Hôm nay,  

Các Khiếm Khuyết Của Mỹ Trong Chiến Lược Ấn Độ-Thái Bình Dương*

24/10/202111:21:00(Xem: 9513)

theinterpreter

Henry Storey
Đỗ Kim Thêm dịch

Since taking office in January 2021, US President Joe Biden has not visited any Southeast Asian leaders (White House/Adam Schultz/Flickr)
Từ khi nhậm chức vào tháng Giêng năm 2021, Tồng thống Mỹ Joe Biden chưa thăm viếng bất cứ nhà lãnh đạo Đông Nam Á nào (White House/Adam Schutz/Flickr)

Khi Washington bắt đầu hình thành chủ trương xoay trục sang châu Á, việc phô diễn cá nhân xuất hiện và bắt đầu đàm phán sẽ là những yếu tố quyết định cho các thỏa thuận.

Tình cho đến nay, ngoại trừ Ấn Độ, mối dây liên kết chung của Hoa Kỳ về Ấn Độ-Thái Bình Dương và chiến lược rộng lớn  đối với Trung Quốc đã tập hợp được các đồng minh lâu đời của Hoa Kỳ.

Các cuộc họp thượng đỉnh đầu tiên của Tổng thống Moon Jae-in với cựu Thủ tướng Yoshihide Suga đang bắt đầu có kết quả. Hàn Quốc đang bắt đầu tăng cường việc can dự vào khu vực. Nhật Bản ngày càng nghiêm túc hơn trong việc bảo vệ Đài Loan.

Dự đoán của Trung Quốc rằng thỏa thuận trong Bộ tứ (Quad) giữa Úc, Ấn Độ, Nhật Bản và Hoa Kỳ sẽ "tan biến như bọt biển" chỉ là ước vọng. Ngay cả hiện nay, khi khía cạnh quân sự của Bộ tứ (Quad) bị hạn chế, nó sẽ làm phức tạp đáng kể cho kế hoạch phòng thủ của Quân đội Giải phóng Nhân dân Trung Quốc. Lời tái cam kết quyên tặng một tỷ liều vắc xin Covid-19 cho Đông Nam Á của Bộ tứ (Quad) là một ví dụ đáng hoan nghênh Hoa Kỳ trong việc đẩy mạnh cung cấp các mặt hàng có tiện ích công cộng. Nhìn xa hơn, các Hội nghị Thượng đỉnh G7 và NATO trong năm nay là chưa từng xảy ra trước đây, khi hai tổ chức này tập trung cho chuyên đề khu vực Ấn Độ-Thái Bình Dương.

Cuối cùng, khối AUKUS, mối quan hệ đối tác quốc phòng chiến lược giữa Úc, Vương quốc Anh và Hoa Kỳ, đã được báo trước là sự thực hiện muộn màng  trong việc xoay trục sang châu Á của Obama. Giả sử như có một giải pháp ngăn chặn khẩn cấp hiệu quả để có thêm tàu ngầm cho Úc trước cuối những năm 2030, phải thừa nhận là một khả năng khá lớn nếu vào thời điểm hiện tại, thì khối AUKUS sẽ dẫn đến sự cân bằng quyền lực thuận lợi đáng kể hơn trong khu vực. 

Tuy nhiên, cho đến nay, có một lỗ hổng ngay trong trung tâm chiến lược Ấn Độ-Thái Bình Dương của Tổng thống Mỹ Joe Biden, đó là thiếu điều gì đó ngoài các nỗ lực hời hợt để can dự với Đông Nam Á.

Theo đánh giá qua các Bảng Tuyên bố và Thông cáo báo chí của Nhà Trắng, gần chín tháng trong nhiệm kỳ của mình, Biden vẫn chưa nói chuyện với một nhà lãnh đạo Đông Nam Á nào. Cho đến tháng 7, Ngoại trưởng Antony Blinken mới chính thức tham gia với Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN) sau khi có trục trặc kỹ thuật làm hỏng hội nghị thượng đỉnh được dự kiến vào tháng 5. Các nhiệm sở đại sứ Hoa Kỳ tại ASEAN, Brunei (chủ tịch hiện tại của ASEAN), Philippines, Singapore, Thái Lan và Việt Nam vẫn bị bỏ trống. Tuy nhiên, không có người được đề nhiệm nào cho các nhiệm sở ở ASEAN, Philippines hoặc Singapore.

 Ít nhất, gần đây, Hoa Kỳ đã cải thiện vị thế của mình, khi Blinken đã tổ chức các cuộc đàm phán ảo với các đối tác ASEAN trong 5 ngày liên tiếp vào tháng 8. Cho dù các cuộc đàm phán là trên mạng, nhưng có ảnh hưởng quan trọng trong khu vực cũng như khi đối diện trực tiếp.

Trong khi các chuyến thăm của Bộ trưởng Quốc phòng Lloyd Austin và Phó Tổng thống Kamala Harris tới Singapore và Việt Nam (và chuyến thăm của Austin tới Philippines) hiển nhiên là được hoan nghênh, họ đã gửi những thông điệp trái chiều.

Tại Bangkok và Jakarta, cả hai có lý do chính đáng khi cảm thấy bị đối xử lạnh nhạt. Ít nhất, không giống như Kuala Lumpur, cả hai thủ đô đều được Thứ trưởng Ngoại giao Wendy Sherman đảm bảo là sẽ trở lại thăm vào cuối tháng 5  đầu tháng 6.

Việt Nam đã rất kiên cường trong việc chống lại sự xâm lấn của Trung Quốc ở Biển Đông, trong khi Singapore và Philippines, (ở mức độ thấp hơn, thậm chí trong thời Tổng thống Rodrigo Duterte), đã làm nhiều việc để tạo điều kiện thuận lợi cho sự hiện diện quân sự của Mỹ trong khu vực. Với ưu tiên rõ ràng của mình đối với các nước này, Hoa Kỳ mạo hiểm gửi đi thông điệp rằng họ nhìn Đông Nam Á chủ yếu qua lăng kính cạnh tranh an ninh với Trung Quốc.

Mặc dù ngay cả trong lĩnh vực an ninh, cho đến nay, phương cách của Biden vẫn tỏ ra thiếu sót. Các tài liệu ngân sách tháng 5 chỉ đánh dấu là có 179 triệu đô la Mỹ dành tài trợ quân sự cho toàn bộ khu vực Ấn Độ-Thái Bình Dương. Trung Đông đạt 5,46 tỷ đô la. Mặc dù là có đề cập đến Singapore và Việt Nam, Tài liệu Hướng dẫn Chiến lược An ninh Quốc gia Tạm thời của chính quyền đã bỏ qua các đồng minh trong hiệp ước, Philippines và Thái Lan, một cách đáng ngạc nhiên.

Tất nhiên, bức tranh này không giúp được gì ngoài việc bất lực của Washington khi đào sâu hơn các mối liên kết thương mại với khu vực. Những bất đồng giữa các quan chức trong chính quyền được báo cáo là đã làm chậm lại các đề xuất về một hiệp định thương mại kỹ thuật số do Hoa Kỳ dẫn đầu.

So với Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP), một con đường thứ ba rõ ràng, thì một thỏa thuận thương mại kỹ thuật số sẽ dễ đạt được. Nếu khối AUKUS thực sự là sự xuất hiện được báo trước từ lâu của trục xoay, thì nó đang thiếu một thành tố kinh tế.

Thực tế đáng thất vọng ở đây là về các số liệu chính, Hoa Kỳ không thua xa Trung Quốc ở Đông Nam Á như nhiều người giả định. Năm 2019, so với Hoa Kỳ, Trung Quốc chỉ là thị trường xuất khẩu lớn hơn một chút trong các nước ASEAN. Trong hầu hết các năm kể từ năm 2015, đầu tư của Hoa Kỳ vào ASEAN đã bỏ xa đầu tư của Trung Quốc.

Điểm mà Hoa Kỳ thiều sót là không có chính sách rõ rệt về ngoại giao kinh tế. Ở đây, có thể bắt chước trong sách vở Trung Quốc. Mặc dù các tiến bộ đã chậm lại kể từ khi G7 công bố, nhưng chương trình Xây dựng lại thế giới tốt đẹp hơn (Build Back Better Worl, B3W) có thể là một nỗ lực để thực hiện việc này.

Bắc Kinh không ngủ quên trên chiến thắng của mình. Vương Nghị, Bộ trưởng Ngoại giao không biết mệt mỏi của Trung Quốc, đã tiếp đón các đồng nghiệp từ các nước ASEAN hai lần trong năm nay và vào tháng 9 đã có chuyến công du trong khu vực. Sau khi tham gia Hiệp định Đối tác Kinh tế Toàn diện Khu vực (RCEP), Trung Quốc hiện đã nộp đơn xin gia nhập CPTPP trong một nỗ lực có vẻ nghiêm túc hơn dự đoán của nhiều nhà quan sát.

Sự cạnh tranh của Hoa Kỳ với Trung Quốc có tính chất toàn cầu. Tuy nhiên, vì các lý do cơ bản về kinh tế, địa lý và lịch sử, Đông Nam Á luôn là tâm điểm của cuộc thử thách này. Nhóm Quad, NATO, G7 và AUKUS  phải có nhiều đóng góp đáng kể. Nhưng họ không thể thay thế cho sự tham gia thực tế trong khu vực. Nếu xử lý vụng về, các sáng kiến của họ có thể giống như những áp đặt ngoại lai. Lời hứa vào cuối tháng 9 của Blinken với các nhà lãnh đạo ASEAN về việc đưa ra một chiến lược toàn diện cho khu vực tập trung vào Đông Nam Á đã quá hạn từ lâu.

* Tựa đề bản dịch là của người dịch

 

In Trang
Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
Trang đầuTrang trước3456789Trang sauTrang cuối

Hôm Thứ Sáu 26/9, Tổng Biên Tập JEFFREY GOLDBERG của tạp chí The Atlantic gửi ra tuyên bố phản đối lệnh của Ngũ Giác Đài về việc áp đặt, kiểm duyệt báo chí. Tuyên bố ghi rõ: “Về cơ bản, The Atlantic phản đối những hạn chế mà Ngũ Giác Đài đang cố gắng áp đặt đối với các nhà báo đưa tin về vấn đề quốc phòng và an ninh quốc gia. Những yêu cầu này vi phạm quyền Tu Chính Án Thứ Nhất của chúng ta, và quyền của người Mỹ muốn biết hình thức khai triển nguồn lực và nhân sự vốn do tiền thuế của người dân tài trợ. Những quy định này cũng phá vỡ các thông lệ lâu đời - dưới thời tổng thống của cả hai đảng, trong suốt thời kỳ chiến tranh và khủng hoảng quốc gia - vốn cho phép các phóng viên Ngũ Giác Đài thực hiện công việc của mình mà không bị can thiệp chính trị.” The Atlantic đăng tuyên bố này trên trang mạng xã hội chính thức của tạp chí.

Chuyện phải, trái ở đây không hẳn là chuyện đúng, sai mà đúng ra là chuyện bên phải (khuynh hữu hay thiên hữu) và bên trái (khuynh tả hay thiên tả) trong chính trị Mỹ. Tất nhiên, trên đời này mọi chuyện đều có hai mặt của nó. Trong chính trị cũng thế, đã có cánh phải thì ắt có cánh trái, vì đó không những là bản chất tương đối của mọi sự mọi vật mà còn là hiện tượng phải có trong một nền dân chủ. Tuy nhiên, nền chính trị Mỹ trong những năm gần đây đã bị phân cực và phân hóa trầm trọng. Thể chế dân chủ kiểu mẫu của Mỹ xưa nay đương nhiên chấp nhận sự khác biệt vì đó là một trong những yếu tính ắt có của một nền dân chủ thật sự. Nhưng đẩy sự khác biệt của mình đến mức cực đoan và biến sự khác biệt của người khác thành kẻ thù bất dung thì là hiện tượng biến dạng nguy hiểm báo hiệu sự sụp đổ của nền dân chủ. Nước Mỹ trong những năm gần đây đã chứng kiến nhiều hiện tượng cực đoan như thế.

Với sự tham gia của khoảng 100.000 binh sĩ, cuộc diễn tập quân sự Nga-Belarus mang tên “Zapad 2025” đang được khối NATO theo dõi chặt chẽ và các quốc gia phía đông của liên minh cực kỳ lo ngại, đặc biệt nhất là sau khi các máy bay không người lái của Nga xuất hiện trên bầu trời Ba Lan. Cuộc tập trận này vẫn diễn ra theo chu kỳ bốn năm một lần, nhưng lần này, chính giới và công luận xem đây là phép thử đối với khả năng phản ứng của NATO trong bối cảnh địa chính trị mới. Để đối phó, NATO và Ukraine đang tăng cường các biện pháp an ninh, khi nguy cơ chiến tranh được đánh giá là ngày càng leo thang. Kinh nghiệm từ năm 2022 cho thấy Nga đã tiến hành các cuộc tập trận trước khi mở cuộc tấn công vào Ukraine. Câu hỏi đặt ra là liệu lịch sử có lặp lại không và tình hình hiện nay nghiêm trọng đến mức nào?

Khi chính phủ liên bang đe dọa cắt hàng tỷ đô la tài trợ nghiên cứu cho Harvard, đó không chỉ là một quyết định ngân sách. Đó là một phép thử cho chính nền tảng dân chủ: liệu chính quyền có thể dùng sức mạnh tài chính để định đoạt tư tưởng hay không. Tòa án liên bang vừa trả lời dứt khoát: không.

Ở với cộng sản, tuy còn trẻ con, chúng tôi đã hiểu thấu bài học: không nói theo là có tội, mà nói khác đi lại càng là trọng tội. Bước sang Mỹ, cứ tưởng rằng mọi chuyện sẽ khác vì đây là đất tự nhận là xứ sở tự do, nơi hiến pháp bảo đảm quyền được nói. Nhưng tuần qua, sau mấy chục năm ở Mỹ, tôi bỗng bắt gặp chính mình ngập ngừng muốn nói điều thật: tôi không thích Charlie Kirk, và tôi không muốn “celebrate his life” (tôn vinh cuộc đời ông).

Không rõ ABC có lường trước được phản ứng của cộng đồng, khán giả đối với hành động cúi đầu trước áp lực và quyền lợi, dẫn đến dừng ngay lập tức Jimmy Kimmel Live! hay không, nhưng thực tế đã cho thấy một làn sóng tức giận đã bùng nổ. Viên đạn dường như quay ngược lại, xé gió, đâm thẳng vào ba ký tự khổng lồ của đế chế truyền thông. Các cuộc tẩy chay Hulu và Disney+ bắt đầu. Trang mạng Disney+ bị sụp đổ vì lượng khán giả đăng nhập để “cancel subcription” trong đêm họ ra lệnh tắt đèn sân khấu; Disney mất gần $4 tỷ trên thị trường. Hàng loạt cuộc biểu tình phản đối trước trụ sở của ABC và Disney. Về phía các nhà báo, nghệ sĩ giải trí, các nhà lãnh đạo chính trị – từ Stephen Colbert đến David Letterman đến cựu Tổng thống Barack Obama – cùng lên án việc làm của ABC, coi đó là sự đầu hàng nguy hiểm trước áp lực chính trị và là phép thử đối với quyền tự do ngôn luận.

Nhìn vào những gì đang diễn ra tại nước Mỹ hiện nay, người ta không thể không liên tưởng đến cuộc cách mạng văn hóa tại Trung Quốc như vậy. Cũng là cuộc tấn công vào những gì bị cho là khuynh tả, là sự tập trung quyền lực vào một cá nhân qua phong trào cuồng lãnh tụ với những vệ binh trung thành chưa từng thấy tại Hoa Kỳ.

Người ta thường có nhiều cách định nghĩa về hy vọng. Hy vọng là một cảm xúc lạc quan, một niềm tin tươi sáng rằng mọi thứ chắc chắn sẽ được cải thiện. Hy vọng có thể đến từ một tiếng nói cá nhân xa lạ nào đó trong triệu triệu người trên thế giới này. Hy vọng có thể đến từ một bản tuyên bố chung của hai phong trào đối lập. Hy vọng là phải nhận ra rằng cái ác và sự bất công có thể chiếm ưu thế ngay cả khi chúng ta đang đối đầu với nó. Hy vọng là khi nhìn thấy rõ một bên sáng và một bên tối, thấu hiểu rằng vòng cung của vũ trụ đạo đức có thể không uốn cong về phía công lý – nhưng chúng ta không tuyệt vọng. Hy vọng, là khi một đêm vinh danh nghệ thuật trở thành nơi hàng trăm người giơ cao ngọn đuốc tôn vinh sự kiên cường, tiếng nói dũng cảm, như một lời nhắc nhở với thế giới rằng nghệ thuật và nhân văn là không thể tách rời.

Donald Trump từng bóng gió rằng mình xứng đáng được khắc tượng trên núi Rushmore, sánh vai cùng những bậc khai quốc công thần nước Mỹ. Bên kia Thái Bình Dương, Tập Cận Bình chẳng màng đá núi, nhưng ôm mộng lọt vào sử xanh, đặt mình ngang hàng những “đại thánh đế vương” của đảng và đất nước. Bởi thế, cuộc duyệt binh rùm beng ở Thiên An Môn vừa rồi không chỉ là phô trương cờ trống rình rang, mà là lời tuyên cáo giữa chiến địa, là tiếng trống thúc quân của một kẻ đang gấp gáp thúc ngựa đuổi theo bá mộng thiên cổ.

Bạn, tôi, chúng ta, không ai an toàn trước bạo lực súng đạn ở Mỹ. Chắc người Mỹ chưa kịp quên hình ảnh người mẹ tất tả chạy trên đôi chân trần, tìm con trong vụ xả súng mới nhất ở Annunciation Catholic School in Minneapolis tháng vừa qua. Những đứa trẻ xứng đáng có đời sống an toàn để đến trường mỗi ngày và trở về an toàn trong vòng tay cha mẹ. “Thay vì kích động thêm bạo lực, các nhà lãnh đạo chính trị nên tận dụng thời điểm này để đoàn kết chúng ta hướng tới những thay đổi hợp lý về súng đạn mà đa số người Mỹ ủng hộ,” Giáo sư Robert Reich đã nói như thế.
Trang đầuTrang trước3456789Trang sauTrang cuối
VB Podcast



Kính chào quý vị,

Tôi là Derek Trần, dân biểu đại diện Địa Hạt 45, và thật là một vinh dự lớn lao khi được đứng nơi đây hôm nay, giữa những tiếng nói, những câu chuyện, và những tâm hồn đã góp phần tạo nên diện mạo văn học của cộng đồng người Mỹ gốc Việt trong suốt một phần tư thế kỷ qua.
Hai mươi lăm năm! Một cột mốc bạc! Một cột mốc không chỉ đánh dấu thời gian trôi qua, mà còn ghi nhận sức bền bỉ của một giấc mơ. Hôm nay, chúng ta kỷ niệm 25 năm Giải Viết Về Nước Mỹ của nhật báo Việt Báo.

Khi những người sáng lập giải thưởng này lần đầu tiên ngồi lại bàn thảo, họ đã hiểu một điều rất căn bản rằng: Kinh nghiệm tỵ nạn, hành trình nhập cư, những phức tạp, gian nan, và sự thành công mỹ mãn trong hành trình trở thành người Mỹ gốc Việt – tất cả cần được ghi lại. Một hành trình ý nghĩa không những cần nhân chứng, mà cần cả những người viết để ghi nhận và bảo tồn. Họ không chỉ tạo ra một cuộc thi; họ đã và đang xây dựng một kho lưu trữ. Họ thắp lên một ngọn hải đăng cho thế hệ sau để chuyển hóa tổn thương thành chứng tích, sự im lặng thành lời ca, và cuộc sống lưu vong thành sự hội nhập.

Trong những ngày đầu ấy, văn học Hoa Kỳ thường chưa phản ánh đầy đủ sự phong phú và đa dạng về kinh nghiệm của chúng ta. Giải thưởng Viết Về Nước Mỹ thực sự đã lấp đầy khoảng trống đó bằng sự ghi nhận và khích lệ vô số tác giả, những người đã cầm bút và cùng viết nên một thông điệp mạnh mẽ: “Chúng ta đang hiện diện nơi đây. Trải nghiệm của chúng ta là quan trọng. Và nước Mỹ của chúng ta là thế đó.”


Suốt 25 năm qua, giải thưởng này không chỉ vinh danh tài năng mà dựng nên một cộng đồng và tạo thành một truyền thống.
Những cây bút được tôn vinh hôm nay không chỉ mô tả nước Mỹ; họ định nghĩa nó. Họ mở rộng giới hạn của nước Mỹ, làm phong phú văn hóa của nước Mỹ, và khắc sâu tâm hồn của nước Mỹ. Qua đôi mắt họ, chúng ta nhìn thấy một nước Mỹ tinh tế hơn, nhân ái hơn, và sau cùng, chân thật hơn.

Xin được nhắn gửi đến các tác giả góp mặt từ bao thế hệ để chia sẻ tấm chân tình trên các bài viết, chúng tôi trân trọng cảm ơn sự can đảm của quý vị. Can đảm không chỉ là vượt qua biến cố của lịch sử; can đảm còn là việc ngồi trước trang giấy trắng, đối diện với chính mình, lục lọi ký ức đau thương sâu đậm, và gửi tặng trải nghiệm đó đến tha nhân. Quý vị là những người gìn giữ ký ức tập thể và là những người dẫn đường cho tương lai văn hóa Việt tại Hoa Kỳ.

Với Việt Báo: Xin trân trọng cảm ơn tầm nhìn, tâm huyết, và sự duy trì bền bỉ giải thưởng này suốt một phần tư thế kỷ.
Khi hướng đến 25 năm tới, chúng ta hãy tiếp tục khích lệ thế hệ kế tiếp—những blogger, thi sĩ, tiểu thuyết gia, nhà phê bình, nhà văn trẻ—để họ tìm thấy tiếng nói của chính mình và kể lại sự thật của họ, dù đó là thử thách hay niềm vui. Bởi văn chương không phải là một thứ xa xỉ; đó là sự cần thiết. Đó là cách chúng ta chữa lành, cách chúng ta ghi nhớ, và là cách chúng ta tìm thấy nơi chốn của mình một cách trọn vẹn.

Xin cảm ơn quý vị.

NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.