Hôm nay,  

Tri Ân và Xin Lỗi

8/3/201700:00:00(View: 7403)
Mùa hè năm 2015, chúng tôi gặp nhau, không còn thơ dại như hồi học chung, chỉ vỏn vẹn sáu người, khoảng một phần mười của sĩ số lớp học ngày xưa. Nhưng tình bạn từ thời mẫu giáo, từ thời Trung học vẫn còn. Như vậy là vui lắm, mỗi năm gặp nhau một lần, được thăm quý Thầy Cô thời Trung học, thấy mình được trở về thời 16 tuổi, dù trong khảnh khắc cũng vui lắm rồi.

Dạo đó Cô giáo Quốc văn năm lớp sáu cho làm một bài Luận với đề tài "Em sẽ ra sao trong năm 2015?". Mấy chục cái đầu, vài chục tư tưởng… nhỏ tưởng tượng đủ thứ. Không ai tưởng tượng ra mình họp lớp ở xứ người, với các lớp đàn anh, đàn chị nhiều hơn là lớp bạn cùng khóa của mình.

Hầu hết điều chúng tôi tưởng tượng chuyện xảy ra 2015 không đúng. Một trong những điều đúng là chúng tôi vẫn còn được gặp nhau sau hơn 25 năm rời Trung học. Chung là Bác sĩ, Long là Kiến trúc sư như mơ ước từ lúc Tiểu học. Và quan trọng hơn hết chúng tôi đã thực hiện đúng lời hứa với lòng.

@@@

Mùa hè năm đó, về Cù Lao Phố ở Biên Hòa chơi, tắm sông Đồng Nai, chúng tôi thường bơi thi với đủ kiểu bơi sãi, bơi chó, bơi ngửa, bơi ếch..., ai giỏi kiểu nào thì bơi kiểu đó, miễn là về đền đích trước.

Chúng tôi chọn khúc sông vắng để tha hồ la hét, đùa giỡn, không sợ làm phiền lòng những người thích yên tĩnh. Vậy mà bao giờ cũng có một anh thanh niên trẻ ngồi trên bờ sông với cái kính mát che nửa khuôn mặt huớng về phía chúng tôi. Lúc đầu chúng tôi còn ngại ngùng khi thấy "khán giả không mời mà đến" luôn hướng mắt về phía mình. Lâu dần, thấy anh ta chỉ im lặng ngồi quan sát, hiền lành vô hại, chúng tôi vẫn chơi đùa như không gian khúc sông đó của riêng mình.

Thường thì chỉ có tụi con trai tắm sông, tụi con gái đứng trên bờ vừa làm giám khảo, vừa làm cổ động viên. Có một lần duy nhất, hai tay bơi giỏi nhất lớp về đích gần như ngang ngửa. Cả bọn chia làm hai phe, lúc đầu còn nhỏ nhẹ, về sau hăng quá, khoa tay, múa chân, gân cổ cãi nhau, tranh phần thắng cho gà nhà. Không ai nhừơng ai, bên nào cũng cho là "gà của mình" thắng, "gà" bên kia là "gà... nuốt dây thun".

Cuối cùng chúng tôi đến hỏi ý kiến khán giả thầm lặng luôn ngồi dựa gốc cây hướng mắt về phía chúng tôi. Thành phần thứ ba bao giờ cũng sáng suốt, không có thiên kiến, và không thiên vị.

Chúng tôi kéo đến gần "khán giả thầm lặng", nhao nhao:

- Chú ơi, Chú theo dõi cả hai đội bơi từ đầu, Chú thấy đội nào về đích trước Chú?

- Bên kia mắt quáng gà, cận thị không thấy mình thua phải không Chú?

- Chú cho ý kiến đi Chú, bên kia nhất định không chịu thua.

- ……

Đợi chúng tôi ngưng khiếu nại, khán già trung thành và thầm lặng ở bến sông trả lời:

- Trước hết, các em cho tôi lên chức Chú hơi sớm ! Khoảng vài năm trước, chắc tôi cũng bằng tuổi các em bây giờ. Thứ hai, tôi rất tiếc không góp ý ai thắng cho các em được vì tôi không thấy gì hết. Mắt tôi bị hư trong một trận đánh lớn ở An Lộc hai năm trước. Các em có nghe nói đến những từ: "Mùa hè đỏ lửa", "An Lộc kiêu hùng" phải không?


Chúng tôi há hốc, miệng, trợn tròn mắt kinh ngạc, ân hận. Tụi con gái còn rơm rớm nước mắt. Bỗng nhiên chợt thấy mình gần giống một nhân vật hợm hỉnh khoe đồng hồ với một người bạn mù trong chuyện "Tâm Hổn Cao Thượng" của Edmond De Amicis, Hà Mai Anh dịch.

Cả bọn, từ con trai đến con gái, đều lắp bắp không thành lời:

-Xin lỗi, chân thành xin lỗi Chú, ngàn lần xin lỗi, tụi cháu không biết.

Người thanh niên trè cười hiền hòa:

- Các em không có lỗi vì tôi đeo kính đen lúc trời đang nắng, nhưng tôi sẽ buồn vì các em cứ gọi tôi là Chú.

- Xin lỗi đã làm cho anh buồn, và cảm ơn anh không bắt lỗi tụi em.

- Không sao, dù bom đạn lấy mất đôi mắt tôi, nhưng nghe tiếng các em nô đùa, tôi cũng vui vì ít nhiều sự hy sinh của tôi đã góp phần vào sự bình yên của nơi này, góp phần giữ cho các em niềm vui của tuổi thơ.

……

Đó là mùa hè năm 1974. Chỉ một năm sau, là biến cố 30 tháng 4 1975 rất buồn của đất nước, chúng tôi cũng bị cuốn theo cùng vận nước, lưu lạc khắp nơi. Và không bao giờ có dịp gặp lại người thương binh đã bỏ cặp mắt lại chiến trường An Lộc.

@@@

Xin được viết vài dòng riêng cho người thương binh năm đó. Không biết bây giờ anh còn sống, hay đã "trả xong nghiệp" như anh đã nói với chúng tôi, bầy học trò nhỏ tắm sông ở Cù Lao Phố năm xưa. Nếu anh còn sống, hy vọng có ai đó đọc cho anh nghe những giòng này.

Thua Anh, chỉ có cơ hội nói chuyện với anh một lần, chưa kịp hỏi tên Anh, nhưng tụi em thấy mình nợ anh nhiều lắm. Trong hạnh phúc, thành đạt của tụi em bây giờ có một phần xương máu của anh, có phần đóng góp của cặp mắt anh bỏ lại An Lộc năm 1972.

Từ bao nhiêu năm qua, chưa hề nói với ai, ngay cả nói với nhau, giữ đúng lời tự hứa với lòng, không hẹn mà tụi em cùng đóng góp mỗi năm cho quỹ ủng hộ thương phế binh, cho 11 lần Đại Nhạc Hội cảm ơn Anh, mặc dù tụi em chưa bao giờ đến tham dự Đại Nhạc Hội. Cũng như anh năm xưa, ngồi thầm lặng ở một góc sông nghe tụi em chơi đùa nhớ lại thời học trò của mình. Mỗi năm, không hẹn, mà tụi em cùng thầm lặng đóng góp, và nhớ lời anh kể với tụi em năm nào, nhớ tới thái độ chịu đựng, coi "chiến tranh như tai trời ách nước" của anh.

Năm nay, lần đầu tiên xin viết ra chuyện này, vì đã 42 năm từ ngày chiến tranh chấm dứt, các chú các anh thương phế binh chắc cũng "đã trả xong, hoặc sắp xong nghiệp", không biết tụi em còn có cơ hội góp phần trả nghĩa bao nhiêu năm nữa?

Xin viết lại chuyện này vào những ngày sắp có "Đại Nhạc Hội Cảm ơn anh lần thứ 11" ở San Jose CA để góp phần nhắc mọi người cùng góp bàn tay. Và xin được coi như một lời xin lỗi chân thành lần thứ hai của tụi em vỉ chuyện không biết anh đã để lại đôi mắt ở chiến trường.

Ngàn lần tri ân, và ngàn lần xin lỗi.

Nguyễn Trần Diệu Hương

California đầu tháng 8 2017

Send comment
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu.Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Your Name
Your email address
)
Ở đời dường như chúng ta hay nghe nói người đi buôn chiến tranh, tức là những người trục lợi chiến tranh như buôn bán vũ khí, xâm chiếm đất đai, lãnh thổ của nước khác, thỏa mãn tham vọng bá quyền cá nhân, v.v… Nhưng lại không mấy khi chúng ta nghe nói có người đi buôn hòa bình. Vậy mà ở thời đại này lại có người đi buôn hòa bình. Thế mới lạ chứ! Các bạn đừng tưởng tôi nói chuyện vui đùa cuối năm. Không đâu! Đó là chuyện thật, người thật đấy. Nếu các bạn không tin thì hãy nghe tôi kể hết câu chuyện dưới đây rồi phán xét cũng không muộn. Vậy thì trước hết hãy nói cho rõ ý nghĩa của việc đi buôn hòa bình là thế nào để các bạn khỏi phải thắc mắc rồi sau đó sẽ kể chi tiết câu chuyện. Đi buôn thì ai cũng biết rồi. Đó là đem bán món hàng này để mua món hàng khác, hoặc đi mua món hàng này để bán lại cho ai đó hầu kiếm lời. Như vậy, đi buôn thì phải có lời...
Hồi đầu năm nay, một người bạn quen gọi đến, chỉ sau một tháng quốc gia chuyển giao quyền lực. Giọng chị mệt mỏi, pha chút bất cần, “Giờ sao? Đi đâu bây giờ nữa?” Chị không hỏi về kế hoạch chuyến đi du lịch, cũng không phải địa chỉ một quán ăn ngon nào đó. Câu hỏi của chị đúng ra là, “Giờ đi tỵ nạn ở đâu nữa?” “Nữa!” Cái chữ “nữa” kéo dài, rồi buông thỏng. Chữ “nữa” của chị dài như nửa thế kỷ từ ngày làm người tỵ nạn. Vài tháng trước, cuộc điện thoại gọi đến người bạn từng bị giam giữ trong nhà tù California vì một sai phạm thời trẻ, chỉ để biết chắc họ bình an. “Mỗi sáng tôi chạy bộ cũng mang theo giấy quốc tịch, giấy chứng minh tôi sinh ở Mỹ,” câu trả lời trấn an người thăm hỏi.
Chỉ trong vài ngày cuối tuần qua, bạo lực như nổi cơn lốc. Sinh viên bị bắn trong lớp ở Đại học Brown. Người Do Thái gục ngã trên bãi biển Bondi, Úc châu, ngay ngày đầu lễ Hanukkah. Một đạo diễn tài danh cùng vợ bị sát hại — nghi do chính con trai. Quá nhiều thảm kịch trong một thời khắc ngắn, quá nhiều bóng tối dồn dập khiến người ta lạc mất hướng nhìn. Nhưng giữa lúc chưa thể giải được gốc rễ, ta vẫn còn một điều có thể làm: học cho được cách ứng xử và phản ứng, sao cho không tiếp tay cho lửa hận thù. Giữ đầu óc tỉnh táo giữa khủng hoảng giúp ta nhìn vào ngọn cháy thật, thay vì mải dập tàn lửa do người khác thổi lên.
Trong những thời khắc nguy kịch nhất, thảm họa nhất, tổng thống Hoa Kỳ là người duy nhất có tiếng nói quyền lực với toàn dân để đưa họ vượt qua nghịch cảnh. Tổng thống sẽ trấn an dân bằng luật pháp, bằng ý chí kiên cường, bằng bản lĩnh lãnh đạo, bao dung nhưng dứt khoát. Thậm chí, có khi phải bằng mệnh lệnh sắc bén để khống chế những tư tưởng bốc đồng sẽ gây hỗn loạn. Mấy trăm năm lập quốc của Mỹ đã chứng minh rất nhiều lần như thế.
(Sydney – 14 tháng 12, 2025) - Hàng trăm người có mặt tại bãi biển Bondi, Sydney, để dự lễ Hanukkah đã chứng kiến một trong những vụ khủng bố đẫm máu nhất kể từ sau thảm sát Port Arthur năm 1996. Vào lúc 6 giờ 45 chiều Chủ Nhật, hai tay súng mặc đồ đen xuất hiện trên cây cầu bộ hành nối Campbell Parade với Bondi Pavilion, bắt đầu nổ súng xuống đám đông đang dự lễ. Hai kẻ này dùng súng trường, bắn liên tục trong khoảng 10 phút, khiến hàng trăm người hoảng loạn bỏ chạy, nhiều người ngã gục ngay trên bãi cát và công viên ven biển. Ít nhất 12 người thiệt mạng, trong đó có 9 nạn nhân thường dân, 1 cảnh sát và 2 tay súng (một bị bắn chết tại chỗ, một bị bắt nhưng sau đó tử vong do vết thương). Ngoài ra, có ít nhất 38 người bị thương, trong đó có 2 cảnh sát và nhiều nạn nhân ở tình trạng nguy kịch.
Năm 2024, con người trung bình dành hai giờ rưỡi mỗi ngày trên mạng xã hội. Nhân lên, đó là hơn một tháng mỗi năm nhìn vào màn hình, lướt ‘feed’ (dòng tin), đợi ‘notification’ (báo tin), đếm ‘like’ (lược thích). Bạn dành nhiều thới giờ cho Facebook, Instagram, TikTok. Và câu hỏi không phải "có nhiều không?", mà là "chúng ta nhận được gì?" Câu trả lời, theo một nhóm triết gia, nhà tâm lý học, nhà xã hội học đương đại, không phải kết nối, không phải hạnh phúc, không phải sự thật. Mà là cô đơn có tổ chức, lo âu có hệ thống, và sự thật bị thao túng. Mạng xã hội—đặc biệt Facebook, nền tảng với ba tỷ người dùng, lớn hơn bất kỳ quốc gia nào trên hành tinh—không phải công cụ trung lập. Nó là kiến trúc quyền lực đang định hình lại não bộ, xã hội, và chính trị theo cách mà chúng ta chưa kịp nhận ra. Và đây là điều đáng sợ nhất: chúng ta không bị ép. Chúng ta tự nguyện. Chúng ta mở Facebook vì muốn "kết nối." Nhưng sau ba mươi phút lướt, chúng ta cảm thấy trống rỗng hơn. Chúng ta vào để "cập nhật
Trong sân khấu chính trị đồ sộ từ cổ chí kim của nước Mỹ, hiếm có nhân vật nào diễn xuất giỏi như Donald J. Trump. Những cuộc vận động tranh cử từ hơn mười năm trước của Trump vốn đã tràn ngập những lời hứa, giáo huấn, sự tức giận vì “nước Mỹ quá tệ hại”, những lời phỉ báng đối thủ. Tất cả hòa hợp thành những bản giao hưởng ký tên DJT. Mỗi lần Trump bước lên sân khấu, điệu nhảy YCMA vô tư, không theo chuẩn mực, thay cho tiếng kèn hiệu triệu “hoàng đế giá lâm.”
Năm 2025 được xem là giai đoạn khó khăn cho ngành khoa học khi ngân sách nghiên cứu bị thu hẹp và nhiều nhóm chuyên môn phải giải thể. Tuy vậy, những thành tựu y học nổi bật lại chứng minh rằng sức sáng tạo của con người chưa bao giờ dừng lại. Hàng loạt phát hiện mới đã mở rộng hiểu biết của chúng ta về sức khỏe, đồng thời thay đổi cách chăm sóc bệnh nhân hiện nay. Dưới đây là chín trong số những khám phá ấn tượng nhất trong năm 2025.
Năm 2025 khởi đầu bằng nỗi lo dấy lên từ các sàn tài chính quốc tế. Tháng Tư, Tổng thống Donald Trump khơi lại cuộc chiến thương mại, khiến nhiều người e sợ suy thái toàn cầu. Thế nhưng, sau mười hai tháng, kinh tế thế giới vẫn đứng vững: tổng sản lượng tăng khoảng 3%, bằng năm trước; thất nghiệp thấp và chứng khoán nhiều nơi tiếp tục lên giá. Chỉ riêng lạm phát vẫn còn là bóng mây bao phủ, vì phần lớn các nước trong khối công nghiệp OECD chưa đưa được vật giá về mức ổn định như mong muốn.
Sự phát triển nhanh chóng của Artificial Intelligence/ AI và robot đặt ra nhiều thách thức về đạo đức xã hội và cá nhân, đặc biệt là trong việc thu thập dữ liệu cá nhân làm ảnh hưởng đến các quyết định quan trọng như tuyển dụng, trị liệu và xét xử. Mặc dù AI có thể mô phỏng cảm xúc, nhưng không có ý thức thực sự, dẫn đến nguy cơ làm cho con người phụ thuộc vào AI và robot và suy giảm kỹ năng giao tiếp xã hội...


Kính chào quý vị,

Tôi là Derek Trần, dân biểu đại diện Địa Hạt 45, và thật là một vinh dự lớn lao khi được đứng nơi đây hôm nay, giữa những tiếng nói, những câu chuyện, và những tâm hồn đã góp phần tạo nên diện mạo văn học của cộng đồng người Mỹ gốc Việt trong suốt một phần tư thế kỷ qua.
Hai mươi lăm năm! Một cột mốc bạc! Một cột mốc không chỉ đánh dấu thời gian trôi qua, mà còn ghi nhận sức bền bỉ của một giấc mơ. Hôm nay, chúng ta kỷ niệm 25 năm Giải Viết Về Nước Mỹ của nhật báo Việt Báo.

Khi những người sáng lập giải thưởng này lần đầu tiên ngồi lại bàn thảo, họ đã hiểu một điều rất căn bản rằng: Kinh nghiệm tỵ nạn, hành trình nhập cư, những phức tạp, gian nan, và sự thành công mỹ mãn trong hành trình trở thành người Mỹ gốc Việt – tất cả cần được ghi lại. Một hành trình ý nghĩa không những cần nhân chứng, mà cần cả những người viết để ghi nhận và bảo tồn. Họ không chỉ tạo ra một cuộc thi; họ đã và đang xây dựng một kho lưu trữ. Họ thắp lên một ngọn hải đăng cho thế hệ sau để chuyển hóa tổn thương thành chứng tích, sự im lặng thành lời ca, và cuộc sống lưu vong thành sự hội nhập.

Trong những ngày đầu ấy, văn học Hoa Kỳ thường chưa phản ánh đầy đủ sự phong phú và đa dạng về kinh nghiệm của chúng ta. Giải thưởng Viết Về Nước Mỹ thực sự đã lấp đầy khoảng trống đó bằng sự ghi nhận và khích lệ vô số tác giả, những người đã cầm bút và cùng viết nên một thông điệp mạnh mẽ: “Chúng ta đang hiện diện nơi đây. Trải nghiệm của chúng ta là quan trọng. Và nước Mỹ của chúng ta là thế đó.”


Suốt 25 năm qua, giải thưởng này không chỉ vinh danh tài năng mà dựng nên một cộng đồng và tạo thành một truyền thống.
Những cây bút được tôn vinh hôm nay không chỉ mô tả nước Mỹ; họ định nghĩa nó. Họ mở rộng giới hạn của nước Mỹ, làm phong phú văn hóa của nước Mỹ, và khắc sâu tâm hồn của nước Mỹ. Qua đôi mắt họ, chúng ta nhìn thấy một nước Mỹ tinh tế hơn, nhân ái hơn, và sau cùng, chân thật hơn.

Xin được nhắn gửi đến các tác giả góp mặt từ bao thế hệ để chia sẻ tấm chân tình trên các bài viết, chúng tôi trân trọng cảm ơn sự can đảm của quý vị. Can đảm không chỉ là vượt qua biến cố của lịch sử; can đảm còn là việc ngồi trước trang giấy trắng, đối diện với chính mình, lục lọi ký ức đau thương sâu đậm, và gửi tặng trải nghiệm đó đến tha nhân. Quý vị là những người gìn giữ ký ức tập thể và là những người dẫn đường cho tương lai văn hóa Việt tại Hoa Kỳ.

Với Việt Báo: Xin trân trọng cảm ơn tầm nhìn, tâm huyết, và sự duy trì bền bỉ giải thưởng này suốt một phần tư thế kỷ.
Khi hướng đến 25 năm tới, chúng ta hãy tiếp tục khích lệ thế hệ kế tiếp—những blogger, thi sĩ, tiểu thuyết gia, nhà phê bình, nhà văn trẻ—để họ tìm thấy tiếng nói của chính mình và kể lại sự thật của họ, dù đó là thử thách hay niềm vui. Bởi văn chương không phải là một thứ xa xỉ; đó là sự cần thiết. Đó là cách chúng ta chữa lành, cách chúng ta ghi nhớ, và là cách chúng ta tìm thấy nơi chốn của mình một cách trọn vẹn.

Xin cảm ơn quý vị.

NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.