Hôm nay,  

Tin Vắn Thế Giới

28/03/200100:00:00(Xem: 4790)
HOA LỤC PHÁ SÓNG ĐÀI VOA TÂY TẠNG NGỮ
Cuộc chiến trên làn sóng phát thanh trên bầu trời Tây Tạng đang gay cấn thêm, và chương trình tiếng Tây Tạng của Đài VOA (Tiếng Nói Hoa Kỳ) phát thanh từ Washington đang bị Hoa Lục ráo riết phá sóng: John Buescher, giám đốc chương trình Tây Tạng Ngữ Đài VOA, nói là kể từ tháng 9 năm ngoái, Trung Quốc tung ra chiến dịch Trường Thành tốn kém 400,000 đô la năm ngoái để phá sóng, và thính giả nhiều khi tìm Đaì VOA chỉ nghe ra toàn hát bội Bắc Kinh. Riêng tại Tây Tạng, Hoa Lục tăng nhân viên phát thanh Tây Tạng Ngữ lên gấp 4 lần, tới 80 người.

GHI CÔNG BÁO INTERNET KHUI TỘI THAM NHŨNG ẤN
NEW DEHLI - Internet, công cụ mới của nghề báo, đã bùng nổ tại Ấn Độ, làm thay đổi hẳn các mối quan hệ truyền thống giữa chính quyền và các ngành truyền thông đại chúng.
Trang tin tức của Tehelka.com chỉ mới hoạt động 1 năm, gần 2 tuần qua đã làm lung lay chính quyền với vụ hối lộ ở ngành quốc phòng bị thu hình đưa lên màn ảnh máy điện toán, mà hậu quả mới nhất là Bộ Trưởng Quốc Phòng George Fernandes phải từ chức vì trach nhiệm liên đới.
Năm ngoái, Tehelka.com cũng đã phanh phui 1 vụ sắp xếp trước kết quả tranh tài bộ môn cricket, làm 2 cao thủ bị cấm thi đấu vĩnh viễn.
Công ty truyền thông Tehelka cho biết đã chi phí 1 triệu 400 ngàn Rupee vào vụ mua bán vũ khí có hối lộ, và có thể đã tốn nhiều hơn nếu có sẵn tài lực.
Thật vậy, nhà báo tiếp tục tìm kiếm đề tài lớn, trong khi các giới chính khách và công chức Ấn Độ phải cảnh giác nhiều hơn.

XE LỬA ĐỤNG NHAU, 8 DÂN CHẾT
PECROT, Bỉ - 8 người chết, hàng chục người bị thương trong tai nạn sáng Thứ 3 giữa 2 đoàn xe điện chạy ngược chiều nhau ở miền nam nước Bỉ, gần thị xã Pecrot, cách thủ đô 19 cây số. Bộ Trưởng Vận Tải Isabelle Durant đã tới hiện trường, Quốc Vương Albert và Thủ Tướng Guy Verhofstadt tới thăm sau, cùng trong ngày. Trong 2 đoàn xe, 1 đoàn không có khách, đoàn xe kia chở khoảng 80 người. Theo nguồn tin thẩm quyền, tài xế của đoàn xe không chở khách có lỗi, vì không theo dõi các dấu hiệu dọc suốt lộ trình, trạm theo dõi cắt điện nhưng không kịp ngăn tránh tai nạn.

SEATTLE: ĐÀNH TỪ BIỆT HÃNG BOEING
Thống Đốc Gary Locke của tiểu bang Washington đã họp báo tại Seattle hôm Thứ Hai 26/3/2001, nói với các phóng viên rằng chính quyền tiểu bang không có thể làm được gì để giữ chân tổng hành dinh của công ty Boeing ở lại Seattle, bởi vì “Đó không phải là chuyện về mức thuế, hay là bầu khí kinh doanh.”
Locke nói như thế sau khi họp với Chủ Tịch Phil Condit của Boeing và các giám đốc khác của hãng.

HỘI MÔI SINH CHẬN ĐƯỜNG XE LỬA RÁC
DANNENBERG - Các nhà hoạt động bảo vệ sinh môi của tổ chức Greenpeace đã chận đường xe lửa trên 1 cây cầu thiết lộ mà đoàn xe chở phế liệu nguyên tử sẽ phải đi qua. Cầu này gần bãi tồn trữ phế liệu phóng xạ Gorleben trên lãnh thổ Đức. Khoảng 50 người lêu lên nóc cầu, treo biểu ngữ với dòng chữ "Stop Castor". Đoàn xe lửa chở phế liệu được canh phòng nghiêm ngặt sẽ từ Pháp chạy sang Đức trong buổi chiều Thứ 3, với những thùng container nhãn hiệu Castor. Phóng viên Reuters cho biết khoảng 30 ngàn cảnh sát và binh lính lực lượng đặc biệt được huy động bảo vệ chuyến hàng phóng xạ đầu tiên chở từ Pháp sang Đức kể từ năm 1997.

BÁO ÚC ẦM Ĩ VỚI CROWE LẤY GIẢI OSCAR
SYDNEY - Báo chí Australia khen ngợi tài tử đoạt giải Oscar về tài diễn xuất Russell Crowe như là 1 người con của Austrlia. Thật ra, Russell Crowe ra đời và lớn lên ở New Zealand, sau này làm chủ một nông trại cách Sydney 300 cây số. Trong phim "Gladiator", anh thủ vai 1 tướng La Mã bị giáng cấp, bị bán làm nô lệ và phải chiến đấu để phục thù cho gia đình. Trên đường phố, 1 người phê bình Crowe là 1 phần của Australia, nhưng anh có vẻ khiêm tốn quá. Người khác tỏ ý ngạc nhiên và không nghĩ rằng Crowe lại được Hollywood bình chọn là tài tử xuất sắc nhất.

CÁC SAMURAI, CÙNG GEISHA DIỄN HÀNH
TOKYO - Hàng chục kiếm sĩ samurai và geisha tham gia cuộc diễn hành cùng với công chức nhân dịp kỉ niệm con đường giao thương Tokaido nối liền miền Đông và miền Tây Nhật Bản có từ triều đại Edo cách đây 4 thế kỉ. Buổi sáng, cuộc diễn hành xuất phát từ thương xá Mitsukoshi, cơ sở bán sỉ kimono lớn nhất nước, với đoàn tùy tùng của 1 công chuá mặc kimono màu đỏ bộ hành chậm rãi xuyên qua khu vực bán mỹ phẩm trước khi diễn hành qua khu thương mại sầm uất của Tokyo. Buổi tối là dạ vũ mà các tham dự viên phải tập trước cung cách truyền thống samurai và geisha.

ANH TÌM RA 1 XÁC PHI CƠ
LONDON - Xác 1 phi cơ đã được tìm thấy gần đỉnh Ben Macdui của rặng núi
Cairngorn, vùng mất tich 2 phản lực cơ Mỹ F-15 trong ngày Thứ 2. Không Lực Hoàng Gia Anh nói chưa thể xác định lý lịch xác phi cơ trong điều kiện thời tiết xấu, trong khi lực lượng tiếp cứu 250 người đang tiếp tục cuộc lùng kiếm. Phát ngôn viên nói tại khu vực trên, tuyết phủ trắng xoá và gió mạnh 40 dặm/giờ. Một trong 2 chiếc F-15 mất tich chỉ 45 phút sau khi cất cánh từ căn cứ Lakenheath để bắt đầu 1 chuyến bay huấn luyện.

NGA ĐƯA TÊN 4 NHÀ NGOẠI GIAO MỸ BỊ TRỤC XUẤT
MOSCOW - Một thông cáo của Bộ Ngoại Giao Nga sáng Thứ 3 cho biết Phó Đại Sứ Mỹ John Orway đã được cung cấp danh tánh 4 nhà ngoại giao bị trục xuất trong vòng 10 ngày, tiếp theo sau vụ trục xuất của Washington. Bộ Ngọai Giao Nga và sứ quán Mỹ cùng từ chối tiết lộ các tên tuổi và các chi tiết liên hệ. Một câu trong bản thông cáo nói số người trên bị trục xuất vì "đã có những hành động không thich hợp với quy chế ngoại giao", theo cách nói về những cáo giác về hoạt động gián điệp.

JERUSALEM: BOM CẢM TỬ GIỮA PHỐ
Một cảm tử quân nổ bom thí mạng tại 1 khu phố đông đúc của Jerusalem gây thương tich 22 người trong vụ tấn công bằng bom thứ nhì trong ngày Thứ 3 ở thành phố thánh địa. Theo Ngoại Trưởng Shimon Peres, 2 vụ đánh bom này hẳn nằm trong mưu toan có tổ chức nhằm tiếp tục hâm nóng không khí khủng bố và bạo động. Tin cảnh sát cho biết thủ phạm đánh bom, quanh người quấn chất nổ, vưà xuống khỏi chiếc xe bus số 6 thì bom nổ. TRước đó, 1 xe chất nổ phát nổ gần thương xá Talpiot, gây thương tich 3 người.

HÃNG IN THIỆP AG THUA LỖ
Công ty chuyên về thiệp American Greetings Corp., bản doanh ở Cleveland, bị thua lỗ vì cạnh tranh từ các thiệp Internet và thiệp giá rẻ, hôm Thứ Ba 27/3 loan báo là sẽ đóng cửa các xưởng và cho nhân viên nghỉ như một phần kế hoạch tái cấu trúc. Nhưng AG không cho biết rõ chi tiết kế hoạch ra sao.

DỜI PHIÊN ĐIỀU TRẦN CẬU NHÓC BẮN NGƯỜI
EL CAJON, California - Phiên điều trần của hung thủ 15 tuổi Andy Williams, nổ súng tại trường trung học Santana, vùng San Diego, sát thương 2 học sinh, đã được dời lại. Luật sư biện hộ nói hệ thống hình sự đối với người trưởng thành không có quyền tài phán hợp hiến đối với nghi can vị thành niên. Bà Carol Lynn, dì của 1 nạn nhân cho rằng các thiếu niên bạo động không bao giờ suy nghĩ tới 2 lần về việc giết người, vì biết trước sẽ chỉ phải trải qua vài năm trong trại giáo hoá thiếu niên. Ngoài ra, trong ngày Thứ 2, tại toà án thị xã El Cajon, nghi can Jason Hoffman, 18 tuổi, cúi đầu và nhìn xuống khi đối diện quan Toà, cha và mẹ đã ly dị ngồi cạnh nhau và người mẹ bật khóc khi nhìn thấy con. Hoffman bị nhân viên an ninh bắn trúng quai hàm tại trường Granite Hills sau khi nổ súng gây thương tích 5 người. Nếu bị truy tố như 1 người vị thành niên, Hoffman sẽ bị kết án tối đa 10 năm giáo hoá, còn nếu bị xét xử như người trưởng thành (áp dụng đối với trường hợp phạm 2 tội sát nhân) có thể lãnh án từ 44 năm tù tới chung thân.

THƯỢNG VIỆN OK CẢI TỔ TIỀN MỀM
WASHINGTON D.C. - Các Nghị Sĩ muốn tước bỏ nguồn tài trợ tranh cử vô giới hạn cho các đảng sáng Thứ 3 đã thắng qua cuộc biểu quyết đề luật tu chính do Nghị Sĩ Chuck Hagel bảo trợ và TT Bush tán thành, với tỉ số phiếu 60/40. Đề nghị của Nghị Sĩ Hagel cho tăng gấp 3 giới hạn tài trợ cũng bị bác với tỉ số phiếu 52/47. Chủ trương của Nghị Sĩ Hagel là thử thách đáng kể nhất đối với đề luật của 2 nghị sĩ McCain và Feingold, theo đó tài trợ tranh cử bị cấm hẳn, và quảng cáo tranh cử cũng bị cấm trong những ngày cuối của thời hạn vận động. Nghị Sĩ John Kerry nhận xét rằng các cuộc biểu quyết là 1 hình thức trắc nghiệm cho thấy ý niệm cải tổ thực sự luật vận động tranh cử có được tán thành và xúc tiến hay không. Đề tài đóng góp tài chánh tranh cử còn tiếp tục được bàn cãi tại Thượng Viện đến cuối tuần này.

6 TRƯỜNG NEW YORK ĐÓNG CỬA VÌ MÀN ĐE DỌA BOM
NEW YORK - 6 trường học vùng phụ cận New York đóng cửa sau khi cảnh sát nhận được lời đe dọa có bom nổ. Cảnh sát trưởng thị xã Harrison, cách thành phố New York 20 dặm, cho biết lời đe dọa trên là giả, nhưng cảnh sát đang điều tra tìm manh mối, hi vọng sẽ bắt được thủ phạm. Ông nói : các viên chức nhà trường không coi thường những lời đe dọa tiếp theo sau các vụ việc gần đây. Báo động giả ngày Thứ 2 ở Harrison là vụ thứ nhì trong quận Westchetster trong vòng 4 ngày.

Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
Ngũ Giác Đài tuyên bố hôm Chủ Nhật rằng Bộ Trưởng Quốc Phòng Mỹ Lloyd Austin đã ra lệnh cho chỉ huy của Bộ Tư Lệnh Giao Thông Vận Tải Hoa Kỳ khởi động giai đoạn một của Đội Không Quân Dự Bị Dân Sự để giúp chở các công dân Mỹ, những người xin Visa Di Dân Đặc Biệt và những cá nhân dễ bị tổn hại khác ra khỏi Afghanistan. Chỉ thị của Austin sẽ kích hoạt 18 chuyến bay thương mại để giúp các nỗ lực di tản: 3 chuyến từ mỗi Hãng Hàng Không American Airlines, Atlas Air, Delta Air Lines và Omni Air; 2 chuyến từ Hãng Hàng Không Hawaiian Airlines; và 4 chuyến từ Hãng United Airlines.
Các mối đe dọa tiềm ẩn của Nhà Nước Hồi Giáo (IS) chống lại người Mỹ tại Afghanistan đang buộc quân đội Hoa Kỳ phát triển các phương cách mới để bốc người di tản tới phi trường tại Kabul, theo một viên chức cao cấp của Hoa Kỳ cho biết hôm Thứ Bảy, 21 tháng 8 năm 2021, thêm vào sự phức tạp mới trong các nỗ lực vốn đã hỗn loạn để di tản người ra khỏi nước này sau khi Taliban chiếm cả nước, theo bản tin của AP tường thuật hôm Thứ Bảy.
Tổng Thống Joe Biden hôm Thứ Sáu, 20 tháng 8 năm 2021, đã cam kết đem tất cả người Mỹ ở Afghanistan về nhà – và tất cả người Afghan đã giúp người Mỹ trong chiến tranh, nữa – trong khi các viên chức khẳng định rằng các trực thăng quân đội Hoa Kỳ đã bay vào vùng Taliban kiểm soát ở Kabul để bốc người sẽ được di tản, theo bản tin của Hãng Thông Tấn Mỹ AP tường thuật hôm Thứ Sáu. Nhưng các cam kết của Biden, và những chiếc trực thăng hạn chế của Hoa Kỳ bay ra ngoài các hàng rào bê tông bao quanh phi trường Kabul, đến trong lúc hàng ngàn người Mỹ và các người khác đang tìm cách chạy thoát Taliban đã gặp khó khăn để vượt qua những đám đông, các trạm kiểm soát phi trường của Taliban và bộ máy quan liêu của Hoa Kỳ đôi khi không vượt qua nổi.
Thời gian đang cạn dần đối với Mohammad Khalid Wardak, một sĩ quan cao cấp của cảnh sát quốc gia Afghan người đã từng làm việc nhiều năm cùng với quân đội Mỹ. Bị săn lùng bởi Taliban, ông ấy đã ẩn trốn với gia đình tại Kabul, liên tục dời chỗ ở từ nơi này sang nơi khác như họ đã nỗ lực – và đã thất bại – nhiều lần tới điểm hẹn nơi họ có thể được giải cứu. Sau ít nhất 4 lần cố gắng trong nhiều ngày, cuối cùng gia đình đã được trực thăng bốc đi hôm Thứ Tư, 18 tháng 8 năm 2021 trong một cuộc giải cứu như trong phim – được gọi là Chiến Dịch Giữ Lời Hứa – đã được thực hiện bí mật vào ban đêm bởi quân đội Mỹ và các đồng minh
Phó Tổng Thống Hoa Kỳ Kamala Harris sẽ bắt đầu chuyến công du Á Châu lần đầu tiên trong vai trò phó tổng thống Mỹ vào cuối tuần này để đến thăm Singapore và Việt Nam, theo bản tin của Bloomberg tường thuật hôm Thứ Năm, 19 tháng 8 năm 2021. Bà đã có lịch trình tổ chức họp báo chung với Thủ Tướng Singapore Lý Hiển Long vào Thứ Hai và tham dự hội nghị bàn tròn tập trung vào sự đẩy mạnh chuỗi cung cấp. Tại Hà Nội, bà sẽ trình làng văn phòng khu vực của Trung Tâm Kiểm Soát và Ngăn Ngừa Bệnh Tật Hoa Kỳ (CDC) tại Đông Nam Á.
Vào năm 2018, Taliban đã chiếm lấy kiểm soát phần lớn khu vực nông thôn của Afghanistan. Chính phủ Trump, lúc đó đang tìm cách rút ra khỏi cuộc chiến dài nhất của Mỹ, thúc giục Pakistan thả Baradar vào năm đó và bắt đầu theo đuổi thương thuyết hòa bình với Taliban. Baradar đã lãnh đạo nhóm thương thuyết của Taliban tại Qatar trải qua nhiều vòng đàm phán đó, đỉnh điểm là hiệp ước hòa bình tháng 2 năm 2020 ra đời. Ông cũng đã gặp Ngoại Trưởng Hoa Kỳ lúc đó là Mike Pompeo.
Tổng Thống Joe Biden hôm Thứ Tư, 18 tháng 8 năm 2021, đã gợi ý lần đầu tiên rằng ông muốn giữ quân đội Hoa Kỳ tại Afghanistan cho đến khi tất cả công dân Mỹ là những người muốn ra đi được rời khỏi đất nước này, nhưng đã ngưng cam kết đối với những người Afghan hợp tác với Hoa Kỳ, theo bản tin của CNN tường thuật hôm Thứ Tư. Trong một cuộc phỏng vấn với Đài ABC News, Biden nói rằng người Mỹ nên dự kiến đối với tất cả công dân Hoa Kỳ tại Afghanistan sẽ được di tản vào ngày 31 tháng 8, là hạn chót mà chính phủ đã đặt ra để chấm dứt cuộc chiến tranh dài nhất của nước Mỹ.
Cựu Tổng Thống Afghanistan Ashraf Ghani đang ở tại Các Tiểu Vương Quốc Ả Rập Thống Nhất (UAE), theo ngoại trưởng của nước này cho biết trong một tuyên bố hôm Thứ Tư, 18 tháng 8 năm 2021. Tin tức về nơi ở của ông đến nhiều ngày sau khi ông chạy trốn khỏi Kabul khi Taliban tấn công tới gần thành phố này. “Ngọi Trưởng của UAE và Cơ Quan Hợp Tác Quốc Tế có thể xác nhận rằng UAE đã chào đón Tổng Thống Ashraf Ghani và gia đình ông vào đất nước này theo diện nhân đạo,” theo bộ này cho hay.
Trong vài tuần trước, các tay súng Taliban, được trang bị với ít súng AK-47, đã xâm chiếm toàn bộ Afghanistan mà không có kháng cự nào đáng kể, theo bản tin của BBC tiếng Anh tường thuật hôm Thứ Ba, 17 tháng 8 năm 2021. Chương trình BBC Newsnight được kể cho biết rằng một trong những lý do tiềm ẩn bên sau của sự sụp đổ của Quân Đội Quốc Gia Afghan là số lượng thật sự của lực lượng chiến đấu chỉ là một phần nhỏ của con số chính thức. Tổng Thống Biden đã lập đi lập lại rằng con số quân đội Afghan là 300,000 binh sĩ đã nhận hàng trăm triệu đô la cho việc trang bị và huấn luyện.
Taliban đã đồng ý cho phép “hành lang an toàn” từ Afghanistan cho những người dân đang gặp khó khăn để tham gia cuộc không vận do Hoa Kỳ chỉ đạo từ thủ đô Kabul, theo cố vấn an ninh quốc gia của Tổng Thống Joe Biden cho biết hôm Thứ Ba, 17 tháng 8 năm 2021, dù thời hạn cho việc hoàn tất di tản của người Mỹ, các đồng minh Afghan và những người khác chưa được thông qua với các lãnh đạo mới của Afghanistan, theo bản tin của Hãng Thông Tấn Mỹ AP tường thuật hôm Thứ Ba.


Kính chào quý vị,

Tôi là Derek Trần, dân biểu đại diện Địa Hạt 45, và thật là một vinh dự lớn lao khi được đứng nơi đây hôm nay, giữa những tiếng nói, những câu chuyện, và những tâm hồn đã góp phần tạo nên diện mạo văn học của cộng đồng người Mỹ gốc Việt trong suốt một phần tư thế kỷ qua.
Hai mươi lăm năm! Một cột mốc bạc! Một cột mốc không chỉ đánh dấu thời gian trôi qua, mà còn ghi nhận sức bền bỉ của một giấc mơ. Hôm nay, chúng ta kỷ niệm 25 năm Giải Viết Về Nước Mỹ của nhật báo Việt Báo.

Khi những người sáng lập giải thưởng này lần đầu tiên ngồi lại bàn thảo, họ đã hiểu một điều rất căn bản rằng: Kinh nghiệm tỵ nạn, hành trình nhập cư, những phức tạp, gian nan, và sự thành công mỹ mãn trong hành trình trở thành người Mỹ gốc Việt – tất cả cần được ghi lại. Một hành trình ý nghĩa không những cần nhân chứng, mà cần cả những người viết để ghi nhận và bảo tồn. Họ không chỉ tạo ra một cuộc thi; họ đã và đang xây dựng một kho lưu trữ. Họ thắp lên một ngọn hải đăng cho thế hệ sau để chuyển hóa tổn thương thành chứng tích, sự im lặng thành lời ca, và cuộc sống lưu vong thành sự hội nhập.

Trong những ngày đầu ấy, văn học Hoa Kỳ thường chưa phản ánh đầy đủ sự phong phú và đa dạng về kinh nghiệm của chúng ta. Giải thưởng Viết Về Nước Mỹ thực sự đã lấp đầy khoảng trống đó bằng sự ghi nhận và khích lệ vô số tác giả, những người đã cầm bút và cùng viết nên một thông điệp mạnh mẽ: “Chúng ta đang hiện diện nơi đây. Trải nghiệm của chúng ta là quan trọng. Và nước Mỹ của chúng ta là thế đó.”


Suốt 25 năm qua, giải thưởng này không chỉ vinh danh tài năng mà dựng nên một cộng đồng và tạo thành một truyền thống.
Những cây bút được tôn vinh hôm nay không chỉ mô tả nước Mỹ; họ định nghĩa nó. Họ mở rộng giới hạn của nước Mỹ, làm phong phú văn hóa của nước Mỹ, và khắc sâu tâm hồn của nước Mỹ. Qua đôi mắt họ, chúng ta nhìn thấy một nước Mỹ tinh tế hơn, nhân ái hơn, và sau cùng, chân thật hơn.

Xin được nhắn gửi đến các tác giả góp mặt từ bao thế hệ để chia sẻ tấm chân tình trên các bài viết, chúng tôi trân trọng cảm ơn sự can đảm của quý vị. Can đảm không chỉ là vượt qua biến cố của lịch sử; can đảm còn là việc ngồi trước trang giấy trắng, đối diện với chính mình, lục lọi ký ức đau thương sâu đậm, và gửi tặng trải nghiệm đó đến tha nhân. Quý vị là những người gìn giữ ký ức tập thể và là những người dẫn đường cho tương lai văn hóa Việt tại Hoa Kỳ.

Với Việt Báo: Xin trân trọng cảm ơn tầm nhìn, tâm huyết, và sự duy trì bền bỉ giải thưởng này suốt một phần tư thế kỷ.
Khi hướng đến 25 năm tới, chúng ta hãy tiếp tục khích lệ thế hệ kế tiếp—những blogger, thi sĩ, tiểu thuyết gia, nhà phê bình, nhà văn trẻ—để họ tìm thấy tiếng nói của chính mình và kể lại sự thật của họ, dù đó là thử thách hay niềm vui. Bởi văn chương không phải là một thứ xa xỉ; đó là sự cần thiết. Đó là cách chúng ta chữa lành, cách chúng ta ghi nhớ, và là cách chúng ta tìm thấy nơi chốn của mình một cách trọn vẹn.

Xin cảm ơn quý vị.

NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.