mọi sự băng hoại đã quá rõ ràng! Hãy thật sự làm lại chính mình, trước khi làm lại toàn xã hội. Dân tộc này đang nấc lên những tiếng than bức xúc khi hàng hoá tẩm đầy hóa chất của Trung Quốc tràn ngập thị trường, và kìa trên Biển Đông trở thành một Huyện của chúng, rồi Tây Nguyên như một nhát giao đâm thẳng vào tim người dân Việt, bùn đỏ như máu đã tràn ra trên ruộng đồng…Và hơn thế nữa, dưới hình thức khai thác quặng mỏ bô-xít, chúng ngang nhiên biến dần Tây nguyên thành một Tây Tạng thứ hai.

Hãy làm lại chính mình, điều này phải thật là can đảm vì có thanh sạch mới mời gọi mọi người thanh sạch, có sống trung thực mới cất lên tiếng nói công chính, không lừa bịp mới kêu gọi được lòng yêu nước. Đó là triết lý sống từ người dân đến các nhà lãnh đạo của người Việt Nam. Triết lý không nằm đâu xa vì chính tự nó được định nghĩa là sự đi đường và dân tộc này đã đi trong suốt chặng đường bốn ngàn năm dựng nước và giữ nước, có lúc lên non xuống biển, thậm chí một thời vượt cả đại dương mênh mông để trốn chạy bạo tàn tìm vùng đất mới, nhưng vẫn luôn bền vững: tôi yêu tiếng nước tôi, mảnh đất hình chữ S với một Biển Đông và Cao Nguyên êm đềm có rừng vàng biển bạc.

Nguyễn Quang

Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
Sự phát triển nhanh chóng của Artificial Intelligence/ AI và robot đặt ra nhiều thách thức về đạo đức xã hội và cá nhân, đặc biệt là trong việc thu thập dữ liệu cá nhân làm ảnh hưởng đến các quyết định quan trọng như tuyển dụng, trị liệu và xét xử. Mặc dù AI có thể mô phỏng cảm xúc, nhưng không có ý thức thực sự, dẫn đến nguy cơ làm cho con người phụ thuộc vào AI và robot và suy giảm kỹ năng giao tiếp xã hội...
Chúng ta đang sống trong kỷ nguyên số, nơi mọi thứ đều được đo bằng thuật toán: nhịp tim, bước chân, năng suất, thậm chí cả tình yêu. Thuật toán không có tình cảm, nhưng khôi hài vì chúng ta điều khiển thuật toán bằng cảm xúc.Máy móc có thể xử lý hàng tỷ dữ liệu mỗi giây, còn con người — chỉ cần một tưởng tượng — mọi thứ biến hoá. Cảm xúc lan truyền nhanh hơn tin tức, giận dữ được tối ưu hóa bằng công nghệ, và hạnh phúc được đong đếm bằng lượt thả tim. Chúng ta tưởng mình tiến hóa thành sinh vật lý trí, nhưng thật ra chỉ là sinh vật cảm xúc có Wi-Fi. Trong khi AI đang thao túng mọi lãnh vực, chúng ta loay hoay với cảm xúc, thao túng mọi ý nghĩ, hành vi.
Năm 2025 sắp khép lại, và theo thông lệ hàng năm, các nhà từ điển trên thế giới lại đi tìm từ ngữ để chọn đặt tên cho cái mớ hỗn độn mà nhân loại vừa bơi qua trong năm. Oxford chọn cụm từ “mồi giận dữ” (rage bait). Theo các nhà ngôn ngữ học của Oxford, đây là cách tiếng Anh vẫn thường vận hành: hai chữ quen thuộc — “giận dữ” và “mồi nhử” — ghép lại trong bối cảnh trực tuyến để tạo nên một ý niệm mới: thứ nội dung bày ra để cố tình khêu gợi bản tính nóng nảy của người xem, người đọc, khiến thiên hạ phải lao vào vòng tranh cãi chỉ để cuối cùng bấm thêm một cú “tức” nữa.
Tài năng như ông vua tiểu thuyết kiếm hiệp Kim Dung cũng chỉ có thể tạo ra những vị tướng phản diện nhưng có võ công cao cường và chí lớn, chứ không thể giả mạo làm tướng. Mộ Dung Phục, tức Nam Yến Quốc, là một trong nhiều ví dụ. Mộ Dung Phục là kẻ háo danh, không từ thủ đoạn để đạt mục đích. Hắn sẵn sàng bỏ quên nhân nghĩa, thậm chí phản bội anh em, bạn bè, để leo lên nấc thang quyền lực, khôi phục nước Yên. Nhưng vẫn là một kẻ võ công cái thế. Đối thủ của Mộ Dung Phục là anh hùng chính nghĩa Kiều Phong. Bởi vậy, mới có câu "Bắc Kiều Phong, Nam Mộ Dung" để chỉ hai cao thủ võ lâm mạnh nhất thời bấy giờ. Vậy mà nước Mỹ hôm nay lại có bộ phim kỳ quái về một kẻ giả danh tướng, khoác lên mình chiếc áo quyền lực để công kích một anh hùng, một đại tá Hải Quân, một phi hành gia của NASA, một người yêu nước đích thực.
Trong lúc hàng triệu người không đủ thực phẩm để ăn, chính quyền của Tổng thống Donald Trump lại để mặc cho nông sản thối rữa hàng loạt ngoài đồng, trong kho bãi, và thậm chí còn trực tiếp tiêu hủy hàng ngàn tấn thực phẩm viện trợ. Tất cả đều nhân danh mục tiêu “nâng cao hiệu quả” của bộ máy chính phủ. Những thay đổi quyết liệt trong chính sách thuế quan, các cuộc bố ráp di dân gắt gao và cắt giảm các chương trình hỗ trợ người dân như tem phiếu thực phẩm đã khiến nông dân kiệt quệ vì thiếu nhân lực và vốn liếng. Nông sản thì bị bỏ mặc cho mốc meo trong kho và thối rữa ngoài đồng, trong khi hàng triệu người dân rơi vào cảnh đói kém. Đó là chưa kể đến những trường hợp chính quyền trực tiếp tiêu hủy nguồn thực phẩm hoàn toàn có thể sử dụng được.
Quan hệ Trung Quốc-Ấn Độ-Hoa Kỳ phản ánh sự dịch chuyển mạnh của trật tự quyền lực toàn cầu. Trung Quốc và Ấn Độ có tiềm năng hợp tác lớn nhờ quy mô dân số và kinh tế, nhưng nghi kỵ chiến lược, cạnh tranh ảnh hưởng và tranh chấp biên giới khiến hợp tác bị hạn chế. Với Mỹ, việc Ấn Độ nghiêng về Trung Quốc có thể làm suy yếu chiến lược kiềm chế Bắc Kinh, trong khi tranh chấp thương mại như thuế 50% của Mỹ càng làm quan hệ thêm bất ổn...
Nếu có ai nói, nhạc của Trịnh Công Soạn giống như nhạc Trịnh Công Sơn, đôi bài nghe còn ác liệt hơn. Chắc bạn sẽ không tin. Tôi cũng không tin, cho đến khi tôi nghe được một số ca khúc của Trịnh Công Soạn, quả thật là như vậy. Tôi nghĩ, nếu anh này dứt bỏ dòng nhạc Trịnh cũ mà khai phá dòng nhạc Trịnh mới, thì chắc anh sẽ thành công. Người viết lách thì tính hay tò mò và mến mộ tài năng, tôi dọ hỏi người quen và nhất là những ca sĩ trẻ mong được nổi bật, đã tranh nhau khởi sự hát nhạc của Soạn. Cuối cùng, tôi cũng tìm đến được nhà anh. Gõ cửa. Mở.
Vào một buổi sáng Tháng Sáu năm 2025, dân biểu, cựu chủ tịch Hạ Viện đảng Dân Chủ tiểu bang Minnesota, Melissa Hortman, một trong những nhà lập pháp được kính trọng nhất của tiểu bang, và chồng của bà bị bắn chết tại nhà riêng. Chú chó cảnh sát lông vàng của họ, Gilbert, cũng ra đi với chủ. Vụ giết người này không phải là ngẫu nhiên. Thượng nghị sĩ John Hoffman và vợ cũng bị tấn công cùng ngày, nhưng may mắn sống sót. Chính quyền sớm tiết lộ thủ phạm, Vance Boelter, 57 tuổi, người theo chủ nghĩa cực hữu, đã viết bà Hortman vào “danh sách mục tiêu” bao gồm các nhà lập pháp Đảng Dân Chủ khác.
Ngày đi phỏng vấn thẻ xanh để trở thành thường trú nhân Hoa Kỳ thường là một ngày tràn đầy hy vọng và đáng nhớ, đặc biệt đối với những đôi vợ chồng, hoặc những hôn phu, hôn thê. Lễ Tạ Ơn tưởng đâu là ngày họ sum vầy, nói câu “Tạ ơn nước Mỹ” với những hy vọng về một tương lai tốt đẹp. Nhưng điều đó không xảy ra trong thời này, ở Hoa Kỳ. Khi bước cuối cùng trong quá trình xin thường trú nhân Hoa Kỳ, là cuộc phỏng vấn với viên chức di trú kết thúc, các đặc vụ liên bang lại ập đến, còng tay người vợ/chồng người ngoại quốc và đưa họ đi. Hy vọng trở thành ác mộng.
Dự thảo Hòa ước Ukraine do Hoa Kỳ và Nga đề ra gồm có 28 điểm đã được công bố gần đây. Kết quả của diễn biến này khá bất thường vì không có sự tham gia đàm phán của Ukraine và Liên minh châu Âu (EU)...


Kính chào quý vị,

Tôi là Derek Trần, dân biểu đại diện Địa Hạt 45, và thật là một vinh dự lớn lao khi được đứng nơi đây hôm nay, giữa những tiếng nói, những câu chuyện, và những tâm hồn đã góp phần tạo nên diện mạo văn học của cộng đồng người Mỹ gốc Việt trong suốt một phần tư thế kỷ qua.
Hai mươi lăm năm! Một cột mốc bạc! Một cột mốc không chỉ đánh dấu thời gian trôi qua, mà còn ghi nhận sức bền bỉ của một giấc mơ. Hôm nay, chúng ta kỷ niệm 25 năm Giải Viết Về Nước Mỹ của nhật báo Việt Báo.

Khi những người sáng lập giải thưởng này lần đầu tiên ngồi lại bàn thảo, họ đã hiểu một điều rất căn bản rằng: Kinh nghiệm tỵ nạn, hành trình nhập cư, những phức tạp, gian nan, và sự thành công mỹ mãn trong hành trình trở thành người Mỹ gốc Việt – tất cả cần được ghi lại. Một hành trình ý nghĩa không những cần nhân chứng, mà cần cả những người viết để ghi nhận và bảo tồn. Họ không chỉ tạo ra một cuộc thi; họ đã và đang xây dựng một kho lưu trữ. Họ thắp lên một ngọn hải đăng cho thế hệ sau để chuyển hóa tổn thương thành chứng tích, sự im lặng thành lời ca, và cuộc sống lưu vong thành sự hội nhập.

Trong những ngày đầu ấy, văn học Hoa Kỳ thường chưa phản ánh đầy đủ sự phong phú và đa dạng về kinh nghiệm của chúng ta. Giải thưởng Viết Về Nước Mỹ thực sự đã lấp đầy khoảng trống đó bằng sự ghi nhận và khích lệ vô số tác giả, những người đã cầm bút và cùng viết nên một thông điệp mạnh mẽ: “Chúng ta đang hiện diện nơi đây. Trải nghiệm của chúng ta là quan trọng. Và nước Mỹ của chúng ta là thế đó.”


Suốt 25 năm qua, giải thưởng này không chỉ vinh danh tài năng mà dựng nên một cộng đồng và tạo thành một truyền thống.
Những cây bút được tôn vinh hôm nay không chỉ mô tả nước Mỹ; họ định nghĩa nó. Họ mở rộng giới hạn của nước Mỹ, làm phong phú văn hóa của nước Mỹ, và khắc sâu tâm hồn của nước Mỹ. Qua đôi mắt họ, chúng ta nhìn thấy một nước Mỹ tinh tế hơn, nhân ái hơn, và sau cùng, chân thật hơn.

Xin được nhắn gửi đến các tác giả góp mặt từ bao thế hệ để chia sẻ tấm chân tình trên các bài viết, chúng tôi trân trọng cảm ơn sự can đảm của quý vị. Can đảm không chỉ là vượt qua biến cố của lịch sử; can đảm còn là việc ngồi trước trang giấy trắng, đối diện với chính mình, lục lọi ký ức đau thương sâu đậm, và gửi tặng trải nghiệm đó đến tha nhân. Quý vị là những người gìn giữ ký ức tập thể và là những người dẫn đường cho tương lai văn hóa Việt tại Hoa Kỳ.

Với Việt Báo: Xin trân trọng cảm ơn tầm nhìn, tâm huyết, và sự duy trì bền bỉ giải thưởng này suốt một phần tư thế kỷ.
Khi hướng đến 25 năm tới, chúng ta hãy tiếp tục khích lệ thế hệ kế tiếp—những blogger, thi sĩ, tiểu thuyết gia, nhà phê bình, nhà văn trẻ—để họ tìm thấy tiếng nói của chính mình và kể lại sự thật của họ, dù đó là thử thách hay niềm vui. Bởi văn chương không phải là một thứ xa xỉ; đó là sự cần thiết. Đó là cách chúng ta chữa lành, cách chúng ta ghi nhớ, và là cách chúng ta tìm thấy nơi chốn của mình một cách trọn vẹn.

Xin cảm ơn quý vị.

NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.