Tin Vắn Thế Giới

SĂN VOI LẬU TĂNG VỌT
Những màn săn voi lậu đang tăng vọt sau khi có quyết định năm 1997 cho phép 3 nước Phi Châu - Zimbabwe, Nambia và Botswana - bán ngà voi qua Nhật, theo nhóm môi sinh EIA tố cáo hôm Thứ Ba. Thế là có hàng loạt voi rừng mồ côi, trong đó có ai chú voi mồ côi đã may mắn được cứu thoát tại Lâm Viên Quốc Gia Kruger ở Nam Phi và đã giao về Công Viên Voi Knysna năm qua.

ĐÒI QUYỀN KIỂM SOÁT VIỄN THÔNG HOA LỤC
Mở cửa thị trường viễn thông Trung Quốc là một trong những điểm gay go ngăn trở nước này gia nhập Tổ Chức Mậu Dịch Thế Giới WTO. Các nhà thương thuyết Liên Âu tuần trước đã rời Bắc Kinh sau khi các cuộc nói chuyện tan vỡ. Một trong những đòi hỏi chính của Liên Âu là các hãng nước ngoài phải được quyền sở hữu 51% cổ phần của các liên doanh viễn thông.

BA TÂY: CÁ CHẾT HÀNG LOẠT
Hàng ngàn cá chết đã tấp vào bờ Vịnh Guanabara tại Rio de Janeiro, Ba Tây, hôm Thứ Ba. Số cá này - mặc dù có tin nói là đổ tháo từ một tàu đánh cá xuất hiện hôm 3.4, gần 3 tháng sau một vụ đổ dầu trong vịnh - vẫn gây kinh hoàng cho cư dân.

DU KÍCH CS ĐÁNH LỚN, CHỈ CHẾT DÂN
PUERTO SALDANA - Loạn quân CS tên viết tắt FARC hôm Thứ 7 tấn công thị trấn Puerto Saldana, gây thiệt mạng 3 thường dân, và 9 người bị thương nặng, 1 trường học, 1 nhà thờ và một số cửa bị phá hủy. Tướng Euclides Sanchez cho biết 3 thường dân và 1 cảnh sát chết vì bom ống sau 1 cuộc giao tranh 28 giờ, bắn hạ 7 loạn quân FARC. Tin cảnh sát ước lượng lực lượng loạn quân tấn công khoảng 600 người.

PHI: CHIẾN DỊCH MỚI KÊU GỌI TỔNG THỐNG ESTRADA RA ĐI
MANILA - Các phần tử chống đối TT Estrada ngày Thứ 2 đã phát động 1 chiến dịch đòi nhà lãnh đạo cựu tài tử điện ảnh “chỉnh đốn hoặc ra đi”, mà mục đích là thức tỉnh ông Estrada về tình trạng bất mãn của quần chúng.
Chiến dịch xưng danh là Phong Trào Thầm Lặng quy tụ cả các viên chức chính quyền, các nhà lãnh đạo tôn giáo, còn các cựu chính khách Ramos và Aquino tham gia với tính cách quan sát.
Theo ông Jose Louis Alcuaz, cựu Tổng Giám Đốc Viễn Thông, người dân Philippines đã chờ đợi những cải cách của chính quyền Estrada đã quá lâu, nếu ông TT không thúc đẩy cải tổ thì hãy từ chức. Nghị sĩ Guingona, lãnh tụ đối lập tại Thượng Viện, công bố thư ngỏ kêu gọi ông Estrada hãy vì lợi ích của quốc dân mà ra đi, nhưng TT Estrada phúc đáp rằng ông Guingona có hậu ý chụp cơ hội này để thu hút sự quan tâm của dư luận. Sau ngày 78% dân chúng tỏ ý hài lòng về chính quyền Estrada qua 1 cuộc khảo sát dư luận Tháng 6-99, uy tín của TT Estrada bị tổn thương sau những vụ tai tiếng chính trị và thất bại về kinh tế.

TÒA SẮP PHÁN QUYẾT VỤ ÁN CỰU THỦ TƯỚNG PAKISTAN
ISLAMABAD - Sau 2 tháng tranh biện tại Tòa, chánh án phụ trách vụ truy tố Thủ Tướng bị lật đổ Anwaz Sharif dự liệu ra phán quyết vào ngày 6-4, bị truy tố sau cuộc đảo chánh Tháng 10 của Tướng Musharaff, về các tội danh cướp phi cơ và mưu sát.
Ái nữ Miriam của cựu Thủ Tướng lạc quan tin rằng thân phụ sẽ được trả tự do, và phu nhân Sharif cầu nguyện để chánh án Jaffrey sẽ trả tự do cho phu quân, và bà vững tin phu quân là người vô tội, không hề làm gì sái quấy. Theo ông Abdul Inam, vị thẩm phán sẽ nhận đơn kháng cáo nếu ông Sharif chống án, các luật sư biện hộ đã thừa nhận hài lòng về thủ tục tài phán.
Cùng ngày Thứ 3, các ủng hộ viên của Thủ Tướng dân cử đầu tiên của Pakistan tưởng niệm lần thứ 21 ngày Thủ Tướng Zulfikar Ali Bhutto bị hành quyết sau cuộc đảo chánh tháng 7-1977, mở đầu 1 giai đoạn độc tài toàn trị.
Tướng Musharraf hiện lãnh đạo chính quyền quân nhân biện minh rằng cuộc đảo chánh Tháng 10 là cơ hội sau cùng để tái lập 1 xã hội không tham nhũng. Ông nói thể chế dân chủ sẽ chỉ được xây dựng lại sau khi ông thực hiện cải cách kinh tế và phục hồi các định chế đã bị lạm dụng, và hứa hẹn tổ chức bầu cử cấp địa phương vào giữa năm tới.

2 LÒ NGUYÊN TỬ NHẬT GẶP RÒ PHÓNG XẠ
TOKYO - Viện Nghiên Cứu Chu Kỳ Nguyên Tử Nhật Bản loan báo phóng xạ không thoát ra từ 2 lò phát điện bằng phản ứng nguyên tử mới đóng cửa, và thiệt hại là không đáng kể. Phát ngôn viên cho biết khiếm khuyết đã được tìm ra tại nhà máy điện phản ứng nhiệt hạch Fugen, công suất 165ngàn kilowatt khi tái khởi động sau công tác bảo trì ngày 11-3.
Nhà máy điện này nằm trong địa phận quận Fukui, ven biển, nhưng dòng điện không bị gián đoạn. Tại lò phản ứng nhiệt hạch thứ nhì, ở quận Ibaraki, phía bắc thủ đô Tokyo, những que kiểm soát điện xuất bị trục trặc, việc cung cấp điện bị đình chỉ. Lò phản ứng nguyên tử thứ 3, trong cùng địa phận quận Fukui, vẫn ngưng hoạt động kể từ tháng 12-95. Nước Nhật sử dụng 51 lò phản ứng, cung cấp 1/3 nhu cầu điện toàn quốc.

ÚC: BÃO LỚN, ĐÁ SỤT LỞ, MÙA MÍA HƯ
TOWNSVILLE - Sau trận bão Tessy, khoảng 400 cư dân thị xã Townsville di tản vì hàng tấn đất và đá sụt lở tuôn xuống các sườn đồi trong đêm Thứ 2. Mưa tiếp tục rơi và thị xã bị nước lụt cô lập. Bà Jane Prior cho biết đất lở tạo âm thanh vang rền như nhiều chiếc phi cơ lớn bay qua phía trên đồi Castle, ở 1185 cây số phía bắc thành phố Brisbane. Trận bão Tessy cũng đe dọa mùa mía trị giá hàng tỉ MK của tiểu bang Queensland (Australia). Sở Khí Tượng tiên đoán 1 đợt bão mạnh khác sẽ ập tới Queensland vào cuối tuần này.

TRUNG QUỐC: NỬA TRIỆU DÂN BỆNH AIDS
BẮC KINH - Tân Hoa Xã loan báo con số người lây nhiễm siêu vi khuẩn gây bệnh AIDS tại Trung Quốc, theo ước lượng của chính quyền là nửa triệu người.
Tính đến cuối năm 99, các bác sĩ chỉ xác nhận 17,316 trường hợp HIV, với 647 trường hợp bệnh AIDS phat tác, và 356 người đã chết. Theo Tân Hoa Xã, các nhà chuyên môn ước lượng con số người lây nhiễm trên thực tế đã lên tới nửa triệu, và đang tăng với tỉ lệ hàng năm từ 20 đến 30%. Tại Trung Quốc, chích ma túy vào đường gân máu chiếm 70% trường hợp lây nhiễm, và qua đường tình dục chỉ khoảng 7%.

NÚI LỬA NHẬT LẠI PHUN
HOKKAIDO - Ngày Thứ 3, núi lửa Usu còn tiếp tục phun hơi và tro bụi lên không gian, và các nhà chuyên môn tiên đoán một đợt phun nham thạch mạnh mẽ đang nhen nhúm. Viễn ảnh này dự báo tình trạng tạm cư có thể kéo dài của 13 ngàn dân di tản. Các viên chức hữu trách cho rằng một khối nham thạch nóng chảy đang thành hình phía dưới miệng núi lửa có thể dâng tràn lên bất cứ lúc nào.
Sáng Thứ 3, quyền Thủ Tướng Mikio Aoki tuyên bố với nhà báo rằng cần tiếp tục thận trọng theo dõi tình hình, và đang xem xét kế hoạch giúp đỡ cư dân địa phương mất việc làm, và các cơ sở thương mại dịch vụ bị ảnh hưởng được vay tiền với lãi suất ưu đãi. Dưới chân núi Usu, là 1 khu tắm suối nước nóng thu hút nhiều du khách nội địa và ngoại quốc.

NGA TỰ KHOE VỀ CHECHNYA: NHÂN QUYỀN NHẤT THẾ GIỚI
MOSCOW - Trong ngày cuối cùng của chuyến quan sát của bà Mary Robinson, cao ủy nhân quyền LHQ, Ngoại Trưởng Igor Ivanov thông báo rằng Nga duy trì chủ trương cởi mở về các vấn đề nhân quyền ở Chechnya.. Ông nói rằng không có quốc gia nào cởi mở hơn Nga về vấn đề có tính cách cực kỳ nội bộ này.
Theo bà Mary Robinson, qua những điều bà nghe và thấy ở Ingushetia về những vụ tàn sát tập thể, cướp bóc và bạo hành, tình trạng vi phạm nhân quyền là vấn đề nghiêm trọng ở Chechnya, cần có 1 Ủy Hội độc lập để điều tra. Bà lấy làm tiếc không gặp TT Putin, và hi vọng được mời trở lại trong 2 hay 3 tháng tới, và lần này giáp mặt TT Putin. Ngoại Trưởng Ivanov xác nhận Nga tiếp tục hợp tác với quốc tế trong vấn đề nhân quyền.

2 PHI HÀNH GIA NGA PHÓNG LÊN TRẠM MIR
KAZAKSTAN - 2 phi hành gia Nga sáng Thứ 3 đã được hỏa tiễn Soyuz đưa lên không gian từ Trung Tâm Baikonur của Cộng Hòa Kazakstan, và chỉ 10 phút sau đã vào quỹ đạo địa cầu, để chờ hội ngộ trạm thí nghiệm không gian Mir trong ngày Thứ 5.
Trạm Mir 14 tuổi, bị bỏ không từ tháng 8-98, khi cơ quan Không Gian Nga bị khủng hoàng ngân sach quyết định bỏ phế trạm Mir, và dời ngày phá hủy đến mùa xuân, hi vọng gây quỹ tài trợ. Sau cùng, công ty MirCorp, bản doanh Hòa Lan, thỏa thuận trả từ 10 đến 20 triệu MK để mướn những chuyến bay thương mại tới trạm Mir, có thể đưa khách du lịch phụ nữ lên xem.
Việc Nga cả quyết duy trì trạm Mir làm Hoa Kỳ và các nước tham dự chương trình Trạm Không Gian Quốc Tế nổi giận, vì Nga chậm trễ 2 năm trong kế hoạch chế tạo các phần của con tàu.

KIẾM PHIẾU BẦU SƠ BỘ: GORE, BUSH TAO NGỘ CHIẾN
PHILADELPHIA - Lộ trình vận động tranh cử của 2 ông Gore và Bush gặp nhau ở Philadelphia ngày Thứ 3, trong ngày tiểu bang bầu sơ bộ.
Ông Bush ngày Thứ 2 đã nói chuyện về bảo vệ môi trường sống tại miền Trung Pennsylvania, ngày Thứ 3 trình bày kế sách giáo dục tại vùng thị tứ Philadelphia.
Phó TT Gore, vừa tới Philadelphia tối Thứ 2, đã nói thêm về vụ án giám hộ cậu bé Cuba Elian Gonzalez tại đây vào buổi sáng Thứ 3. Ông cho rằng ông Jose Miguel Gonzalez nên được cho phép tới Hoa Kỳ nhận con đưa về Cuba, và ở đất nước tự do này ông ta hãy nói ra bằng thực tâm rằng Elian nên về lại Cuba. Theo ông Gore, vụ án Elian nên đưa ra 1 tòa án thụ lý luật gia đình, mà các bên phải tuân thủ phán định của Tòa.

GẶP KHẨU SÚNG TRÊN PHI CƠ, PHẢI HẠ CÁNH KHẨN
NORFOLK - Ông Stephen Yount, 1 nhân viên FBI, cho biết 1 khẩu súng cá nhân đã nạp đạn được khám phá sáng Thứ 3 trong chậu rửa tay của phòng vệ sinh trên phi cơ Delta Express 10 phút sau luc cất cánh từ Islip (bang New York) để đi Florida.
Hành khách phát giác khẩu súng là ông Day Brill, 47 tuổi, đã báo cho 1 nữ tiếp viên. Người này đóng cửa phòng vệ sinh lại, và báo tin cho trưởng phi cơ.
Phi cơ đổi hướng, đáp xuống Norfolk chưa tới 1 giờ sau, tất cả 52 hành khách được đưa vào trạm cứu hỏa của phi trường để phỏng vấn. Cuộc lục soát phi cơ sau đó không tìm thấy gì khác, chuyến bay đã tiếp tục. Phát ngôn viên công ty hàng không Delta từ chối bình luận vì lý do an ninh.

• Phụ Nữ Tự Tin Nhất Là Đôi Mắt
• Người Sống Sót Trong Vụ Nổ Súng Parkland Vận Động Chiến Dịch Mới
• Áo: Số Di Dân Chết Trên Xe Chở Hàng Là 71, Gồm 4 Trẻ Em; Cảnh Sát Hungary Đã Bắt Tài Xế Lái Chiếc Xe Chở Hàng Đông Lạnh
• Thượng Nghị Sĩ Janet Nguyễn tiếp Đại Sứ Hoa Kỳ tại Việt Nam, Ted Osius