Hôm nay,  

Sinh nghề tử nghiệp: Phóng viên, Nhiếp ảnh gia chiến trường

17/03/202220:01:00(Xem: 5526)

blank Brent Renaud - Hình (screengrab)

  
 

Sinh nghề tử nghiệp:

Phóng viên, Nhiếp ảnh gia chiến trường

 

Trịnh Thanh Thủy dịch thuật và biên tập

 

Gần đây nhất, cái chết của Nhiếp ảnh gia, Nhà làm phim Pierre Zakrzewski tại chiến trường Ukraine ngày 14 tháng 3 năm 2022 đã làm rúng động trái tim thế giới. Ông là người quay phim của đài Fox News đã bị giết khi đang đưa tin ở Ukraine trong một vụ tấn công của quân đội Nga. Người đi cùng ông là phóng viên chiến trường Benjamin Hall cũng bị thương phải nhập viện, mất một chân, nhưng may mắn thoát chết. Cả hai lúc ấy đang di chuyển trên một chiếc xe và bị tấn công bằng bom lửa trong một vùng chiến sự, Horenka, là một ngôi làng bên ngoài thủ đô Kyiv, Ukraine.

 

Giám đốc điều hành Fox News Media Suzanne Scott cho biết: "Ông là một phóng viên nhiếp ảnh gia kỳ cựu, người đang sống ở London cùng gia đình. Ông đến Ukraine để tường trình cuộc chiến từ tháng Hai. Tài năng của ông rất lớn và không có vai trò nào, trong bất cứ lãnh vực nào, mà ông ấy không đảm nhận- từ nhiếp ảnh gia đến kỹ sư, biên tập viên và cả đến việc sản xuất phim ảnh. Ông ấy đã làm tất cả mọi việc dưới một áp lực khủng khiếp và kỹ năng cực kỳ uyên bác.”.

 

Bà thêm, "Khi thuật chuyện chiến trường, ông rất tận tâm và kể câu chuyện với mọi khả năng chuyên nghiệp với  đầy bản lĩnh. Đạo đức làm việc của ông ấy đã nổi tiếng trong giới phóng viên ở mọi phương tiện truyền thông." Bà nhấn mạnh, "Ông vô cùng nổi tiếng, tất cả mọi người trong ngành truyền thông, những người đã đưa tin quốc tế đều biết và tôn trọng ông. Ông “được yêu mến” và đã đóng một vai trò quan trọng trong việc đưa các cộng sự tự do người Afghanistan cùng gia đình của họ rời khỏi đất nước sau khi Hoa Kỳ rút quân ​​vào năm ngoái.".

 

Jay Wallace, chủ tịch của mạng lưới tin tức, phát biểu “Pierre là một nhân vật luôn có mặt trong tất cả các tin tức quốc tế của chúng tôi. Tôi cũng như vô số người khác, luôn cảm thấy yên tâm hơn khi đến hiện trường và nhìn thấy anh ấy với chiếc máy ảnh trên tay ”. Wallace thêm  “Di sản về tinh thần tích cực, năng lượng vô biên và con mắt của anh ấy đối với câu chuyện sẽ được tiếp tục”. Trong cuộc họp báo hàng ngày của cô vào thứ Ba, Thư ký báo chí Nhà Trắng Jen Psaki đã bày tỏ sự chia buồn với gia đình của Zakrzewski và cộng đồng Fox đã để tang cái chết của ông ta. Psaki nói, “Ông ấy là người đã từng phục vụ ở nhiều vùng chiến sự, người đã đưa tin gần như mọi câu chuyện quốc tế cho Fox News từ Iraq, Afghanistan đến Syria trong suốt thời gian dài làm việc ở đó. Vì vậy, những suy nghĩ của chúng tôi, những lời cầu nguyện của chúng tôi đều dành cho gia đình anh ấy và cả cộng đồng nữa”.

 

Hôm Chủ nhật, ngày 12 tháng 3, 2022, nhà làm phim và nhà báo người Mỹ Brent Renaud cũng bị giết ở Ukraine, trong một cuộc tấn công ở ngoại ô Irpin của Kyiv. Renaud đang thực hiện một dự án video cho tạp chí Time cùng với Juan Arredondo, một nhà báo người Mỹ khác, khi chiếc xe mà hai người đang di chuyển bị tấn công từ lực lượng Nga. Arredondo sống sót, nhưng Renaud 50 tuổi đã bị giết trong cuộc tấn công dữ dội. Nhà báo này được Ann Marie Lipinski, giám đốc của Nieman Foundation for Journalism tại Harvard, mô tả là “tài năng và tốt bụng, và công việc của anh ấy mang đậm tính nhân văn”. Renaud là sinh viên Harvard Nieman năm 2019. Theo Liên hợp quốc, 691 dân thường đã thiệt mạng và hơn 1.000 người khác bị thương kể từ khi Nga xâm lược Ukraine ba tuần trước. Tuy nhiên, văn phòng nhân quyền của Liên Hợp Quốc cho biết số người chết thường dân được cho là “cao hơn đáng kể”. Liên Hợp Quốc cũng báo cáo rằng chiến tranh đã buộc hơn 3 triệu người tị nạn phải rời khỏi đất nước.

 

Chính phủ Ukraine cho biết nhà sản xuất Oleksandra Kurshynova cũng thiệt mạng trong vụ tấn công. "Sự an toàn của toàn bộ đội ngũ phóng viên của chúng tôi ở Ukraine và các khu vực xung quanh là ưu tiên hàng đầu và là điều quan trọng hàng đầu của chúng tôi". Bà Scott, giám đốc đài Fox News nhấn mạnh. "Đây là một lời nhắc nhở nghiêm khắc cho tất cả các nhà báo, những người đang hàng ngày đặt tính mạng của mình để đưa tin từ một vùng chiến sự."

 

Đối đầu với hiểm nguy và tính mạng như "chỉ mành treo chuông" là số phận của những phóng viên, nhiếp ảnh gia, nhà làm phim chiến trường. Họ hiện diện trong các trận chiến mà trong tay không một tấc sắt, ngoài chiếc máy ảnh, máy quay phim và ngòi viết. Nhiệm vụ của họ vô cùng quan trọng trong việc đưa tin tức và hình ảnh của cuộc chiến đến cộng đồng thế giới về sự tàn bạo của chiến tranh. Với kỹ thuật liên mạng vô cùng nhạy bén và cực nhanh ngày nay, những gì xảy ra chỉ trong tích tắc, người người trên thế giới đều được chứng kiến tận mắt qua lời tường thuật, hình ảnh và video clip của họ.

 

Định mệnh và số phận mỏng manh của một phóng viên hành nghề trong cuộc chiến là 1 thách thức to lớn của nghề truyền thông vô cùng nguy hiểm này. Thế mà vẫn có những người hết sức can đảm, chịu hy sinh mạng sống của mình để xông pha vào những nơi đang có giao tranh khốc liệt. Không chỉ có nam nhân, các nữ phóng viên chiến trường cũng có mặt cùng lăn lộn ở các chiến trường Trung Đông hay những nơi quyền làm người của người phụ nữ bị áp bức và xem rẻ. Họ quả cảm, yêu nghề, đầy lòng nhiệt huyết và thể hiện tinh thần trách nhiệm cao độ, vượt qua hiểm nguy để truyền tin khẩn cấp để thế giới hiểu rõ bộ mặt thật của chiến tranh.

 

 blank

 Benjamin Hall- Hình (screengrab)

 

 

Những phóng viên nam hay nữ bị giết, bắt cóc, hành hạ, chịu tổn thất rất lớn về thể chất và tinh thần vẫn xảy ra từ xưa đến nay qua nhiều cuộc chiến. Điển hình là cái chết của phóng viên Hoa Kỳ, James Foley thuộc hãng tin AFP làm cho tờ Time đã bị IS bắt cóc, hành hạ và hành hình chặt đầu khi anh đang ở đỉnh cao của sự nghiệp năm 2014.

 

Để sống và hành nghề phóng viên chiến trường, Theo Viện An toàn Tin tức Quốc tế (INSI), một phóng viên chiến trường cần phải có kế hoạch và sự chuẩn bị chu đáo cả về mặt thể chất và tinh thần. Người phóng viên phải:

- có khả năng ít nhất là chạy, trốn, chịu đựng những điều kiện khắc nghiệt, nắm rõ thông tin về khu vực mà mình đến, tìm hiểu các ngôn ngữ cử chỉ địa phương cũng rất quan trọng. Nên mang theo những công cụ phòng thân hợp lý cùng một bộ đồ sơ cứu cơ bản. Trang phục, phải được trang bị quần áo chống đạn, mũ bảo hiểm và những trang phục thích hợp khác. Nên hợp tác và có sự đồng ý của lực lượng quân đội trước khi chụp hình hay quay phim và nắm rõ tính nhạy cảm địa phương trong mỗi bức hình của mình.

Ngoài ra còn có "Luật quốc tế bảo vệ phóng viên chiến trường" Tuy nhiên, ngày càng nhiều nhà báo chuyên nghiệp đứng trước nguy cơ bị thương, bị giết, bị giam cầm hay bắt cóc khi đang hành nghề tại những khu vực chiến sự. Công ước Hague và Geneva đã đề cập đến quyền và nghĩa vụ của “các phóng viên chiến trường”. Theo đó, họ được gửi đến các khu vực chiến sự để đưa tin và phải được đối xử như các tù binh dân sự khác nếu bị một trong các bên tham chiến bắt giữ. Những quy định này có lẽ chỉ phù hợp với thời đại chiến tranh quy ước quốc tế khi các chính phủ còn kiểm soát các nhà báo, còn ngày nay các quy định này khó có thể được chấp nhận, vì đa số các nhà báo làm việc cho các công ty tư nhân độc lập với các chính phủ. Vả lại, trong cuộc chiến, bom đạn vô tình ...và lòng người cũng...vô tình... thì ... Xưa nay những người đi vào cuộc chiến, mấy ai hẹn được ngày về ..

 blank

 James Foley - Hình Wikipedia.

 

Trên trang Wikipedia có liệt kê tên tuổi các nhà báo, phóng viên đã hy sinh lúc đang hành nghề tại các cuộc chiến khác nhau như Ukraine, Iraq, Syria, Vietnam.. v..v... Tuy nhiên, đó chỉ là 1 con số nhỏ nhoi tên tuổi nổi tiếng được nhắc nhở, còn con số thực sự đã thật sự thiệt mạng không được báo cáo trong cuộc chiến vì lý do chính trị, chắc chắn lớn hơn con số liệt kê rất nhiều.

 

Trịnh Thanh Thủy dịch thuật và biên tập.

 

Tài liệu tham khảo

 

 - Fox News cameraman Pierre Zakrzewski killed while reporting in Ukraine

https://www.yahoo.com/entertainment/fox-news-pierre-zakrzewski-ukraine-killed-reporting-160141465.html

  

In Trang
Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
Trang đầuTrang trước45678910Trang sauTrang cuối

Trong bối cảnh thế giới đang trải qua những biến động nghiêm trọng về kinh tế, chính trị và công nghệ, toàn cầu hoá – vốn từng được xem là động lực chính thúc đẩy cho tăng trưởng và thịnh vượng – đang đứng trước những thách thức chưa từng có. Tiến trình công nghiệp hoá và toàn cầu hoá đã đem lại nhiều thành tựu vượt bậc trong suốt thời gian dài qua, từ thế kỷ XX sang thế kỷ XXI, đặc biệt là thông qua sự chuyên môn hoá, tự do thương mại và tiến bộ công nghệ. Tuy nhiên, các cuộc khủng hoảng tài chính, đại dịch toàn cầu, chiến tranh và cạnh tranh chiến lược giữa các cường quốc đã khiến mô hình toàn cầu hoá truyền thống bộc lộ nhiều tình trạng bất ổn...

Nhiều thế hệ sống ở Sài Gòn những năm của thập niên 80-90, khi con gà trống của Thương Xá Tax chưa bị bức tử, khi những hàng cây cổ thụ trên đường Tôn Đức Thắng vẫn là nét thơ mộng của Sài Gòn, có lẽ đều quen thuộc với câu “Chương Trình Truyền Hình Đến Đây Là Hết…” Nó thường xuất hiện vào cuối các chương trình tivi tối, khi chưa phát sóng 24/24. Thời đó, mỗi ngày truyền hình chỉ phát sóng trong một số khung giờ nhất định (thường từ chiều đến khuya) nên hầu như ai cũng có tâm lý chờ đợi đến giờ ngồi trước màn ảnh nhỏ, theo dõi vài giờ giải trí. Đó cũng là chút thời gian quên đi một ngày cơ cực, bán mồ hôi cho một bữa cơm độn bo bo thời bao cấp. Nhắc nhớ chút chuyện xưa, để nói chuyện nay, đang diễn ra ở một đất nước văn minh hàng đầu, từng là niềm mơ ước của biết bao quốc gia về quyền tự do báo chí, tự do ngôn luận.

Trên mạng gần đây lan truyền một bức tranh chuỗi tiến hóa ngược nhại kiểu Banksy - vẽ hình ảnh tiến hóa quen thuộc từ khỉ tiến tới người, nhưng đến giữa chặng đường, một gương mặt ai cũng nhận ra quay lưng đi ngược lại về phía khỉ. Cái dáng ngoảnh đầu ấy khiến tôi chạnh lòng nghĩ đến hình ảnh nước Mỹ hôm nay. Giữa thế kỷ XXI, lẽ ra phải tiếp tục đi tới, nhưng thay vì mở rộng tự do học thuật – ngọn nguồn của sáng tạo – chúng ta lại thấy những dấu hiệu nước Mỹ thoái lui theo một quỹ đạo lạ lùng: thử nghiệm một kiểu “tiến hóa ngược”.

Từ khi Tối Cao Pháp Viện lật đổ Roe v. Wade, chúng ta đều biết câu chuyện không dừng lại ở đó. “Để tiểu bang tự quyết” chỉ là cái cớ. Và Texas, tiểu bang bảo thủ dẫn đầu, vừa chứng minh điều đó bằng một luật mới: trao cho bất kỳ ai quyền săn lùng và kiện những người dính dáng tới thuốc phá thai. Texas vốn đã có một trong những lệnh cấm khắc nghiệt nhất: phá thai bị cấm hoàn toàn, trừ vài ca y tế khẩn cấp. Không ngoại lệ cho thai dị tật chết non. Không ngoại lệ cho hiếp dâm. Không ngoại lệ cho loạn luân. Thế nên, nhiều phụ nữ Texas chỉ còn con đường tìm đến thuốc phá thai qua mạng, thường từ những nhà cung cấp ở ngoài tiểu bang. Luật mới nhắm thẳng vào cánh cửa mong manh ấy.

Suốt 250 năm, người Mỹ đồng ý rằng cai trị bởi một người duy nhất là sai lầm, rằng chính quyền liên bang vốn cồng kềnh, kém hiệu quả. Lẽ ra hai điều ấy đủ để ngăn một cá nhân cai trị bằng mệnh lệnh từ Bạch Ốc. Nhưng Trump đang làm đúng điều đó: đưa quân vào thành phố, áp thuế quan, can thiệp vào ngân hàng trung ương, chen vào quyền sở hữu công ty, gieo nỗi sợ để buộc dân chúng cúi đầu. Quyền lực bao trùm, nhưng không được lòng dân. Tỉ lệ chấp thuận của ông âm 14 điểm, chỉ nhỉnh hơn chút so với Joe Biden sau cuộc tranh luận thảm hại năm ngoái. Khi ấy chẳng ai lo ông Biden “quá mạnh”. Vậy tại sao Trump, dù bị đa số phản đối, vẫn dễ dàng thắng thế?

Có bao giờ bạn nói một điều rõ ràng như ban ngày, rồi nghe người khác nhắc lại với nghĩa hoàn toàn khác? Bạn viết xuống một hàng chữ, tin rằng ý mình còn nguyên, thế mà khi quay lại, nó biến thành điều bạn chưa từng nghĩ đến – kiểu như soi gương mà thấy bóng mình méo mó, không phải bị hiểu lầm, mà bị người ta cố ý dựng chuyện. Chữ nghĩa, rơi vào tay kẻ cố ý xuyên tạc, chẳng khác gì tấm gương vỡ. Mỗi mảnh gương phản chiếu một phần, nhưng người ta vẫn đem mảnh vỡ đó làm bằng chứng cho toàn bộ bức tranh. Một câu, một đoạn, một khẩu hiệu – xé khỏi bối cảnh trở nên lệch lạc – hóa thành thứ vũ khí đâm ngược lại chính ý nghĩa ban đầu. Câu chuyện của đạo diễn Trấn Thành gần đây là một minh họa. Anh chỉ viết đôi dòng thương tiếc chia buồn với sự ra đi của nghệ sĩ đàn bầu Phạm Đức Thành. Vậy thôi. Thế mà lập tức bị chụp mũ, bêu riếu, bị gọi “3 que,” “khát nước,” “Cali con.” Người ta diễn giải đủ kiểu, vẽ ra đủ cáo buộc: từ tội mê văn hóa Việt Nam Cộng Hòa đến tội phản quốc.

Sau thất bại trước đối thủ đảng Dân Chủ Joe Biden trong cuộc bầu cử tổng thống năm 2020, nội các “gia đình trị” của Donald Trump gần như biến mất khỏi chính trường. Các đồng minh không thể có cùng tiếng nói với Trump, nhất là sau vụ bạo loạn Quốc Hội Jan 06. Duy nhất một người vẫn một lòng trung thành không bỏ rơi Trump, đó chính là Stephen Miller. Nhiệm kỳ hai của Trump, người được cho là có quyền lực hơn trong vòng tròn thân cận của Trump, hơn cả JD Vance, chẳng ai khác hơn chính là Stephen Miller. Để tạo ra những ảnh hưởng chính trong chính quyền Trump hôm nay, Miller đã có một đường dài chuẩn bị, khôn ngoan và nhẫn nại.

Đầu tháng 8 năm 2025, Tổng thống Donald Trump đã ký một mệnh lệnh đặc biệt, chỉ đạo các cơ quan hữu trách lập kế hoạch đưa quân đội Hoa Kỳ đi trấn áp các tổ chức tội phạm ở Mỹ Latinh. Khoảng hai tuần sau, mệnh lệnh đã thành hiện thực. Ba khu trục hạm có gắn phi đạn viễn khiển (guided-missile destroyers) của Hoa Kỳ đã được khai triển tới vùng biển Venezuela, đảm trách việc chặn giữ các chuyến hàng ma túy.

Một góc khuôn viên của Đồi Capitol sáng Thứ Tư là những câu chuyện tưởng đã bị chôn vùi, nay được kể ra trong sự run rẩy, xúc động và cả nước mắt. Trước hàng chục ống kính truyền thông chiếu trực tiếp trên toàn quốc, khoảng mười người phụ nữ lần lượt kể ra câu chuyện của chính mình – nạn nhân của Jeffrey Epstein, tỷ phú tội phạm tình dục và buôn bán mại dâm trẻ vị thành niên. Ngày đó, những phụ nữ này chỉ vừa 16, 18 tuổi, nhỏ nhất là Marina Lacerda, 14 tuổi.

Ở đời, chẳng có ngai vàng nào là miễn phí. Muốn hỏi cưới công chúa thì phải có sính lễ. Làm gì có chuyện đi tay không mà cuỗm được gái đẹp — trừ trường hợp dùng quyền lực bẩn thỉu cưỡng hiếp gái tơ (nghe quen quen). Muốn làm đàng anh đàng chị không thể vừa keo kiệt vừa đòi được người ta kính nể. Quy luật xưa nay không đổi ăn khế thì phải trả vàng. Ngai vàng toàn cầu cũng vậy -- không chỉ làm bằng vàng, mà còn bằng chi phí, lời hứa, và trên hết, là sự tín nhiệm.
Trang đầuTrang trước45678910Trang sauTrang cuối
VB Podcast



Kính chào quý vị,

Tôi là Derek Trần, dân biểu đại diện Địa Hạt 45, và thật là một vinh dự lớn lao khi được đứng nơi đây hôm nay, giữa những tiếng nói, những câu chuyện, và những tâm hồn đã góp phần tạo nên diện mạo văn học của cộng đồng người Mỹ gốc Việt trong suốt một phần tư thế kỷ qua.
Hai mươi lăm năm! Một cột mốc bạc! Một cột mốc không chỉ đánh dấu thời gian trôi qua, mà còn ghi nhận sức bền bỉ của một giấc mơ. Hôm nay, chúng ta kỷ niệm 25 năm Giải Viết Về Nước Mỹ của nhật báo Việt Báo.

Khi những người sáng lập giải thưởng này lần đầu tiên ngồi lại bàn thảo, họ đã hiểu một điều rất căn bản rằng: Kinh nghiệm tỵ nạn, hành trình nhập cư, những phức tạp, gian nan, và sự thành công mỹ mãn trong hành trình trở thành người Mỹ gốc Việt – tất cả cần được ghi lại. Một hành trình ý nghĩa không những cần nhân chứng, mà cần cả những người viết để ghi nhận và bảo tồn. Họ không chỉ tạo ra một cuộc thi; họ đã và đang xây dựng một kho lưu trữ. Họ thắp lên một ngọn hải đăng cho thế hệ sau để chuyển hóa tổn thương thành chứng tích, sự im lặng thành lời ca, và cuộc sống lưu vong thành sự hội nhập.

Trong những ngày đầu ấy, văn học Hoa Kỳ thường chưa phản ánh đầy đủ sự phong phú và đa dạng về kinh nghiệm của chúng ta. Giải thưởng Viết Về Nước Mỹ thực sự đã lấp đầy khoảng trống đó bằng sự ghi nhận và khích lệ vô số tác giả, những người đã cầm bút và cùng viết nên một thông điệp mạnh mẽ: “Chúng ta đang hiện diện nơi đây. Trải nghiệm của chúng ta là quan trọng. Và nước Mỹ của chúng ta là thế đó.”


Suốt 25 năm qua, giải thưởng này không chỉ vinh danh tài năng mà dựng nên một cộng đồng và tạo thành một truyền thống.
Những cây bút được tôn vinh hôm nay không chỉ mô tả nước Mỹ; họ định nghĩa nó. Họ mở rộng giới hạn của nước Mỹ, làm phong phú văn hóa của nước Mỹ, và khắc sâu tâm hồn của nước Mỹ. Qua đôi mắt họ, chúng ta nhìn thấy một nước Mỹ tinh tế hơn, nhân ái hơn, và sau cùng, chân thật hơn.

Xin được nhắn gửi đến các tác giả góp mặt từ bao thế hệ để chia sẻ tấm chân tình trên các bài viết, chúng tôi trân trọng cảm ơn sự can đảm của quý vị. Can đảm không chỉ là vượt qua biến cố của lịch sử; can đảm còn là việc ngồi trước trang giấy trắng, đối diện với chính mình, lục lọi ký ức đau thương sâu đậm, và gửi tặng trải nghiệm đó đến tha nhân. Quý vị là những người gìn giữ ký ức tập thể và là những người dẫn đường cho tương lai văn hóa Việt tại Hoa Kỳ.

Với Việt Báo: Xin trân trọng cảm ơn tầm nhìn, tâm huyết, và sự duy trì bền bỉ giải thưởng này suốt một phần tư thế kỷ.
Khi hướng đến 25 năm tới, chúng ta hãy tiếp tục khích lệ thế hệ kế tiếp—những blogger, thi sĩ, tiểu thuyết gia, nhà phê bình, nhà văn trẻ—để họ tìm thấy tiếng nói của chính mình và kể lại sự thật của họ, dù đó là thử thách hay niềm vui. Bởi văn chương không phải là một thứ xa xỉ; đó là sự cần thiết. Đó là cách chúng ta chữa lành, cách chúng ta ghi nhớ, và là cách chúng ta tìm thấy nơi chốn của mình một cách trọn vẹn.

Xin cảm ơn quý vị.

NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.