Hôm nay,  

Nam Kha Nhất Mộng

02/01/202500:00:00(Xem: 1290)

Greenland
 
Người xưa vẫn thường dùng câu “Nam Kha nhất mộng” hay “Giấc mộng Nam Kha” câu chuyện Thuần Vu Phần ngủ mơ dưới gốc cây, để chỉ về những thứ vô thực, hư ảo, vượt xa tầm tay với của con người.
 
Thời nay, có vị tổng thống đắc cử, chưa chính thức lên ngôi, nhưng đang ôm mộng bành trướng diện tích quốc gia, bằng đô-la thay vì đánh trận.

Tổng thống đắc cử Donald Trump bước vào mùa lễ lớn cuối cùng trong năm 2024 với quả quyết sẽ giành lại quyền kiểm soát Kênh đào Panama (Panama Canal); đòi mua Đan Mạch và gợi ý Canada có thể trở thành tiểu bang thứ 51 của Hoa Kỳ.

Tất cả đều cho thấy, bằng cách nào đó, Trump đang tập trung vào việc “mở rộng Hoa Kỳ” trong nhiệm kỳ của ông ta. Mặc dù những phát ngôn bốc đồng như thế từ Donald Trump là không xa lạ, nhưng cũng khó có thể biết trước có bao nhiêu phần nghiêm túc, và nghiêm túc đến mức độ nào.

Quốc gia Panama đã kiểm soát kênh đào, nơi nối liền Đại Tây Dương và Thái Bình Dương, từ ngày 31/12/1999, sau khi Hiệp Ước Kênh Đào Panama được ký kết, quy định quyền sở hữu kênh đào sẽ được người Mỹ chuyển giao cho Panama. Nay, khi còn đến 20 ngày nữa mới là ngày nhậm chức tổng thống theo thông lệ nước Mỹ, Donald Trump muốn lấy lại vì cho rằng “Hoa Kỳ đã ngu ngốc chuyển nhượng cho đồng minh Trung Mỹ.”

Một số đảng viên Cộng Hòa cho rằng “Trump đang ‘nhử mồi’ trong khi những người khác lại thấy một trò chơi chiến lược liên quan đến việc thúc đẩy an ninh quốc gia Hoa Kỳ.” Một cựu quan chức chiến dịch tranh cử của Trump nói: “Vấn đề Panama là Trung Quốc. Họ (Trung Quốc) đang thống trị Tây bán cầu về mặt kinh tế và tài chính và chúng ta đã đứng yên để dõi theo.”
 
Trung Quốc đã đầu tư rất nhiều vào Panama, bao gồm những hợp đồng xây dựng và quản lý hai trong số năm cảng chính của Panama. Trong đề nghị “đòi” lại kênh đào Panama, Trump ngụ ý rằng các quốc gia như Trung Quốc đang ảnh hưởng không đúng đến việc quản lý kênh đào. Các chủ tàu Mỹ bị đối xử không công bằng, phải trả phí cao khi sử dụng. Tổng thống Panama José Raúl Mulino đã phản bác lại những tuyên bố của Trump, nhấn mạnh giá cước vận chuyển qua kênh đào không được quyết định “theo ý muốn nhất thời.”
 
Jorge Luis Quijano, người giữ chức vụ quản lý tuyến đường thủy này từ năm 2014 đến năm 2019, nói trên AP rằng tất cả người sử dụng kênh đào đều phải chịu cùng một mức phí, tùy theo kích cỡ tàu và các yếu tố khác. Và “không có điều khoản nào trong thỏa thuận trung lập cho phép lấy lại kênh đào.”
Chưa đủ với Trump. Sáng Chủ Nhật 22/12/2024, Trump bổ nhiệm bổ nhiệm ông Kenneth Howery vào chức vụ đại sứ Mỹ tại Đan Mạch. Trump viết trên mạng xã hội Truth Social rằng: “Vì mục đích An Ninh Quốc Gia và Tự Do khắp thế giới, Hoa Kỳ cảm thấy quyền sở hữu và kiểm soát Đan Mạch là tuyệt đối cần thiết.”

Trước đó, vào ngày tiếp đón Thủ Tướng Canada Justin Trudeau tại Mar-a-lago, AP đã đề nghị Canada trở thành tiểu bang thứ 51 của Hoa Kỳ. AP đã trích dẫn lời của Bộ trưởng An toàn Công cộng Dominic LeBlanc, người có mặt hôm đó, cho biết “đó là lời nói đùa.” Một ngày sau đó, Trump viết trên Truth Social, gọi Thủ tướng Trudeau là Thống đốc Trudeau của tiểu bang Canada vĩ đại.”

Ngày 18/12/2024, cũng trên Truth Social, Trump viết: “Không ai có thể trả lời tại sao chúng ta trợ cấp cho Canada lên tới hơn $100 ngàn tỷ/một năm? Thật vô lý! Nhiều người Canada muốn Canada trở thành Tiểu bang thứ 51. Họ sẽ tiết kiệm được rất nhiều tiền thuế và quân đội của họ được bảo vệ. Tôi nghĩ đó là một ý tưởng tuyệt vời. Tiểu bang thứ 51!!!”

Trong đêm 25/12/2024, Trump gửi lời chúc Giáng Sinh trên Truth Social bằng cách gọi Thủ tướng Canada là “Thống đốc Trudeau của Canada, nơi đánh thuế công dân quá cao. Nếu Canada trở thành tiểu bang thứ 51, thuế sẽ được cắt giảm 60%.”

Không biết “nhiều người Canada” là nhiều bao nhiêu? Và người nào? Chỉ biết rằng đó là lời nói đùa không có giới hạn và vô ý thức về vấn đề chủ quyền một quốc gia – lòng tự trọng thiêng liêng của bất kỳ dân tộc nào. Khi một nguyên thủ quốc gia đưa ra ý tưởng mở rộng lãnh thổ bằng cách chiếm đoạt diện tích từ đất nước khác, dù bằng cách nào, thì đó cũng là XÂM LƯỢC.

‘Giấc Nam Kha’ của Trump

Năm 2019, khi còn tại chức, Donald Trump đã từng ngỏ ý muốn mua Greenland – hòn đảo lớn nhất thế giới, nơi sinh sống của hơn 50.000 người dân Đan Mạch. Ông ta từng tuyên bố với báo giới tại câu lạc bộ chơi golf Bedminster ở New Jersey: “Mua Greenland là một chiến lược thú vị. Chúng tôi đang thảo luận. Đan Mạch là đồng minh tốt. Chúng tôi sẽ bảo vệ Đan Mạch như chúng tôi làm với phần lớn thế giới.”

Đối với một tay tài phiệt, kinh doanh khách sạn, sòng bài như Donald Trump, mua Greenland, không khác gì một thương vụ bất động sản. Chính ông ta đã thừa nhận như thế vào năm 2019.

Lý do muốn mua Greenland, theo lời của Trump, là để giúp đỡ người dân và đất nước này, “vì họ đang mất gần $200 triệu mỗi năm khi giữ chủ quyền. Vì vậy, họ đang mang một tổn thất lớn. Chúng tôi là đồng minh của Đan Mạch, chúng tôi sẽ giúp đỡ và bảo vệ họ.”

Thực hư thế nào không rõ, nhưng đáp lại “tấm lòng” của Trump, Thủ tướng Đan Mạch khi đó là bà Mette Frederiksen, gọi ý tưởng của Trump là “phi lý”: “Greenland không để bán. Tôi rất hy vọng đây không phải là ý tưởng nghiêm chỉnh.”

Thêm nữa, trong một bài điều tra độc quyền của ProPublica đăng năm 2019 phanh phui về vụ vụ kiện các công ty của Trump bị cáo buộc trốn thuế ở Panama. Những chủ sở hữu của khách sạn 70 tầng – trước đây là Trump Ocean Club, do Donald Trump đầu tư năm 2015 đã kiện các công ty của Trump đã không trả 12.5% thuế quản lý cho chính phủ Panama từ thu nhập của khách sạn. Các nguyên đơn cho biết họ sẽ không mua lại bất động sản Trump Ocean Club nếu biết về những vấn đề thuế và an sinh xã hội cũng như những bất thường về tài chính khác, theo điều tra của ProPublica.

Khoảng năm năm sau, Donald Trump trở lại giấc mơ “mua” Đan Mạch cho nước Mỹ. Thủ tướng đương nhiệm Múte Egede nhắc lại nói của những người tiền nhiệm: “Đan Mạch là của chúng tôi. Chúng tôi không bán và sẽ không bao giờ bán. Chúng tôi không để mất cuộc chiến lâu dài vì tự do.”

Giáo sư khoa học chính trị Matthew Lebo tại Đại học Western Ontario nói trên The Hill: “Thật đáng sợ khi ông ấy (Trump) không thấy có vấn đề gì khi đưa ra những lời đe dọa như vậy đối với đồng minh thân cận nhất của Hoa Kỳ.”

Tổng thống Panama José Raúl Mulino cho biết trong một video vào Chủ nhật 22/12 rằng “mỗi mét vuông của kênh đào đều thuộc về Panama và luôn là như vậy.” Ông nói thêm rằng, trong khi người dân đất nước của ông bị chia rẽ về một số vấn đề quan trọng, “khi nói đến kênh đào và chủ quyền của chúng tôi, tất cả chúng ta sẽ đoàn kết dưới lá cờ Panama của chúng tôi.”

Hãy nhìn về Ukraine, cuộc chiến phi nhân nghĩa của Putin đã kéo dài ba năm. Mất mát không thể kể cho hết, về cả hai phía. Nhưng người dân Ukraine vẫn kiên cường chống trả, tổng thống Ukraine vẫn lặn lội khắp nơi khẩn cầu sự đồng lòng của quốc tế. Điều đó cho thấy, quốc gia là thiêng liêng. Lịch sử ngàn năm đã chứng minh tự do không phải tự nhiên mà có. Nó không phải là thương vụ bất động sản để nếu kinh doanh thất bại thì gỡ bỏ bảng hiệu như tập đoàn Ithaca Capital Partners gỡ bỏ tên Trump ra khỏi tòa tháp 70 tầng.

Rõ ràng Donald Trump sẽ không thể nào thực hiện điều mong muốn, chiếm Canada, Greenland, hay kênh đào Panama bằng hình thức xâm lược tấn công như Putin đang làm đối với Ukraine. Nhưng phía sau những phát ngôn ngông cuồng và bốc đồng đó là hậu quả không nhỏ trong ngoại giao, dẫn đến hàng loạt ảnh hưởng về kinh tế, chính trị, an ninh quốc phòng.

Mua Đan Mạch, lấy lại kênh đào Panama, thu nhận Canada thành tiểu bang thứ 51, những điều này dưới ánh mắt tài phiệt của Donald Trump như những canh bạc lợi nhuận không hơn không kém. Cũng có sự tính toán, chiến lược, nhưng nó hoàn toàn không phải là chiến lược chính trị của một quốc gia trong thế kỷ 21, mà nó là sự tính toán phi lý, vô hiến, không tuân thủ luật pháp quốc tế. Thượng nghị sĩ Ben Cardin của Maryland cho biết những tuyên bố gần đây của Trump về việc đòi lại kênh đào Panama, mua Greenland và sáp nhập Canada thành tiểu bang thứ 51 của Hoa Kỳ, đang ảnh hưởng đến “sự tín nhiệm của Mỹ trên toàn cầu.”

Rõ ràng, các đồng minh Mỹ sẽ không biết liệu Hoa Kỳ có phải là đối tác đáng tin cậy hay không, khi nguyên thủ của một quốc gia luôn ấp ủ giấc mộng thôn tính thuộc địa nước khác. Những gì Donald Trump dự tính, đang làm, hoặc sẽ làm, chẳng khác nào một giấc mộng kê vàng, vượt quá tầm vóc một lãnh đạo của đất nước, về đạo đức lẫn pháp lý.

In Trang
Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
Trang đầuTrang trước3456789Trang sauTrang cuối

Ông bà xưa đã nói, nắm thì “nắm kẻ có tóc ai nắm kẻ trọc đầu.” Cách nói dân gian này rất cụ thể và dễ hình dung, người có tóc thì dễ bị nắm, bị túm, còn người trọc đầu thì không thể nắm được. Mang câu nói này vào chính trường Mỹ hiện tại, quả là khôi hài, nhưng không kém màu bi kịch. Nó phản ánh một sự thật trần trụi và không thể tránh khỏi: Quyền lực, chính sách, sắc lệnh hành pháp, các cuộc chiến pháp lý và ‘tuổi thọ’ chính trị của người đứng đầu nhánh hành pháp đang phụ thuộc vào sự phục tùng của các nhà lãnh đạo và những tài phiệt. Họ là ai? Họ là một mạng lưới của các quan chức, nhà lập pháp, giám đốc điều hành truyền thông, nhà tài trợ…, những người đã chọn chọ họ một thế đứng, xuôi theo những gì tổng thống muốn.

Bộ Tư Pháp Hoa Kỳ đang đánh một đòn nguy hiểm: huy động các văn phòng công tố đi điều tra mạng lưới từ thiện Open Society Foundations của gia đình Soros, một quỹ từ thiện quốc tế, nổi tiếng với việc tài trợ cho các dự án dân chủ, giáo dục và nhân quyền trên khắp thế giới. Danh sách cáo buộc nghe cứ như “vật lạ”: từ đốt phá đến tài trợ khủng bố. Open Society Foundations lập tức phản đối, khẳng định mình hoạt động hợp pháp, và nhắc lại điều mà bất cứ người tỉnh táo nào cũng hiểu: khi chính quyền có thể tùy tiện lấy một nhóm dân sự làm vật tế, thì quyền của mọi nhóm khác cũng chẳng còn gì bảo đảm.

Trong nhiều thập niên qua, giải pháp hai nhà nước luôn được xem là phương án khả thi nhằm mang lại hòa bình cho khu vực Trung Đông. Tuy nhiên, tiến trình này vẫn chưa đạt được kết quả cụ thể. Gần đây, cuộc tranh luận về việc công nhận nhà nước Palestine đang có những chuyển biến mới khi Pháp và Ả Rập Xê Út tổ chức một hội nghị quốc tế tại New York, ngay trước thềm Đại hội thường niên của Liên Hiệp Quốc.

Hôm Thứ Sáu 26/9, Tổng Biên Tập JEFFREY GOLDBERG của tạp chí The Atlantic gửi ra tuyên bố phản đối lệnh của Ngũ Giác Đài về việc áp đặt, kiểm duyệt báo chí. Tuyên bố ghi rõ: “Về cơ bản, The Atlantic phản đối những hạn chế mà Ngũ Giác Đài đang cố gắng áp đặt đối với các nhà báo đưa tin về vấn đề quốc phòng và an ninh quốc gia. Những yêu cầu này vi phạm quyền Tu Chính Án Thứ Nhất của chúng ta, và quyền của người Mỹ muốn biết hình thức khai triển nguồn lực và nhân sự vốn do tiền thuế của người dân tài trợ. Những quy định này cũng phá vỡ các thông lệ lâu đời - dưới thời tổng thống của cả hai đảng, trong suốt thời kỳ chiến tranh và khủng hoảng quốc gia - vốn cho phép các phóng viên Ngũ Giác Đài thực hiện công việc của mình mà không bị can thiệp chính trị.” The Atlantic đăng tuyên bố này trên trang mạng xã hội chính thức của tạp chí.

Chuyện phải, trái ở đây không hẳn là chuyện đúng, sai mà đúng ra là chuyện bên phải (khuynh hữu hay thiên hữu) và bên trái (khuynh tả hay thiên tả) trong chính trị Mỹ. Tất nhiên, trên đời này mọi chuyện đều có hai mặt của nó. Trong chính trị cũng thế, đã có cánh phải thì ắt có cánh trái, vì đó không những là bản chất tương đối của mọi sự mọi vật mà còn là hiện tượng phải có trong một nền dân chủ. Tuy nhiên, nền chính trị Mỹ trong những năm gần đây đã bị phân cực và phân hóa trầm trọng. Thể chế dân chủ kiểu mẫu của Mỹ xưa nay đương nhiên chấp nhận sự khác biệt vì đó là một trong những yếu tính ắt có của một nền dân chủ thật sự. Nhưng đẩy sự khác biệt của mình đến mức cực đoan và biến sự khác biệt của người khác thành kẻ thù bất dung thì là hiện tượng biến dạng nguy hiểm báo hiệu sự sụp đổ của nền dân chủ. Nước Mỹ trong những năm gần đây đã chứng kiến nhiều hiện tượng cực đoan như thế.

Với sự tham gia của khoảng 100.000 binh sĩ, cuộc diễn tập quân sự Nga-Belarus mang tên “Zapad 2025” đang được khối NATO theo dõi chặt chẽ và các quốc gia phía đông của liên minh cực kỳ lo ngại, đặc biệt nhất là sau khi các máy bay không người lái của Nga xuất hiện trên bầu trời Ba Lan. Cuộc tập trận này vẫn diễn ra theo chu kỳ bốn năm một lần, nhưng lần này, chính giới và công luận xem đây là phép thử đối với khả năng phản ứng của NATO trong bối cảnh địa chính trị mới. Để đối phó, NATO và Ukraine đang tăng cường các biện pháp an ninh, khi nguy cơ chiến tranh được đánh giá là ngày càng leo thang. Kinh nghiệm từ năm 2022 cho thấy Nga đã tiến hành các cuộc tập trận trước khi mở cuộc tấn công vào Ukraine. Câu hỏi đặt ra là liệu lịch sử có lặp lại không và tình hình hiện nay nghiêm trọng đến mức nào?

Khi chính phủ liên bang đe dọa cắt hàng tỷ đô la tài trợ nghiên cứu cho Harvard, đó không chỉ là một quyết định ngân sách. Đó là một phép thử cho chính nền tảng dân chủ: liệu chính quyền có thể dùng sức mạnh tài chính để định đoạt tư tưởng hay không. Tòa án liên bang vừa trả lời dứt khoát: không.

Ở với cộng sản, tuy còn trẻ con, chúng tôi đã hiểu thấu bài học: không nói theo là có tội, mà nói khác đi lại càng là trọng tội. Bước sang Mỹ, cứ tưởng rằng mọi chuyện sẽ khác vì đây là đất tự nhận là xứ sở tự do, nơi hiến pháp bảo đảm quyền được nói. Nhưng tuần qua, sau mấy chục năm ở Mỹ, tôi bỗng bắt gặp chính mình ngập ngừng muốn nói điều thật: tôi không thích Charlie Kirk, và tôi không muốn “celebrate his life” (tôn vinh cuộc đời ông).

Không rõ ABC có lường trước được phản ứng của cộng đồng, khán giả đối với hành động cúi đầu trước áp lực và quyền lợi, dẫn đến dừng ngay lập tức Jimmy Kimmel Live! hay không, nhưng thực tế đã cho thấy một làn sóng tức giận đã bùng nổ. Viên đạn dường như quay ngược lại, xé gió, đâm thẳng vào ba ký tự khổng lồ của đế chế truyền thông. Các cuộc tẩy chay Hulu và Disney+ bắt đầu. Trang mạng Disney+ bị sụp đổ vì lượng khán giả đăng nhập để “cancel subcription” trong đêm họ ra lệnh tắt đèn sân khấu; Disney mất gần $4 tỷ trên thị trường. Hàng loạt cuộc biểu tình phản đối trước trụ sở của ABC và Disney. Về phía các nhà báo, nghệ sĩ giải trí, các nhà lãnh đạo chính trị – từ Stephen Colbert đến David Letterman đến cựu Tổng thống Barack Obama – cùng lên án việc làm của ABC, coi đó là sự đầu hàng nguy hiểm trước áp lực chính trị và là phép thử đối với quyền tự do ngôn luận.

Nhìn vào những gì đang diễn ra tại nước Mỹ hiện nay, người ta không thể không liên tưởng đến cuộc cách mạng văn hóa tại Trung Quốc như vậy. Cũng là cuộc tấn công vào những gì bị cho là khuynh tả, là sự tập trung quyền lực vào một cá nhân qua phong trào cuồng lãnh tụ với những vệ binh trung thành chưa từng thấy tại Hoa Kỳ.
Trang đầuTrang trước3456789Trang sauTrang cuối
VB Podcast



Kính chào quý vị,

Tôi là Derek Trần, dân biểu đại diện Địa Hạt 45, và thật là một vinh dự lớn lao khi được đứng nơi đây hôm nay, giữa những tiếng nói, những câu chuyện, và những tâm hồn đã góp phần tạo nên diện mạo văn học của cộng đồng người Mỹ gốc Việt trong suốt một phần tư thế kỷ qua.
Hai mươi lăm năm! Một cột mốc bạc! Một cột mốc không chỉ đánh dấu thời gian trôi qua, mà còn ghi nhận sức bền bỉ của một giấc mơ. Hôm nay, chúng ta kỷ niệm 25 năm Giải Viết Về Nước Mỹ của nhật báo Việt Báo.

Khi những người sáng lập giải thưởng này lần đầu tiên ngồi lại bàn thảo, họ đã hiểu một điều rất căn bản rằng: Kinh nghiệm tỵ nạn, hành trình nhập cư, những phức tạp, gian nan, và sự thành công mỹ mãn trong hành trình trở thành người Mỹ gốc Việt – tất cả cần được ghi lại. Một hành trình ý nghĩa không những cần nhân chứng, mà cần cả những người viết để ghi nhận và bảo tồn. Họ không chỉ tạo ra một cuộc thi; họ đã và đang xây dựng một kho lưu trữ. Họ thắp lên một ngọn hải đăng cho thế hệ sau để chuyển hóa tổn thương thành chứng tích, sự im lặng thành lời ca, và cuộc sống lưu vong thành sự hội nhập.

Trong những ngày đầu ấy, văn học Hoa Kỳ thường chưa phản ánh đầy đủ sự phong phú và đa dạng về kinh nghiệm của chúng ta. Giải thưởng Viết Về Nước Mỹ thực sự đã lấp đầy khoảng trống đó bằng sự ghi nhận và khích lệ vô số tác giả, những người đã cầm bút và cùng viết nên một thông điệp mạnh mẽ: “Chúng ta đang hiện diện nơi đây. Trải nghiệm của chúng ta là quan trọng. Và nước Mỹ của chúng ta là thế đó.”


Suốt 25 năm qua, giải thưởng này không chỉ vinh danh tài năng mà dựng nên một cộng đồng và tạo thành một truyền thống.
Những cây bút được tôn vinh hôm nay không chỉ mô tả nước Mỹ; họ định nghĩa nó. Họ mở rộng giới hạn của nước Mỹ, làm phong phú văn hóa của nước Mỹ, và khắc sâu tâm hồn của nước Mỹ. Qua đôi mắt họ, chúng ta nhìn thấy một nước Mỹ tinh tế hơn, nhân ái hơn, và sau cùng, chân thật hơn.

Xin được nhắn gửi đến các tác giả góp mặt từ bao thế hệ để chia sẻ tấm chân tình trên các bài viết, chúng tôi trân trọng cảm ơn sự can đảm của quý vị. Can đảm không chỉ là vượt qua biến cố của lịch sử; can đảm còn là việc ngồi trước trang giấy trắng, đối diện với chính mình, lục lọi ký ức đau thương sâu đậm, và gửi tặng trải nghiệm đó đến tha nhân. Quý vị là những người gìn giữ ký ức tập thể và là những người dẫn đường cho tương lai văn hóa Việt tại Hoa Kỳ.

Với Việt Báo: Xin trân trọng cảm ơn tầm nhìn, tâm huyết, và sự duy trì bền bỉ giải thưởng này suốt một phần tư thế kỷ.
Khi hướng đến 25 năm tới, chúng ta hãy tiếp tục khích lệ thế hệ kế tiếp—những blogger, thi sĩ, tiểu thuyết gia, nhà phê bình, nhà văn trẻ—để họ tìm thấy tiếng nói của chính mình và kể lại sự thật của họ, dù đó là thử thách hay niềm vui. Bởi văn chương không phải là một thứ xa xỉ; đó là sự cần thiết. Đó là cách chúng ta chữa lành, cách chúng ta ghi nhớ, và là cách chúng ta tìm thấy nơi chốn của mình một cách trọn vẹn.

Xin cảm ơn quý vị.

NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.