Hôm nay,  

Ván Cờ Đế Vương

19/09/202500:00:00(Xem: 1222)
giac mong
Trong lúc NATO vướng bãi lầy Đông Âu vì những đàn drones của Putin rơi vào trời Warsaw, Tập nhìn thấy rõ cơ hội hiếm hoi. Đã đến lúc Tập bày ô bàn mới, lắp đầy khoảng trống?
 
Donald Trump từng bóng gió rằng mình xứng đáng được khắc tượng trên núi Rushmore, sánh vai cùng những bậc khai quốc công thần nước Mỹ. Bên kia Thái Bình Dương, Tập Cận Bình chẳng màng đá núi, nhưng ôm mộng lọt vào sử xanh, đặt mình ngang hàng những “đại thánh đế vương” của đảng và đất nước. Bởi thế, cuộc duyệt binh rùm beng ở Thiên An Môn vừa rồi không chỉ là phô trương cờ trống rình rang, mà là lời tuyên cáo giữa chiến địa, là tiếng trống thúc quân của một kẻ đang gấp gáp thúc ngựa đuổi theo bá mộng thiên cổ.

Tập năm nay đã bước sang tuổi thất thập nhị (72). Độ tuổi mà lẽ thường người ta hay ngoái cổ lại tính sổ công danh, dọn đường thối lui. Nhưng Tập khác. Ông còn một chủ đích phải đến - thống nhất Đài Loan chẳng phải chỉ là một sách lược, mà là cửu trùng vương miện—chiếc mũ vàng rực rỡ, viên ngọc vô giá trên mão bậc đế vương. Bởi thế, mỗi bước kinh hành, mỗi nghi lễ, mỗi cuộc duyệt binh đều được toan tính tựa như một nước cờ quốc thể, khoe cho thiên hạ bốn bể năm châu thấy đội hình binh cường tướng thịnh đã sắp đặt sẵn trong tay áo mình.

Mao Trạch Đông xưa hợp nhất đại lục dưới ngọn cờ Hồng, rồi để lại một quốc gia nghèo khó và cô lập. Nay Tập tự khắc họa chân dung mình như kẻ kết liễu “nội chiến bách niên,” dập tắt chiếc bóng mờ kéo dài từ cuộc đối đầu Hồng quân–Quốc dân đảng, và tin rằng chỉ có một trận chiến—nuốt trọn Đài Loan—mới đủ vinh quang đưa Ông vào miếu đường huy hoàng của Đảng.

Nhưng thiên hạ sự vốn bất khả dự liệu, quyền lực tự nó vốn là thanh gươm kề cổ: một nhịp sơ suất, máu bản thân sẽ chảy. Năm 2012, biến cố Bạc Hy Lai tưởng chôn vùi Tập, song ông xoay ngược thế cờ, biến hiểm họa thành cơ ngơi. Chính từ đó, giới quyền lực Yên Kinh học thuộc lòng bài học muôn thuở: cầm quyền như cầm kiếm bén, lơ tay là mất đầu. Tập hiểu rõ điều này hơn ai hết, sống trong hoài nghi, chẳng để ai nắm cán dao. Ở điểm này, ông chẳng khác gì đàn anh Putin— với cái đầu Tào Tháo đa nghi, trị quốc bằng cách dựa lưng vào bóng đêm hiểm họa.

Trong khi ấy, Trump là một đối thủ hoạt náo khác. Tay ngang bước vào chính trường, thừa hưởng cường quốc số một trên thế giới trong tay, Trump khua trống múa gậy như võ sĩ búa tạ trên sàn sân khấu: đập thẳng, đập nhanh, miễn có tiếng vang. Trái lại, Tập là cáo già, gặm nhấm từ tấc đất, cộng nhặt từng thế lực cỏn con, tích tiểu thành đại. Một bên ào ạt, một bên nhẫn nại. Một bên đập phá, một bên lấn dần. Hai phong cách độc tài gặp nhau, không chỉ phân định bằng hỏa lực, mà còn là cuộc đọ sức giữa thời gian, trí, và vận. Và lịch sử - vị quan tòa duy nhất mà cả tiền của Trump lẫn toan tính của Tập đều chẳng mua chuộc nổi - sẽ hạ hồi phán xét.

Ngoài kia, cục diện vẫn rối: Trung Quốc từng vượt Mỹ trong hỏa tiễn siêu thanh, tên lửa chống hạm. Nhưng Washington đã dốc cả quốc khố, lấy Zumwalt làm nền, khôi phục xưởng tàu, gầy dựng đồng minh Nhật, Hàn, ra sức rút ngắn khoảng cách, chẳng đời nào để Bắc Kinh vượt mặt.

Trong nước, thứ đáng sợ chẳng phải vũ khí, mà là cái đồng hồ nhân khẩu: dân số già hóa, tỷ lệ sinh sản rơi tự do, đến năm 2030 thì cứ ba người Trung Quốc lại một người trên sáu mươi. Đất nước già nua thường khó dựng nổi thiên nghiệp trường kỳ. Kẻ dựng nghiệp dễ, người giữ nghiệp khó, Tập hôm nay đụng ngay cái khó ấy.

Tập có thể dựng xong một hạm đội, một vành đai, thậm chí một Vạn Lý Trường Thành bằng thép. Nhưng tóc bạc thì không thể duyệt binh, và tuổi già thì chẳng ai nghe lệnh. Người Mỹ có thể loay hoay với bầu cử xoay vòng, với một Trump khác hay một Biden khác, nhưng chính sự đổi mới ấy bảo đảm sinh lực. Còn Trung Hoa của Tập thì già đi từng ngày, và một chính thể già nua cố ra lệnh cho dân số bạc tóc chỉ càng thêm đứt hơi.

Người Mỹ ngoài ra còn có thứ vũ khí bất kỳ chế độ chuyên chế toàn trị nào cũng chịu thua: “sức sáng tạo–hủy diệt” của thị trường. Sự hỗn loạn ấy sinh sôi biến đổi, phá cái cũ, lập cái mới, nuôi dưỡng canh tân. Chính vòng tuần hoàn sinh–tử này cho phép Hoa Kỳ xoay mình và ứng biến nhanh. Cỗ guồng tập quyền của Bắc Kinh không thể sánh.

Vì vậy, Tập buộc phải xây nên thế “tất nhiên”: Đài Loan tất nhiên sẽ quy hàng. Nhưng cái “tất nhiên” ấy vốn là ảo ảnh.  Ở Biển Nam Hải, sách “tằm ăn dâu” có thể thành. Nhưng tại eo biển Đài Loan, chỉ một bước sai sẽ biến thành canh bạc cuối cùng: thắng thì bước vào đền miếu, bại thì thân vong danh liệt, tan nát trong lẫn ngoài.

Trên bàn cờ toàn cầu, Washington đang tự làm nước Mỹ suy yếu. Trump thay đổi lập trường xoèn xọec khiến đồng minh Âu châu chẳng khỏi bồn chồn. Những lời lẽ nửa vời về Đài Loan càng khiến thiên hạ ngờ vực:  liệu Trump có thật sự ngăn nổi — hay thậm chí muốn ngăn — một cuộc xâm lăng từ Trung Quốc hay không.  

Và không chỉ Mỹ và Trung giằng co, ngoài xa, Ấn Độ đang lặng lẽ lớn lên như một đối thủ nhân khẩu và công nghệ.

Thử lửa thì mới ra vàng. Kỳ tướng tìm trận hiểm thử sức.  Trong lúc NATO vướng bãi lầy Đông Âu vì những đàn drones của Putin rơi vào trời Warsaw, Tập nhìn thấy rõ cơ hội hiếm hoi. Hỏa mù Putin gieo đủ hoang mang. Đã đến thời điểm bày ô bàn mới, lắp đầy khoảng trống?  Liệu ông có đủ táo bạo và tốc độ để nắm lấy bàn đạp, mượn khói mù chiến tranh Ukraine che đậy mà tung đòn tử thủ?

Lịch sử Trung Hoa chất đầy xương tàn của những kẻ mộng mơ. Ngai vàng vốn khó giữ hơn chiếm, càng khó khăn hơn với kẻ tự coi bản thân bất tử. Tập, với sứ mệnh “trùng hưng dân tộc,” cùng Trump với lời hiệu triệu “Make America Great Again” – cả hai đều tự cho mình là kẻ khôi phục vĩ đại, ôm mộng viết lại thiên sử. Nhưng bánh xe lịch sử chưa từng dừng lại cho riêng ai.

Từ Tần, Hán, Đường, Tống, Minh, Thanh đến hôm nay—tất cả đều đã từng đặt xuống những canh bạc thời đại. Nay đến phiên Tập ngồi trước bàn cờ lịch sử với quân chủng, dân số, quyền lực, và canh bạc đế vương.

Quy luật muôn đời bất biến: vinh quang có thể khắc vào đá, nhưng chỉ có thời gian mới đủ quyền để gấp lại trang sử sau cùng.
 
Nina HB Lê biên tập
Nguồn tham khảo: In a race against time to-secure his legacy in china. Asia Times. 
 

In Trang
Ý kiến bạn đọc
19/09/202510:24:02
Khách
Số phận của nước Mỹ đang rơi tự do dưới thời của Trump và thời gian bao lâu mới có thể viết lại ?
Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
Trang đầuTrang trước14151617181920Trang sauTrang cuối

Nhiều người Việt các tiểu bang khác, khi tới thăm Quận Cam, bước vào Phước Lộc Thọ, sẽ kinh ngạc khi thấy hàng loạt áo dài sản xuất từ Việt Nam được may khéo, kiểu dáng tân kỳ, bán chỉ có 10 USD một áo. Rẻ kinh khủng, nhưng đồng bào mình ở quê nhà sống nhờ như thế. Rồi tới những món hàng nghệ thuật như đồ gốm sứ, vòng tay, tràng hạt, nón lá, đồ chơi trẻ em... đều bán rất rẻ. Chúng ta thắc mắc tại sao lại rẻ như thế. Hẳn nhiên, khi vào Phố Tàu Los Angeles, bạn cũng sẽ có những kinh ngạc tương tự với áo sường sám và các món tương tự từ nhiều thị trấn Hoa Lục. Nếu có chiến tranh thương mại giữa Hoa Kỳ và Trung Quốc, tất cả những hàng hóa trong Phố Tàu Los Angeles sẽ tăng giá, và tại Phước Lộc Thọ, hy vọng, sẽ giữ giá y nguyên, nếu các nguyên vật liệu Việt Nam sản xuất không phải mua từ Hoa Lục. Tuy nhiên, sẽ tới lúc, khi đọc các bản báo cáo về bất quân bình thương mại, Tổng Thống Donald Trump trong cơn phẫn nộ thường trực bỗng nhiên thấy rằng cần áp thuế quan trên hàng Việt Nam.

Giữa lúc chính quyền mới của Tổng thống Donald Trump ngày càng mạnh tay thực hiện chính sách trục xuất di dân không giấy tờ, thì trong làn sóng ủng hộ, tỏ rõ sự vui mừng ấy, có rất nhiều người Việt máu đỏ da vàng. Bất kể họ là ai, đến Mỹ thời điểm nào, hình như họ quên mất câu chuyện bắt đầu từ 50 năm trước, về những người Việt tị nạn đầu tiên đã đặt chân lên nước Mỹ, cũng mang trên mình căn cước “di dân bất hợp pháp.”

Từ ngày chính thức nhậm chức, 20 tháng Giêng, 2025, chính quyền của Trump hoạt động rất năng nổ, chai sâm banh bật nút, rượu trào ra, sắc lệnh hành chánh trào ra, kế hoạch mới trào ra, thay đổi trào ra, tin đồn trào ra, vân vân, và những ly sâm banh cụng nhau leng keng rồi nốc cạn. Tuy nhiên, còn quá sớm, quá mới để có thể cảm nhận kết quả tốt hay xấu. Một số đông đang chờ đợi chính quyền Trump làm những điều để Mỹ nhảy vọt về kinh tế. Tiền ra nhín rịn, tiền vào ào ào, Cậu Sam trở nên giàu có. Cậu giàu, cháu có nhờ được không?

Theo khoa học về thần kinh, tình yêu được tạo ra bởi một số hóa chất trong não bộ. Thí dụ, khi chúng ta gặp ai đó đặc biệt với mình, các hormone như dopamine và norepinephrine sẽ kích thích phản ứng dẫn đến sự khen thưởng trong não bộ, khiến chúng ta muốn gặp người đó nhiều lần nữa, cũng giống như khi nếm thử món gì đó thấy ngon miệng, chúng ta thường sẽ thèm được ăn thêm.

Hay hay dở, bạn bè của chúng ta trước đây đều thực sự là người, hỉ nộ ái ố gì cũng đối đãi nhau trong giới hạn tốt xấu của con người. Nhưng bây giờ thì bạn có thể… hơn là người. “Bạn”, nhưng lại phong tỏa thông tin hay kiểm duyệt nhau, như thể chính quyền. “Bạn” nhưng, theo từng thái độ chính trị, có thể trục xuất, cấm vận hay tuyên chiến với nhau, hung hăng và sắt máu, như thể Anh, Nga, Pháp, Mỹ hay Tàu.

Doanh nhân Donald Trump đã khởi xướng trào lưu dân tuý và hai lần thắng cử tổng thống. Ngay khi xuất hiện lần đầu tiên trên chính trường để vận động tranh cử năm 2016, Trump không có tham vọng thu tóm quyền lãnh đạo Đảng Cộng hoà trong ý tưởng thù địch, mặc dù thể hiện nhiều quan điểm chống đối gay gắt. Ngược lại, ngày nay, "chủ thuyết Trump" chế ngự toàn diện mọi sinh hoạt của đất nước. Thực ra, khi nhìn lại hoạt động của Đảng trong thời hiện đại, đây là kết quả của một tiến trình dài nhằm tái định hình chiến lược bảo thủ mà Đảng đã đề ra vào những năm 1960.

“Tôi đã cố gắng rất nhiều để trở thành một di dân tốt của đất nước Hoa Kỳ. Tôi phục vụ trong quân đội. Tôi học cao học. Tôi làm việc cho chính phủ liên bang. Tôi luôn cố gắng làm tốt công việc của mình trong 15 năm qua. Nay, tôi, chúng tôi, đang hoang mang về những chính sách không rõ ràng, không biết từ ai. Thậm chí, sếp lớn nhất của cơ quan chúng tôi phải tổ chức cuộc họp để trấn an nhân viên về những email của OPM gửi ra gần đây kêu gọi chúng tôi nên tự động nghỉ việc để nhận tám tháng lương. Họ không khuyến khích chúng tôi trả lời những email như thế. Trên một diễn đàn của Fed, mọi người từ lo lắng, sợ hãi, cho đến bây giờ thì tất cả đều đồng ý sẽ chiến đấu đến cùng.”

Không ra tranh cử. Không được xác nhận chính thức. Cũng chẳng cầm một xu tiền lương từ chính phủ. Elon Musk, người giàu nhất thế giới, đã tuyên chiến với chính phủ liên bang Hoa Kỳ và, chỉ trong vài ngày, đã bắt đầu ra tay cắt giảm quy mô và ảnh hưởng của bộ máy chính quyền, đồng thời còn nắm được một số bí mật nhạy cảm nhất. Musk sử dụng mạng xã hội quyền lực của mình để định hướng dư luận, và không ngần ngại dọa dẫm rằng sẽ dùng khối tài sản khổng lồ của mình để hậu thuẫn cho đối thủ chính trị của bất kỳ ai dám chống đối.

Tổng Bí thư Tô Lâm hứa “Việt Nam sẽ học hỏi tối đa kinh nghiệm phát triển của Trung Quốc, đặc biệt là sự đổi mới lý luận và thực tiễn của Tư tưởng Tập Cận Bình về chủ nghĩa xã hội đặc sắc Trung Quốc trong thời đại mới".
Trang đầuTrang trước14151617181920Trang sauTrang cuối
VB Podcast



Kính chào quý vị,

Tôi là Derek Trần, dân biểu đại diện Địa Hạt 45, và thật là một vinh dự lớn lao khi được đứng nơi đây hôm nay, giữa những tiếng nói, những câu chuyện, và những tâm hồn đã góp phần tạo nên diện mạo văn học của cộng đồng người Mỹ gốc Việt trong suốt một phần tư thế kỷ qua.
Hai mươi lăm năm! Một cột mốc bạc! Một cột mốc không chỉ đánh dấu thời gian trôi qua, mà còn ghi nhận sức bền bỉ của một giấc mơ. Hôm nay, chúng ta kỷ niệm 25 năm Giải Viết Về Nước Mỹ của nhật báo Việt Báo.

Khi những người sáng lập giải thưởng này lần đầu tiên ngồi lại bàn thảo, họ đã hiểu một điều rất căn bản rằng: Kinh nghiệm tỵ nạn, hành trình nhập cư, những phức tạp, gian nan, và sự thành công mỹ mãn trong hành trình trở thành người Mỹ gốc Việt – tất cả cần được ghi lại. Một hành trình ý nghĩa không những cần nhân chứng, mà cần cả những người viết để ghi nhận và bảo tồn. Họ không chỉ tạo ra một cuộc thi; họ đã và đang xây dựng một kho lưu trữ. Họ thắp lên một ngọn hải đăng cho thế hệ sau để chuyển hóa tổn thương thành chứng tích, sự im lặng thành lời ca, và cuộc sống lưu vong thành sự hội nhập.

Trong những ngày đầu ấy, văn học Hoa Kỳ thường chưa phản ánh đầy đủ sự phong phú và đa dạng về kinh nghiệm của chúng ta. Giải thưởng Viết Về Nước Mỹ thực sự đã lấp đầy khoảng trống đó bằng sự ghi nhận và khích lệ vô số tác giả, những người đã cầm bút và cùng viết nên một thông điệp mạnh mẽ: “Chúng ta đang hiện diện nơi đây. Trải nghiệm của chúng ta là quan trọng. Và nước Mỹ của chúng ta là thế đó.”


Suốt 25 năm qua, giải thưởng này không chỉ vinh danh tài năng mà dựng nên một cộng đồng và tạo thành một truyền thống.
Những cây bút được tôn vinh hôm nay không chỉ mô tả nước Mỹ; họ định nghĩa nó. Họ mở rộng giới hạn của nước Mỹ, làm phong phú văn hóa của nước Mỹ, và khắc sâu tâm hồn của nước Mỹ. Qua đôi mắt họ, chúng ta nhìn thấy một nước Mỹ tinh tế hơn, nhân ái hơn, và sau cùng, chân thật hơn.

Xin được nhắn gửi đến các tác giả góp mặt từ bao thế hệ để chia sẻ tấm chân tình trên các bài viết, chúng tôi trân trọng cảm ơn sự can đảm của quý vị. Can đảm không chỉ là vượt qua biến cố của lịch sử; can đảm còn là việc ngồi trước trang giấy trắng, đối diện với chính mình, lục lọi ký ức đau thương sâu đậm, và gửi tặng trải nghiệm đó đến tha nhân. Quý vị là những người gìn giữ ký ức tập thể và là những người dẫn đường cho tương lai văn hóa Việt tại Hoa Kỳ.

Với Việt Báo: Xin trân trọng cảm ơn tầm nhìn, tâm huyết, và sự duy trì bền bỉ giải thưởng này suốt một phần tư thế kỷ.
Khi hướng đến 25 năm tới, chúng ta hãy tiếp tục khích lệ thế hệ kế tiếp—những blogger, thi sĩ, tiểu thuyết gia, nhà phê bình, nhà văn trẻ—để họ tìm thấy tiếng nói của chính mình và kể lại sự thật của họ, dù đó là thử thách hay niềm vui. Bởi văn chương không phải là một thứ xa xỉ; đó là sự cần thiết. Đó là cách chúng ta chữa lành, cách chúng ta ghi nhớ, và là cách chúng ta tìm thấy nơi chốn của mình một cách trọn vẹn.

Xin cảm ơn quý vị.

NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.