Hình ảnh bồ câu.
Nguyễn Thượng Chánh, DVM
Bồ câu quay hay rô ti là một món ăn khoái khẩu của dân nhậu và thường được thấy trong các bữa tiệc cưới tại quê nhà.
Ngược lại tại Canada, bồ câu tuy là một món hàng cao cấp, nhưng ít được người ta chiếu cố đến.
Từ mười năm qua, người gõ đã có dịp dự nhiều tiệc cưới rồi nhưng không bao giờ thấy có ai đãi bồ câu quay hết.Thay vào đó toàn là gà da dòn, cút rô ti, càng cua, tôm hùm vv…
Lần chót nhứt, tác giả có dịp thưởng thức bồ câu quay là trong một tiệc cưới vào khoảng đầu năm 1975 tại nhà hàng Cửu Long, nằm ngay Bến Ninh Kiều Cần Thơ. Đúng 38 năm về trước.
***
Thịt chim bồ câu tại Quebec.
Nói chung thịt bồ câu là một món ăn không mấy phổ thông tại Québec. Đây là một mặt hàng cao cấp đắt hơn thịt gà gấp 6-7 lần. Cũng có người không chịu ăn thịt bồ câu tại vì thấy tội nghiệp nó quá!?
Có lẽ dân Québec và bà con mình bị ám ảnh bởi đám bồ câu bụi đời hay bồ câu hoang tại các công viên, métro Papineau, Place d'Armes và Square Saint Louis tại Montréal chăng…
Thật sự ra thịt bồ câu bán trong chợ, tiệm thịt (boucherie) và nhà hàng là thịt bồ câu tơ, gọi là pigeonneau (hay squab) nuôi tại một số trại chẳng hạn như Ferme Turlo (Frampton, vùng Chaudière Appalaches,Québec). Trại nầy có trên 1000 cập bồ câu trống mái. Gần Montréal hơn thì có trại Miboulay tại Marieville cách cầu Champlain lối 30 phút xe.
Bồ câu được làm thịt ngày thứ 28 hay30 sau khi nở ra. Lúc đó, chim chưa thật sự biết bay nhờ vậy thịt còn mềm. Trọng lượng trung bình từ 300-450 gr. Bồ câu càng già thịt càng dai, nên được sử dụng để sản xuất ra các thực phẩm biến chế.
Thịt bồ câu chứa nhiều chất dinh dưỡng mà đặt biệt là chất sắt. Ngoài ra còn có tyrosine là một acide aminé cần thiết trong việc tổng hợp dopamine và noradrenaline. Hai chất nầy giúp vào việc tập trung tư tưởng (concentration) và sự tỉnh trí (vigilance).
The proteins of this food that belongs to the category of poultry products, are formed from amino acids such as aspartic acid, glutamic acid, alanine, arginine, cysteine, phenylalanine, glycine, histidine, isoleucine, leucine, lysine, methionine, proline, serine, tyrosine , threonine, tryptophan and valine. These aminoacids combine to form proteins in (pigeon) squab raw meat.
Téléphone :
450-460-2307
Boutique de la Ferme Miboulay
253, Chemin du Pin Rouge
Marieville, Québec J3M 1N9
http://miboulay.com/produits.html#pigeonneau
Các nhà hàng chuyên bán món thịt cao cấp nầy đa số là nhà hàng của dân Québecois. Đó là các Restaurants: le Toqué, le LaurieRaphael, le Saint Amour, l'Enthousiasme, l'Initiale v,v…Người gõ nghĩ rằng một số nhà hàng Tàu cũng có bán món thịt bồ câu tơ.
Tại Việt Nam, thịt bồ câu là một món ăn quý và thường thấy có mặt trong các tiệc cưới. Cháo bồ câu ra ràng (bồ câu con 10-15 ngày tuổi), hay bồ câu hầm thuốc Bắc được ca tụng như là một món ăn rất bổ từ trên xuống dưới cho các cụ.
Sinh sản
Trại Turlo có 1100 cặp bồ câu- mỗi chuồng có 25 con trống và 25 con mái.
Lối mười ngày sau khi được đạp mái, bồ câu bắt đầu đẻ.
Tại Canada, thời gian bồ câu đẻ trứng kéo dài từ tháng từ tháng giêng đến cuối tháng 9 trong năm. Mỗi lần đẻ 2 trứng màu trắng. Sau đó con mái và con trống thay phiên nhau ấp.
17-19 ngày sau thì nở ra 2 bồ câu con. Chúng đều mù lòa trong mấy ngày đầu. Thường là có lối 7-8 ổ (nichées), trong một năm. Khi nở ra, bồ câu con nặng lối 25 gr và được bao phủ bởi một ít lông tơ màu vàng hơi đo đỏ.
Trong 3-4 ngày đầu, chim con được cả hai chim cha mẹ nuôi dưỡng săn sóc rất chu đáo bằng cách mớm vào họng chất "sữa bồ câu" (lait de pigeon). Đây là một chất lỏng rất bổ dưỡng được tiết ra từ bầu diều (jabot) của chim mẹ và chim cha.
Sau đó thì chim con được mớm cho thức ăn sền sệt (gồm có hạt và hạt cỏ) nhả ra từ mỏ của cả chim cha và chim mẹ cho đến ngày thứ 10.
Lối 30 ngày tuổi thì bồ câu bắt đầu ra khỏi lồng và tập bay...
Thường thì chúng được đem bán cho nhà hàng vào lối ngày thứ 28, lúc đó thịt còn mềm vì chim chưa bay.
Tại trại nuôi, bồ câu sống từng cập có đôi trống và mái. Trung bình tình nghĩa vợ chồng kéo dài từ 4 tới 8 năm.
Đôi khi bồ câu cũng biểu lộ tánh homo. Hai chim trống sống với nhau. Cũng có khi hai chị lesbian. sống với nhau, làm ổ chung, dẻ trứng rồi thay phiên nhau nằm ấp… nhưng không bao giờ trứng nở ra được vì không có trống.
Both male and female pigeons sometimes exhibit homosexual behavior. In addition to sexual behavior, same-sex pigeon pairs will build nests, and hens will lay (infertile) eggs and attempt to incubate them
Một cặp bồ câu tốt đẻ mỗi lần 2 trứng và đẻ 8-10 lần trong năm.Nếu muốn ấn định số bồ cầu tơ (pigeonneau) sản xuất trong một năm, thì lấy số nầy chia cho 18 (số bồ câu con trung bình mà một cặp bồ câu cha mẹ nuôi được trong một năm) .Thí dụ muốn sản xuất 2000 bồ câu tơ trong năm thì lấy 2000 chia cho 18= cần phải nuôi 110 cặp trống mái.
Un très bon couple de pigeons de chair pond 2 neufs 8 à 10 fois par an et ce rythme ne peut être modifié par l'homme. Si l'on se fixe un nombre de pigeonneaux à produire sur une année, il suffit de diviser ce chiffre par 18 (moyenne de jeunes élevés toujours par un bon couple et par année). Pour produire 2000 pigeonneaux, il faudra 110 couples.
Đây là món bồ câu rô ti tại một nhà hàng Tàu ở Brossard, gần Montreal.
Gọi cái món nầy vì tò mò hơn là vì thèm ăn.
Bà xã thì nếm thử qua loa một tí rồi trả lại dĩa.
Nói chung, mình ăn thấy ngon. Thịt dai hơn thịt gà. Ngon hơn chim cút..
Lâu dữ, sau 38 năm ly hương mới có dịp được thử lại món bồ câu quay trong ngày sinh nhựt thứ 71.
Bồ câu thành phố
Hiên nay hầu như các thành phố lớn Âu Châu và Bắc Mỹ đều bị vấn nạn bồ câu hoang xâm nhập.
Đó là những bồ câu có xuất xứ từ bồ câu nuôi thoát ly, bay về thành phố tị nạn tìm tự do, mưu sinh, và sanh con đẻ cháu đầy đàn. Nhiều vô số kể, tại trung tâm thành phố, một số công viên, các dạ cầu, nóc nhà, nhà thở, trong hành lang của một số métro vv…
Tại thành phố Stockholm, Thụy điển, bồ câu thường có thói quen hay quá giang đậu trên nóc toa métro để di kiếm ăn tại những trung tâm thương mại lớn.
Ngoài chuyện ỉa trên đầu trên cổ thiên hạ, chúng còn làm bẩn các ghế đá công viên, mái nhà, kiến trúc, tượng đài vv…Tại Canada, luật cấm cho chim bồ câu ăn và cũng cấm săn giết chúng. Cái gì cấm phải hiểu là có người làm.
Các nhà y tế đều nghi ngờ bồ câu có thể truyền một số bệnh cho người, chẳng hạn như vi khuẩn Salmonella typhimurium và nấm Candida albicans.
"De nombreux microbes (bactéries, levures, virus, …) peuvent être hébergés par les pigeons comme par toute espèce animale. Certains d'entre eux sont susceptibles de transmettre une maladie à l'homme qui les élève ou les héberge. Parmi ceux ci, les plus fréquemment isolés chez les pigeons d'élevage sont des salmonelles (Salmonella tiphymurium var Copenhaguen), des levures (Candida albicans).
Trung Quốc cho biết, bồ câu cũng có mang virus cúm gia cầm H7N9. Có 23 tử vong tính đến ngày 26 tháng 4, 2013. (CNN)-Tổ chức Y Tế Thế Giới cho biết "chưa thấy có dấu hiệu người lây nhiễm sang cho người".
H7N9 bất đầu lan đến Đài Loan.
April 26, 2013 - The number of human infections with avian influenza A (H7N9) in China has risen to 109; with 23 deaths.* There are still no reports of H7N9 in the United States. While there is no evidence of sustained human-to-human spread of this virus, CDC is taking routine pandemic preparedness measures to prepare for that possibility. This update contains information on CDC laboratory activities to date, an update on the H7N9 outbreak in China and background information on RT-PCR tests. (CDC)
Kết luận
Đức tính của chim bồ câu là sống từng cập trống mái và rất chung thủy với nhau cho đến ngày đầu bạc lông rơi. Bồ câu cũng có trí nhớ rất dai.
Ngoài ra bồ câu rất hiền hòa nên được xem là biểu tượng của hòa bình./.
Tham khảo
-Eve Dumas-Retour du pigeonneau
http://www.lapresse.ca/noel/deguster/201212/13/01-4603610-le-retour-du-pigeonneau.php
Video: Elevage de pigeons au Quebec
http://www.radio-canada.ca/audio-video/pop.shtml#urlMedia=http://www.radio-canada.ca/Medianet/2009/CBFT/LaSemaineVerte200903011246.asx
-André Laprise-Pigeon à chair
http://www.radio-canada.ca/actualite/semaineverte/ColorSection/agriculture/030921/pigeon.shtml
2Video: Bồ câu mẹ cho bồ câu con ăn
http://www.youtube.com/watch?v=uprjsAnq4Ms
Cho bồ câu con ăn
http://www.youtube.com/watch?v=J_wCjIduGN4
Montreal, April 2013
Gửi ý kiến của bạn
