Hôm nay,  

Hạc Cầm

25/09/201900:00:00(Xem: 3799)

Dòng thanh âm trong trẻo vang lên như tiếng pha lê khua, laị như tiếng ngọc giao nhau. Bọn nhạc công thiên nữ, đồng nam ngơ ngác nhìn nhau:

 - Miền đất phương Nam của xứ Sa- Bà có âm thanh này sao?

 Bọn họ lắng nghe, khi thì chau mày, khi thì ngẩn ngơ…Tiếng tơ réo rắt xoáy sâu vào tâm hồn họ, có lúc cung đàn laị thì thầm như lời tự tình của tình yêu… Vườn địa đàng hay chốn trần gian khi yêu nào có khác gì nhau! tất cả cùng chơi vơi trong bể tình, khi bên nhau thì cả một địa đàng bướm hoa, khi không tròn mộng thì cát bụi ùn lên. Bất chợt cung đàn vang lên âm bén như gươm đao, nhọn như giáo mác. Nó nói lên nỗi lòng người nghệ sĩ đau vì nước non đang hồi nhiễu nhương sóng gió, tiếng tơ như cứa lòng cắt ruột. Quốc gia này, non nước này của cha ông từ bao đời xây dựng giữ gìn, vậy mà giờ đây bọn hậu sinh đem ra chia chác, bán mua để đổi lấy sự vinh thân phì gia. Tiếng hạc cầm laị như sấm sét, như bão giông. Nó nhắc laị những chiến công hiển hách của tiền nhân. Nó như hồi kèn xung trận, như tiếng trống xuất binh. Nó laị vang lên khúc khải hoàn ca khi đất nước sạch bóng quân xâm lăng.

 Người nghệ sĩ không chỉ biết vuốt ve nâng niu cung đàn để mua vui, không chỉ tấu hạc cầm để mưu sinh, càng không phải khảy khúc này để tự ru mình “chỉ làm nghệ thuật” mà quên đi bổn phận con dân! Trước khi là một nghệ sĩ, người nghệ sĩ đã là một công dân. Quốc gia một khi mất thì liệu người nghệ sĩ kia có còn “đất” để mà ngồi đó nắn nót cung đàn?

 Dòng thanh âm vi diệu kia từ những ngón tay xương thịt, dòng tư tưởng trác tuyệt từ trong thân xác tứ đại của người đã làm trời đất giao hoà, lòng người dậy sóng. Nghề chơi cũng lắm công phu, cũng đã từng:” ..nhỏ máu năm đầu ngón tay” mới thành nghề, thành tay lão luyện. Công phu cùng với tiếng lòng lưu xuất đã làm nên tuyệt tích cho đời! Bởi vậy nên:

 

 Tiếng đâu thánh thót cung đàn

 Vô tình khách những lỡ làng tử sanh

 Rằng người phát tiết tinh anh

 Tiếc mình muôn dặm ngoại thành Hạc Hoa

( thơ – TLTP)

 

 Hạc cầm từ phương Tây xa xôi laị về với phương Đông, cội nguồn của bao nền văn minh, cội nguồn của cung thương ngũ âm. Hạc cầm từ Babylon, Athens, Rome, Vienna… về thành đô phương Nam của nước Việt. Khúc nhạc trong treỏ bay lên, bay cao, bay xa… vượt qua những âm thanh xô bồ nhộn nhịp của đời thường. Cả thành đô với bao nhiêu người nhưng dễ có mấy ai lắng tai nghe và trong số ấy có mấy ai thẩm thấu được cung đàn? Bởi thế người xưa mới nói:  “Đắc nhất tri kỷ khả dĩ bất hận”. Cung đàn thà không gảy chứ đem gảy cho kẻ thô lậu thì đau lắm hạc cầm.

 Hạc cầm thố lộ tiếng lòng, nhắn nhủ lời thương lời nhớ. Khách vô tình lướt qua, chỉ có kẻ du tử dừng chân lắng nghe trọn cung đàn, để rồi tương tư từ đó. Người nghệ sĩ mỉn cười, đời có được giây phút này kể cũng không tiếc chi cuộc trăm năm ngắn hay dài! Tình yêu người nghệ sĩ gởi vào tiếng đàn đã lọt vào trái tim gã du tử, kẻ tình cờ ghé đến nơi này, để rồi mãi mãi và mãi mãi…

Tấm lòng yêu nước thương dân của người nghệ sĩ, thức tỉnh người mê, gióng lên lời oán thán của người dân nước Việt, nhắc nhở dĩ vãng hào hùng và hiển hách của cha ông. Mơ mộng về những giai thoại hay điển tích đầy ắp tình người. Nếu người nữ tù trưởng cỡi bạch tượng xung trận trong khí thế hào hùng bao nhiêu, thì những đêm lửa trại rượu cần laị đắm đuối và quyến rũ bấy nhiêu. Người nghệ sĩ, gã du tử… bỏ đi sao đành!

Hạc cầm, vốn là món đồ trang sức cho nhà quyền quý, là thanh âm dành cho những bậc am hiểu… Nay Hạc cầm hoà mình với người dân, nói lên tiếng nói của người dân: hãy giữ lấy nước nhà! Hạc cầm vẫn ngày đêm thao thức, tình yêu cá nhân không tách rời tình yêu đất nước. Nghệ thuật không sống trong tháp ngà mà sống với nhịp tim và hơi thở của cuộc sống đời thường.

 Dòng thanh âm vang lên, trời đất phong quang, lòng người thênh thang, cổ kim cùng hiện, trong ngoài cùng tương ái tương thân. Người nghệ sĩ kia vẫn ngày đêm nắn nót cung đàn. Gã du tử nọ vẫn thao thức với những dòng thi ca. Bọn họ như con tằm miệt mài nhả tơ hiến dâng cho đời.

 

 Tiểu Lục Thần Phong

Ất Lăng thành, 8/2019

Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
Ngược lại, những biến cố dồn dập đủ loại trong COVID-19 mở ra cuộc đấu tranh chính trị mới: đòi quyền được sống còn, có thuốc trị cho tất cả, đi lại an toàn, đó là một cái gì thiết thực trong đời sống hằng ngày và không còn chờ đợi được chính quyền ban phát ân huệ; nó khiến cho người dân có ý thức là trong các vấn đề nội chính, cải tổ chế độ là cần ưu tiên giải quyết. Người dân không còn muốn thấy vết nhơ của Đồng Tâm hay tiếp tục qùy lạy van xin, thì không còn cách nào khác hơn là phải có ý thức phản tỉnh để so sánh về các giá trị tự do cơ bản này và hành động trong gạn lọc. Tình hình chung trong việc chống dịch là bi quan và triển vọng phục hồi còn đấy bất trắc. Nhưng đó là một khởi đầu cho các nỗ lực kế tiếp. Trong lâu dài, dân chủ hoá là xu thế mà Việt Nam không thể tránh khỏi. Cải cách định chế chính trị và đào tạo cho con người để thích nghi không là một ý thức riêng cho những người quan tâm chính sự mà là của toàn dân muốn bảo vệ sức khoẻ, công ăn việc làm
Trong vài thập niên vừa qua, giải Nobel Hòa Bình và Văn Chương được xem là một tuyên ngôn của ủy ban giải Nobel về các vấn đề thời cuộc quan trọng trong (những) năm trước và năm 2021 này cũng không là ngoại lệ. Giải Nobel Văn Chương năm nay được trao cho nhà văn lưu vong gốc Tazania - một quốc gia Châu Phi, là Abdulrazak Gurnah "vì sự thẩm thấu kiên định và bác ái của ông đối với những ảnh hưởng của chủ nghĩa thực dân và số phận của những người tị nạn trong vực sâu ngăn cách giữa các nền văn hóa và lục địa". Cũng vậy, giải Nobel Hoà Bình đã dành cho hai ký giả Maria Ressa của Phi Luật Tân và Dmitry Muratov của Nga "vì những nỗ lực bảo vệ sự tự do ngôn luận, vốn là điều kiện tiên quyết cho nền dân chủ và sự hòa bình lâu dài". Ủy ban Nobel Hòa Bình Na Uy còn nói thêm rằng, "họ đại diện cho tất cả các ký giả đang tranh đấu cho lý tưởng này, trong một thế giới mà nền dân chủ và tự do báo chí đang đối mặt với những điều kiện ngày càng bất lợi" và cho "nền báo chí tự do, độc lập
Sau đó, sau khi “phát khóc” và lau nước mắt/nước mũi xong, bác Hồ liền thỉnh ngay bác Lê về thờ nên mới có Suối Lê Nin (với Núi Các Mác) cùng hình ảnh – cũng như tượng đài – của cả hai ông trưng bầy khắp mọi nơi, để lập ra một tôn giáo mới, thay thế cho Phật/Chúa/Thánh Thần/Ông Bà/Tiên Tổ ... các thứ.
Sự nghiệp chính trị của đại đế Nã-Phá-Luân chẳng liên hệ gì nhiều đến Trung Quốc nên không biết tại sao ông nổi hứng tuyên bố một câu bất hủ mà giờ này có giá trị của một lời tiên tri “Hãy để Trung Hoa ngủ yên bởi vì khi tỉnh giấc nó sẽ làm rung chuyển thế giới.” Vào tháng 03/1978 có một sự kiện ít được biết đến nhưng bắt đầu lay thức gã khổng lồ Trung Quốc khi một hợp tác xã nông nghiệp ở Phúc Kiến xin phép được giữ lại phần sản xuất vượt chỉ tiêu để khuyến khích nông dân hăng hái làm việc. Đây là giai đoạn trước Đổi Mới nên viên thư ký đảng bộ của hợp tác xã bị phê bình kiểm điểm. Chỉ 8 tháng sau đó vào cuối năm 1978 Đặng Tiểu Bình tuyên bố cải tổ và mở cửa nền kinh tế. Đề nghị nói trên của hợp tác xã được mang ra thử nghiệm với kết quả sáng chói nên viên thư ký đảng được ban khen.
Sau 10 năm ra sức Xây dựng, chỉnh đốn hàng ngũ để bảo vệ đảng không tan, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng vẫn thừa nhận: ”Tình trạng suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, những biểu hiện "tự diễn biến", "tự chuyển hoá" vẫn chưa được ngăn chặn, đẩy lùi một cách căn bản, thậm chí có mặt còn diễn biến tinh vi, phức tạp hơn, có thể gây ra những hậu quả khôn lường.”
Nếu mối quan hệ Trung Quốc-Hoa Kỳ là một ván bài, thì người Mỹ sẽ nhận ra rằng họ đã được một lá bài tốt và tránh khuất phục trước nỗi sợ hãi hay niềm tin vào sự suy tàn của Hoa Kỳ. Nhưng ngay cả một lá bài tốt cũng có thể thua, nếu chơi tệ. Khi chính quyền của Tổng thống Hoa Kỳ Joe Biden thực hiện chiến lược cạnh tranh đại cường với Trung Quốc, các nhà phân tích tìm các phép ẩn dụ trong lịch sử để giải thích tình trạng cạnh tranh ngày càng sâu sắc. Nhưng trong khi nhiều người dựa vào sự khởi đầu của Chiến tranh Lạnh, thì một ẩn dụ lịch sử đáng lo ngại hơn là sự bắt đầu của Thế chiến thứ nhất. Năm 1914, tất cả các cường quốc đều mong rằng cuộc chiến Balkan lần thứ ba là ngắn ngủi. Thay vào đó, như nhà sử học người Anh Christopher Clark đã chỉ ra rằng, các cường quốc bị mộng du bước vào một trận đại chiến kéo dài bốn năm, phá hủy bốn đế chế và giết chết hàng triệu người.
“Căn bản đời sống của chúng ta là đi tìm sự hạnh phúc và tránh né sự khổ đau, tuy nhiên điều tốt nhất mà ta có thể làm cho chính bản thân chúng ta và cho cả hành tinh này là lật ngược lại toàn bộ suy nghĩ ấy. Pema Chodron đã chỉ cho chúng ta thấy mặt cấp tiến của đạo Phật.”
Năm 1964, anh Phạm Công Thiện được mời vào Sài Gòn để dạy triết Tây tại Viện cao đẳng Phật học vừa được mở tại chùa Pháp Hội (tiền thân của Viện Đại học Vạn Hạnh sau này), tôi được anh cho đi theo. Tôi nhớ anh đã dẫn tôi đến thăm Bùi Giáng vào một buổi chiều, trong một căn nhà ở hẻm Trương Minh Giảng, căn nhà rất ẩm thấp, chật hẹp, gần như không có chỗ cho khách ngồi.
Cố nhớ kỹ lại, tôi vẫn không nghĩ ra là tôi đã gặp thầy Phước An lần đầu vào dịp nào (dĩ nhiên là ở Vạn Hạnh, trong năm 1972, nhưng trong hoàn cảnh nào?). Chỉ nhớ rằng quen nhiều và thân với thầy lắm. Phòng 317 Nội Xá Vạn Hạnh là phòng ở của quý thầy trẻ, là những người tôi rất thân, và đây là một phòng mà tôi có thể ra vào bất cứ lúc nào.
Ba bà Mai kể trên thuộc hai thế hệ. Cả ba đều đã trải qua một kiếp nhân sinh mà “phẩm giá” người dân bị chà đạp một cách rất tự nhiên.” Nếu may mắn mà “CNXH có thể hoàn thiện ở Việt Nam” vào cuối thế kỷ này, như kỳ vọng của ông TBT Nguyễn Phú Trọng, chả hiểu sẽ cần thêm bao nhiêu bà Mai phải (tiếp tục) sống “với tâm thức khốn cùng” như thế nữa?


Kính chào quý vị,

Tôi là Derek Trần, dân biểu đại diện Địa Hạt 45, và thật là một vinh dự lớn lao khi được đứng nơi đây hôm nay, giữa những tiếng nói, những câu chuyện, và những tâm hồn đã góp phần tạo nên diện mạo văn học của cộng đồng người Mỹ gốc Việt trong suốt một phần tư thế kỷ qua.
Hai mươi lăm năm! Một cột mốc bạc! Một cột mốc không chỉ đánh dấu thời gian trôi qua, mà còn ghi nhận sức bền bỉ của một giấc mơ. Hôm nay, chúng ta kỷ niệm 25 năm Giải Viết Về Nước Mỹ của nhật báo Việt Báo.

Khi những người sáng lập giải thưởng này lần đầu tiên ngồi lại bàn thảo, họ đã hiểu một điều rất căn bản rằng: Kinh nghiệm tỵ nạn, hành trình nhập cư, những phức tạp, gian nan, và sự thành công mỹ mãn trong hành trình trở thành người Mỹ gốc Việt – tất cả cần được ghi lại. Một hành trình ý nghĩa không những cần nhân chứng, mà cần cả những người viết để ghi nhận và bảo tồn. Họ không chỉ tạo ra một cuộc thi; họ đã và đang xây dựng một kho lưu trữ. Họ thắp lên một ngọn hải đăng cho thế hệ sau để chuyển hóa tổn thương thành chứng tích, sự im lặng thành lời ca, và cuộc sống lưu vong thành sự hội nhập.

Trong những ngày đầu ấy, văn học Hoa Kỳ thường chưa phản ánh đầy đủ sự phong phú và đa dạng về kinh nghiệm của chúng ta. Giải thưởng Viết Về Nước Mỹ thực sự đã lấp đầy khoảng trống đó bằng sự ghi nhận và khích lệ vô số tác giả, những người đã cầm bút và cùng viết nên một thông điệp mạnh mẽ: “Chúng ta đang hiện diện nơi đây. Trải nghiệm của chúng ta là quan trọng. Và nước Mỹ của chúng ta là thế đó.”


Suốt 25 năm qua, giải thưởng này không chỉ vinh danh tài năng mà dựng nên một cộng đồng và tạo thành một truyền thống.
Những cây bút được tôn vinh hôm nay không chỉ mô tả nước Mỹ; họ định nghĩa nó. Họ mở rộng giới hạn của nước Mỹ, làm phong phú văn hóa của nước Mỹ, và khắc sâu tâm hồn của nước Mỹ. Qua đôi mắt họ, chúng ta nhìn thấy một nước Mỹ tinh tế hơn, nhân ái hơn, và sau cùng, chân thật hơn.

Xin được nhắn gửi đến các tác giả góp mặt từ bao thế hệ để chia sẻ tấm chân tình trên các bài viết, chúng tôi trân trọng cảm ơn sự can đảm của quý vị. Can đảm không chỉ là vượt qua biến cố của lịch sử; can đảm còn là việc ngồi trước trang giấy trắng, đối diện với chính mình, lục lọi ký ức đau thương sâu đậm, và gửi tặng trải nghiệm đó đến tha nhân. Quý vị là những người gìn giữ ký ức tập thể và là những người dẫn đường cho tương lai văn hóa Việt tại Hoa Kỳ.

Với Việt Báo: Xin trân trọng cảm ơn tầm nhìn, tâm huyết, và sự duy trì bền bỉ giải thưởng này suốt một phần tư thế kỷ.
Khi hướng đến 25 năm tới, chúng ta hãy tiếp tục khích lệ thế hệ kế tiếp—những blogger, thi sĩ, tiểu thuyết gia, nhà phê bình, nhà văn trẻ—để họ tìm thấy tiếng nói của chính mình và kể lại sự thật của họ, dù đó là thử thách hay niềm vui. Bởi văn chương không phải là một thứ xa xỉ; đó là sự cần thiết. Đó là cách chúng ta chữa lành, cách chúng ta ghi nhớ, và là cách chúng ta tìm thấy nơi chốn của mình một cách trọn vẹn.

Xin cảm ơn quý vị.

NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.