Hôm nay,  

Dùng Lửa Dập Lửa

22/08/202500:00:00(Xem: 1562)
dung-lua-dap-lua-newsom
Thống Đốc Gavin Newsom của California bước ra, dập lửa không bằng nước, mà bằng một ngọn lửa khác. (Ảnh: Việt Báo)

Đấu trường sau 2024

Từ lâu trong chính trị Mỹ vẫn tồn tại một quy tắc bất thành văn, khi thì nói lên to rõ “chúng ta tốt đẹp hơn như thế này,” hoặc có khi chỉ thì thầm, nhẹ nhàng, rằng đảng Dân Chủ không nên sa vào bùn lầy. Nhiều thập niên qua, “quy tắc” này đã định hình cả vận động tranh cử lẫn cách cầm quyền lãnh đạo. Tổng thống Barack Obama, bằng sự điềm tĩnh, được xem là bậc thầy về nghệ thuật này, ngay cả khi Donald Trump mở màn thuyết âm mưu “giấy khai sinh giả.”  Tổng thống Joe Biden cũng vậy. Ông lèo lái đất nước sau đại dịch bằng chiến lược đặt niềm tin vào sự văn minh, đoàn kết, tin rằng lời kêu gọi phẩm giá có thể giữ thăng bằng cho con thuyền trong cơn chao đảo vì sóng dữ.

Nhưng ngay tại thời điểm này, như Chủ tịch Uỷ Ban Quốc Gia Đảng Dân Chủ Ken Martin cũng đã nói gần đây: “Trong quá khứ, tôi nghĩ rằng đảng chúng tôi nên dùng cây bút chì trong trận chiến dao găm. Nhưng bây giờ chúng tôi sẽ mang một khẩu súng đến.”

Và một nhân vật đã xuất hiện.

California vẫn đang vật lộn để hồi sinh sau cơn bão lửa lịch sử tàn phá nhiều khu vực của Los Angeles hồi tháng Giêng, và đang phải đối mặt với viễn cảnh một mùa cháy rừng dữ dội do điều kiện thời tiết nóng và khô của năm nay. Cùng lúc đó, tổng thống Trump và đồng minh Cộng Hòa ra sức dùng quạt ba tiêu thổi bùng lên cuộc chiến đảng phái khắp quốc gia, hướng thẳng ngọn lửa về California.

Thống Đốc Gavin Newsom của California bước ra, dập lửa không bằng nước, mà bằng một ngọn lửa khác, để đáp trả.

Cuộc đụng độ mới nhất của thống đốc California với Tổng thống Donald Trump và Thống đốc Texas Greg Abbott về việc tái phân chia khu vực bầu cử quốc hội đã minh họa cho chiến lược đó. Chính Newsom tuyên bố trong một video đăng trên mạng xã hội tuần trước: “Chúng tôi sẽ không ngồi yên và nhìn các ông đốt cháy dân chủ.”

Sáu tháng qua, cử tri Mỹ, dù là đảng Dân Chủ hay những người độc lập cổ súy cho nền chính trị sạch sẽ, ủng hộ sự lãnh đạo đàng hoàng, tử tế, cũng tỏ ra mệt mỏi, mất lòng tin về một đảng phái đại diện cho ngọn hải đăng Dân Chủ của thế giới. Người từng mang lại “joyfull” và hy vọng cho nước Mỹ sang trang một năm trước, nay cũng phải thốt lên trong chương trình The Late Show của Stephen Bolbert: “Tôi không có ý định trở lại hệ thống. Nó rệu rã, vỡ toang rồi.” Nước Mỹ bây giờ cũng “sang trang”, như sang một trang sách cổ thời thuộc địa. Chính bà cũng ngỡ ngàng trải lòng: “Tôi từng nói mình là người có thể dự đoán được nhiều chuyện, nhưng có một điều tôi đã không dự đoán được, đó là sự thỏa hiệp, sự đầu hàng.”

Trong bối cảnh mà chính quyền Donald Trump không mất nhiều thời gian và sức lực để trả thù, tấn công đối thủ chính trị, đàn áp thể chế Dân Chủ, thể hiện sức mạnh hành pháp ở các bang xanh và đỏ, đảng Dân Chủ cùng các đảng viên tê liệt, Gavin Newsom bước ra. Ông bước ra với tư cách đối trọng trước những chiêu trò của tổng thống và đảng Cộng Hòa, đối trọng với cả với một bộ máy tư pháp đang vận hành theo lập trình của Donald Trump và thế lực đầu sỏ sẵn sàng thách thức luật pháp.

Khi tổng thống Trump vượt quyền tiểu bang, khai triển Vệ Binh Quốc Gia để đàn áp di dân California, tiểu bang có nền kinh tế thứ 4 trên thế giới, Gavin Newsom, với vai trò là thống đốc bang, chỉ mới gầm lên tiếng gầm của “Big Bear.” Cho đến khi Greg Abbott, đồng minh trung thành tuyệt đối của Trump, triệu tập cơ quan lập pháp để thông qua kế hoạch tìm cho tổng thống năm ghế an toàn trong Quốc Hội 2026, thì Gavin Newsom cưỡi hẳn lên lưng Big Bear, dẫn đầu cuộc chiến chống lại hành động “cướp bản đồ trong vỏ bọc thủ tục pháp lý” của Texas. Nếu không ngăn cản chống lại, nó sẽ nhanh chóng lan ra khắp quốc gia, như nỗi sợ hãi và thỏa hiệp đã lan tỏa từ Capitol Hill ra khắp các tiểu bang.

Thủ thuật Gavin Newsom

Ngay từ khi bước chân vào chính trường, Gavin Newsom đã xây dựng cho mình hình ảnh của một người không ngại đối đầu, và đối đầu không khoan nhượng. Khi làm thị trưởng San Francisco, ông cấp giấy kết hôn đồng giới bất chấp chuẩn mực liên bang. Đến nhiệm kỳ thống đốc, Newsom đánh dấu phong cách lãnh đạo bằng các cuộc đụng độ về di cư, chính sách môi trường và ứng phó đại dịch.

Thống đốc California thường bước vào trận địa với tinh thần của một võ sĩ đường phố: không ngại châm chọc, không ngại kịch tính. Ông tự tin bước vào trường quay Fox News, hoặc tranh luận với Ron DeSantis ngay trên sân nhà của đối thủ, và phản pháo luật cấm phá thai của Texas bằng dự luật cho phép người dân kiện các hãng súng. Khi DeSantis bắt di dân lên máy bay như món đạo cụ cho vở tuồng chính trị, Newsom lập tức kêu gọi điều tra liên bang và mỉa mai DeSantis là “kẻ nhỏ nhen.”

Với Trump, ông không ngại dùng những tính từ như “nguy hiểm,” “tham nhũng,” hay theo kiểu đối phó bằng sự kiềm chế lịch sự, văn hoa theo phiên bản của đảng Dân Chủ.

Nhưng trong cuộc chiến tái phân chia khu vực này, ở một mức nào đó, Gavin Newsom đã nâng nó lên thành một màn trình diễn quốc gia.

Vào ngày 11/8/2025, Newsom gửi một bức thư công khai cho tổng thống Trump, thúc giục ông “lùi bước” và cảnh báo Abbott dừng việc vẽ lại bản đồ Texas, nếu không, California sẽ phản đòn “dùng lửa dập lửa.” Đến ngày 14/8, ông tiến mạnh thêm, công bố chiến dịch toàn bang cho cuộc bầu cử đặc biệt ngày 4/11 để lấy phiếu bầu vẽ bản đồ mới, lấy lại cho Dân Chủ năm ghế do Đảng Cộng Hòa nắm giữ ở California. Điều này sẽ vô hiệu hóa bất kỳ lợi ích nào từ Texas.

Chiến lược của Newsom, nếu gọi đúng tên, là dùng lửa dập lửa.

Dùng lửa dập lửa

Nước Mỹ không phải chưa có tiền lệ. Lịch sử Mỹ từng có Abraham Lincoln đã dùng lời lẽ sắc bén như dao, coi chế độ nô lệ là một sự ghê tởm về mặt đạo đức. Franklin Roosevelt đã kịch liệt chỉ trích những người theo chủ nghĩa kinh tế đầu sỏ. Cả hai nhà lãnh đạo đều hiểu rằng trong thời kỳ khủng hoảng, nền dân chủ đòi hỏi nhiều hơn là sự thỏa hiệp – đó là nhiệt huyết, sự đối đầu và quan trọng là sự sáng suốt về mặt đạo đức.

Newsom không phải là Lincoln hay Franklin Roosevelt, nhưng phong cách của ông hiện đang sử dùng truyền tải một bài học tương tự: nền Dân Chủ không thể chỉ được bảo vệ bằng những lời thì thầm. Nó cần lửa, và Newsom đang biến ngôn ngữ nóng bỏng thành một loại vũ khí.

Brett Meiselas, người sáng lập kênh Podcast đang rất phổ biến Mediastouch nhận định trong chương trình gần đây: “Gavin Newsom đang cho Trump và MAGA nếm mùi thuốc độc của chính họ. Fox, Đảng Cộng Hòa và những kẻ tuyên truyền MAGA, họ đơn giản là không biết phải làm gì. Họ không biết cách xử lý vấn đề. Chúng ta đang chứng kiến sự bất nhất về nhận thức.”

Kênh FoxNews công khai buộc Thống Đốc Newsom phải chấm dứt những bài đăng chỉ trích Donald Trump, cụ thể là những hình ảnh châm chọc, “ăn miếng trả miếng” với bất kỳ nội dung nào do Trump viết trên Truth Social Media hoặc do Tòa Bạch Ốc đăng tải. Chiến lược của Newsom đang phát huy hiệu quả một cách xuất sắc.

Brett Meiselas nói: “Bất cứ khi nào bạn thấy Fox phản ứng như vậy, đó là một chiến thắng lớn cho Gavin Newsom. Ông ấy vạch trần họ và cái đạo đức giả của họ. Bất cứ khi nào bạn thấy các MAGA cố gắng đáp trả Newsom, đó là một chiến thắng cho Newsom.”

Không giống như Tổng thống Biden, hay Obama –  hai kẻ thù “truyền kiếp” của Donald Trump, hai người mà Trump không từ bỏ bất cứ cơ hội nào để nhục mạ – Gavin Newsom không ngại nêu thẳng tên Donald Trump trong cuộc chiến. Ông thẳng thắn nói: “Chúng ta sẽ phải làm quen với việc đấu tranh với Trump ngay trên sân nhà của ông ta.” Newsom lập luận rằng Đảng Cộng Hòa, dưới ảnh hưởng của Trump, đã từ bỏ các chuẩn mực, các giá trị đạo đức chính trị, phẩm giá người lãnh đạo. “Những người này không chơi theo quy tắc. Nếu họ không thể thắng theo nguyên tắc cuộc chơi, họ sẽ chỉ phải thay đổi chúng.”

Chơi lửa, phỏng tay?

Tòa Bạch Ốc, Donald Trump, và MAGA liên tục dựng lên những hình “meme” để tôn vinh hình ảnh siêu anh hùng hoặc Đức Giáo Hoàng Donald Trump, thì Gavin Newsom dùng đúng phương thức đó để phản đòn. Texas ngang nhiên vẽ lại bản đồ khu vực không theo chu kỳ, California dẫn đầu “ăn miếng trả miếng.” Chiến dịch của Newsom trong tháng Tám này nổ tung mạng xã hội với những chữ in hoa – ‘signature’ của Trump – và video lan truyền, khích lệ Đảng Dân Chủ, thu hút hàng triệu lượt xem.

Chiến thuật “dùng lửa dập lửa” của Gavin Newsom làm nức lòng một số đông những người đang mệt mỏi vì sự ù lì của đảng Dân Chủ, đặc biệt là các nhà lập pháp Dân Chủ và cả thành viên của Ủy Ban Độc Lập. Tại cuộc họp báo của Thống đốc Newsom, một người nói: “Các vị cha già lập quốc của chúng ta đang đau khổ dưới đáy mồ khi Trump xé nát nền Dân Chủ.”

Nhưng, khi những nhà lãnh đạo như Newsom cảm thấy buộc phải “Dùng lửa dập lửa” thì đó là lúc phải thừa nhận, hệ thống đã thất bại. Trước sự mong manh của nền Dân Chủ hiện tại, thì cú phản đòn của Gavin Newsom cần phải thực hiện kỹ lưỡng, có kế hoạch. Việc phân chia khu vực bầu cử không theo truyền thống, bất kể đảng phái nào, đều có thể làm suy yếu niềm tin của người bỏ phiếu, nuôi dưỡng chủ nghĩa cực đoan, dù dưới lý do nào.

Nền Dân Chủ không chỉ phụ thuộc vào chiến thắng trong các cuộc bầu cử, mà nó còn phụ thuộc vào các chuẩn mực, và sự sẵn sàng nhượng bộ vì lợi ích quốc gia. Cách tiếp cận của Newsom – sắc bén, quyết liệt, không nao núng – liệu có nguy cơ bình thường hóa chính những gì mà ông tuyên bố sẽ phản đối? Điều gì để phân biệt những nhà lập pháp Dân Chủ với chủ nghĩa Trump?

Chưa kể đến những người Mỹ đã kiệt sức vì những sắc lệnh bất nhân của chính quyền hiện tại. Họ mong sự ổn định như người Ukraine khao khát hòa bình. Biden và Harris chiến thắng trong năm 2020 chính vì dựa trên lời hứa về sự bình yên đó. Nếu Gavin Newsom và Đảng Dân Chủ tiếp tục dùng lửa dập lửa, thì người dân không còn sự lựa chọn nào khác, ngoài bỏ chạy khỏi sức nóng của quá nhiều lò bát quái. Vì khi đó, chính sách trở thành thứ yếu. Nền Dân Chủ trở thành chương trình truyền hình thực tế đầy kịch tính.

Nước Mỹ của Trump là nơi chuẩn mực đang bị cháy rụi, và Gavin Newsom đang nhóm ngọn lửa khác để tồn tại. Ngọn lửa của Newsom sẽ soi sáng một con đường mới, hay sẽ nuốt chửng những gì còn sót lại của nền Dân Chủ đang le lói?
 
Kalynh Ngô
 

Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
Trong nhiều ngày qua, Donald Trump và Cộng Hòa MAGA tung rất nhiều tin giả hay bóp méo và nhiều thuyết âm mưu liên quan đến cơn bão lụt Helene một cách có hệ thống. Mục đích để hạ đối thủ Kamala Harris và Đảng Dân Chủ. Theo tường thuật của CNN vào ngày 6/10, Cựu Tổng thống Donald Trump đã đưa ra hàng loạt lời dối trá và xuyên tạc về phản ứng của liên bang đối với cơn bão Helene. Theo MSNBC, “Những lời dối trá đó đã được khuếch đại bởi những người như tỷ phú Elon Musk, nhà lý luận âm mưu chuyên nghiệp Alex Jones và ứng cử viên Đảng Cộng hòa đang dính nhiều bê bối cho chức thống đốc Bắc Carolina, Mark Robinson. Dân biểu Marjorie Taylor Greene, một đồng minh trung thành của Trump.” Ngay cả Hùng Cao, một nhân vật MAGA mới bước vào chính trường cũng góp phần vào việc nấu nồi canh hẹ này.
“Luật Phòng Chống tham nhũng ở Việt Nam năm 2005 nêu rõ: Tham nhũng là hành vi của người có chức vụ, quyền hạn đã lợi dụng chức vụ, quyền hạn đó để vụ lợi.”
Kể từ khi tổ chức khủng bố Hamas tấn công vào Israel vào ngày 7 tháng 10 năm 2023, các vụ xung đột đẫm máu xảy tại Dải Gaza cho đến nay vẫn chưa kết thúc. Nhưng gần đây, cộng đồng quốc tế còn tỏ ra lo ngại nhiều hơn khi giao tranh giữa Israel và lực lượng dân quân Hezbollah ở Lebanon đang gia tăng. Bằng chứng là sau cái chết của thủ lĩnh Hamas Ismail Haniya và thủ lĩnh Hezbollah Hassan Nasrallah, tình hình càng trở nên nghiêm trọng hơn.
Trong vài tháng qua, người dân Mỹ, dù muốn hay không muốn, cũng đã có nhiều cơ hội để nhìn về một bức tranh mà trong đó có quá nhiều sự tương phản. Những mảnh ghép từ hai tầm nhìn, hai chiến lược, hai mục đích hoàn toàn khác biệt đã dần dần rơi xuống, để lộ ra hai con đường hoàn toàn khác biệt cho người Mỹ lựa chọn. Dù có một bức màn đã rơi xuống (như nữ hoàng Oprah Winfrey đã ví von) cho một thuyền trưởng bước ra, trao lại cho người dân sự hy vọng, lòng tin, trách nhiệm, thì sâu thẳm bên trong chúng ta vẫn muốn biết, những giá trị thực của một triều đại đã mang lại. Từ đó, niềm tin sẽ được củng cố.
Bi hài kịch “ngoại giao cây tre”, với hoạt cảnh mới nhất là “cưỡng bức đặc xá”, đã giúp chúng ta nhận ra rằng, dẫu khác nhau nước lửa, “phóng sinh” và “hiến tế” vẫn có thể hội tụ ở ý nghĩa “triều cống” khi phải chiều lòng hai cường quốc ở hai đầu mút của hai hệ tư tưởng trái ngược nhau. Để đẹp lòng bên này thì phải nhẫn tâm “hiến tế”, mà để làm hài lòng bên kia thì phải diễn tuồng “phóng sinh” để có một dáng dấp khai phóng, cởi mở. “Chiến lược ngoại giao” này, phải chăng, là một trò chơi “ăn bù thua” mà, diễn đạt bằng ngôn ngữ toán học của Game Theory, là có tổng bằng không?
Trận Điện Biên Phủ kết thúc vào hôm 7 tháng 5 năm 1954. Bẩy mươi năm đã qua nhưng dư âm chiến thắng, nghe chừng, vẫn còn âm vang khắp chốn. Tại một góc phố, ở Hà Nội, có bảng tên đường Điện Biên Phủ – cùng với đôi dòng chú thích đính kèm – ghi rõ nét tự hào và hãnh diện: “Tên địa danh thuộc tỉnh Lai Châu, nơi diễn ra trận đánh quyết liệt của quân và dân ta tiêu diệt tập đoàn cứ điểm thực dân Pháp kéo dài 55 ngày đêm”.
JD Vance đã chứng tỏ một “đẳng cấp” khác, rất “Yale Law School” so với thương gia bán kinh thánh, giày vàng, đồng hồ vàng, Donald Trump. Rõ ràng, về phong cách, JD Vance đã tỏ ra lịch sự, tự tin – điều mà khi khởi đầu, Thống đốc Walz chưa làm được. Vance đã đạt đến “đỉnh” của mục tiêu ông ta muốn: lý trí, ôn hoà, tỉnh táo hơn Donald Trump. “Đẳng cấp” này đã làm cho Thống Đốc Tim Walz, người từng thẳng thắn tự nhận “không giỏi tranh luận” phải vài lần phải trợn mắt, bối rối trong 90 phút. Cho dù hầu như trong tất cả câu hỏi, ông đã làm rất tốt trong việc phản biện lại những lời nói dối của JD Vance, đặc biệt là câu chất vất hạ gục đối thủ ở phút cuối: “Trump đã thua trong cuộc bầu cử 2020 đúng không?” JD Vance đáp lại câu hỏi này của Tim Walz bằng hàng loạt câu trả lời né tránh và phủ nhận sự thật. Và dĩ nhiên, rất “slick.” “Trump đã chuyển giao quyền lực rất ôn hoà.” Cả thế giới có thể luận bàn về sự thật trong câu trả lời này.
Phải nhìn nhận rằng chuyến đi đầu tiên của Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Tô Lâm đến Mỹ đã được giới chức ngoại giao Việt Nam thu xếp để ông gặp được nhiều lãnh đạo, xem như xã giao ra mắt để hợp tác, hỗ trợ Việt Nam trong nhiều lãnh vực trong tương lai. Bài diễn văn của Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Tô Lâm trước diễn đàn Liên Hiệp Quốc chỉ lặp lại các chính sách đối ngoại của Hà Nội, nên không được truyền thông quốc tế chú ý nhiều như các diễn văn của Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky và Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu, là đại diện cho những quốc gia trực tiếp liên can đến các xung đột ở Trung Đông, ở Ukraine mà có nguy cơ lan rộng ra thế giới. Ông Lâm mới lên làm chủ tịch nước kiêm tổng bí thư Đảng Cộng sản được vài tháng, sau khi Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng qua đời, nên ông muốn dịp đến Liên Hiệp Quốc là dịp để thể hiện vai trò lãnh đạo của mình và nhấn mạnh đến chính sách ngoại giao du dây của Hà Nội.
Sự bất mãn lan rộng với các hệ thống thuộc chủ nghĩa tư bản hiện tại đã khiến nhiều quốc gia, giàu và nghèo, tìm kiếm các mô hình kinh tế mới. Những người bảo vệ nguyên trạng tiếp tục coi Hoa Kỳ là một ngôi sao sáng, nền kinh tế của nước này vượt xa châu Âu và Nhật Bản, các thị trường tài chính của nước này vẫn chiếm ưu thế hơn bao giờ hết. Tuy nhiên, công dân của nước này cũng bi quan như bất kỳ công dân nào ở phương Tây.
Sau 38 năm quyết định “đổi mới hay là chết” (1986-2924) CSVN vẫn còn là quốc gia do một đảng độc quyền lãnh đạo; không có bầu cử tự do; không cho lập đảng đối lập và không có báo chí tư nhân. Vì vậy, những khẩu hiệu “nhà nước pháp quyền của dân, do dân và vì dân”, hay “dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ, văn minh” được Đại hội lần thứ X khẳng định là những khoe khoang nhàm chán...
NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.