Hôm nay,  

Chiều Cuối Năm

24/01/201910:53:00(Xem: 4533)

 

Đào Như

 

CHIỀU  CUỐI  NĂM

 

*  *  *

 

Jan/96

 

Anh đứng dậy, bܧc vội đến cửa sổ nhìn xuống đường, anh vừa nghe mẹ con ai trò chuyện:

 

- Mau lên đi con, chắc cha con giờ này ở nhà sửa soạn lên nhang đèn rước ông bà rồi đó!

 

- Còn sớm mà mẹ. Trời tối hù vậy chớ mới có 6 giờ. Chưa chắc giờ này ba đi làm về chưa?

 

- Chắc ba về rồi, nhanh lên đi con, về tiếp ba lo nấu nướng làm lễ rước ông bà. Theo tục lệ ở bên nhà giờ này là ‘lên nêu’ rồi đó con…

 

Nghe tiếng của hai mẹ con ai nói với nhau vọng từ ngoài đường phố, anh giật mình. Anh mơ hồ cứ tưởng mình đang sống tại quê nhà. Xuyên qua màng tuyết mỏng anh thấy hai mẹ con vừa đẩy xe đi chợ đầy ấp hoa quả và thịt thà, vừa trò chuyện. Trời đang lạnh, sau mỗi câu nói anh thấy hơi nước bốc ra từ miệng họ. Câu chuyện của hai mẹ con nghe xa dần mất hút trong tuyết lạnh cùng với chiếc xe đẩy đi chợ. Anh cảm thấy dạt dào hoài cảm. Một niềm tiếc thương, nhớ nhung cùng giá lạnh phủ xuống hồn anh. Có lẽ giờ này tại thôn Hà Thanh, Xóm Động, Phanrang, các anh chị, các cháu nhỏ cũng đang quay quần xung quanh bàn thờ gia tiên. Anh sực nhớ lại câu chuyện bà mẹ và cô con gái:“ Theo tục lệ ông bà, bên nhà giờ này ‘lên nêu’ rồi đó con”.

 

Anh ngước nhìn tờ lịch, anh mới nhận ra bây giờ là chiều ba mươi Tết tại Chicago. Anh vội vã thu xếp bàn giấy, ra về. Ngồi trong toa xe lửa trên đường về nhà, hình ảnh những ngày Tết, những ngày tháng cũ của tuổi thơ ở quê nhà cuồn cuộn quay về trong trí anh. Những liễn gấm, vẽ rồng thêu phụng, những lư đồng sáng ngời, mùi hương trÀm quyện vào nhau, quấn quít trong trí nhớ anh. Anh có cảm tưởng mới hôm nào đây cha anh đi lên rẫy nhà, chọn một cây tre thật cao thẳng đứng, đọt xum xuê hạ xuống đem về làm cây nêu.

 

Lúc sáu giờ chiều ngày 30, cây nêu được dựng lên, cả nhà reo vui. Cả gia đình đứng chiêm ngưỡng cây nêu. Cây nêu cao vút, thẳng đứng, đâm thẳng lên ráng hồng của trời chiều 30 Tết, như niềm kiêu hãnh của gia đình. Đúng tám giờ tối, cỗ bàn dọn sẵn, trong bô khăn đống áo dài đen, cha anh, trịnh trọng lên nhang đèn làm lễ rước ông bà về sum họp với con cháu trong ba ngày Tết. Nhớ đến phút giây này, anh thường nhớ đến cây nêu, với mảnh lụa đỏ hình chữ nhÆt mà cha anh vẽ 4 gạch Tung, 5 gạch Hoành bằng mực Tàu đen. Mặc dầu không ai biết, trừ cha anh, cái nghĩa của Tứ Tung Ngû Hoành là gì? Và cái bí mật ấy cũng theo cha anh xuống tuyền đài. Nhiều lúc anh tự hỏi sao lúc ấy mình không hỏi ông cụ? Có lẽ anh không thấy nó có gì quan trọng trong đời sống hằng ngày. Cách đây mấy năm, anh đương đầu với những khó khăn, anh không biết hành xử thế nào cho phải đạo. Anh ân hận cha anh không còn để xin ý kiến của Người. Anh nhìn ra ngoài, màng tuyết trắng xóa đang phủ xuống đàn tàu đang chạy.

 

Tại quê nhà, chiều ba mươi Tết là chiều của cha, nhưng đêm giao thừa phải nói là đêm của Mẹ. Làm sao ai quên được hình ảnh của Mẹ, quanh năm suốt tháng giúp đỡ chồng, nuôi dưỡng con cái nên người. Mẹ, đêm giao thừa, trong chiếc áo dài, đứng trong sân nhà, với nắm nhang đưa cao trên đầu, Mẹ khấn vái mười phương. Lời cầu nguyện của Mẹ tưởng chừng làm rung động muôn sao trên trời. Mẹ cầu nguyện cho chồng cho con månh khÕe, các con ăn học thành đạt nên người. Lúc đó Mẹ đâu có hay, một trong nh»ng đứa con thành đạt của Mẹ sau này đã bỏ nước ra đi, thành người tỵ nạn tìm đất sống.

 

Anh về ljn nhà muộn. Anh xin lỗi vợ. Chị hơi buồn, chị nói lÄy:

 

- Anh cũng biết hôm nay là ba mươi Tết nữa sao?

 

Anh cúi đầu lặng thinh. Anh nhìn bàn thờ Cha Mẹ, nhang đèn đã lên s¤n. Vợ anh đến bên cạnh anh, tay chị ôm vai anh, nói trong giọng ngậm ngùi:

 

- Anh vào trong tắm rửa thay đồ. Em bày cỗ xong rồi. Anh lên nhang đèn rước ông bà Ba Mẹ về.

Nghe vợ nói, anh có cảm tưởng anh nghe Mẹ anh nói với Cha anh mấy mươi năm về trước. Anh buồn như muốn khóc. Vợ anh an ủi:

 

- Anh buồn vì Tết nhất con cái không có đứa nào về hôm sớm với cha mẹ phải không anh? Ở Mỹ mà! Các con còn phải lo công ăn việc làm. Với lại các con cũng phải biết tổ chức ăn Tết với chồng với con của tụi nó chớ anh. À, các con, cả 3 đứa mới gọi về, các con nói tối nay đúng giao thừa các con sẽ g†i ÇiŒn thoåi chúc Tết Ba Mẹ. Em nghĩ, con mình biết điều được như vậy là quí lắm rồi phải không anh?

 

 Anh thầm cảm ơn vợ. Anh bước vào phòng trong. Không hiểu anh nghĩ như thế nào, anh gọi với ra nói với vợ:

 

- Khuya nay, Em nh§ làm lễ giao thừa chứ Em?

 

- Nhớ chớ anh. Như mọi năm, giao thừa năm nào em cũng làm lễ Cúng Sao, và cầu nguyện, như Má làm mấy mươi năm về trước, anh còn nhớ không anh?

 

    Đứng trong nhà tắm, nghe vợ hỏi, mắt anh cay sè, cái khăn anh cầm muốn chùn ra khỏi tay. Ngước mặt lên vòi nước nóng, anh tháo mạnh...Nh»ng tia nܧc xÓi tràn lê m¥t anh, tràn lên m¡t anh, tràn vào khoé miŒng anh. Anh nghe mùi m¢n m¥n, Mùi m¢n m¥n cûa nܧc m¡t../.

 

 

Chicago, Illinois, USA

 

Đào Như

 

[email protected]

 

Xuân Bính Tý 1996-

 

      60 tuổi

 

Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
Tôi đến thăm nhà sách Tú Quỳnh từ sáng sớm thứ Bảy 18 tháng 10, 2020, cốt để nhìn lại một nơi chốn thân quen của người Việt tị nạn ở Quận Cam, trước khi nó đóng cửa vĩnh viễn. Cơn lốc đại dịch Covid 19 chưa qua mà hậu quả thảm hại đã giáng xuống khắp nơi từ nhân mạng tới tài chánh và bao nhiêu món ăn tinh thần cũng theo đó mà ra đi.
Nhân khi đọc bài Thành Tựu Niết bàn của Cư sỹ Nguyên giác Phan Tấn Hải, chúng tôi xin phép kết hợp với thuyết big bang của Stephen Hawking và tiến trình giác ngộ của Đức Phật, và sự sống và chết theo Phật giáo để luận bàn về Niết bàn, giải đáp thắc mắc đức Phật chết rồi đi về đâu? Đây chỉ là khởi niệm mới lạ, biết đâu tương lai sẽ có người chứng minh được.
Phiên toà xử người dân Đồng Tâm cùng cái án tử hình, chung thân dành cho con cháu cụ Kình đã phủ xuống tâm trạng u ám cho tất cả chúng ta. Nhưng sự việc không dừng ở đó, công an đã bắt giam nhà báo Phạm Đoan Trang, đồng tác giả của ấn bản “Báo Cáo Đồng Tâm”.
Ông mô tả mình là một người chủ trương “tôn trọng sự sống – (pro-life),” ủng hộ Tu chính án số 2 (quyền sở hữu vũ khí,) cổ võ một bộ máy chính quyền nhỏ, một kế hoạch quốc phòng mạnh mẽ, và là một người bảo thủ tôn trọng quốc ca” đã nói là hiện nay nước Mỹ không còn là một quốc gia dân chủ gương mẫu, và rằng “chúng ta cần phải có một Tổng Thống cho tất cả mọi người Mỹ, chứ không phải chỉ cho một nửa nước Mỹ.”
Nước. Nước từ đâu cứ dâng lên; lên rồi rút, rút rồi lại lên, ngập tràn đồng ruộng, ao hồ, vườn tược, làng quê, và phố thị của nhiều tỉnh thành miền Trung. Cuồng phong bão tố từ đại dương cuộn xoáy vào đất liền, kéo theo những cơn mưa xối xả ngày đêm.
Vấn đề không phải là để truy thù hay báo oán. Truyền thống văn hoá bao dung dân tộc Việt không cho phép bất cứ ai thực hiện điều đó. Tuy nhiên, quá khứ cần phải được thanh thoả – và không thể thanh thỏa bằng một (hay vài) cuốn truyện– để chúng ta đều cảm thấy được nhẹ lòng, và an tâm hơn khi hướng đến tương lai.
Làm thương mại, nhất là làm trong nghề buôn bán nhà cửa, muốn mọi người thương mình rất khó. Chín người thương mình cũng có một người ghét mình. Ăn ở cho mọi người thương mình chỉ có chân thành mới làm được.
Rừng điêu tàn thì đất nước suy vong; đây mới chính là cội rễ của vấn đề.bChúng ta cứu giúp đồng bào bị nạn nhưng chính chúng ta có ai nghĩ đến cội nguồn của vấn đề là nạn phá rừng cưa gỗ tàn phá đất nước. Tác động tới môi trường, phá rừng vẫn đang tiếp diễn và đang làm thay đổi khí hậu và địa lý.
Trưa ngày 16/10/2020, một thanh niên người Tchétchène, tên Abdoullakh Anzarov, đã cắt cổ Thầy giáo Sử Địa, ông Samuel Paty, ngay trước trường Trung học Le Bois d'Aulne nơi ông đang dạy, ở Thành phố Conflans-Sainte-Honorine, ngoại ô Tây-Bắc cách Paris chừng 40km Paris.
Tôi rất hãnh diện đã ủng hộ đạo luật lịch sử, mang 130,000 người tị nạn đầu tiên từ các nước Việt Nam, Lào, và Campuchia đến Hoa Kỳ vào năm 1975 và đã thông qua nghị quyết chào đón họ. Tôi đã bỏ phiếu chấp thuận gia tăng ngân quỹ để giúp những người Việt mới đến định cư và sau này tôi đã đồng bảo trợ cho đạo luật dẫn đến sự hình thành của hệ thống di trú theo quy chế tị nạn hiện hành. Tinh thần cứu giúp người tị nạn, chào đón họ đến với tự do sau khi trốn thoát chế độ đàn áp, là giá trị nền tảng của chúng ta và của Hoa Kỳ. Cũng do giá trị đó mà nước Mỹ trở thành biểu tượng của tự do và hy vọng, dẫn đầu thế giới không chỉ bằng sức mạnh của một cường quốc mà bằng hành động cụ thể làm gương cho thế giới. Trong vai trò tổng thống, tôi cam kết sẽ giữ cho nước Mỹ là quốc gia luôn chào đón người tỵ nạn và di dân, và chúng ta ghi nhận sức mạnh phi thường của Hoa Kỳ đến từ xã hội đa dạng và đa sắc tộc của chúng ta.


Kính chào quý vị,

Tôi là Derek Trần, dân biểu đại diện Địa Hạt 45, và thật là một vinh dự lớn lao khi được đứng nơi đây hôm nay, giữa những tiếng nói, những câu chuyện, và những tâm hồn đã góp phần tạo nên diện mạo văn học của cộng đồng người Mỹ gốc Việt trong suốt một phần tư thế kỷ qua.
Hai mươi lăm năm! Một cột mốc bạc! Một cột mốc không chỉ đánh dấu thời gian trôi qua, mà còn ghi nhận sức bền bỉ của một giấc mơ. Hôm nay, chúng ta kỷ niệm 25 năm Giải Viết Về Nước Mỹ của nhật báo Việt Báo.

Khi những người sáng lập giải thưởng này lần đầu tiên ngồi lại bàn thảo, họ đã hiểu một điều rất căn bản rằng: Kinh nghiệm tỵ nạn, hành trình nhập cư, những phức tạp, gian nan, và sự thành công mỹ mãn trong hành trình trở thành người Mỹ gốc Việt – tất cả cần được ghi lại. Một hành trình ý nghĩa không những cần nhân chứng, mà cần cả những người viết để ghi nhận và bảo tồn. Họ không chỉ tạo ra một cuộc thi; họ đã và đang xây dựng một kho lưu trữ. Họ thắp lên một ngọn hải đăng cho thế hệ sau để chuyển hóa tổn thương thành chứng tích, sự im lặng thành lời ca, và cuộc sống lưu vong thành sự hội nhập.

Trong những ngày đầu ấy, văn học Hoa Kỳ thường chưa phản ánh đầy đủ sự phong phú và đa dạng về kinh nghiệm của chúng ta. Giải thưởng Viết Về Nước Mỹ thực sự đã lấp đầy khoảng trống đó bằng sự ghi nhận và khích lệ vô số tác giả, những người đã cầm bút và cùng viết nên một thông điệp mạnh mẽ: “Chúng ta đang hiện diện nơi đây. Trải nghiệm của chúng ta là quan trọng. Và nước Mỹ của chúng ta là thế đó.”


Suốt 25 năm qua, giải thưởng này không chỉ vinh danh tài năng mà dựng nên một cộng đồng và tạo thành một truyền thống.
Những cây bút được tôn vinh hôm nay không chỉ mô tả nước Mỹ; họ định nghĩa nó. Họ mở rộng giới hạn của nước Mỹ, làm phong phú văn hóa của nước Mỹ, và khắc sâu tâm hồn của nước Mỹ. Qua đôi mắt họ, chúng ta nhìn thấy một nước Mỹ tinh tế hơn, nhân ái hơn, và sau cùng, chân thật hơn.

Xin được nhắn gửi đến các tác giả góp mặt từ bao thế hệ để chia sẻ tấm chân tình trên các bài viết, chúng tôi trân trọng cảm ơn sự can đảm của quý vị. Can đảm không chỉ là vượt qua biến cố của lịch sử; can đảm còn là việc ngồi trước trang giấy trắng, đối diện với chính mình, lục lọi ký ức đau thương sâu đậm, và gửi tặng trải nghiệm đó đến tha nhân. Quý vị là những người gìn giữ ký ức tập thể và là những người dẫn đường cho tương lai văn hóa Việt tại Hoa Kỳ.

Với Việt Báo: Xin trân trọng cảm ơn tầm nhìn, tâm huyết, và sự duy trì bền bỉ giải thưởng này suốt một phần tư thế kỷ.
Khi hướng đến 25 năm tới, chúng ta hãy tiếp tục khích lệ thế hệ kế tiếp—những blogger, thi sĩ, tiểu thuyết gia, nhà phê bình, nhà văn trẻ—để họ tìm thấy tiếng nói của chính mình và kể lại sự thật của họ, dù đó là thử thách hay niềm vui. Bởi văn chương không phải là một thứ xa xỉ; đó là sự cần thiết. Đó là cách chúng ta chữa lành, cách chúng ta ghi nhớ, và là cách chúng ta tìm thấy nơi chốn của mình một cách trọn vẹn.

Xin cảm ơn quý vị.

NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.