Hôm nay,  

‘Thuốc Thông Minh’

08/01/201100:00:00(Xem: 14890)
‘Thuốc Thông Minh’

Thuốc tây...

Dược-sĩ Nguyễn Ngọc Lan
"Thuốc thông minh" hay smart drugs là những loại thuốc nằm trong nhóm nootropics. Chúng tác động thẳng lên não bộ, làm cho tỉnh trí, làm cho không buồn ngủ, giúp cho sự tập trung tư tưởng được dễ dàng hơn, cũng như cho sự phán xét được đúng và nhanh hơn.
Và cũng vì thế mà có thể nói, chất cafféine cũng được ví như là một loại "thuốc thông minh" trên một phương diện nào đó.
Ai sử dụng thuốc "thông minh""
Những năm gần đây, người ta khám phá rằng từ 3% - 7% sinh-viên các đại học Âu Mỹ thường hay sử dụng một vài loại "thuốc thông minh" trong các mùa thi cử để có thể học bài cho mau nhớ hoặc có phán đoán đúng trong lúc thi, và cũng có người sử dụng chúng luôn trong suốt cả học kỳ.
Một số lực-sĩ cũng sử dụng "thuốc thông minh" một cách bất hợp pháp trong lúc luyện tập và thi đấu.
Tài-xế xe vận tải trên tuyến đường dài và công-nhân nhà máy phải làm việc trong những ca giờ giấc bất thường, cũng là những giới hay sử dụng "thuốc thông minh" để không bị ngủ gục trong lúc cần phải tỉnh táo để làm việc cho an toàn và cho có năng suất.
Những "smart drugs" thường được sử dụng
Tất cả các loại "smart drugs" cần phải đuợc bác-sĩ kê toa mới mua được. Nên biết là tác dụng của thuốc trên trí nhớ và trên sự tập trung tư tưởng, chỉ là những tác dụng có tính cách gián tiếp mà thôi, và thay đổi tùy theo người sử dụng. Tác dụng phụ của thuốc cũng rất nhiều, cho nên chúng ta không thể lạm dụng và sử dụng "smart drugs" một cách bừa bãi được!
+ Ritalin (chlorhydrate de méthylphénidate) Công-ty dược phẩm: Novartis Xuất hiện năm 1954, Ritalin là thuốc kích thích hệ thần kinh trung ương. Ở trẻ em, Ritalin được sử dụng để chữa trị những rối loạn tăng động kèm theo sự suy giảm khả năng chú ý (trouble déficitaire de l'attention avec hyperactivité hay TDAH). Ở người lớn, Ritalin được dùng để chữa trị chứng buồn ngủ thường xuyên (narcolepsie). Ngoài ra, Ritalin còn giúp cho việc tập trung tư tưởng được dễ dàng hơn. Có người còn gọi nó là "vitamine R". Thông thường, Ritalin chỉ dành cho trẻ em, nhưng càng ngày càng có nhiều người trưởng-thành cũng có khuynh hướng sử dụng đến loại thuốc rất phổ thông nầy!
+ Alertec, Provigil (modafinil) Công-ty dược phẩm: Shire (Alertec), Cephalon (Provigil) Được dùng để chữa trị những bệnh-nhân bị chứng buồn ngủ thường xuyên (narcolepsie ou hypersomnie), cũng như giúp cho những người phải làm việc theo giờ giấc thay đổi không nhất định. Modafinil tác dụng lên những chất dẫn truyền thần kinh (neurotransmetteurs) chẳng hạn như chất noradrenaline, để kéo dài thêm thời gian tỉnh ngủ, giúp người công-nhân được tỉnh táo hơn trong lúc làm việc!
+ Adderall IR, Adderall XR (dextroamphetamine) Công-ty dược phẩm: Shire Adderall kích thích hệ thần kinh trung ương. Adderall IR (instant-release): chữa trị những trẻ bị bệnh rối loạn tăng động kèm theo sự suy giảm khả năng chú ý (TDAH) và chứng buồn ngủ thường xuyên (narcolepsie). Adderall XR (extended-release): chuyên chữa trị bệnh TDAH. Công-ty dược phẩm Shire cảnh giác thuốc Adderall có thể gây nghiện cho người sử dụng kèm theo những vấn đề tim mạch quan trọng!
+ Dexédrine (sulfate de dexamphétamine) Công-ty dược phẩm: Paladin Dexédrine giúp làm giảm thiểu sự mệt mỏi, kích thích não bộ tạo nên một cảm giác sảng khoái chung cho cơ thể. Tuy nhiên, thuốc có nhiều phản ứng phụ... Cũng như các loại thuốc kích thích hệ thần kinh trung ương khác, Dexédrine có thể kéo theo những bệnh về tim một cách bất thình lình!
+ Aricept (chlorhydrate de donépézil) Công-ty dược phẩm: Pfizer
Được dùng để chữa trị bệnh Alzheimer, là một bệnh mất trí nhớ và quên đi những động tác bình thường trong cuộc sống. Thuốc được sử dụng để làm tăng trí nhớ lên ít nhiều!
Kẻ binh, người chống
Có người cho rằng việc sử dụng "thuốc thông minh" để làm tăng trí khôn, chẳng khác nào như một sự gian lận thiên nhiên, vì theo họ đây là những loại thuốc đầu độc sức khỏe của quần chúng không khác gì như các loại xì-ke ma-túy vậy!
Tạp chí Nature số Dec/2008, có nêu lên quan điểm của bảy nhà khoa-học lỗi lạc của Anh Quốc và của Hoa Kỳ. Những người nầy cho biết việc sử dụng "thuốc thông minh" không có gì sai trái về y-đạo (éthique médicale) cả.
**Các nhà bác-học đã phản bác lại như sau:
-/ Có đúng là gian lận không" Đúng!...Trong trường hợp tranh tài thể thao, vì luật lệ có ấn định rõ ràng lực-sĩ không có quyền sử dụng thuốc để làm tăng thành tích của họ!
Không đúng!...Trong sở làm và trong các đại học thì khác, vì không một ai có thể ấn định được ranh mức giữa một tách cà-phê espresso đậm đặc và một liều thuốc Ritalin hết! Tại sao uống cà-phê thì không cấm, mà xài Ritalin thì cấm"

-/ Có phải là phản thiên nhiên không" Không!... Chữ viết cũng như máy vi-tính mà con người đang sử dụng đều là các phương tiện nhân tạo để hỗ trợ cho trí thông minh, chúng có phải là những gì thiên nhiên đâu" Cũng như nhà cửa chúng ta ở đến quần áo chúng ta mặc, vân vân, chẳng có thứ gì được gọi là thiên nhiên cả!
-/ Smart drugs là xì-ke ma-túy" Không đúng!… Nghiện xì-ke ma-túy là một căn bệnh xã-hội. Chánh phủ có quy định rõ ràng bằng luật lệ những chất nầy chất nọ căn cứ trên độc tính của chúng. Tuy nói vậy, nhưng héroine không có được sự hợp pháp hóa để được lưu hành và sử dụng như chất nicotine của thuốc lá đâu!
Tình hình tại Québec
Sinh-viên cao học Anne Marie Denault hiện đang thực hiện một luận-trình Master về communication liên quan đến việc sử dụng "thuốc thông minh" tại 3 trường đại học Mc Gill, UQUAM và Université de Montréal: "L'utilisation des médicaments hors avis médical par les jeunes adultes-Construction des significations et des usages" Luận-trình trên sẽ được chính thức công bố vào đầu năm 2011.
Sau đây là sơ lược khảo cứu, dưới tựa đề "Un nouveau conformiste social"" đã đăng tải trong L'Actualité pharmaceutique Vol.18/no.7-Sept/2010 như sau :
Hai loại thuốc Ritalin và Adderall XR thường được sinh-viên chiếu cố nhiều nhất. Ngoài ra, còn có Concerta và Dexédrine nữa.
Trường hợp trường đại học Mc Gill, cho thấy đã dẫn đầu về việc sử dụng "thuốc thông minh". Lý do được nêu ra là: đại học có rất nhiều sinh-viên quốc tế ghi danh nhất với học phí cao và quá tốn kém, nên sinh-viên bắt buộc cần phải có kết quả cuối năm cho thật hay thật tốt. Theo nhãn quan của sinh-viên, thì họ xem việc sử dụng "thuốc thông minh" cũng là việc bình thường mà thôi!
Họ đưa ra các lý lẽ sau đây:
- Trẻ em uống được một cách an toàn thì người lớn cũng uống được, có gì là độc hại đâu" - Cả khối người quanh tôi đang sử dụng, tại sao tôi lại không được sử dụng" - Nó giúp tôi đạt được thành tích mau lẹ hơn; - Nó giúp tôi tổ chức và kiểm soát thời dụng biểu cuối khóa học một cách hữu hiệu hơn; -Tôi có thể tập trung tư tưởng để học hành dễ dàng hơn; -Tôi không còn một sự lựa chọn nào khác hơn: tôi phải đạt kết quả tốt vào cuối năm học; -Tôi mua thuốc qua đường dây, qua dealer hay bắt mối với người quen làm việc trong các pharmacie, hoặc đôi khi năn nỉ bác-sĩ kê toa…cho một petit boost; - Cha mẹ sinh-viên đều hay biết, nhưng họ không có ý định ngăn cản con em của họ.
**Một thị trường đang lên
Theo CNS Drug Discoveries, thị trường thế giới về thuốc chữa bệnh rối loạn tăng động và kèm theo sự suy giảm khả năng chú ý TDAH, tăng trung bình 8% mỗi năm.
Thương vụ năm 2012 được ước đoán vào khoảng 4,5 tỉ US$. Một phần là nhờ vào nhóm khách hàng mới, đó là những người đã trưởng thành!
Sự thật cho thấy ngày nay tại Bắc Mỹ, nhiều thế-hệ thanh thiếu niên đã lớn lên với thuốc Ritalin.
Theo Giáo-sư Éric Racine, một chuyên-khoa về thần kinh (neuroéthicien à l'Institut de recherches cliniques de Montréal), thì theo các cuộc thăm dò cho biết, hầu như đa số bác-sĩ đều chống đối việc sử dụng smart drugs, nhưng ngược lại, ý kiến của giới trẻ và của các bậc phụ-huynh thì có vẻ như không được đồng nhất cho lắm.
"Thuốc thông minh" được sản xuất ra nhằm giúp những người bị xáo trộn trong hoạt động có được một cuộc sống bình thường hơn, nhưng ở đây người ta lại sử dụng chúng để có thể tăng thành tích trên mức bình thường! Hậu quả sẽ xảy ra như thế nào trong xã hội"
Giáo-sư Mohamed Ben Amar, chuyên khoa về độc chất học thuộc Université de Montréal, thì tỏ ý lo ngại về các phản ứng phụ mà người ta chưa được biết rõ hết, và nhất là trong trường hợp sử dụng "thuốc thông minh" trong một thời gian quá lâu dài!
Một số nhà khoa-học Hoa Kỳ thì có vẻ thực tế hơn: Giáo-sư Henry Greely (luật khoa/Đại học Stanford/Californie) và Giáo-sư Martha Farah (chuyên khoa thần kinh của Đại học Pennsylvanie), đưa ra lập luận bào chữa cho việc sử dụng 'thuốc thông minh' như sau: "Tại sao phải đem lý luận đạo đức trong việc sử dụng" Đúng vậy, 'thuốc thông minh' tác động trên não bộ, nhưng đó chưa hẳn đủ là một lý do để ngăn cấm chúng… Người ta ngăn cấm sử dụng ma-túy là vì nó nguy hiểm, chớ không phải bởi lý do nó tác động lên não bộ... Nếu vậy, thì cũng phải ngăn cấm luôn cả việc sử dụng cà-phê nữa…"
Nhưng dù cho có kẻ binh người chống, thì hình như smart drugs hay "thuốc thông minh" lại vẫn càng ngày càng tiến mạnh trên con đường…bất hợp pháp./.
-/ Louise Gendron. Le dopage de l'intellect. Actualité.com http://www.lactualite.com/20090213_171345_54896
-/ Rémi Maillard . Génération Ritalin. Protégez-Vous, sept 2010 http://www.protegez-vous.ca/sante-et-alimentation/ritalin.html
Montreal, Jan 07, 2011

Ý kiến bạn đọc
10/01/201106:04:19
Khách
mỗi ngày uống ly cà phê đen vậy là khỏi cần thuốc "thông minh". Cà Phê Việt Nam được mệnh danh là cà phê ngon nhất thế giới vậy người Việt Nam uống cà phê bao đời nay sẽ là là người thông mình?
Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
Việc thuốc trị béo phì Zepbound mới được thông qua đã bổ sung thêm lựa chọn cho các loại thuốc giúp giảm cân, nhưng nó cũng đi kèm với những thách thức về chi phí và khả năng tiếp cận, giống như các loại thuốc giảm cân khác trong cùng nhóm. Các loại thuốc trong nhóm này gồm chất chủ vận (agonists), hay chất bắt chước các hormone tự nhiên trong ruột có ảnh hưởng đến quá trình trao đổi chất của cơ thể và tín hiệu đói phát ra từ não. Nhưng các loại thuốc đã được chuẩn thuận, các phiên bản tổng hợp của các hormone này, là những phân tử có kích thước lớn nên quá trình sản xuất khá tốn kém và mất thời gian. Điều này khiến cho thuốc có giá cả đắt đỏ và ngày càng khan hiếm
Bên cạnh việc đi du lịch, thời gian quây quần bên gia đình và những lễ hội tưng bừng, mùa lễ cũng có liên quan đến việc tăng nguy cơ mắc bịnh tim, đột quỵ và nhịp tim không đều. Theo một nghiên cứu được trình bày tại British Cardiovascular Society đầu năm nay, kỳ nghỉ lễ năm nay có thể còn nguy hiểm hơn bình thường vì Giáng sinh rơi vào thứ Hai. Nghiên cứu mới phát hiện rằng nguy cơ lên cơn đau tim vào thứ Hai cao hơn so với các ngày khác trong tuần.
Mỗi năm, ở Hoa Kỳ có nửa triệu người chết vì các nguyên nhân liên quan đến hút thuốc, trong khi ước tính có khoảng 16 triệu người đang sống với các bệnh mãn tính liên quan đến hút thuốc lá, như bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính, các bệnh tim mạch, đột quỵ hoặc ung thư. Những rủi ro của việc hút thuốc thì chắc ai cũng đã biết rõ, nhưng cai thuốc vẫn là một việc rất khó khăn, khiến nhiều người bỏ cuộc giữa chừng; họ cho rằng dù gì thì sức khỏe cũng đã tổn thương rồi. Tuy nhiên, theo nhiều nghiên cứu, cai thuốc luôn có nhiều lợi ích.
Ngày 8 tháng 12, Cơ Quan Kiểm Soát Thực-Dược phẩm Hoa Kỳ đã phê duyệt liệu pháp chỉnh sửa gen CRISPR/Cas9 đầu tiên trên thế giới. Phương pháp điều trị này được gọi là Casgevy, nhắm vào bệnh hồng cầu hình lưỡi liềm (sickle cell), giúp cơ thể bệnh nhân tạo ra huyết sắc tố khỏe mạnh. Ở những người mắc bệnh hồng cầu hình lưỡi liềm, huyết sắc tố bất thường khiến cho các tế bào hồng cầu trở nên cứng và có hình lưỡi liềm, có thể gây tắc nghẽn mạch máu. Đến tháng 3 năm 2024, FDA sẽ ra quyết định liệu liệu pháp tương tự có thể được sử dụng để điều trị bệnh beta-thalassemia, một chứng rối loạn làm giảm sản xuất huyết sắc tố, hay không.
Mấy tháng nay chúng ta nghe nói nhiều đến bệnh phổi, “hội chứng phổi trắng” (White Lung Syndrome” và dịch sưng phổi hay “pneumonia” ở trẻ em bên Trung Quốc và ở Mỹ với tin đồn rằng có con vi khuẩn hay siêu vi mới gây ra bệnh này.
Số ca nhiễm vi rút hợp bào hô hấp (RSV) gia tăng, bệnh cúm đang lây lan rộng rãi và số lượng bệnh nhân phải vào bệnh viện cấp cứu ngày càng tăng. Tốt nhất là nên thực hiện các biện pháp phòng ngừa để bảo vệ bản thân, khách khứa và gia đình quý vị. Theo một cuộc khảo sát của tổ chức vô vụ lợi KFF (trước đây gọi là Kaiser Family Foundation), một nửa người dân Hoa Kỳ dự định thực hiện các biện pháp bảo vệ sức khỏe trong mùa lễ này. Một số lo lắng về nguy cơ mắc bệnh của chính mình; những người khác muốn bảo vệ người thân vì các loại bệnh hô hấp rất dễ lây truyền.
11 năm trước, các khoa học gia Jennifer Doudna và Emmanuelle Charpentier lần đầu tiên mô tả một phương pháp mới để chỉnh sửa gen, được gọi là CRISPR, trong một bài báo khoa học. Phát hiện mới rất quan trọng và đã giúp cho hai khoa học gia đoạt giải Nobel Hóa học năm 2020: nó có thể thay đổi cách điều trị các căn bệnh di truyền. Vào ngày 8 tháng 12 năm 2023, Cơ Quan Kiểm Soát Thực-Dược Phẩm Hoa Kỳ (FDA) đã chính thức chuẩn thuận phương pháp điều trị đầu tiên dựa trên công nghệ này ở Hoa Kỳ.
Dù lệnh cấm đã được công bố rộng rãi và có hiệu lực, người dân California – kể cả trẻ vị thành niên – vẫn có thể mua thuốc lá điện tử có hương vị trên mạng. Điều này được chỉ ra qua một nghiên cứu mới được xuất bản trên JAMA Network Open. Vào ngày 21 tháng 12 năm 2022, California ban hành Senate Bill 793 của Thượng viện, cấm bán hầu hết các sản phẩm thuốc lá có hương vị (flavored tobacco), bao gồm cả thuốc lá điện tử (e-cigarettes), cho mọi người ở mọi lứa tuổi. Shisha, các loại xì gà cao cấp và thuốc lá không khói (loose-leaf tobacco) được miễn khỏi luật này.
Theo một nghiên cứu được công bố trên tạp chí Nature, tình trạng buồn nôn và nôn mửa thường xảy ra trong giai đoạn ba tháng đầu của thai kỳ chủ yếu do một loại hormone gây ra. Các nhà nghiên cứu cho biết phát hiện này có thể dẫn tới những phương pháp điều trị tốt hơn cho tình trạng ốm nghén, kể cả những trường hợp hiếm gặp, nguy hiểm đến tánh mạng.
Thời tiết thay đổi có thể khiến cho tâm trạng và cảm xúc thay đổi theo, mùa lễ cũng có thể gây ra những thay đổi trong tâm trạng và hành vi của mọi người. Vào khoảng thời gian này trong năm, sẽ có nhiều người trong chúng ta cảm thấy căng thẳng, lo lắng và bực bội hơn bình thường. Những nguyên nhân gây căng thẳng có thể dẫn tới nguy cơ cao về các bệnh tim mạch, ngộ độc rượu và cả tỷ lệ tử vong do đột quỵ.


Kính chào quý vị,

Tôi là Derek Trần, dân biểu đại diện Địa Hạt 45, và thật là một vinh dự lớn lao khi được đứng nơi đây hôm nay, giữa những tiếng nói, những câu chuyện, và những tâm hồn đã góp phần tạo nên diện mạo văn học của cộng đồng người Mỹ gốc Việt trong suốt một phần tư thế kỷ qua.
Hai mươi lăm năm! Một cột mốc bạc! Một cột mốc không chỉ đánh dấu thời gian trôi qua, mà còn ghi nhận sức bền bỉ của một giấc mơ. Hôm nay, chúng ta kỷ niệm 25 năm Giải Viết Về Nước Mỹ của nhật báo Việt Báo.

Khi những người sáng lập giải thưởng này lần đầu tiên ngồi lại bàn thảo, họ đã hiểu một điều rất căn bản rằng: Kinh nghiệm tỵ nạn, hành trình nhập cư, những phức tạp, gian nan, và sự thành công mỹ mãn trong hành trình trở thành người Mỹ gốc Việt – tất cả cần được ghi lại. Một hành trình ý nghĩa không những cần nhân chứng, mà cần cả những người viết để ghi nhận và bảo tồn. Họ không chỉ tạo ra một cuộc thi; họ đã và đang xây dựng một kho lưu trữ. Họ thắp lên một ngọn hải đăng cho thế hệ sau để chuyển hóa tổn thương thành chứng tích, sự im lặng thành lời ca, và cuộc sống lưu vong thành sự hội nhập.

Trong những ngày đầu ấy, văn học Hoa Kỳ thường chưa phản ánh đầy đủ sự phong phú và đa dạng về kinh nghiệm của chúng ta. Giải thưởng Viết Về Nước Mỹ thực sự đã lấp đầy khoảng trống đó bằng sự ghi nhận và khích lệ vô số tác giả, những người đã cầm bút và cùng viết nên một thông điệp mạnh mẽ: “Chúng ta đang hiện diện nơi đây. Trải nghiệm của chúng ta là quan trọng. Và nước Mỹ của chúng ta là thế đó.”


Suốt 25 năm qua, giải thưởng này không chỉ vinh danh tài năng mà dựng nên một cộng đồng và tạo thành một truyền thống.
Những cây bút được tôn vinh hôm nay không chỉ mô tả nước Mỹ; họ định nghĩa nó. Họ mở rộng giới hạn của nước Mỹ, làm phong phú văn hóa của nước Mỹ, và khắc sâu tâm hồn của nước Mỹ. Qua đôi mắt họ, chúng ta nhìn thấy một nước Mỹ tinh tế hơn, nhân ái hơn, và sau cùng, chân thật hơn.

Xin được nhắn gửi đến các tác giả góp mặt từ bao thế hệ để chia sẻ tấm chân tình trên các bài viết, chúng tôi trân trọng cảm ơn sự can đảm của quý vị. Can đảm không chỉ là vượt qua biến cố của lịch sử; can đảm còn là việc ngồi trước trang giấy trắng, đối diện với chính mình, lục lọi ký ức đau thương sâu đậm, và gửi tặng trải nghiệm đó đến tha nhân. Quý vị là những người gìn giữ ký ức tập thể và là những người dẫn đường cho tương lai văn hóa Việt tại Hoa Kỳ.

Với Việt Báo: Xin trân trọng cảm ơn tầm nhìn, tâm huyết, và sự duy trì bền bỉ giải thưởng này suốt một phần tư thế kỷ.
Khi hướng đến 25 năm tới, chúng ta hãy tiếp tục khích lệ thế hệ kế tiếp—những blogger, thi sĩ, tiểu thuyết gia, nhà phê bình, nhà văn trẻ—để họ tìm thấy tiếng nói của chính mình và kể lại sự thật của họ, dù đó là thử thách hay niềm vui. Bởi văn chương không phải là một thứ xa xỉ; đó là sự cần thiết. Đó là cách chúng ta chữa lành, cách chúng ta ghi nhớ, và là cách chúng ta tìm thấy nơi chốn của mình một cách trọn vẹn.

Xin cảm ơn quý vị.

NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.