Hôm nay,  

Báo Về

28/10/200600:00:00(Xem: 10399)

Báo Về

- A, Báo về! Báo về!

Như một phản xạ có điều kiện, cả toà soạn đổ xô về phía cửa, nơi chiếc xe tải ngồn ngộn báo vừa xịch đỗ...

Mọi người, không ai bảo ai, vớ vội một số vừa ra lò rồi chúi vào một xó trong mọi ngóc ngách để chăm chú xem trang mình phụ trách, bài mình vừa viết có bị cắt, cúp nhầm lẫn gì không"

Chao ôi, những kẻ ngoại đạo không thể biết cảm xúc đó. Nó là giờ phút trang trọng nhất trong chuỗi ngày chờ báo ra, không khác gì người mẹ trẻ ngắm vuốt đứa con của mình sau cuộc "vượt cạn".

Góc tường cạnh cửa sổ, Thành Tựu, nhà báo có thâm niên cao nhất toà soạn, phụ trách trang kinh tế xã hội, bỗng vụt dây, la hoảng:

- Anh Kiên Trì ơi, ối giời ơi, anh Kiên Trì!

Thư ký Kiên Trì với đầy đủ các tội danh định sẵn của nghề báo: "Điếc tai - Chai đít, Công ít - Tội nhiều", ngẩng đầu lên bực bội:

- Cái gì thế"

Thành Tựu ném cho anh ta một cái lườm bỏng rẫy:

- Anh đúng là "kẻ sát nhân lương thiện" nhất mà tôi từng gặp. Sao anh dám cứa cổ tôi bằng đoạn sa pô chua... như dấm thế này: "Nhắc đến Ức Trai là người ta nhắc đến một vị anh hùng lao động, văn võ song toàn..."" Giời ơi, anh không được học lịch sử Việt Nam hay anh cố tình chơi khăm tôi"

- Ừ nhỉ, - thư ký toà soạn Trung Dũng ngồi tại bàn nghe chuyện trợn mắt lên nhìn chằm chằm vào tờ báo, rồi vỗ trán đánh bốp - tại sao lại thế này" Thời cụ Nguyễn Trãi, cách đây đã 600 năm, làm gì ra cái thứ Anh hùng lao động kia chứ... Thôi, bỏ mẹ rồi... lỗi tại thằng xếp chữ đây, chẳng nó thì còn ai, lẽ ra là anh hùng "dân tộc", nó lại tương ngay hai chữ "lao động" vào... Nó đinh ninh, các cậu ạ, cả năm chỉ gặp mấy chữ anh hùng lao động, thế là mấy chữ ấy nhảy vào mà nó không biết. Có chết cha người ta không kia chứ...

Thành Tựu rầu rĩ:

- Cũng may, cụ Ức Trai đã chết được gần sáu thế kỷ rồi, không thể sống dậy mà đi kiện tụi ta được... May nữa là không đụng phải mấy cụ còn sống!

Từ trong xó của mình, một anh thò đầu ra góp chuyện:

- Chuyện vặt. Ai người ta để ý" Bọn trẻ bây giờ thuộc sử Tàu hơn thuộc sử ta, chúng nó có biết Ức Trai là thằng cha căng chú kiết nào đâu. Lệnh Hồ Xung, Vi Tiểu Bảo, Đông Phương Bất Bại, Nhạc Bất Quần, Hoàng Dược Sư... đấy mới là những nhân vật lịch sử đáng nhớ.

Một anh khác góp chuyện:

- Trong cuộc thi tốt nghiệp phổ thông trung học vừa rồi có đứa học trò còn viết "đồng chí Quang Trung đã anh dũng chiến đấu chống quân Tàu trong cuộc xâm lăng biên giới năm 1991" đấy...

- Rồi chúng nó còn viết: "Bà Triệu là chủ tịch Hội phụ nữ Việt Nam" nữa kìa...

- Hoặc "Lê Lợi lúc bấy giờ là bí thư chi bộ Lam Sơn", hơ hơ...

Mọi âm thanh náo nhiệt bỗng chìm đi khi tiếng hét của Nhân Chi Sơ - Tính Bản Thiện vang lên:

- Anh Kiên Trì ơi là anh Kiên Trì, thà anh giết chết tôi còn hơn. Khốn nạn, cớ sao anh lại bôi gio trát trấu lên mặt tôi thế này"

"Điếc tai - Chai đít, Công ít - Tội nhiều" vội vã ôm cả bốn mắt chạy đến, ghé sát mặt vào trang thơ, làu bàu:

- Cái gì" Đâu" Cái nhà ông này đến là rách việc! Ông cứ làm như thơ của ông là "number one" chắc, sai một dấu phẩy, quên một dấu chấm là bao giờ cũng vậy, ông kêu như cha chết...

- Không phải "number one" mà là number... oan, ông hiểu chưa" - nhà thơ Nguyên Nguyên, ông chủ trang Câu lạc bộ Thơ, vò đầu bứt tai - Lại còn trách người ta nữa! Trời ơi, nếu đây không phải là vụ oan sai lớn nhất trong lịch sử báo ta thì tôi cứ đi đầu xuống đất. Đích thị ông chơi xỏ tôi, chứ không dưng sao ông lại tương cái "của nợ" vào giữa trang thơ của tôi như thế kia chứ"

- Cái gì nào" Vừa vừa cái mồm chứ. - "Điếc tai, Chai đít - Công ít - Tội nhiều" vặc lại - Của nợ nào" Đừng thấy tôi hiền lành mà bắt nạt, ăn nói cho cẩn thận nhé... Mà sao ông lại bảo tôi "tương"" Tương cái gì"

Dí tờ báo vào tận "bốn mắt" của Kiên Trì, giận dữ:

- Ông đọc đi, đây này, không phải của nợ thì là của quý hở" Lần này thì cách chức, treo bút, mất nghiệp, toi nghề, về vườn đuổi gà cho vợ, ông hiểu chưa"

"Điếc tai - Chai đít - Công ít - Tội nhiều" dùng cả bốn mắt lom lom đọc, rồi toát mồ hôi, lắp bắp:

- Chết! Chết cha tôi rồi... Trời ơi! sao lại có thể như thế này được" Gọi ngay cậu Hùng nhà in cho tôi.

Như cảm nhận được mức độ quan trọng của sự việc, cả phòng lập tức chật cứng người. Ai nấy đều bỏ qua trang của mình, chăm chắm nhìn vào trang thơ, cụ thể là bài thơ với tiêu đề thật gợi cảm: "Mùa Xuân".

Bài thơ chỉ vẻn vẹn 24 chữ, đọc lên thật mềm mại, dịu êm, song sức công phá của nó thì cực lớn:

Mùa Xuân

Tình em: như cỏ

xanh non

Muôn lớp

lô xô

Chim anh: nhỏ nhoi nhịp đập

Tìm trong cỏ... mượt,

êm, dày.

Điện thoại đã được nối, tiếng "Điếc tai - Chai đít - Công ít - Tội nhiều" oang oang giận dữ:

- Anh Hùng, anh là người sắp chữ lâu năm, mà để bị lỗi tày đình như thế này à" Anh định phổ biến thơ sex hay bắt chước phong cách Hồ Xuân Hương đây" Lên ngay đây! Lên ngay! Mà anh lại vừa được đưa lên sửa mo-rát nữa, tức là lên chức...

Cả toà soạn ồn ào, nhốn nháo. Chuyện này chẳng phải chuyện chơi. May là không đụng đến ai cụ thể, nhưng là tội không thể tha thứ.

Cuối cùng kẻ phạm tội cũng bị đưa ra trình diện

Gãi gãi mái tóc rối bù, hai má đỏ bừng như cua... luộc, anh chàng lắp bắp:

- Các anh, các chị thông cảm, lúc ấy đầu óc em lú lẫn, u mê thế nào chẳng hiểu, nên em mới xếp chữ t ở dòng trên vào chữ ch ở dòng dưới, lúc đọc mo-rát thì em ỉ chính mình sắp bài, chỉ đọc lướt qua, không để ý... Thông cảm cho em.

- Thông cảm làm sao được"

- Chuyện chết người mà đòi thông cảm.

- Người ta sẽ bảo: báo quảng cáo dâm ô, truỵ lạc.

- Kinh quá!

Một người đọc lại thật to, nguyên văn được đưa xuống nhà in:

Tim anh: nhỏ nhoi nhịp đập,

Chìm trong cỏ... mượt,

êm, dày...

- Này, các cậu ạ, tớ thấy bài thơ bị sai như thế mà lại đâm ra hay cơ đấy. Đừng làm ồn lên vì một chuyện con con. - Thịnh Vượng, "chuyên gia cù" của toà soạn, xoa đầu anh chàng xếp chữ - Này, anh khen chú mày đấy. Khá, khá lắm! Rất sáng tạo. Rất được. Đàn ông là phải thế. Thằng nào thì cũng rứa... Giữ nguyên như ý tác giả ấy à, đúng thật đấy, nhưng mà xoàng. Nô lệ quá, yếu đuối quá!

Anh chàng sắp chữ dở khóc dở cười năn nỉ:

- Em không cố ý thật mà, xin các anh đừng lập biên bản, đừng báo lại với ban giám đốc, kẻo em mất việc...

- Thế giờ chú định thế nào" - Kiên Trì vặn - Giờ gỡ sao đây" Chẳng lẽ để thế này, quá bằng vạch chỗ ấy cho người xem... chim. Hay là huỷ cả mấy vạn tờ báo đi để in lại từ đầu"

- Có mà chết.

- Bán cả toà soạn đi mà đền.

- Hở, chứ một mình chú mày có đủ tiền đền không"

Mắt thằng bé đỏ hoe bỗng sáng lên:

- Dạ em có kinh nghiệm, chỉ xin các anh các chị cùng giúp em... dạ, chỉ hai tiếng đồng hồ thôi ạ.

Đã dắt díu nhau đến nước này, đành phải dùng biện pháp thủ công, hiệu quả nhất, mỗi người một đống báo, một bút xoá...

Vừa làm, chàng chuyên gia cù vừa bảo:

- Này, phải kể lại những "tai nạn nghề nghiệp" để trả công các anh chứ. Đã mất mạng bao giờ chưa"

- Dạ rồi, - chàng xếp chữ đã hoàn hồn lanh chanh - Một lần, các anh ạ, bài tường thuật ban lãnh đạo cục X tiếp nữ phóng viên Y..., kinh lắm, còn hơn thế này nhiều...

- Hơn làm sao"

- Em xếp nhầm một chữ "lớn" thành ra... một chữ khác, hì hì... Nhà xuất bản bị kiện một phen hút chết ạ.

- Ha! ha! ha! chú mày giỏi, giỏi... - Cù Gia Truyền vỗ đùi cả cười - kể nữa đi, còn không"

- Dạ một lần khác, chủ tịch công đoàn thành ra "chủ tịch con đàn". Không phải em, thằng khác.

Lại một lần nữa, cáo phó "vô cùng thương tiếc báo tin đồng chí phó bí thư đảng uỷ xí nghiệp" qua đời... thành "đồng chó... bí thư"... Dạ... đúng thế đấy ạ. Kể ra thì còn nhiều lắm, nhưng nhiều người bị, không phải chỉ mình em.

- Thì kể nữa đi, - Cù Gia Truyền bảo - Anh mày đang muốn trở thành chuyên gia sưu tầm các loại cù, kể cả "cù nhầy" đây.

Chàng xếp chữ nhăn trán, cố nhớ:

- Dạ, có lần thế này, là tại em: "Nền kinh tế nước ta phát triển không qua con đường tư bản chủ nghĩa", em lại xếp chữ k thành chữ t thành ra thông qua... Bài chính trị, thành thử hút chết. Phải ngồi viết kiểm điểm ba tháng đấy ạ.

- Có ba tháng còn là may đấy. Đi tù có ngày. - một người thêm vào.

- Từ đấy em cạch, mỗi lần đụng tới cụm từ quan trọng này là em thay chữ không bằng chữ bỏ cho rõ nghĩa, cho nó chắc, có nhầm nội dung cũng không bị xuyên tạc, hiểu sai ạ.

- Đúng là sai một ly đi một dặm thật, - Cù Gia Truyền nhận xét - chỉ thiếu một dấu phảy, hay thêm một số không, hoặc nhầm một dấu hỏi là ngữ nghĩa nó khác ngay đi. Nhầm là thành tội.

- Dạ, đúng đấy, một lần nữa em vô tình xếp thừa một số không, cũng bị các anh ấy mắng gần chết...

- Một số không thì ăn nhằm gì"

- Khốn dân số Ấn Độ tăng gấp 10 lần trong có một thập niên. Các anh bảo có chơi như dê, đẻ như gà cũng không ra được ngần ấy.

"Điếc tai - Chai đít - Công ít - Tội nhiều" tò mò:

- Này, thế trong những lỗi nặng có dính dáng chính trị thì Giám đốc xí nghiệp xử lý thế nào"

- Dạ, đồng chí ấy gọi đích danh thủ phạm lên, bên cạnh đồng chí ấy là đồng chí công an văn hoá, nhưng lần nào thì chúng em cũng thế ạ: "Mong các đồng chí hiểu cho, gia đình tôi ba đời củ chuối măng mai, tôi giác ngộ từ nhỏ, không giáo điều, không xét lại, không có nòi chống Đảng, còn thủ phạm, tuỳ các đồng chí xem xét xử lý thích đáng... Cứ là "không cho chúng nó thoát" ạ.

- Ha! ha! ha...

Tiếng cười phá của chàng Cù Gia Truyền vừa cất lên, vấp phải cái nhìn lạnh lùng của Tổng biên tập báo vừa lừ lừ đi vào, liền tắt lặng, nhường chỗ cho việc "tranh công, đổ tội, ù xoẹ" truyền thống bắt đầu.

Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
Câu hỏi đó thằng nhỏ hỏi mỗi ngày mỗi ngày mỗi ngày, khi đói khát, khi bị đánh đập cấu nhéo, khi phơi trần ra dưới nắng mưa. Khi nó nằm trên mặt đường và kêu khóc khản giọng. Nó hỏi vào đám đông lướt qua nó, hỏi ai đó dừng chân cho nó (chính xác là cho những kẻ chăn dắt nó) chút tiền lẻ. Nó hỏi những kẻ bắt nó nằm lăn lóc kêu khóc trên đường để kiếm tiền, để nhởn nhơ ăn mòn tấm thân bé nhỏ non nớt của nó.
Một đứa trẻ chỉ nên có ba con búp bê, năm cây bút chì, giá trị chưa đến $20. Donald Trump có một phi cơ riêng sơn tên của ông ta trên đó. Với tư cách là tổng thống, hiện ông ta có hai chuyên cơ, Không Lực Một và một chiếc nhỏ hơn để phù hợp với những nơi có sân bay nhỏ, chưa kể chiếc trực thăng Marine One. Đó là ba chiếc phi cơ Trump sở hữu. Đó cũng là con số búp bê mà Trump đề nghị một đứa trẻ ở Mỹ nên có.
Mặc dù chỉ mới ba năm trôi qua kể từ khi bà Merkel rời nhiệm sở, nhưng thế giới đã thay đổi quá nhiều đến mức mà chức thủ tướng của bà đã được cảm thấy như nó thuộc về một thời đại khác. Cuốn hồi ký mới của bà cho thấy bà bình tâm với những quyết định đã đưa ra, bao gồm cả những quyết định bị phê phán nghiêm khắc nhất.
“Việc cắt giảm chăm sóc sức khỏe để trả tiền cho các khoản giảm thuế sẽ là sai về mặt đạo đức và tự sát về mặt chính trị.” TNS Josh Hawley (Cộng Hòa, Missouri)
Từ năm 1949, tháng Năm được chọn là Tháng Nhận Thức Về Sức Khỏe Tâm Thần (Mental Health Awareness Month – MHAM) ở Mỹ. Đây là tháng mang ý nghĩa kêu gọi cùng nâng cao nhận thức, giảm bỏ kỳ thị và thúc đẩy bảo vệ sức khỏe tâm thần. Theo phúc trình năm 2024 của tổ chức Mental Health America ở Alexandria, Hoa Kỳ thật sự đang trong cuộc khủng hoảng sức khỏe tâm thần. Cứ năm người trưởng thành ở Mỹ thì có trên một người đang sống chung với bệnh tâm thần, và hơn một nửa không được điều trị. Gần 60 triệu người lớn (23.8%) mắc bệnh tâm thần trong năm 2024. Gần 13 triệu người lớn (5.04%) có ý định tự tử.
Chiến dịch cắt giảm chi tiêu của chính quyền Trump, vốn đã ảnh hưởng đến mọi lĩnh vực từ nghệ thuật đến nghiên cứu ung thư, nay còn bao gồm cả nỗ lực thực hiện mục tiêu lâu dài của Đảng Cộng Hòa: chấm dứt hoàn toàn nguồn tài trợ liên bang cho hai hệ thống truyền thông phục vụ công chúng lớn nhất nước Mỹ: NPR và PBS. Hiện có khoảng 1,500 đài phát thanh và truyền hình độc lập liên kết với NPR và PBS trên khắp Hoa Kỳ, phát sóng các chương trình nổi tiếng như Morning Edition, LAist, Marketplace, PBS NewsHour, Frontline và Nova... Theo dữ liệu từ các hệ thống này, có khoảng 43 triệu người nghe đài công cộng hàng tuần, và mỗi năm có hơn 130 triệu lượt xem đài PBS.
Ngày 30.04.1975 là một dấu mốc quan trọng trong lịch sử cận đại của Việt Nam. Nhưng năm mươi năm sau nhìn lại, dân tộc Việt oai hùng, như vẫn thường tự nhận, đã không có đủ khôn ngoan để ngày chiến tranh chấm dứt thành một cơ hội đích thực để anh em cùng dòng máu Việt tìm hiểu nhau, cùng chung sức xây dựng đất nước.Tiếc thay, và đau thay, cái giá tử vong cao ngất của hơn 2 triệu thường dân đôi bên, của hơn 1triệu lính miền Bắc và xấp xỉ 300.000 lính miền Nam đã chỉ mang lại một sự thống nhất địa lý và hành chính, trong khi thái độ thù hận với chính sách cướp bóc của bên thắng trận đã đào sâu thêm những đổ vỡ tình cảm dân tộc, củng cố một chế độ độc tài và đẩy hơn một triệu người rời quê hương đi tỵ nạn cộng sản, với một ước tính khoảng 10% đã chết trên biển cả.
Bằng cách làm suy yếu các đồng minh của Mỹ, chính quyền Trump đã làm suy yếu việc răn đe mở rộng của Mỹ, khiến nhiều quốc gia cân nhắc liệu họ có nên có vũ khí hạt nhân cho riêng mình không. Nhưng ý tưởng về việc phổ biến vũ khí hạt nhân nhiều hơn có thể ổn định dựa trên nền tảng của các giả định sai lầm.
Tạp chí TIMES kết thúc cuộc phỏng vấn với Tổng thống Trump nhân dịp đánh dấu 100 ngày ông ta quay lại Tòa Bạch Ốc (20/1/2025) bằng câu hỏi, “John Adams, một công thần lập quốc, vị tổng thống thứ hai của Hiệp Chủng Quốc Hoa Kỳ (1797 – 1801) đã nói chúng ta là một quốc gia pháp trị, chứ không phải bất kỳ người nào, Tổng thống đồng ý không?” Donald Trump trả lời: “Chúng ta là một chính phủ do luật pháp cai trị, không phải do con người sao? Ồ, tôi nghĩ vậy, nhưng anh biết đấy, phải óc ai đó quản lý luật pháp. Bởi nên, con người, nam hoặc nữ, chắc chắn đóng một vai trò trong đó. Tôi không đồng ý với điều đó 100%. Chúng ta là một chính phủ mà con người tham gia vào quá trình thực thi luật pháp, và lý tưởng nhất là anh sẽ có những người công chính như tôi.”
Chuyện “Ngưng bắn…” kể cho độc giả Bloomington ngày ấy, đã là chuyện quá khứ. 30 tháng Tư năm sau, cuộc chiến trên đất Việt tàn. Chủ nghĩa Cộng sản, nguyên nhân của nạn binh đao, dìm quê hương tôi trong biển máu hàng thập kỷ, cuối cùng đã hưởng hết 70 năm tuổi thọ. Tưởng chuyện đau thương trong một ngày ngưng bắn của gia đình, vì sự an toàn, phúc lợi của loài người, phải trở thành cổ tích. Vậy mà hôm nay, trong thời đại này, chuyện buồn chiến tranh của tôi đang tái diễn...


Kính chào quý vị,

Tôi là Derek Trần, dân biểu đại diện Địa Hạt 45, và thật là một vinh dự lớn lao khi được đứng nơi đây hôm nay, giữa những tiếng nói, những câu chuyện, và những tâm hồn đã góp phần tạo nên diện mạo văn học của cộng đồng người Mỹ gốc Việt trong suốt một phần tư thế kỷ qua.
Hai mươi lăm năm! Một cột mốc bạc! Một cột mốc không chỉ đánh dấu thời gian trôi qua, mà còn ghi nhận sức bền bỉ của một giấc mơ. Hôm nay, chúng ta kỷ niệm 25 năm Giải Viết Về Nước Mỹ của nhật báo Việt Báo.

Khi những người sáng lập giải thưởng này lần đầu tiên ngồi lại bàn thảo, họ đã hiểu một điều rất căn bản rằng: Kinh nghiệm tỵ nạn, hành trình nhập cư, những phức tạp, gian nan, và sự thành công mỹ mãn trong hành trình trở thành người Mỹ gốc Việt – tất cả cần được ghi lại. Một hành trình ý nghĩa không những cần nhân chứng, mà cần cả những người viết để ghi nhận và bảo tồn. Họ không chỉ tạo ra một cuộc thi; họ đã và đang xây dựng một kho lưu trữ. Họ thắp lên một ngọn hải đăng cho thế hệ sau để chuyển hóa tổn thương thành chứng tích, sự im lặng thành lời ca, và cuộc sống lưu vong thành sự hội nhập.

Trong những ngày đầu ấy, văn học Hoa Kỳ thường chưa phản ánh đầy đủ sự phong phú và đa dạng về kinh nghiệm của chúng ta. Giải thưởng Viết Về Nước Mỹ thực sự đã lấp đầy khoảng trống đó bằng sự ghi nhận và khích lệ vô số tác giả, những người đã cầm bút và cùng viết nên một thông điệp mạnh mẽ: “Chúng ta đang hiện diện nơi đây. Trải nghiệm của chúng ta là quan trọng. Và nước Mỹ của chúng ta là thế đó.”


Suốt 25 năm qua, giải thưởng này không chỉ vinh danh tài năng mà dựng nên một cộng đồng và tạo thành một truyền thống.
Những cây bút được tôn vinh hôm nay không chỉ mô tả nước Mỹ; họ định nghĩa nó. Họ mở rộng giới hạn của nước Mỹ, làm phong phú văn hóa của nước Mỹ, và khắc sâu tâm hồn của nước Mỹ. Qua đôi mắt họ, chúng ta nhìn thấy một nước Mỹ tinh tế hơn, nhân ái hơn, và sau cùng, chân thật hơn.

Xin được nhắn gửi đến các tác giả góp mặt từ bao thế hệ để chia sẻ tấm chân tình trên các bài viết, chúng tôi trân trọng cảm ơn sự can đảm của quý vị. Can đảm không chỉ là vượt qua biến cố của lịch sử; can đảm còn là việc ngồi trước trang giấy trắng, đối diện với chính mình, lục lọi ký ức đau thương sâu đậm, và gửi tặng trải nghiệm đó đến tha nhân. Quý vị là những người gìn giữ ký ức tập thể và là những người dẫn đường cho tương lai văn hóa Việt tại Hoa Kỳ.

Với Việt Báo: Xin trân trọng cảm ơn tầm nhìn, tâm huyết, và sự duy trì bền bỉ giải thưởng này suốt một phần tư thế kỷ.
Khi hướng đến 25 năm tới, chúng ta hãy tiếp tục khích lệ thế hệ kế tiếp—những blogger, thi sĩ, tiểu thuyết gia, nhà phê bình, nhà văn trẻ—để họ tìm thấy tiếng nói của chính mình và kể lại sự thật của họ, dù đó là thử thách hay niềm vui. Bởi văn chương không phải là một thứ xa xỉ; đó là sự cần thiết. Đó là cách chúng ta chữa lành, cách chúng ta ghi nhớ, và là cách chúng ta tìm thấy nơi chốn của mình một cách trọn vẹn.

Xin cảm ơn quý vị.

NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.