Hôm nay,  

Nước Mỹ Bị Dồn Nén

29/12/201500:00:00(Xem: 15629)

... giữa một bà cụ gian xảo và một ông già playboy mát giây...

Ông tỷ phú Donald Trump càng ngày càng được hậu thuẫn mạnh, hoàn toàn trái với mọi tiên đoán hay suy luận của các chuyên gia cũng như truyền thông. Những con số mới nhất cho thấy hậu thuẫn của ông lảng vảng đâu khoảng từ 25% tới 50% cử tri CH, tùy tiểu bang, tùy thời điểm, và tùy cơ quan thăm dò.

Điều đáng nói là mỗi lần ông này tuyên bố một câu mà thiên hạ cho là quá lố bịch hay quá ngông cuồng thì y như rằng hậu thuẫn của ông lại tăng vọt lên.

Vài ví dụ điển hình.

Một lần bàn về bà ứng viên Carly Fiorina, ông Trump mỉa mai chê bai bà này quá xấu xí, làm sao làm tổng thống được. Giới truyền thông, nhất là mấy bà nhà báo, tả cũng như hữu, nhao nhao đả kích thái độ “xúc phạm, khinh thường phụ nữ” của ông. Ông Trump xin lỗi? Không, ông chẳng xin lỗi xin phải gì hết. Lên TV tranh luận, bỏ nhỏ một câu “tôi thấy bà ấy cũng đẹp thôi”. Việt Nam ta gọi đây là chuyện “giỡn mặt”. Dù vậy, tỷ lệ hậu thuẫn vẫn chẳng thấy giảm sút gì hết.

Một lần khác. Ông Trump miệt thị một anh nhà báo có tật ở cánh tay. Ông nhái giọng cà lăm của anh ta rồi phẩy phẩy cánh tay y hệt anh nhà báo. Cả truyền thông bị “sốc”. Sao ông Trump có thể tàn nhẫn và vô ý thức đến vậy? Mang chuyện tật nguyền của người ta ra làm trò như vậy. Coi như cuộc chạy đua của ông Trump đến ngày tàn? Nhưng không, vài ngày sau tỷ lệ hậu thuẫn của ông này lại tăng vọt tiếp tục. Chỉ vì đa số cử tri của ông ghét giới truyền thông phe ta suốt ngày phủ phục tung hô Đấng Tiên Tri. Ngay khi ông Trump miệt thị một nhà báo cấp tiến khuyết tật, khối cử tri bảo thủ của ông chẳng thấy có gì đáng khiếu nại, còn hoan hô nữa.

Cái thái độ phe đảng của truyền thông phe ta ngày càng lố bịch, không ai có thể chấp nhận được nữa. Con cái của các tổng thống thường là bất khả xâm phạm, vùng cấm địa, với lý do rất cao cả là trẻ con vô tội, không thể ghét bố mẹ chúng rồi mang chúng ra đánh. Cũng đúng thôi. Nhưng bây giờ Washington Post đăng tranh hí họa TNS Ted Cruz của CH làm trò xiếc với hai con khỉ con bằng máy. Hai con khỉ con chính là hai cô con gái nhỏ của ông Cruz. Bức tranh sau đó đã bị thu hồi không đăng trong ấn bản sau của báo, nhưng đã được phổ biến trên mạng, cả thế giới đều đã thấy. Cho dù đã thu hồi, nhưng việc cho đăng trong ấn bản đầu cũng đủ nói lên cách cư xử của truyền thông dòng chính với khối CH. Đã có nhà báo nào dám làm vậy với hai cô con gái của TT Obama hay với con gái của TT Clinton không?!

Trong khi tất cả thiên hạ, nhất là các chính khách, cố gắng tránh những thái độ hay lời nói mang ẩn ý kỳ thị chủng tộc, thì ông Trump chẳng có vẻ gì là muốn dấu diếm tính kỳ thị của mình. Ông công khai tố tất cả khối di dân bất hợp pháp từ biên giới Mễ tràn qua là đám trộm cướp, chuyên hiếp dâm phụ nữ,...

Ông cũng nhiều lần phô bầy thái độ kỳ thị dân Á Châu. Ông miả mai dân Tàu và Nhật chỉ là đám con buôn suốt ngày chỉ nghĩ đến mua bán, đổi chác; mỗi lần nói về dân Á Châu là ông nhái tiếng Anh ngọng của dân Tầu. Một sinh viên với vẻ mặt Á Châu có lần đặt một câu hỏi cho ông Trump, vừa mở miệng bị ông này hỏi ngay “anh là người nước nào?” Anh sinh viên trả lời “tôi là người Mỹ”. Có nghiã là ông Trump không coi anh gốc Á Châu này là dân Mỹ. Chỉ có dân da trắng như ông thì mới đích thực là dân Mỹ, còn lại toàn là đám di dân hay tỵ nạn ăn bám. Những ông bà tỵ nạn Việt trước khi hoan hô ông Trump nên nhìn lại ông này cho kỹ. Ông Trump trước đây làm tổng thống thì đã không có anh HO nào được vào Mỹ, ngồi Phước Lộc Thọ uống cà phê đọc báo cả ngày.

Chuyện gì đang xẩy ra? Dân Mỹ mất trí rồi sao? Tại sao lại có thể hồ hởi, hầu như vui vẻ hả hê hay thích thú hoan nghênh những thái độ và lời nói ngạo mạn, xấc xược quá lố như vậy được? Hay là cái ghế tổng thống đã mất hết tính uy nghiêm để trở thành chỗ đổ dồn những ấm ức, giận dữ? Tổng thống có quyền ăn nói vung vít sao cho sướng miệng mình và sướng lỗ nhĩ cử tri, bất cần hậu quả?

Phải nói cho ngay, cứ tính đổ đồng hai chính đảng lớn CH và DC, mỗi đảng có được hậu thuẫn của 40% dân Mỹ, phần 20% còn lại độc lập, không thiên về bên nào hết; như vậy thì cái số 25% tới 50% cử tri CH ủng hộ ông Trump có thể coi như chỉ là khoảng từ 10% đến 20% của tất cả dân Mỹ. Nói cách khác, những người giận quá mất khôn quay qua ủng hộ ông Trump thật ra không lớn lao ghê gớm gì lắm, nhưng cũng đáng lo ngại. Vì thật sự, một người với tư cách ngông nghênh như ông Trump không xứng đáng để được tới 1% ủng hộ chứ đừng nói tới 10%-20%.

Nhìn vào sự thành công của ông Trump, nhất là việc tỷ lệ hậu thuẫn tăng vọt sau mỗi câu tuyên bố tát vào mặt thiên hạ, ta phải nhìn nhận ông Trump là người có một khả năng rất đặc biệt: rất hiểu tâm lý những người ủng hộ ông. Ông biết đánh trúng cái tâm lý đó, khai thác tối đa sự tức giận của họ, và thành công rực rỡ, chứng minh tất cả các chuyên gia tự phong và truyền thông đều sai bét, thua ông xa.

Một cách tổng quát, ta có thể nhận định một số không nhỏ dân Mỹ, đặc biệt là dân da trắng từ lớp thợ thuyền đến trung lưu, đã bị dồn nén, bức tức và lo sợ trong suốt bẩy năm dưới TT Obama, bây giờ quá vui mừng khi thấy có người dám nói lên những ấm ức của họ, nói huỵch tẹt hết mà chẳng thắc mắc một giây phút nào về những hậu quả chính trị.

Đám người này nhìn thấy quá nhiều chuyện mà họ cho là trái tai gai mắt mà không làm gì được.

Hiển nhiên điều gai mắt nhất là chuyện “phải đạo chính trị” càng ngày càng điên dưới ảnh hưởng của khối cấp tiến, một đề tài đã được bàn qua trên cột báo này mới đây. Theo một thăm dò mới nhất, 70% dân Mỹ bực mình về những cái vô lý của phải đạo chính trị do các chính khách cấp tiến và truyền thông dòng chính phổ biến. Những nhóm dân thiểu số như Hồi giáo, da màu, đồng tính, chuyển giới, ngay cả phụ nữ,... bất thình lình trở nên bất khả xâm phạm, không ai được nói bóng nói gió đụng chạm đến họ. Cái phải đạo chính trị này đưa đến tình trạng dân da trắng cảm thấy như mang nước da trắng tự nó đã là một cái tội tầy đình đáng phỉ nhổ rồi.

Tại đại học Yale, sinh viên da đen với hậu thuẫn của sinh viên cấp tiến, công khai đi xin chữ ký, đòi hủy bỏ tu chính án thứ nhất của Hiến Pháp –First Amendment- bảo đảm tự do ngôn luận, vì họ cho rằng tự do ngôn luận chỉ đưa đến những phát biểu xúc phạm họ. Nôm na ra, những sinh viên da đen tự cho mình quyền bất khả xâm phạm, không ai được đụng đến họ, trong khi họ có toàn quyền “tự bảo vệ”, tức là quyền sỉ vả bất cứ ai họ không ưa. Còn đòi khu đại học riêng, lớp riêng, thầy giáo da màu riêng. Cái oái ăm là trước đây dân da màu đòi hội nhập tuyệt đối, không được phân biệt, kỳ thị màu da, bây giờ ngược lại, có phong trào đòi tách biệt ra lại, nhưng đòi được ưu tiên hơn dân da trắng. Trước đây, hội nhập –integration- là xu thế thời đại, bây giờ đa dạng văn hoá –cultural diversity- mới là mốt thời thượng.

Một nhà báo đã nhận định lúc trước dân da đen bị ngồi hàng cuối xe buýt, đòi được ngồi chung, rồi sau khi được ngồi chung thì bây giờ đòi lên hàng đầu, đẩy dân da trắng xuống hàng cuối.

Ông Trump cũng hiểu rõ ý nghĩ của dân trung lưu hay lao động da trắng trong vấn đề di dân bất hợp pháp. Họ nhìn thấy cả chục triệu di dân qua ở lậu, mà chính quyền chẳng thể ngăn cản, hay chẳng muốn ngăn cản. Qua tin tức báo chí, họ thấy mỗi ngày cả ngàn đứa trẻ không bố mẹ được đẩy qua biên giới Mễ chạy vào Mỹ. Một gánh nặng xã hội, y tế, giáo dục, và tài chánh vĩ đại cho họ. Rồi mấy đứa trẻ đó cuối cùng cũng được cho ở lại vì TT Obama đã ra lệnh cấm trục xuất trẻ vị thành niên, đưa đến giai đoạn đoàn tụ gia đình, bố mẹ anh em, cả nhà qua theo.

Một nghiên cứu của Bộ An Ninh Quốc Nội cho thấy con số di dân bất hợp pháp bị trục xuất khỏi Mỹ đã giảm đều đặn trong suốt mấy năm dưới TT Obama, từ 409.000 năm 2012 xuống mức thấp nhất là 235.000 trong 2015. Trong số này, có 165.522 bị đuổi trở ra khi bị bắt trong lúc băng qua biên giới, có nghiã là họ thật sự không phải là bị “trục xuất” vì chưa vào đến đất Mỹ, chỉ là cách tính thống kê “ăn gian” của Nhà Nước Obama để cho có vẻ là trục xuất rất nhiều. Sự thật là trong năm 2015, chỉ trục xuất có 69.478 người trong đó có 63.127 phạm tội và 6.351 không phạm tội. Nói cách khác, không kể những người phạm tội, chính quyền Obama trong năm 2015 chỉ trục xuất có hơn 6.000 di dân lậu, tức là 0,5% tổng số di dân ở lậu, được ước lượng khoảng ít nhất là 12 triệu.

Bây giờ, chính quyền Obama lại còn muốn cho cả khối dân Hồi giáo vào nữa. Trong 5 năm qua, gần 700.000 người đã được nhận vào, cho đến nay 90% vẫn sống bằng trợ cấp do khối da trắng trung lưu đóng thuế để nuôi.

Đảng DC hoan nghênh di dân vì tuyệt đại đa số di dân bỏ phiếu cho đảng DC vì đảng này là đảng của trợ cấp và cũng là đảng mở rộng cửa đón họ vào. Gọi là lưỡng lợi, có qua có lại mới toại lòng nhau.

Vấn đề bây giờ lại là cái nạn khủng bố Hồi giáo trà trộn chui vào nữa. Cái bà khủng bố Malik làm hôn thú gấp với một anh chồng Hồi từ Mỹ qua đón về, chẳng qua thủ tục thanh lọc chờ đợi gì hết. Qua tới Mỹ một năm sau, tuyên thệ thi hành sứ mạng xong, vác súng đi bắn giết loạn đả.

Chính sách chống khủng bố của TT Obama có thể tóm lược lại là hết sức giản dị và quả thật là ngây ngô: theo ông, khối cực đoan Hồi ghét và chống Mỹ vì Mỹ can thiệp vào Trung Đông, yểm trợ các chế độ độc tài tại đó, đánh Hồi giáo tại Afghanistan, chiếm Iraq vì dầu hỏa. Đó là những sai lầm của anh cao bồi Bush. Bây giờ TT Obama lật ngược chiến lược, một mặt giúp lật đổ những chính quyền độc tài như tại Tunisia, Ai Cập, Libya, và Syria; mặt khác rút hết quân lính ra khỏi Trung Đông không can thiệp vào thế giới của họ nữa. Thêm vào đó, đặc biệt thi hành một chính sách “phải đạo”, kính trọng tôn giáo và văn minh Hồi giáo, và chân thành cúi đầu xin lỗi họ về tất cả những tội lỗi thật hay tưởng tượng của Mỹ từ ngày lập quốc đến giờ để cho họ vui lòng. Như vậy “hy vọng” dân Hồi sẽ mãn nguyện và Mỹ sẽ được tha mạng, không bị đánh nữa.

Chỉ tiếc là mỗi lần Mỹ lùi một bước là khối cuồng tín Hồi giáo tiến hai bước. Bây giờ đánh luôn tới cả Cali. Mấy ông cao bồi Mỹ nhìn cảnh này không bực mình mới là chuyện lạ.

Từ bực mình bất mãn, bây giờ chuyển qua sợ hãi. Ra đường thấy cả đám dân có vẻ Ả Rập là run. Lên máy bay mà thấy vài ba ông có tướng Ả Rập là phập phòng lo sợ, không biết có phải là khủng bố chuẩn bị đánh cướp hay đặt bom máy bay không. Mấy bà đi shopping thấy một đám mấy bà chùm áo đen từ đầu đến chân cũng muốn tránh xa xa một chút.

Trong nỗi sợ hãi đó, thì họ nhìn vào ông tổng thống. Chỉ thấy ông này tỉnh bơ đi Hawaii tắm biển đánh gôn, vỗ về “tôi đã kềm chế được chúng rồi”, “chúng không có khả năng đánh chúng ta đâu”. Một thái độ chẳng những có vẻ coi thường sự sợ hãi thật sự của họ, mà lại còn được mau mắn chứng minh là lạc quan tếu một cách cụ thể nhất qua hai cuộc tấn công của khủng bố ngay sau đó tại Paris và San Bernardino.

Nhìn xa hơn về tương lai, khối dân da trắng thấy rõ họ đang từ khối đa số dần dà biến thành khối thiểu số. Những tài liệu về dân số Mỹ cho thấy đang có những chuyển động lớn trong khối dân Mỹ. Dân da trắng càng ngày càng ít đi trong khi khối dân da màu, từ da đen đến da vàng, dân Mễ, dân Trung Đông,... càng ngày càng đông, đông hơn vì chính sách nhập cư quá dễ dãi của TT Obama, và cũng đông hơn vì những khối dân này chịu khó mang bầu nhiều hơn dân da trắng.

Đám dân trung lưu da trắng này lo sợ sẽ bị kỳ thị ngược lại, bị mất quyền lợi, bị đàn áp, bị... đẩy xuống hàng ghế cuối trên xe buýt. Bằng chứng rõ ràng từ nhiều năm qua: nhân danh chính sách đền bù cho công bằng gọi là “affirmative action”, không ít anh sinh viên hay công nhân da trắng đã bị bắt phải nhường chỗ cho các sinh viên và công nhân da màu ít khả năng và ít kinh nghiệm hơn.

Rồi họ cũng thấy ông tổng thống, là người có trách nhiệm bảo vệ họ lại cũng không phải là dân... da trắng nữa, mà lại thuộc khối đa số mới, và ông này cũng rõ ràng lại thiên về phiá khối đa số mới.

Khi một anh du đãng cướp vặt da đen bị cảnh sát bắn chết thì TT Obama lên TV mạnh mẽ kết án rồi cử đại diện Tòa Bạch Ốc đi dự đám ma tên du đãng, trong khi cảnh sát trắng bị dân da đen bắn chết thì TT Obama chỉ cho phát ngôn viên lên án vài câu cho có lệ. Khi cảnh sát bắt một ông giáo sư đen thì tổng thống mau mắn chửi cảnh sát ngu xuẩn ngay, cho dù chưa biết rõ chuyện gì đã xẩy ra. Thái độ như vậy có trấn an được khối dân da trắng không?

Trong khi các công ty hãng xưởng đóng cửa hàng loạt vì những khó khăn kinh tế, TT Obama ngó lơ, để tỷ lệ thất nghiệp tăng lên đến trên dưới 10%, rồi nằm ở mức đó cả năm sáu năm trời. Kinh tế Mỹ ngày nay cũng là kinh tế của máy móc và computer, càng ngày càng cần ít nhân công, cho nên dù kinh tế tăng trưởng lại nhưng jobs vẫn không có. Nhưng dường như ưu tiên của TT Obama không phải là lo kiếm jobs mà lo tái phân phối lợi tức. Ông chỉ tìm cách giúp dân da màu bằng cách cho họ vào làm công chức hết. Số lượng công chức tăng vọt, với đại đa số công chức mới là dân thiểu số da đen hay da nâu. Ai có việc gì cần liên lạc với một văn phòng chính phủ, bảo đảm sẽ có 90% hy vọng gặp phải một bà đen hay một ông Mễ.

Một nhà báo da đen, ông Isaac Bailey đã viết bài trên báo Sun News tại South Carolina kêu gọi TT Obama cần trực diện sự nghi kỵ và lo sợ của khối dân da trắng, trong tư cách quốc trưởng có trách nhiệm với toàn dân, đen cũng như trắng. Ông nêu vấn đề hàng vạn dân da trắng đã bị mất jobs, mà tổng thống tỉnh bơ lo chuyện Obamacare hay tăng Medicaid cho đám dân da màu. Đã vậy, không biết bao nhiêu nhà máy đã bị đóng cửa hay bao nhiêu dự án bị hủy bỏ vì chính sách bảo vệ môi sinh của TT Obama khiến không ít dân da trắng mất việc làm hay không có cơ hội có việc làm (ghi chú của kẻ viết: việc hủy bỏ dự án xây ống dẫn dầu Keystone từ Canada tới Texas là bằng chứng rõ ràng nhất), sao TT Obama không đi gặp giới thợ thuyền da trắng đó để nghe họ khiếu nại, để giải thích và trấn an họ? Theo anh nhà báo này, TT Obama đã chú tâm quá nhiều vào khối dân da màu mà hoàn toàn lơ là dân da trắng, chỉ làm họ lo sợ thêm và hố cách biệt trắng đen lớn sâu hơn nữa. Một cái nhìn thực tế mà cũng hơi lạ từ một nhà báo da đen!

Chính trị Mỹ, sau 7 năm lãnh đạo của ông tổng thống của “đại đoàn kết toàn dân”, không còn trắng, đen, xanh, đỏ, giàu, nghèo, v.v... đã trở thành một thứ chính trị phe đảng nặng nề nhất trong lịch sử cận đại Mỹ. Chính sách của TT Obama đã tạo nên bực mình, bất mãn, lo lắng toàn diện, đưa đến chiến thắng của những khuynh hướng mỵ dân cực đoan nhất. Những ứng viên tổng thống nổi bật nhất cũng là những người cực đoan nhất. Những ông tương đối trung dung, ôn hoà như Jim Webb bên DC và Jeb Bush bên CH đều bị rơi vào lãng quên, chẳng ai rảnh hơi nghe mấy ông này nói chuyện... ba phải.

Thực tế đáng buồn là lần bầu tới, nước Mỹ sẽ có nhiều triển vọng được quyền lựa chọn lãnh đạo tối cao giữa một bà cụ gian xảo và một ông già playboy mát giây. Mặt trái của dân chủ kiểu Mỹ. Những người thật sự có khả năng và xứng đáng đều tránh né, không muốn dính dáng vào chuyện chính trị phe phái chỉ giỏi chửi bới moi móc nhau mà chẳng làm nên trò trống gì. Dân Mỹ kháo nhau “nếu anh không có khả năng, chẳng biết làm gì thì chỉ có một cách kiếm sống: tập nói phét để làm chính trị gia”. (27-12-15)

Vũ Linh

Quý độc giả có thể liên lạc với tác giả để góp ý qua email: [email protected]. Bài của tác giả được đăng mỗi Thứ Ba trên Việt Báo.

Ý kiến bạn đọc
30/12/201503:18:58
Khách
"Obama lại còn muốn cho cả khối dân Hồi giáo vào nữa", Vũ Linh.

Có ít xít ra nhiều . Đừng viết quá chớn nhá Vũ Linh . Theo báo USAToday, tổng số người theo đạo Hồi giáo sang sống ở Mỹ tính từ năm 1992 tới nay là một triệu bảy trăm ngàn người . Trong những năm vừa qua, mỗi năm, chỉ có khoảng một trăm ngàn người theo Hồi giáo được thu nhận vào Mỹ . Về người tỵ nạn Syrian, Obama dự định chỉ nhận mười ngàn người trong năm tới 2016. Trong khi đó, Đức quốc sẵn sàng thu nhận tám trăm ngàn người .
30/12/201502:54:28
Khách
Viết láo quá không nên Vũ Linh nhá .

Hãy nhìn vào sự thật là tỷ lệ thất nghiệp khi Obama đắc cử vào tòa Bạch Ốc là 10 phần trăm, nay hạ xuống chỉ còn 5 phần trăm .

Theo thống kê chính thức của cơ quan OPM, trong số những người làm việc trong chính phủ liên bang, năm 2010, thành phần da đen chiếm 17.7 phần trăm. Năm 2014, tăng lên chút ít 18.1 phần trăm . Thành phần người Hispanics, năm 2010, là 8 phần trăm. Năm 2014, tăng lên 8.4 phần trăm. Thành phần dân Á châu, năm 2010 và 2014, ở mức 5.6 phần trăm .
29/12/201522:59:54
Khách
Vu Linh,moi mot quyet dinh ,thay doi chinh sach cua Quoc gia,deu phai thong qua Quoc hoi,co nghia la ,co su dong thuan cua ca nuoc.Khong the noi bua bai duoc.Theo toi,tren cuong vi cua mot Tong Thong,Ong Obama,khong he phan biet dan chung cua Ong la da trang hay da den...Nhung vu nhu Fergution,neu khong giai quyet tu trung nuoc thi hau qua se toi dau?Sau 7 nam cam quyen,tu mot nen kinh te lun bai,den ngay hom nay,ti so that nghiep xuong den muc ky luc ke tu nam 1972..sao khong thay anh de cap.Toi de nghi anh hay 'uon oc 'bay lan truoc khi viet xuong .
Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
Thế giới vừa điên đảo vì Trump 2.0 lại phải lo đối phó với Trung Quốc 2.0. Trung Quốc 1.0 là công xưởng quốc tế dựa vào giá nhân công rẻ và giá trị gia tăng thấp để sản xuất các hàng hóa tiêu dùng trong dạng Bộ Ba Cũ: (1) quần áo, đồ chơi trẻ em…; (2) vật dụng trong nhà như bàn ghế, tivi, tủ lạnh…(3) đồ điện tử gồm điện thoại cầm tay, máy điện toán,…) Trung Quốc 1.0 kéo dài 25 năm bắt đầu từ lúc Đổi Mới thập niên 1990 cho đến giữa thập niên 2010...
Giữa lúc các cơ quan báo chí, các tập đoàn truyền thông lớn khác chọn “sự trung lập” và cố gắng “nương tay” với các chính trị gia và chính quyền, thì Stephen Colbert chọn sự trung thực, kiên định, xem tuyên ngôn “trung lập” theo lý thuyết báo chí là vở kịch hài không hợp thời cuộc. Ông châm biếm, chỉ trích không thương tiếc những quyết định vi hiến, những phát ngôn dối trá của chủ nhân Tòa Bạch Ốc.
Những người đấu tranh cho quyền hợp pháp của di dân có trong Tu chính án thứ Tư và thứ Năm của Hiến Pháp, vui mừng gọi phán quyết của chánh án liên bang hôm thứ Sáu 11/7 là “chiến thắng.” Chánh án Maame E. Frimpong ra phán quyết các cảnh sát di trú ở Nam California phải tạm dừng việc bắt giữ, tra hỏi di dân chỉ dựa vào chủng tộc hoặc ngôn ngữ Tây Ban Nha. Nhưng Jaime Alanís Garcia, 57 tuổi, người làm việc ở nông trại Glass House Farms, quận Ventura 10 năm, đã không có cơ hội vui với chiến thắng tạm thời này. Với ông, và gia đình ông, tất cả đã quá muộn. ICE đã thực hiện cuộc đột kích quy mô lớn ở nông trại Glass House Farms gần Camarillo, quận Ventura hôm thứ Năm 10/7. Đoạn video ghi lại cảnh những chiếc xe bọc thép có chữ Police rượt đuổi theo nhóm nông dân tháo chạy hoảng loạn. Càng chạy, xe càng lao tới, bất kể có người đang cố bám vào đầu xe để chặn bánh xe lăn. Súng hơi, đạn cay mù mịt trên cánh đồng từng rất yên ả với những cây cà chua, dưa leo, và cây cannabis có giấy phép.
Tổng thống Mỹ Donald Trump đang đe dọa áp đặt mức thuế cao hơn nữa đối với hàng hóa nhập khẩu từ Liên minh châu Âu (EU), đặc biệt là dược phẩm. Thông qua các vòng đàm phán mới, EU hiện đang nỗ lực tìm cách ngăn chặn nguy cơ này. Tuy nhiên, triển vọng đạt được thỏa thuận vẫn rất mong manh, trong khi mức thiệt hại kinh tế dự kiến đối với EU có thể lên đến khoảng 750 tỷ đô la, một con số khổng lồ.
Rạng sáng thứ Bảy, tại Rafah, một em bé 12 tuổi – chưa xác định tên – bị bắn chết ngay tại chỗ hôm 12 tháng 7, khi em đang cố len lỏi tiến lên rào sắt để nhận phần lương thực cho gia đình. Cùng hôm đó, hơn ba mươi người khác gục xuống giữa bụi cát và khói đạn, trong lúc chen chúc tại điểm phát thực phẩm của một tổ chức mang tên Gaza Humanitarian Foundation (GHF).Trước đó, tại trại Nuseirat, sáu trẻ em – có em chỉ độ sáu tuổi – trúng pháo kích thiệt mạng khi đang hứng nước vào ca. Trong tay các em không có đá, không có súng… chỉ có chiếc bình nhựa, vài mẩu bánh mì chưa kịp đem về nhà. Giữa cảnh Gaza bị phong toả hoàn toàn, dân chúng đói khát, bệnh tật, kiệt sức… thì chính phủ Hoa Kỳ chọn rót ba mươi triệu Mỹ kim cho GHF – một tổ chức tư nhân, lập ra vội vã, không kinh nghiệm, không kế hoạch, không kiểm toán, không ai giám sát.
Có một câu hỏi đã ám ảnh tôi suốt gần mười năm: Làm sao mà một nửa nước Mỹ nhìn Donald Trump mà không thấy ông ta đáng ghê tởm về mặt đạo đức? Một người luôn nói dối, gian lận, phản bội, tàn nhẫn và tham nhũng một cách công khai như vậy mà hơn 70 triệu người vẫn chấp nhận ông ta, thậm chí còn ngưỡng mộ. Việc gì đã khiến cả một xã hội trở nên chai lì về mặt đạo đức như vậy? Để tôi kể cho bạn nghe một câu chuyện. Câu chuyện này, phần lớn dựa trên tư tưởng của nhà triết gia đạo đức Alasdair MacIntyre, một người mới qua đời vào tháng Năm vừa rồi, thọ 94 tuổi. Ông là một trong những nhà trí thức lớn hiếm hoi dám đào tận gốc sự suy đồi đạo lý của thế giới Tây phương, và của nước Mỹ hiện nay.
Donald Trump không giống như các vị tổng thống tiền nhiệm. Ông từng úp mở chuyện tái tranh cử nhiệm kỳ thứ ba, khiến không ít đối thủ phải giật mình. Nhưng trước mắt, Trump đang phải đối mặt với một quy luật lịch sử đã từng làm khó các vị Tổng thống khác: lời nguyền nhiệm kỳ hai. Từ trước đến nay, có đến 21 Tổng thống Mỹ bước vào nhiệm kỳ hai, nhưng không một ai đạt được thành tựu tương đương như giai đoạn đầu tiên. Thành tích nhiệm kỳ hai thường tụt dốc – từ thiếu sức sống, mờ nhạt cho đến những giai đoạn đầy biến động hoặc thậm chí thảm khốc. Người dân không còn hài lòng, tổng thống bắt đầu mệt mỏi, và không còn hướng đi rõ ràng cho tương lai.
Trong bài viết “Thế thời không phải thế” đăng trên Việt Báo ngày 4 tháng 4 về sau 100 ngày hành xử của tổng thống Trump (*), tôi có dự đoán rằng bên Dân Chủ sẽ giữ thế im lặng nhiều hơn lên tiếng ồn ào chống những việc làm của ông Trump và đảng Cộng Hòa vì muốn ông Trump tự sa lầy dẫn đến hậu quả đảng Cộng Hòa sẽ bị mất ghế, mất chủ quyền đa số trong lưỡng viện quốc hội quốc gia. Cho đến nay gần sáu tháng tổng thống, ông Trump vẫn tiếp tục gây hấn với thế giới và một số lớn thành phần dân chúng Mỹ và đảng đối lập vẫn giữ sự im lặng, thỉnh thoảng vài người lên tiếng một cách yếu ớt, kiểu Tôn Tẩn đối phó với Bàng Quyên.
Ngày 12/6/2025, từ văn phòng làm việc tại gia của mình ở Washington DC, ký giả, xướng ngôn viên kỳ cựu gần 28 năm của ABC News, Terry Moran loan báo đơn giản: “Có lẽ các bạn đã biết, tôi không thuộc về nơi đó nữa. Tôi sẽ ở đây, tại nền tảng Substack này. Có rất nhiều việc mà tất cả chúng ta cần phải làm trong thời gian đất nước quá nhiều vết nứt. Tôi sẽ tiếp tục tường thuật, phỏng vấn, để gửi đến các bạn sự thật, với tư cách là một nhà báo độc lập. Tôi là một ký giả độc lập.” Từ hôm đó, Terry Moran chính thức bước ra khỏi “luật chơi” của truyền thông dòng chính. Và cũng ngay ngày hôm đó, Terry Moran là danh khoản xếp thứ hạng đầu tiên (#1) về số người theo dõi (follower), số “subscriber” trả phí theo tháng và năm.
Ngày 2/7/2025 Tổng Thống Hoa Kỳ Donald Trump thông báo ngắn gọn trên mạng xã hội Truth rằng Việt-Mỹ đã thỏa thuận để Hoa Kỳ áp thuế 20% lên hàng hóa nhập khẩu từ Việt Nam và 40% trên hàng hóa trung chuyển qua Việt Nam; ngược lại Việt Nam đánh thuế 0% vào hàng hóa mua của Mỹ...



Kính chào quý vị,

Tôi là Derek Trần, dân biểu đại diện Địa Hạt 45, và thật là một vinh dự lớn lao khi được đứng nơi đây hôm nay, giữa những tiếng nói, những câu chuyện, và những tâm hồn đã góp phần tạo nên diện mạo văn học của cộng đồng người Mỹ gốc Việt trong suốt một phần tư thế kỷ qua.
Hai mươi lăm năm! Một cột mốc bạc! Một cột mốc không chỉ đánh dấu thời gian trôi qua, mà còn ghi nhận sức bền bỉ của một giấc mơ. Hôm nay, chúng ta kỷ niệm 25 năm Giải Viết Về Nước Mỹ của nhật báo Việt Báo.

Khi những người sáng lập giải thưởng này lần đầu tiên ngồi lại bàn thảo, họ đã hiểu một điều rất căn bản rằng: Kinh nghiệm tỵ nạn, hành trình nhập cư, những phức tạp, gian nan, và sự thành công mỹ mãn trong hành trình trở thành người Mỹ gốc Việt – tất cả cần được ghi lại. Một hành trình ý nghĩa không những cần nhân chứng, mà cần cả những người viết để ghi nhận và bảo tồn. Họ không chỉ tạo ra một cuộc thi; họ đã và đang xây dựng một kho lưu trữ. Họ thắp lên một ngọn hải đăng cho thế hệ sau để chuyển hóa tổn thương thành chứng tích, sự im lặng thành lời ca, và cuộc sống lưu vong thành sự hội nhập.

Trong những ngày đầu ấy, văn học Hoa Kỳ thường chưa phản ánh đầy đủ sự phong phú và đa dạng về kinh nghiệm của chúng ta. Giải thưởng Viết Về Nước Mỹ thực sự đã lấp đầy khoảng trống đó bằng sự ghi nhận và khích lệ vô số tác giả, những người đã cầm bút và cùng viết nên một thông điệp mạnh mẽ: “Chúng ta đang hiện diện nơi đây. Trải nghiệm của chúng ta là quan trọng. Và nước Mỹ của chúng ta là thế đó.”


Suốt 25 năm qua, giải thưởng này không chỉ vinh danh tài năng mà dựng nên một cộng đồng và tạo thành một truyền thống.
Những cây bút được tôn vinh hôm nay không chỉ mô tả nước Mỹ; họ định nghĩa nó. Họ mở rộng giới hạn của nước Mỹ, làm phong phú văn hóa của nước Mỹ, và khắc sâu tâm hồn của nước Mỹ. Qua đôi mắt họ, chúng ta nhìn thấy một nước Mỹ tinh tế hơn, nhân ái hơn, và sau cùng, chân thật hơn.

Xin được nhắn gửi đến các tác giả góp mặt từ bao thế hệ để chia sẻ tấm chân tình trên các bài viết, chúng tôi trân trọng cảm ơn sự can đảm của quý vị. Can đảm không chỉ là vượt qua biến cố của lịch sử; can đảm còn là việc ngồi trước trang giấy trắng, đối diện với chính mình, lục lọi ký ức đau thương sâu đậm, và gửi tặng trải nghiệm đó đến tha nhân. Quý vị là những người gìn giữ ký ức tập thể và là những người dẫn đường cho tương lai văn hóa Việt tại Hoa Kỳ.

Với Việt Báo: Xin trân trọng cảm ơn tầm nhìn, tâm huyết, và sự duy trì bền bỉ giải thưởng này suốt một phần tư thế kỷ.
Khi hướng đến 25 năm tới, chúng ta hãy tiếp tục khích lệ thế hệ kế tiếp—những blogger, thi sĩ, tiểu thuyết gia, nhà phê bình, nhà văn trẻ—để họ tìm thấy tiếng nói của chính mình và kể lại sự thật của họ, dù đó là thử thách hay niềm vui. Bởi văn chương không phải là một thứ xa xỉ; đó là sự cần thiết. Đó là cách chúng ta chữa lành, cách chúng ta ghi nhớ, và là cách chúng ta tìm thấy nơi chốn của mình một cách trọn vẹn.

Xin cảm ơn quý vị.

NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.