Hôm nay,  

Chuyện Làng Thổ Cẩm

15/08/200200:00:00(Xem: 5031)
Bạn,
Theo SGGP, tại huyện Ninh Phước, có một làng thổ cẩm của người sắc tộc Chàm (Chăm). Làng tên là Mỹ Nghiệp Xa xưa, làng Mỹ Nghiệp mang một cái tên khác: Chak Leng. Đây là tên của người đã đẻ ra vua Chăm Poklonggarai, bà vốn là người ở làng này, sau đó tên làng được đổi thành Nha Tranh và thời VNCH đổi thành Mỹ Nghiệp. đến nay, ngay cả những người có học cũng không biết người trong làng bắt đầu có hoạt động trao đổi sản phẩm dệt thổ cẩm với người các sắc tộc Chu Ru, Ê Đê ở tận miền thượng trên Nam Tây Nguyên từ bao giờ. Chỉ biết rằng người làng Mỹ Nghiệp nhiều đời nay vẫn duy trì và phát triển thêm nghề dệt truyền thống mà cha ông để lại. Thế nhưng hiện nay chỉ có một số ít gia đình sống được với nghề, còn phần lớn đã phải đối mặt với đói nghèo do thu nhập quá thấp. SGGP viết về làng này như sau.
Làng có 480 hộ với 2,977 khẩu thì trong đó có đến 470 hộ là người Chăm và hơn 90% số hộ còn duy trì nghề dệt. Nhà ít thì 1 khung, 2 khung nhiều thì 4-5 khung. Lớn nhất vẫn là cơ sở Inrasara với nhiều khung dệt khác nhau và còn có cả máy may để làm hàng cho khách bất cứ lúc nào. Thời điểm làm ăn thuận lợi nhất là những năm 1984-1990 khi lượng khách du lịch quốc tế đến Việt Nam tăng mạnh.

Ghé nhà ông Lâm Gia Tịnh, một trí thức của làng cũng là một cơ sở chuyên dệt vải thổ cẩm cung cấp cho thị trường, phóng viên có dịp hiểu sâu thêm về nghề thổ cẩm. Có 2 loại khung dệt: khung đứng (dệt dây) với khổ vải từ 2-25cm và khung ngồi (dệt tấm khổ rộng) với khổ vải từ 25cm trở lên. Trước đây, đồng bào Chăm tự trồng cây lấy sợi rồi dệt nhưng từ hơn 30 năm nay đã biết dùng sợi nhập ngoại về để dệt. Sợi hiện nay được nhập từ Hungary vừa giúp đáp ứng đủ nhu cầu ngày càng tăng của thị trường và vừa giúp đạt hiệu quả kinh tế cao hơn. Xem ra: nghề thổ cẩm Chăm cũng có nét giống với dệt vải của người Việt xưa là sự vất vả của người phụ nữ nhưng cũng có sự khác biệt cơ bản đấy là hoa văn và khung dệt. Một thiếu nữ Chăm với đôi mắt rất bí ẩn đã bật mí cho phóng viên biết: Hoa văn của thổ cẩm Chăm đơn giản hơn so với thổ cẩm Ê Đê nhưng khung dệt thì lại có cả khung đứng và khung ngồi. Tạo hóa đã khéo sắp đặt cho ông Tịnh gặp bà Phú Thị Mở (vợ ông) để bàn tay tài hoa của vợ ông kết hợp với tài tổ chức của ông tạo ra những tấm vải thổ cẩm Chăm ngược xuôi vào Nam ra Bắc.

Trong thời gian chờ cuộc họp của thôn kết thúc, phóng viên đã có hơn một tiếng đồng hồ để ngó quanh làng. Giữa thôn là khu hành chính, sân khấu ngoài trời và chợ. Quanh khu trung tâm có khá nhiều ngôi nhà mới xây, có nhà sơn nước khá nổi. Đang giờ chợ nên rất đông đúc. Phần đông phụ nữ Chăm đến chợ vội vã trong bộ váy truyền thống dài đến chân và nhiều người còn che cả mặt để tránh nắng. Đem một số điều quan sát được trao đổi với anh Trương Lắc (Phó thôn), anh nói: Đàn ông ở đây vẫn còn theo phong tục được phụ nữ đi cưới. Hầu như con gái đến tuổi 15, 16 là đã biết dệt; có người còn dệt thành thạo. Và phụ nữ nhà nào cũng dệt.
Bạn,
Cũng theo báo SGGP, chỉ có vài chục gia đình có vốn, có kinh nghiệm, biết tổ chức làm hàng may cung ứng cho các mối tại các thành phố lớn là có điều kiện phất lên, phần đông đời sống vẫn còn rất lam lũ và túng thiếu quanh năm.

Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)


Kính chào quý vị,

Tôi là Derek Trần, dân biểu đại diện Địa Hạt 45, và thật là một vinh dự lớn lao khi được đứng nơi đây hôm nay, giữa những tiếng nói, những câu chuyện, và những tâm hồn đã góp phần tạo nên diện mạo văn học của cộng đồng người Mỹ gốc Việt trong suốt một phần tư thế kỷ qua.
Hai mươi lăm năm! Một cột mốc bạc! Một cột mốc không chỉ đánh dấu thời gian trôi qua, mà còn ghi nhận sức bền bỉ của một giấc mơ. Hôm nay, chúng ta kỷ niệm 25 năm Giải Viết Về Nước Mỹ của nhật báo Việt Báo.

Khi những người sáng lập giải thưởng này lần đầu tiên ngồi lại bàn thảo, họ đã hiểu một điều rất căn bản rằng: Kinh nghiệm tỵ nạn, hành trình nhập cư, những phức tạp, gian nan, và sự thành công mỹ mãn trong hành trình trở thành người Mỹ gốc Việt – tất cả cần được ghi lại. Một hành trình ý nghĩa không những cần nhân chứng, mà cần cả những người viết để ghi nhận và bảo tồn. Họ không chỉ tạo ra một cuộc thi; họ đã và đang xây dựng một kho lưu trữ. Họ thắp lên một ngọn hải đăng cho thế hệ sau để chuyển hóa tổn thương thành chứng tích, sự im lặng thành lời ca, và cuộc sống lưu vong thành sự hội nhập.

Trong những ngày đầu ấy, văn học Hoa Kỳ thường chưa phản ánh đầy đủ sự phong phú và đa dạng về kinh nghiệm của chúng ta. Giải thưởng Viết Về Nước Mỹ thực sự đã lấp đầy khoảng trống đó bằng sự ghi nhận và khích lệ vô số tác giả, những người đã cầm bút và cùng viết nên một thông điệp mạnh mẽ: “Chúng ta đang hiện diện nơi đây. Trải nghiệm của chúng ta là quan trọng. Và nước Mỹ của chúng ta là thế đó.”


Suốt 25 năm qua, giải thưởng này không chỉ vinh danh tài năng mà dựng nên một cộng đồng và tạo thành một truyền thống.
Những cây bút được tôn vinh hôm nay không chỉ mô tả nước Mỹ; họ định nghĩa nó. Họ mở rộng giới hạn của nước Mỹ, làm phong phú văn hóa của nước Mỹ, và khắc sâu tâm hồn của nước Mỹ. Qua đôi mắt họ, chúng ta nhìn thấy một nước Mỹ tinh tế hơn, nhân ái hơn, và sau cùng, chân thật hơn.

Xin được nhắn gửi đến các tác giả góp mặt từ bao thế hệ để chia sẻ tấm chân tình trên các bài viết, chúng tôi trân trọng cảm ơn sự can đảm của quý vị. Can đảm không chỉ là vượt qua biến cố của lịch sử; can đảm còn là việc ngồi trước trang giấy trắng, đối diện với chính mình, lục lọi ký ức đau thương sâu đậm, và gửi tặng trải nghiệm đó đến tha nhân. Quý vị là những người gìn giữ ký ức tập thể và là những người dẫn đường cho tương lai văn hóa Việt tại Hoa Kỳ.

Với Việt Báo: Xin trân trọng cảm ơn tầm nhìn, tâm huyết, và sự duy trì bền bỉ giải thưởng này suốt một phần tư thế kỷ.
Khi hướng đến 25 năm tới, chúng ta hãy tiếp tục khích lệ thế hệ kế tiếp—những blogger, thi sĩ, tiểu thuyết gia, nhà phê bình, nhà văn trẻ—để họ tìm thấy tiếng nói của chính mình và kể lại sự thật của họ, dù đó là thử thách hay niềm vui. Bởi văn chương không phải là một thứ xa xỉ; đó là sự cần thiết. Đó là cách chúng ta chữa lành, cách chúng ta ghi nhớ, và là cách chúng ta tìm thấy nơi chốn của mình một cách trọn vẹn.

Xin cảm ơn quý vị.

NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.