Hôm nay,  

Đêm nghe tiếng chân Nai

03/05/201918:55:00(Xem: 3540)

Đêm nghe tiếng chân Nai

 

Hồ  Thanh Nhã

 

Mấy bữa nay hơi rảnh, ngồi soạn giấy tờ cũ, tình cờ thấy lại bản nháp tạp ghi nầy. Tờ giấy cũ viết lại những suy nghĩ vun vặt trong 7 ngày dự khóa tu mùa Hè năm 2000, tại tu viện Lộc Uyển –Nam California. Khóa tu do Thiền sư Thích Nhất Hạnh  và Tăng đoàn Làng Mai hướng dẫn. Khóa tu tiếng Việt và số người tham dự là hơn 6 trăm người, đa số là người Việt. Số còn lại là người Mỹ và một số người các quốc tịch khác đến  từ hàng chục nước trên thế giới. Năm đó tôi ghi danh trể nên không còn phòng. Ban tổ chức  cấp cho tôi và cháu Bình một chiếc lều 2 người, chỉ ra bìa rừng, bảo chúng tôi tự túc dựng lều.
 

 Lui cui làm việc thì thấy có thêm vài chục người nữa tới ở chung, cũng tới trể như chúng tôi. Cùng đóng cọc dựng lều với tôi là cháu Bình, thằng nhỏ chừng 25 tuổi, vui vẻ, hoạt bát. Chà ngon nghen ! Còn nhỏ mà biết ham dự khóa tu, về già chắc mau đắc đạo. Mình thì già rồi, bị vợ bỏ nên buồn tình lên non Đại Ẩn Sơn học đạo. Làm bạn với núi rừng một tuần cho quên hết phiền não thế gian, tuần sau sẽ hạ san trở lại. Họ ghép cháu Bình và tôi chung 1 toán, Đi đứng, sinh hoạt  trong suốt tuần đều đi chung. Tối về ngủ lều, cháu Bình sợ cọp. Tôi trấn an, chắc không có đâu !
 

 Lúc nầy toán tiều phu bìa rừng học đạo chúng tôi cũng đông, chừng 5-6 chục người. Ban ngày sinh hoạt, tối mệt về ngủ thẳng cẳng, lâu lâu về khuya cũng nghe tiếng chân Nai đi xào xạt ngoài lều, hoặc tiếng nai con lạc mẹ. Ngoài ra không thấy  cọp beo gì  như cháu Bình tưởng tượng. Theo lịch trình hàng ngày thì cả đoàn 5-6 trăm người, tập trung ở Thiền đường lớn theo sư ông Nhất Hạnh và tăng đoàn Làng Mai đi Thiền hành trên núi , xa hơn 3 -4 cây số. Chân bước đều trên sơn đạo, đi chậm , im lặng, để ý từng bước chân, hơi thở. Thở vào tâm tỉnh lặng, thở ra miệng mĩm cười. Thỉnh thoảng Sư ông và cả đoàn dừng  lại 5-10 phút ven đường, đứng ngắm mây bay, nghe tiếng chim rừng gọi nhau buổi sáng. Rồi lại tiếp tục đi. Cứ thế  mà quên hết đoạn đường núi dài 3 cây số. Tới nơi, tản mác ngồi rải rác trên các tảng đá.

 

Thiền ngồi. Nhắm mắt lại, tâm phẳng lặng, quên hết chuyện thế sự thăng trầm, nhà cao cửa  rộng …Lúc nầy, mặt trời đã lên. Đoàn người lại từ từ xuống núi, lại đi trong im lặng, lại thở  vào ra, sâu chậm …Không tạp niệm, không lo âu, không buồn thương tiếc nuối. Có vài chục diễn viên ở Hollywood, trong đó có ông đạo diễn có vợ Việt. Họ trộn lẫn vào những người bình thường nón lá cầm tay, nghiêm trang tận hưởng các ngày tu. Cũng có nhiều anh râu quay nón hình như người Trung Đông. Hồi năm 2000 chưa bùng phát phong trào khủng bố tự sát nên chẳng  ai e ngại gì các ông bạn đồng hành râu quay nón nầy. Về sau xảy ra vụ 911 nên mọi người mới bắt đầu ngán.
 

Đi về tới khu Thiền Đường thì cũng 9 giờ sáng, khá nóng rồi. Nghỉ giây lát, tụ tập sắp hàng ăn sáng Lãnh thực phẩm xong, tìm chỗ ngồi rải rác đâu đó, ăn sáng trong im lặng. 10 giờ sáng, tập trung ở Thiền đường lớn, ổn định chỗ ngồi dưới đất, ngồi sao cũng được xếp bằng hay kiết già. Chờ Sư  ông Nhất Hạnh đến giảng Pháp. Vì đây là khóa tu dành cho người Việt, nên phải có thông dịch riêng cho người ngoại quốc.  Đề tài hôm nay là Đối trị với sự Giận Dữ, Giảng và Hỏi đáp chừng 2 giờ, Sau đó đi ăn cơm trưa. Mỗi ngày có một đề tài khác nhau để đối trị với tâm như giận dữ , buồn lo, tham lam. Cũng có những đề tài về sự tạo lập sự thăng bằng trong gia đình. Giọng sư ông rắn rõi, đề tài lôi cuốn, người tham dự  yên lặng lắng nghe. Cả thiền đường 6 trăm người mà im phăng phắc, không một tiếng động. Trong khi giãng, thỉnh thoảng sư ông gỏ một tiếng chuông. Và khi nghe chuông, thính chúng quay về hơi thở. Tiếng chuông huyền diệu đi về nhất tâm. Trong khóa tu, mỗi khi di chuyển đều để ý từng bước chân, chú ý từng hơi thở chánh niệm. Khi đi nếu nghe chuông thì dừng lại, quay về hơi thở. Dứt chuông. .đi tiếp.
 

Hết buổi giảng, tất cả tập trung ở phòng ăn.. Lãnh thưc phẩm xong, ngồi vào bàn, đọc mấy câu kinh đại khái là phải  biết quí trọng thực phẩm, nhớ ơn người nông phu . Xong bắt đầu ăn trong im lặng, ăn chậm rãi thưởng thức vị ngon của thức ăn. Xong bữa  lên Thiền đường rộng mênh mông nghĩ trưa một tiếng. Lúc đó tiếng sư cô Chân Không  đều đều rót vào tai cách Thiền Buông Thư , bỏ hết bỏ hết, không nghĩ suy, tính toán, quên hết, quên hết. Thế rồi đi sâu vào giấc ngủ hồi nào không hay. Buổi chiều sinh hoạt tiếp, có khi là ca hát, có khi là mạn đàm, thay đổi từng ngày. Tối lai là giờ sinh hoạt thiền trà. Lịch học mỗi ngày đều khác nhau, từ nhiều khía canh, tập quay về nôi tâm, quên  hết ưu phiền thế sự. Cứ như thế mà tiếp diển trong cả tuần lễ. Tâm hồn hành giả nhẹ tênh, nhẹ nhàng như ở môt miền cực lạc. Đã về đã tới, bây giờ là đây ! Ngày bế giảng bùi ngùi, chia tay với các bạn đồng nhóm. Người theo xe buýt ra phi trường bay về tiểu bang lạnh. Người nhổ lều, làm vệ sinh chỗ ở. Bảy ngày nơi đây lòng nhẹ nhỏm như tơ trời, Thân và Tâm như trở về một mối. Đêm nằm ngủ trong lều, nghe tiếng chân Nai xào xạt trên cỏ khô, lòng thấy như như một cõi. Nỗi buồn gia đạo như đã bay theo gió ngàn Lộc Uyển tự bao giờ. Về lại nhà, tôi viết liền 2 bài Thơ như đánh  dấu kết quả của môt chuyến đi xa. Đó là hai bài: Ẩn Sĩ và Sơn Đao. Mời các bạn thưởng thức sau đây :  

   

  Ẩn sĩ

 

Gập ghềnh sơn đạo nhỏ

Dốc đứng triền vực sâu

Năm ba con sóc đỏ

Đuổi bắt vòm lá sao

 

Đường về Đại Ẩn Sơn

Chập chùng mây xuống thấp

Vài con ong hút mật

Cành hoa dại sườn non

 

Còn một chút sương đêm

Đón mừng tia nắng ấm

Thời gian qua thật chậm

Giữa cuộc đời biến thiên

 

Đường khúc khuỷu ổ gà

Cơn xốc nào rêm nhức

Hòn đá rơi xuống vực

Tiếng vọng tít mù xa

 

Từ giã chốn phong ba

Khách giang hồ chôn kiếm

Tiếng chuông chùa Lộc Uyển

Lồng lộng bóng mây qua

 

Nhà sư già ngoại quốc

Gió phơ phất tăng bào

Ẩn sĩ quay về núi

Am nhỏ sườn núi cao

 

Bằng hữu là cây cỏ

Bằng hữu là gió trăng

Tiêu dao ngày tháng đó

Chớp mắt giấc kê vàng

 

Trăng treo trên đầu núi

Bàng bạc lớp sương mờ

Nai con đi lạc mẹ

Gọi réo bờ suối khô

 

Dãy nhà thấp đỉnh đồi

Đón mời trăm lượt khách

Bước chân nào an lạc

Bước chân nào thảnh thơi ?

 

Thiền đường trăm hướng gió

Bát ngát bờ tỉnh mê

Trăm năm là Vô Sự

Tâm nhẹ lối đi về

 

Cánh hoa đang tàn rũ

Quả mới lại khai sinh

Lộc non đang vừa nhú

Thay lớp lá xa cành

 

Tiếng chuông ngân trầm ấm

Nhắc một lời tĩnh tâm

Hơi thở dài sâu chậm

Quên thế sự thăng trầm

 

Gốc sồi trăm năm cũ

Thi sức với thời gian

Con sâu vừa mới nở

Đo từng tấc da sần

 

Ẩn sĩ bên sườn non

Giã từ đời ngang dọc

Ngắm mặt trời vừa mọc

Nhẹ bước lối đi mòn

 

Ẩn sĩ trong am mây

Gió chiều lay khóm trúc

Từng giây từng tỉnh thức

Đời như bóng mây bay

 

Hôm qua và ngày mai

Khoảng cách dài hư ảo

Vẫy tay chào phiền não

Tận hưởng trọn hôm nay …

 

          Hồ  Thanh Nhã

   

 

            Sơn đạo

 

Đường lên đĩnh núi quanh quanh

Hạt sương sơn đạo nặng cành cỏ non

Sáng nay thăm Đại Ẩn Sơn

Nửa tâm cực lạc nửa còn nhân gian

Dù chưa gậy trúc gậy vàng

Cũng xem nhẹ gánh một phần biển dâu

Tìm trâu …trâu lạc tìm đâu

Tìm đâu giữa lúc mái đầu điểm sương ?

Đá con lăn xuống vệ đường

Tìếng vang còn vọng qua sườn núi xa

Áo lam thoáng bóng sư già

Non phơi vóc hạc …Pháp Hoa chuông về

Tiếng chuông đánh thức cơn mê

Tiếng chuông nhắc nhở đi về tỉnh tâm

Gốc sồi ắt hẳn trăm năm

Con sâu đo mãi độ sần của da

Đo bao nhiêu lượt chiều tà

Làm sao đo hết tuổi già của cây ?

Biến thiên từ bước đường mây

Biến thiên đến cả cỏ cây đá vàng

Ngắn dài một bóng thời gian

Có sâu có cạn …sông càng nhớ sông

Bây giờ trong lớp bụi hồng

Gập ghềnh sơn đạo thong dong gió về

Bây giờ bước khỏi cơn mê

Bây giờ thức dậy …thân về với tâm

 

                        Hồ Thanh Nhã

   

 

Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
Trong bối cảnh thế giới đang trải qua những biến động nghiêm trọng về kinh tế, chính trị và công nghệ, toàn cầu hoá – vốn từng được xem là động lực chính thúc đẩy cho tăng trưởng và thịnh vượng – đang đứng trước những thách thức chưa từng có. Tiến trình công nghiệp hoá và toàn cầu hoá đã đem lại nhiều thành tựu vượt bậc trong suốt thời gian dài qua, từ thế kỷ XX sang thế kỷ XXI, đặc biệt là thông qua sự chuyên môn hoá, tự do thương mại và tiến bộ công nghệ. Tuy nhiên, các cuộc khủng hoảng tài chính, đại dịch toàn cầu, chiến tranh và cạnh tranh chiến lược giữa các cường quốc đã khiến mô hình toàn cầu hoá truyền thống bộc lộ nhiều tình trạng bất ổn...
Nhiều thế hệ sống ở Sài Gòn những năm của thập niên 80-90, khi con gà trống của Thương Xá Tax chưa bị bức tử, khi những hàng cây cổ thụ trên đường Tôn Đức Thắng vẫn là nét thơ mộng của Sài Gòn, có lẽ đều quen thuộc với câu “Chương Trình Truyền Hình Đến Đây Là Hết…” Nó thường xuất hiện vào cuối các chương trình tivi tối, khi chưa phát sóng 24/24. Thời đó, mỗi ngày truyền hình chỉ phát sóng trong một số khung giờ nhất định (thường từ chiều đến khuya) nên hầu như ai cũng có tâm lý chờ đợi đến giờ ngồi trước màn ảnh nhỏ, theo dõi vài giờ giải trí. Đó cũng là chút thời gian quên đi một ngày cơ cực, bán mồ hôi cho một bữa cơm độn bo bo thời bao cấp. Nhắc nhớ chút chuyện xưa, để nói chuyện nay, đang diễn ra ở một đất nước văn minh hàng đầu, từng là niềm mơ ước của biết bao quốc gia về quyền tự do báo chí, tự do ngôn luận.
Trên mạng gần đây lan truyền một bức tranh chuỗi tiến hóa ngược nhại kiểu Banksy - vẽ hình ảnh tiến hóa quen thuộc từ khỉ tiến tới người, nhưng đến giữa chặng đường, một gương mặt ai cũng nhận ra quay lưng đi ngược lại về phía khỉ. Cái dáng ngoảnh đầu ấy khiến tôi chạnh lòng nghĩ đến hình ảnh nước Mỹ hôm nay. Giữa thế kỷ XXI, lẽ ra phải tiếp tục đi tới, nhưng thay vì mở rộng tự do học thuật – ngọn nguồn của sáng tạo – chúng ta lại thấy những dấu hiệu nước Mỹ thoái lui theo một quỹ đạo lạ lùng: thử nghiệm một kiểu “tiến hóa ngược”.
Từ khi Tối Cao Pháp Viện lật đổ Roe v. Wade, chúng ta đều biết câu chuyện không dừng lại ở đó. “Để tiểu bang tự quyết” chỉ là cái cớ. Và Texas, tiểu bang bảo thủ dẫn đầu, vừa chứng minh điều đó bằng một luật mới: trao cho bất kỳ ai quyền săn lùng và kiện những người dính dáng tới thuốc phá thai. Texas vốn đã có một trong những lệnh cấm khắc nghiệt nhất: phá thai bị cấm hoàn toàn, trừ vài ca y tế khẩn cấp. Không ngoại lệ cho thai dị tật chết non. Không ngoại lệ cho hiếp dâm. Không ngoại lệ cho loạn luân. Thế nên, nhiều phụ nữ Texas chỉ còn con đường tìm đến thuốc phá thai qua mạng, thường từ những nhà cung cấp ở ngoài tiểu bang. Luật mới nhắm thẳng vào cánh cửa mong manh ấy.
Suốt 250 năm, người Mỹ đồng ý rằng cai trị bởi một người duy nhất là sai lầm, rằng chính quyền liên bang vốn cồng kềnh, kém hiệu quả. Lẽ ra hai điều ấy đủ để ngăn một cá nhân cai trị bằng mệnh lệnh từ Bạch Ốc. Nhưng Trump đang làm đúng điều đó: đưa quân vào thành phố, áp thuế quan, can thiệp vào ngân hàng trung ương, chen vào quyền sở hữu công ty, gieo nỗi sợ để buộc dân chúng cúi đầu. Quyền lực bao trùm, nhưng không được lòng dân. Tỉ lệ chấp thuận của ông âm 14 điểm, chỉ nhỉnh hơn chút so với Joe Biden sau cuộc tranh luận thảm hại năm ngoái. Khi ấy chẳng ai lo ông Biden “quá mạnh”. Vậy tại sao Trump, dù bị đa số phản đối, vẫn dễ dàng thắng thế?
Có bao giờ bạn nói một điều rõ ràng như ban ngày, rồi nghe người khác nhắc lại với nghĩa hoàn toàn khác? Bạn viết xuống một hàng chữ, tin rằng ý mình còn nguyên, thế mà khi quay lại, nó biến thành điều bạn chưa từng nghĩ đến – kiểu như soi gương mà thấy bóng mình méo mó, không phải bị hiểu lầm, mà bị người ta cố ý dựng chuyện. Chữ nghĩa, rơi vào tay kẻ cố ý xuyên tạc, chẳng khác gì tấm gương vỡ. Mỗi mảnh gương phản chiếu một phần, nhưng người ta vẫn đem mảnh vỡ đó làm bằng chứng cho toàn bộ bức tranh. Một câu, một đoạn, một khẩu hiệu – xé khỏi bối cảnh trở nên lệch lạc – hóa thành thứ vũ khí đâm ngược lại chính ý nghĩa ban đầu. Câu chuyện của đạo diễn Trấn Thành gần đây là một minh họa. Anh chỉ viết đôi dòng thương tiếc chia buồn với sự ra đi của nghệ sĩ đàn bầu Phạm Đức Thành. Vậy thôi. Thế mà lập tức bị chụp mũ, bêu riếu, bị gọi “3 que,” “khát nước,” “Cali con.” Người ta diễn giải đủ kiểu, vẽ ra đủ cáo buộc: từ tội mê văn hóa Việt Nam Cộng Hòa đến tội phản quốc.
Sau thất bại trước đối thủ đảng Dân Chủ Joe Biden trong cuộc bầu cử tổng thống năm 2020, nội các “gia đình trị” của Donald Trump gần như biến mất khỏi chính trường. Các đồng minh không thể có cùng tiếng nói với Trump, nhất là sau vụ bạo loạn Quốc Hội Jan 06. Duy nhất một người vẫn một lòng trung thành không bỏ rơi Trump, đó chính là Stephen Miller. Nhiệm kỳ hai của Trump, người được cho là có quyền lực hơn trong vòng tròn thân cận của Trump, hơn cả JD Vance, chẳng ai khác hơn chính là Stephen Miller. Để tạo ra những ảnh hưởng chính trong chính quyền Trump hôm nay, Miller đã có một đường dài chuẩn bị, khôn ngoan và nhẫn nại.
Đầu tháng 8 năm 2025, Tổng thống Donald Trump đã ký một mệnh lệnh đặc biệt, chỉ đạo các cơ quan hữu trách lập kế hoạch đưa quân đội Hoa Kỳ đi trấn áp các tổ chức tội phạm ở Mỹ Latinh. Khoảng hai tuần sau, mệnh lệnh đã thành hiện thực. Ba khu trục hạm có gắn phi đạn viễn khiển (guided-missile destroyers) của Hoa Kỳ đã được khai triển tới vùng biển Venezuela, đảm trách việc chặn giữ các chuyến hàng ma túy.
Một góc khuôn viên của Đồi Capitol sáng Thứ Tư là những câu chuyện tưởng đã bị chôn vùi, nay được kể ra trong sự run rẩy, xúc động và cả nước mắt. Trước hàng chục ống kính truyền thông chiếu trực tiếp trên toàn quốc, khoảng mười người phụ nữ lần lượt kể ra câu chuyện của chính mình – nạn nhân của Jeffrey Epstein, tỷ phú tội phạm tình dục và buôn bán mại dâm trẻ vị thành niên. Ngày đó, những phụ nữ này chỉ vừa 16, 18 tuổi, nhỏ nhất là Marina Lacerda, 14 tuổi.
Ở đời, chẳng có ngai vàng nào là miễn phí. Muốn hỏi cưới công chúa thì phải có sính lễ. Làm gì có chuyện đi tay không mà cuỗm được gái đẹp — trừ trường hợp dùng quyền lực bẩn thỉu cưỡng hiếp gái tơ (nghe quen quen). Muốn làm đàng anh đàng chị không thể vừa keo kiệt vừa đòi được người ta kính nể. Quy luật xưa nay không đổi ăn khế thì phải trả vàng. Ngai vàng toàn cầu cũng vậy -- không chỉ làm bằng vàng, mà còn bằng chi phí, lời hứa, và trên hết, là sự tín nhiệm.


Kính chào quý vị,

Tôi là Derek Trần, dân biểu đại diện Địa Hạt 45, và thật là một vinh dự lớn lao khi được đứng nơi đây hôm nay, giữa những tiếng nói, những câu chuyện, và những tâm hồn đã góp phần tạo nên diện mạo văn học của cộng đồng người Mỹ gốc Việt trong suốt một phần tư thế kỷ qua.
Hai mươi lăm năm! Một cột mốc bạc! Một cột mốc không chỉ đánh dấu thời gian trôi qua, mà còn ghi nhận sức bền bỉ của một giấc mơ. Hôm nay, chúng ta kỷ niệm 25 năm Giải Viết Về Nước Mỹ của nhật báo Việt Báo.

Khi những người sáng lập giải thưởng này lần đầu tiên ngồi lại bàn thảo, họ đã hiểu một điều rất căn bản rằng: Kinh nghiệm tỵ nạn, hành trình nhập cư, những phức tạp, gian nan, và sự thành công mỹ mãn trong hành trình trở thành người Mỹ gốc Việt – tất cả cần được ghi lại. Một hành trình ý nghĩa không những cần nhân chứng, mà cần cả những người viết để ghi nhận và bảo tồn. Họ không chỉ tạo ra một cuộc thi; họ đã và đang xây dựng một kho lưu trữ. Họ thắp lên một ngọn hải đăng cho thế hệ sau để chuyển hóa tổn thương thành chứng tích, sự im lặng thành lời ca, và cuộc sống lưu vong thành sự hội nhập.

Trong những ngày đầu ấy, văn học Hoa Kỳ thường chưa phản ánh đầy đủ sự phong phú và đa dạng về kinh nghiệm của chúng ta. Giải thưởng Viết Về Nước Mỹ thực sự đã lấp đầy khoảng trống đó bằng sự ghi nhận và khích lệ vô số tác giả, những người đã cầm bút và cùng viết nên một thông điệp mạnh mẽ: “Chúng ta đang hiện diện nơi đây. Trải nghiệm của chúng ta là quan trọng. Và nước Mỹ của chúng ta là thế đó.”


Suốt 25 năm qua, giải thưởng này không chỉ vinh danh tài năng mà dựng nên một cộng đồng và tạo thành một truyền thống.
Những cây bút được tôn vinh hôm nay không chỉ mô tả nước Mỹ; họ định nghĩa nó. Họ mở rộng giới hạn của nước Mỹ, làm phong phú văn hóa của nước Mỹ, và khắc sâu tâm hồn của nước Mỹ. Qua đôi mắt họ, chúng ta nhìn thấy một nước Mỹ tinh tế hơn, nhân ái hơn, và sau cùng, chân thật hơn.

Xin được nhắn gửi đến các tác giả góp mặt từ bao thế hệ để chia sẻ tấm chân tình trên các bài viết, chúng tôi trân trọng cảm ơn sự can đảm của quý vị. Can đảm không chỉ là vượt qua biến cố của lịch sử; can đảm còn là việc ngồi trước trang giấy trắng, đối diện với chính mình, lục lọi ký ức đau thương sâu đậm, và gửi tặng trải nghiệm đó đến tha nhân. Quý vị là những người gìn giữ ký ức tập thể và là những người dẫn đường cho tương lai văn hóa Việt tại Hoa Kỳ.

Với Việt Báo: Xin trân trọng cảm ơn tầm nhìn, tâm huyết, và sự duy trì bền bỉ giải thưởng này suốt một phần tư thế kỷ.
Khi hướng đến 25 năm tới, chúng ta hãy tiếp tục khích lệ thế hệ kế tiếp—những blogger, thi sĩ, tiểu thuyết gia, nhà phê bình, nhà văn trẻ—để họ tìm thấy tiếng nói của chính mình và kể lại sự thật của họ, dù đó là thử thách hay niềm vui. Bởi văn chương không phải là một thứ xa xỉ; đó là sự cần thiết. Đó là cách chúng ta chữa lành, cách chúng ta ghi nhớ, và là cách chúng ta tìm thấy nơi chốn của mình một cách trọn vẹn.

Xin cảm ơn quý vị.

NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.