Đối với đại đa số 1,3 triệu người Mỹ gốc Việt hiện đang sống trên khắp nước Mỹ, 30 tháng 4 năm 1975 là ngày mà nhiều người lớn tuổi trong cộng đồng phải đối mặt với nỗi đau mất nước, mất gia đình, mất tất cả những gì họ từng biết. Tính tới thời điểm đó, 125.000 người Việt Nam đã phải di tản bằng đường hàng không, khi những người lính Mỹ cuối cùng rút khỏi Sài Gòn. Những người tị nạn chiến tranh này chỉ mang theo được những gì họ có thể cầm trên tay; Nhiều người phải bỏ lại cha mẹ, con cái, vợ chồng, anh chị em. Thêm nhiều người nữa rời khỏi Việt Nam từ năm 1975 đến 1995. Họ ‘chọn’ cuộc hành trình gian khổ vượt biên, hy vọng đến các trại tị nạn ở Malaysia, Indonesia, và Philippines, để đến được một vùng đất tự do hơn. 800.000 người đã đến được trại tị nạn. 200.000 đến 400.000 đã tử vong trên đường.
30 tháng 4 là thời khắc sang trang lịch sử đối với cộng đồng người Mỹ gốc Việt, một cột mốc nhiều người Mỹ nhập cư trước và sau chúng ta chắc sẽ cảm thấy quen thuộc: khi chúng ta hoặc tổ tiên của chúng ta phải rời khỏi quê hương, 'chọn' đặt hết mong ước và hy vọng vào những mảnh đất mình chưa từng đến bao giờ và vào những người mình chưa từng gặp.
Đối với người Mỹ gốc Việt, kỳ vọng của chúng ta đã thành hiện thực phần lớn là do người Mỹ đã chấp nhận và hỗ trợ chúng ta trong việc xây dựng lại cuộc sống. Ngày nay, sau gần nửa thế kỷ, người Mỹ gốc Việt đã có nhiều thành công hàng đầu trong nhiều lĩnh vực, bao gồm dịch vụ chăm sóc khách hàng, tài chính, nghệ thuật, luật, y khoa, và nhiều lĩnh vực khác.
Hãy lấy ngành dịch vụ làm “nail” ở Mỹ làm ví dụ. Người Mỹ gốc Việt đã giúp bình đẳng hóa ngành dịch vụ này, và sự phát triển của ngành “nail” đã trở thành một ví dụ điển hình hoàn chỉnh về sự sáng tạo, kiên trì, năng động xã hội và tinh thần kinh doanh của người Mỹ. Như bộ phim tài liệu “Nailed It” của Adele Free Phạm đã miêu tả một cách sống động, người tị nạn Việt Nam thời kỳ đầu với sự bảo trợ của nữ diễn viên và nhà nhân đạo Tippi Hedren đã sát cánh và học hỏi từ những người thợ làm “nail” da đen. Sau một thời gian, họ tự lực mở các thẩm mỹ viện của riêng mình, mang một dịch vụ trước đây chỉ dành cho tầng lớp thượng lưu đến cho nhiều người Mỹ trung lưu, và tạo ra một ngành công nghiệp có trị giá 8 tỷ đô la.
Sự đóng góp của người Mỹ gốc Việt cho ngành làm “nail” là minh chứng cho việc chúng ta, cũng như nhiều người nhập cư đi trước, đã góp phần cho nước Mỹ phồn thịnh như ngày hôm nay. Người Mỹ da đen là trụ cột của sự trỗi dậy kinh tế của Mỹ. Người Mỹ gốc Hoa và người Mỹ gốc Ireland đã bỏ xương máu xây dựng Đường xe lửa xuyên lục địa. Các công nhân nông nghiệp của Mỹ đến từ Philippines, Mexico và những nước Mỹ Latinh khác đã nuôi sống dân số Hoa Kỳ.
Khi suy ngẫm về ngày 30 tháng 4 - nhớ lại tất cả những gì mà cộng đồng đã mất, đã đạt được, và đã xây dựng lại - chúng ta nhìn thấy những điểm tương đồng từ Biển Ả Rập ở Afghanistan, khi Hoa Kỳ cũng sẽ rút lui sau 20 năm chiến tranh. Chúng ta nhìn thấy chính mình trong những người tị nạn khi thuyền của họ bị chìm trên biển Địa Trung Hải. Chúng ta cảm thương cho những gia đình bị chia cắt bởi chính sách di trú của nước Mỹ, khi họ tìm tới dọc biên giới phía Nam để xin tị nạn. Người Mỹ gốc Việt biết quá rõ sự mất mát lịch sử, hoài niệm và giá trị nhận thức về bản thân khi phải cách xa gia đình.
Chúng ta liệu có thể đóng vai trò giúp đỡ những người nhập cư và tị nạn trong tương lai như là người Mỹ đã từng làm cho chúng ta không? Theo lời của Emma Lazarus, liệu chúng ta có nâng “... ngọn đèn bên cạnh cánh cửa vàng” cho “... kẻ bão táp, người vô gia cư ... người mệt mỏi, người nghèo khổ” không? Đối với chúng tôi, trong ngày 30 tháng 4 này, không có câu hỏi nào có ý nghĩa và tính quan trọng hơn câu hỏi này.
BIOS
Vi Nguyễn, hiện đang sinh sống ở Des Moines, Iowa, là người đồng sáng lập nhóm ViệtAdvocacy Iowa, và là Giám đốc Khoa học Dữ liệu và Phân tích tại QuestBridge. Vi tốt nghiệp ngành kinh tế từ đại học Yale University, và có bằng Thạc sĩ ngành khoa học máy tính và chính sách công từ đại học University of Chicago. Tất cả các quan điểm được chia sẻ ở đây là quan điểm cá nhân.
Quang Dương, hiện đang sinh sống ở San Francisco, California, là trưởng quản lý kỹ thuật trong bộ phận sản xuất phần mềm y tế của Google, và là thành viên hội đồng quản lý cho VietHope Inc. Quang tốt nghiệp tiến sĩ ngành công nghệ thông tin trí tuệ nhân tạo từ University of Michigan, và có bằng cử nhân từ Harvard University. Tất cả các quan điểm được chia sẻ ở đây là quan điểm cá nhân.
Gửi ý kiến của bạn
