Hôm nay,  

Tưởng Nhớ Anh Trần Văn Sơn

17/03/201600:01:00(Xem: 9812)

blank
Trần Bình Nam qua nét vẽ Phan Tấn Hải.

Nơi đây, xin phép gọi bằng thói quen: anh Trần Văn Sơn. Tuy rằng tuổi của cựu dân biểu Trần Văn Sơn, người viết bình luận nổi tiếng với bút hiệu Trần Bình Nam, cách biệt tuổi của tôi thật xa, cũng là hai thập niên. Nhưng tôi hân hạnh có giao tình với anh Sơn cũng từ thật lâu xa, có lẽ cũng hơn hai thập niên, hay nói kiểu Mỹ là khoảng ¼ thế kỷ.

Lần đầu gặp là năm 1991 hay 1992. Khi đó anh Thân Trọng Mẫn bảo tôi, hai đứa mình lái xe lên quận Los Angeles gặp ông này, bàn chuyện nước xem. Đó là lần đầu tôi nghe tên ông Trần Văn Sơn, cũng không biết là cựu dân biểu, chỉ ngồi nghe, nói về chuyện khắp thế giới. Tôi cũng không nhớ lúc đó nhà anh Trần Văn Sơn ở thành phố nào, và cũng không có cơ hội tới nhà thăm lần thứ nhì. Nhiều năm sau, có lúc biết rằng anh Sơn ở Redondo Beach, cũng nằm trong Quận Los Angeles; rồi có lúc dọn về San Diego.

Anh Mẫn và anh Sơn cùng là người Huế. Tôi không nhớ chính xác là nói chuyện gì, vì hẳn nhiên là nói rất nhiều chuyện: chuyện Thiên An Môn, chuyện Liên Sô sụp đổ, chuyện các phong trào phục quốc, chuyện VN đổi mới kinh tế… Chủ yếu là tôi nghe, vì tính ưa trầm lặng. Thực sự, cũng vì tôi nghe lơ đãng. Lúc đó, tôi chưa viết bình luận chính trị vì biết là ngoài tầm tay của mình, chủ yếu là viết truyện ngắn, làm thơ, viết về Thiền… Lòng tôi kết thân hơn với cụ Nghiêm Xuân Hồng, với các văn nghệ sĩ như quý anh Mai Thảo, Nguyễn Mộng Giác, Nhật Tiến, Vũ Huy Quang, Khánh Trường…

Cũng không có ấn tượng lớn gì về anh Trần Văn Sơn, chỉ có cảm giác rằng anh là người tốt bụng, thân thiện, yêu nước và kiến thức uyên bác.

Mới tuần này, khi nói điện thoại với anh Mẫn về sự ra đi của anh Trần Văn Sơn, anh Mẫn ngậm ngùi: “Người hiền sao ra đi sớm...”

Anh Trần Văn Sơn đúng là hiền thật. Cũng lạ. Sao lại rơi vào vòng xoáy lịch sử dân tộc.

Tới khi làm việc cho Việt Báo, đọc tin hàng ngày, bấy giờ mới biết anh Trần Văn Sơn là người sáng lập Tổ Chức Phục Hưng. Bút hiệu Trần Bình Nam quen thuộc dần với tôi, khi anh Trần Văn Sơn gửi bài viết tới để phổ biến. Thỉnh thỏang, có những anh ghé Quận Cam tham dự các sự kiện cộng đồng. Lần nào, tôi cũng có cơ duyên hàn huyên với anh Sơn. Nhiều năm cuối đời, anh không nói nhiều về chính trị một cách sôi nổi như ngày mới gặp, anh trầm tư hơn, nhưng các bài viết vẫn luôn luôn quan tâm về quê nhà, về những người trẻ họat động dân chủ, về các vận động công đòan độc lập….

Thực ra, anh Trần Văn Sơn viết đề tài đa dạng, và đều chứng tỏ là sức đọc rất nhiều, rất rộng. Có những lĩnh vực tôi chịu thua, đọc vài dòng là muốn bỏ… như chuyện Tối Cao Pháp Viện Hoa Kỳ. dù đọc tiếng Anh hay tiếng Việt, đây là đề tài nhức đầu kinh khủng, vậy mà anh Trần Văn Sơn viết rất rõ, trả lời phỏng vấn trên các làn sóng phát thanh tận từơng.

Cũng có đề tài anh Trần Văn Sơn viết gây chú ý tức khắc, thí dụ như cầu thủ Pelé của Ba Tây. Lúc đó, tôi nghĩ, hóa ra cũng có một thời anh Sơn mê đá banh, có lẽ. Cũng như mình, tôi nghĩ, một thời thơ ấu là chạy trong xóm đá banh rồi, tới khi vào trung học là đạp xe đạp tới sân Hoa Lư, sân Phan Đình Phùng chơi đá banh… Còn anh Trần Văn Sơn, hẳn là đá banh thời rất là xa xưa ở Huế, ở trường Khải Định đâu đó…

Ký ức lờ mờ của tôi về anh là những hình ảnh nơi này, nơi kia. Một bình luận gia tuyệt vời, uyên bác. Lại thỉnh thỏang dịch truyện ngắn nữa.

Có một lần anh Trần Văn Sơn tới tòa soạn, mới mấy năm trước, nói rằng lần này Hải phải tham dự một buổi tiệc đặc biệt của Phục Hưng, vì có một người từ Úc tới, nói là có bà con với vợ anh Hải. Tôi hỏi là ai, anh Sơn trả lời là Luật sư Đào Tăng Dực. Đúng là có bà con gì đấy. Nhưng anh Dực tới, bàn chuyện Luật Hiến Pháp là tôi thua rồi. Tôi nghĩ, tội nghiệp anh Dực quá, đọc cả đời mấy cái Luật Hiến Pháp (dù là để thúc đẩy chuyển đổi quê nhà) cũng là hy sinh lớn vậy (có ai hoan hỷ đọc, thì tôi không rõ, xin chắp tay bái phục). Nói như thế, anh Trần Văn Sơn cũng là hy sinh lớn, vì anh đọc rất nhiều, kể cả các đề tài phức tạp, chuyên môn.

Khoảng năm 2008, lúc đó tôi đang luyện nét vẽ để sẽ vẽ Đức Đạt Lai Lạt Ma, nhân dịp nhà sư Tây Tạng tuyệt vời này sẽ tròn 75 tuổi vào hai năm sau, tôi vẽ một tấm chân dung anh Trần Văn Sơn. Xem như kỷ niệm vậy. Cũng hao hao giống.

Điều có thể nhớ nhất về anh Trần Văn Sơn là, một cách bất ngờ, anh là người đầu tiên viết bài ủng hộ Thư Ngỏ của 36 người Việt ngoài nước.

Phổ biến tháng 8-2011, bản văn ký tên 36 người có tựa đề “Thư ngỏ gửi lãnh đạo Việt Nam về hiểm họa ngoại bang và sức mạnh dân tộc” với nội dung “đòi hỏi chính quyền phải có những thay đổi toàn diện về cơ chế và chính sách mới có thể bảo vệ được chủ quyền và phát triển đất nước».

Thư Ngỏ không có tên anh Trần Văn Sơn, nhưng anh là người đầu tiên viết bài tựa đề “Ý kiến về Thư Ngỏ của 36 nhà trí thức hải ngoại” trong đó bày tỏ ủng hộ:

“… Bàn về Thư Ngỏ, trước hết tôi thấy giáo sư Lê Xuân Khoa (tôi không là đồng nghiệp và chưa có hân hạnh quen biết giáo sư Lê Xuân Khoa) có sáng kiến viết Thư Ngỏ và 35 vị trí thức còn lại đồng ý ký tên là một hành động can đảm...

…Chúng ta hãy mường tượng, nếu một bức Thư Ngỏ 36 người ký không đáng gì, nhưng một Thư Ngỏ có 3600 người hay lạc quan hơn có 36 ngàn người trong và ngoài nước ký thì sức mạnh của nó sẽ như thế nào? Nó có thể làm bật dậy sức phản kháng của nhân dân làm cho người cộng sản không thể ù lì bịt tai che mắt mãi được…”(ngưng trích)

Điểm có thể thấy nổi bật: trong tình hình mưa đá khắp trời như thế, bình luận gia Trần Bình Nam đã lên tiếng ủng hộ Thư Ngỏ với cách rất là can đảm. Đúng phong cách của một người tên Trần Văn Sơn, người từng được dân tin cậy bầu làm dân biểu thời VNCH. Ngắn gọn, anh Trần Văn Sơn là một người yêu nước chân thực, và đã làm mọi cách để xoay chuyển đất nước về hướng dân chủ, phú cường.

Tuy nhiên, anh Trần Văn Sơn rất mực khiêm tốn, thực sự khiêm tốn. Trong bài “Tám Mươi Năm Nhân Chứng,” anh Trần Văn Sơn viết về chính anh:

”Là một trong những thuyền nhân rời bỏ Việt Nam trong màn chót của bi kịch Việt Nam, tám mươi năm qua tôi đã là một nhân chứng bất đắc dĩ cho thảm kịch Việt Nam.

Những gì tôi viết sau đây là lời một nhân chứng của một tấn thảm kịch mà trong đó những người thuộc thế hệ tôi từng chia sẻ. Lời chứng có thể vui hay buồn, có thể hợp nhĩ với lớp người này và không hợp nhĩ với lớp người kia tùy theo chỗ đứng của mỗi người, nhưng tôi bảo đảm một điều là tôi làm chứng cho sự thật ít nhất từ chỗ đứng của tôi.” (ngưng trích)

Nơi đây, xin trân trọng ghi hai câu đối để tiễn biệt bình luận gia Trần Bình Nam:

Ngàn đêm ngồi viết hịch, mời gọi toàn dân đòi dân chủ
Muôn dặm bước Bình Nam, lay động cả nước dậy Phục Hưng

Phan Tấn Hải thành kính tưởng nhớ.

GHI CHÚ:

Kính mời độc giả vào trang http://tranbinhnam.blogspot.com/ để gửi lời viếng tang bình luận gia Trần Bình Nam, tức cựu Dân biểu Trần Văn Sơn.

In Trang
Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
Trang đầuTrang trước78910111213Trang sauTrang cuối

Thế giới vừa điên đảo vì Trump 2.0 lại phải lo đối phó với Trung Quốc 2.0. Trung Quốc 1.0 là công xưởng quốc tế dựa vào giá nhân công rẻ và giá trị gia tăng thấp để sản xuất các hàng hóa tiêu dùng trong dạng Bộ Ba Cũ: (1) quần áo, đồ chơi trẻ em…; (2) vật dụng trong nhà như bàn ghế, tivi, tủ lạnh…(3) đồ điện tử gồm điện thoại cầm tay, máy điện toán,…) Trung Quốc 1.0 kéo dài 25 năm bắt đầu từ lúc Đổi Mới thập niên 1990 cho đến giữa thập niên 2010...

Giữa lúc các cơ quan báo chí, các tập đoàn truyền thông lớn khác chọn “sự trung lập” và cố gắng “nương tay” với các chính trị gia và chính quyền, thì Stephen Colbert chọn sự trung thực, kiên định, xem tuyên ngôn “trung lập” theo lý thuyết báo chí là vở kịch hài không hợp thời cuộc. Ông châm biếm, chỉ trích không thương tiếc những quyết định vi hiến, những phát ngôn dối trá của chủ nhân Tòa Bạch Ốc.

Những người đấu tranh cho quyền hợp pháp của di dân có trong Tu chính án thứ Tư và thứ Năm của Hiến Pháp, vui mừng gọi phán quyết của chánh án liên bang hôm thứ Sáu 11/7 là “chiến thắng.” Chánh án Maame E. Frimpong ra phán quyết các cảnh sát di trú ở Nam California phải tạm dừng việc bắt giữ, tra hỏi di dân chỉ dựa vào chủng tộc hoặc ngôn ngữ Tây Ban Nha. Nhưng Jaime Alanís Garcia, 57 tuổi, người làm việc ở nông trại Glass House Farms, quận Ventura 10 năm, đã không có cơ hội vui với chiến thắng tạm thời này. Với ông, và gia đình ông, tất cả đã quá muộn. ICE đã thực hiện cuộc đột kích quy mô lớn ở nông trại Glass House Farms gần Camarillo, quận Ventura hôm thứ Năm 10/7. Đoạn video ghi lại cảnh những chiếc xe bọc thép có chữ Police rượt đuổi theo nhóm nông dân tháo chạy hoảng loạn. Càng chạy, xe càng lao tới, bất kể có người đang cố bám vào đầu xe để chặn bánh xe lăn. Súng hơi, đạn cay mù mịt trên cánh đồng từng rất yên ả với những cây cà chua, dưa leo, và cây cannabis có giấy phép.

Tổng thống Mỹ Donald Trump đang đe dọa áp đặt mức thuế cao hơn nữa đối với hàng hóa nhập khẩu từ Liên minh châu Âu (EU), đặc biệt là dược phẩm. Thông qua các vòng đàm phán mới, EU hiện đang nỗ lực tìm cách ngăn chặn nguy cơ này. Tuy nhiên, triển vọng đạt được thỏa thuận vẫn rất mong manh, trong khi mức thiệt hại kinh tế dự kiến đối với EU có thể lên đến khoảng 750 tỷ đô la, một con số khổng lồ.

Rạng sáng thứ Bảy, tại Rafah, một em bé 12 tuổi – chưa xác định tên – bị bắn chết ngay tại chỗ hôm 12 tháng 7, khi em đang cố len lỏi tiến lên rào sắt để nhận phần lương thực cho gia đình. Cùng hôm đó, hơn ba mươi người khác gục xuống giữa bụi cát và khói đạn, trong lúc chen chúc tại điểm phát thực phẩm của một tổ chức mang tên Gaza Humanitarian Foundation (GHF).Trước đó, tại trại Nuseirat, sáu trẻ em – có em chỉ độ sáu tuổi – trúng pháo kích thiệt mạng khi đang hứng nước vào ca. Trong tay các em không có đá, không có súng… chỉ có chiếc bình nhựa, vài mẩu bánh mì chưa kịp đem về nhà. Giữa cảnh Gaza bị phong toả hoàn toàn, dân chúng đói khát, bệnh tật, kiệt sức… thì chính phủ Hoa Kỳ chọn rót ba mươi triệu Mỹ kim cho GHF – một tổ chức tư nhân, lập ra vội vã, không kinh nghiệm, không kế hoạch, không kiểm toán, không ai giám sát.

Có một câu hỏi đã ám ảnh tôi suốt gần mười năm: Làm sao mà một nửa nước Mỹ nhìn Donald Trump mà không thấy ông ta đáng ghê tởm về mặt đạo đức? Một người luôn nói dối, gian lận, phản bội, tàn nhẫn và tham nhũng một cách công khai như vậy mà hơn 70 triệu người vẫn chấp nhận ông ta, thậm chí còn ngưỡng mộ. Việc gì đã khiến cả một xã hội trở nên chai lì về mặt đạo đức như vậy? Để tôi kể cho bạn nghe một câu chuyện. Câu chuyện này, phần lớn dựa trên tư tưởng của nhà triết gia đạo đức Alasdair MacIntyre, một người mới qua đời vào tháng Năm vừa rồi, thọ 94 tuổi. Ông là một trong những nhà trí thức lớn hiếm hoi dám đào tận gốc sự suy đồi đạo lý của thế giới Tây phương, và của nước Mỹ hiện nay.

Donald Trump không giống như các vị tổng thống tiền nhiệm. Ông từng úp mở chuyện tái tranh cử nhiệm kỳ thứ ba, khiến không ít đối thủ phải giật mình. Nhưng trước mắt, Trump đang phải đối mặt với một quy luật lịch sử đã từng làm khó các vị Tổng thống khác: lời nguyền nhiệm kỳ hai. Từ trước đến nay, có đến 21 Tổng thống Mỹ bước vào nhiệm kỳ hai, nhưng không một ai đạt được thành tựu tương đương như giai đoạn đầu tiên. Thành tích nhiệm kỳ hai thường tụt dốc – từ thiếu sức sống, mờ nhạt cho đến những giai đoạn đầy biến động hoặc thậm chí thảm khốc. Người dân không còn hài lòng, tổng thống bắt đầu mệt mỏi, và không còn hướng đi rõ ràng cho tương lai.

Trong bài viết “Thế thời không phải thế” đăng trên Việt Báo ngày 4 tháng 4 về sau 100 ngày hành xử của tổng thống Trump (*), tôi có dự đoán rằng bên Dân Chủ sẽ giữ thế im lặng nhiều hơn lên tiếng ồn ào chống những việc làm của ông Trump và đảng Cộng Hòa vì muốn ông Trump tự sa lầy dẫn đến hậu quả đảng Cộng Hòa sẽ bị mất ghế, mất chủ quyền đa số trong lưỡng viện quốc hội quốc gia. Cho đến nay gần sáu tháng tổng thống, ông Trump vẫn tiếp tục gây hấn với thế giới và một số lớn thành phần dân chúng Mỹ và đảng đối lập vẫn giữ sự im lặng, thỉnh thoảng vài người lên tiếng một cách yếu ớt, kiểu Tôn Tẩn đối phó với Bàng Quyên.

Ngày 12/6/2025, từ văn phòng làm việc tại gia của mình ở Washington DC, ký giả, xướng ngôn viên kỳ cựu gần 28 năm của ABC News, Terry Moran loan báo đơn giản: “Có lẽ các bạn đã biết, tôi không thuộc về nơi đó nữa. Tôi sẽ ở đây, tại nền tảng Substack này. Có rất nhiều việc mà tất cả chúng ta cần phải làm trong thời gian đất nước quá nhiều vết nứt. Tôi sẽ tiếp tục tường thuật, phỏng vấn, để gửi đến các bạn sự thật, với tư cách là một nhà báo độc lập. Tôi là một ký giả độc lập.” Từ hôm đó, Terry Moran chính thức bước ra khỏi “luật chơi” của truyền thông dòng chính. Và cũng ngay ngày hôm đó, Terry Moran là danh khoản xếp thứ hạng đầu tiên (#1) về số người theo dõi (follower), số “subscriber” trả phí theo tháng và năm.

Ngày 2/7/2025 Tổng Thống Hoa Kỳ Donald Trump thông báo ngắn gọn trên mạng xã hội Truth rằng Việt-Mỹ đã thỏa thuận để Hoa Kỳ áp thuế 20% lên hàng hóa nhập khẩu từ Việt Nam và 40% trên hàng hóa trung chuyển qua Việt Nam; ngược lại Việt Nam đánh thuế 0% vào hàng hóa mua của Mỹ...
Trang đầuTrang trước78910111213Trang sauTrang cuối
VB Podcast



Kính chào quý vị,

Tôi là Derek Trần, dân biểu đại diện Địa Hạt 45, và thật là một vinh dự lớn lao khi được đứng nơi đây hôm nay, giữa những tiếng nói, những câu chuyện, và những tâm hồn đã góp phần tạo nên diện mạo văn học của cộng đồng người Mỹ gốc Việt trong suốt một phần tư thế kỷ qua.
Hai mươi lăm năm! Một cột mốc bạc! Một cột mốc không chỉ đánh dấu thời gian trôi qua, mà còn ghi nhận sức bền bỉ của một giấc mơ. Hôm nay, chúng ta kỷ niệm 25 năm Giải Viết Về Nước Mỹ của nhật báo Việt Báo.

Khi những người sáng lập giải thưởng này lần đầu tiên ngồi lại bàn thảo, họ đã hiểu một điều rất căn bản rằng: Kinh nghiệm tỵ nạn, hành trình nhập cư, những phức tạp, gian nan, và sự thành công mỹ mãn trong hành trình trở thành người Mỹ gốc Việt – tất cả cần được ghi lại. Một hành trình ý nghĩa không những cần nhân chứng, mà cần cả những người viết để ghi nhận và bảo tồn. Họ không chỉ tạo ra một cuộc thi; họ đã và đang xây dựng một kho lưu trữ. Họ thắp lên một ngọn hải đăng cho thế hệ sau để chuyển hóa tổn thương thành chứng tích, sự im lặng thành lời ca, và cuộc sống lưu vong thành sự hội nhập.

Trong những ngày đầu ấy, văn học Hoa Kỳ thường chưa phản ánh đầy đủ sự phong phú và đa dạng về kinh nghiệm của chúng ta. Giải thưởng Viết Về Nước Mỹ thực sự đã lấp đầy khoảng trống đó bằng sự ghi nhận và khích lệ vô số tác giả, những người đã cầm bút và cùng viết nên một thông điệp mạnh mẽ: “Chúng ta đang hiện diện nơi đây. Trải nghiệm của chúng ta là quan trọng. Và nước Mỹ của chúng ta là thế đó.”


Suốt 25 năm qua, giải thưởng này không chỉ vinh danh tài năng mà dựng nên một cộng đồng và tạo thành một truyền thống.
Những cây bút được tôn vinh hôm nay không chỉ mô tả nước Mỹ; họ định nghĩa nó. Họ mở rộng giới hạn của nước Mỹ, làm phong phú văn hóa của nước Mỹ, và khắc sâu tâm hồn của nước Mỹ. Qua đôi mắt họ, chúng ta nhìn thấy một nước Mỹ tinh tế hơn, nhân ái hơn, và sau cùng, chân thật hơn.

Xin được nhắn gửi đến các tác giả góp mặt từ bao thế hệ để chia sẻ tấm chân tình trên các bài viết, chúng tôi trân trọng cảm ơn sự can đảm của quý vị. Can đảm không chỉ là vượt qua biến cố của lịch sử; can đảm còn là việc ngồi trước trang giấy trắng, đối diện với chính mình, lục lọi ký ức đau thương sâu đậm, và gửi tặng trải nghiệm đó đến tha nhân. Quý vị là những người gìn giữ ký ức tập thể và là những người dẫn đường cho tương lai văn hóa Việt tại Hoa Kỳ.

Với Việt Báo: Xin trân trọng cảm ơn tầm nhìn, tâm huyết, và sự duy trì bền bỉ giải thưởng này suốt một phần tư thế kỷ.
Khi hướng đến 25 năm tới, chúng ta hãy tiếp tục khích lệ thế hệ kế tiếp—những blogger, thi sĩ, tiểu thuyết gia, nhà phê bình, nhà văn trẻ—để họ tìm thấy tiếng nói của chính mình và kể lại sự thật của họ, dù đó là thử thách hay niềm vui. Bởi văn chương không phải là một thứ xa xỉ; đó là sự cần thiết. Đó là cách chúng ta chữa lành, cách chúng ta ghi nhớ, và là cách chúng ta tìm thấy nơi chốn của mình một cách trọn vẹn.

Xin cảm ơn quý vị.

NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.