Hôm nay,  

Một Thời An Nam Quốc

03/10/201600:00:00(Xem: 4908)
Xa xưa một thời, nước Việt có tên là An Nam.

Một trong những truyện kể được ưa thích thời xa xưa là cặp câu đối, khi sứ thần phương Bắc tới đã ra câu đối, hàm nghĩa coi thường người An Nam (đúng ra, là coi thường phụ nữ An Nam) -- Xui làm sao cho sứ thần Tàu, bà Đoàn Thị Điểm đối lại ngay tức khắc.

Lúc đó, bà Đoàn Thị Điểm dùng thuyền đón sứ thần phương Bắc. Khi váy của bà bị gió thổi bay lên, sứ thần phương Bắc dòm thấy liền ra câu đối:

“An Nam nhất thốn thổ, bất tri kỷ nhân canh”
(An Nam có một tấc đất, không biết bao nhiêu là người cày).

Bà Đoàn Thị Điểm liền đối lại:

“Bắc quốc chư đại phu, giai do thử đồ xuất”
(Các đại phu ở nước phương Bắc, đều do từ chỗ ấy mà ra).

Tuyệt vời. Bây giờ không còn tên “An Nam” nữa, nhưng cặp câu đôi vẫn bất tử với lịch sử dân tộc (dĩ nhiên, cho tới khi các quan Hà Nội bán nước xong xuôi)...

Ngày 30 tháng 9, năm 1164, vua Trung Hoa lần đầu công nhận Việt Nam là một quốc gia, gọi là An Nam Quốc, khi đoàn sứ thần nhà Lý do Doãn Tử Tư dẫn đầu sang kinh đô Lâm An.

Nghĩa là, hơn 852 năm.

Thực tế, An Nam là tên gọi của Việt Nam từ trước đó mấy thế kỷ.

Theo tự điên Wikipedia, An Nam là danh hiệu cũ của Việt Nam, thông dụng trong giai đoạn 679 - 1945. Nhưng lúc đầu gọi là phủ.

Thời Bắc thuộc (Việt Nam bị Trung Quốc đô hộ), nhà Đường ở Trung Quốc đã đặt Việt Nam (tương ứng với khu vực miền Bắc Việt Nam ngày nay) là An Nam đô hộ phủ (679-757 và 766-866). Thời kỳ 757-766, Việt Nam mang tên Trấn Nam đô hộ phủ. Năm 866, thăng An Nam đô hộ làm Tĩnh Hải quân tiết độ.

Sau khi giành được độc lập, các triều vua Việt Nam thường phải nhận thụ phong của Trung Quốc, danh hiệu An Nam quốc vương (kể từ năm 1164).

Từ đó người Trung Quốc thường gọi nước Việt Nam là An Nam, bất kể quốc hiệu là gì. Chẳng hạn, Cao Hùng Trưng (đời nhà Minh) đã viết cuốn An Nam chí (nguyên) về đất nước Đại Việt.

Ngay cuốn sách in đầu tiên của Việt Nam bằng chữ Hán năm 1335 cũng có nhan đề là An Nam chí lược, do Lê Tắc viết.


Từ đó xuất hiện các cách gọi "người An Nam", "tiếng An Nam".

Trong lịch sử cận đại, "Annam" được sử dụng trong tiếng Pháp để chỉ phần đất Miền Trung Việt Nam (hay Trung Kỳ) do triều đình Huế của nhà Nguyễn cai trị dưới sự bảo hộ của Pháp.

Tự điển này giải thích, ngày nay, người Việt thường hiểu từ "Annam" theo một nghĩa tiêu cực, mang hàm ý miệt thị dân tộc và vì vậy không thích sử dụng nó.

Phải chăng, chữ An Nam gợi nhớ thời bị Pháp đô hộ? Bởi vì Pháp vẽ lại bản đồ Việt Nam, cho khoanh vùng Annam là mấy tỉnh miền Trung bây giờ.

Thời kỳ Pháp thuộc (1887-1945), Việt Nam bị chia thành ba miền Bắc Kỳ (Tonkin), Trung Kỳ (Annam) và Nam Kỳ (Cochinchine) với ba chế độ quản lý khác nhau.

Annam là vùng đất do triều đình nhà Nguyễn cai quản dưới sự bảo hộ của Pháp. Khu vực hành chính có diện tích 150.200 km² nằm ở miền trung Việt Nam với thủ phủ là Huế. Trong phạm vi lãnh thổ của Annam còn có các đô thị lớn khác như Đà Nẵng, Quy Nhơn, Quảng Trị, Vinh. Về mặt hình thức Annam là một quốc gia nằm trong Liên Hiệp Pháp, có bộ máy chính quyền đứng đầu bởi vua Nguyễn, có quốc kỳ, quốc ca. Tuy nhiên về thực chất toàn bộ bộ máy chính quyền tại đây đều bị một quan chức thuộc địa của Pháp - Khâm sứ Trung kỳ (Résident Supérieur d'Annam) giám sát và chi phối. Năm 1945, với việc vua Bảo Đại thành lập Đế quốc Việt Nam, Annam với tư cách là một vùng lãnh thổ hành chính về mặt pháp lý chấm dứt tồn tại.

Nếu tính các tên gọi đất nước Việt Nam từ ba ngàn năm trước Tây lịch, VN có nhiều tên gọi khác nhau: Xích Quỷ, Văn Lang, Âu Lạc, Nam Việt, Giao Chỉ, Lĩnh Nam, Giao Chỉ, Giao Châu, Vạn Xuân, Giao Châu, An Nam, Trấn Nam, An Nam, Tĩnh Hải quân, Đại Cồ Việt, Đại Việt, Đại Ngu, Giao Chỉ, Đại Việt, Việt Nam, Đại Nam, Đông Dương (Bắc Kỳ, Trung Kỳ, & Nam Kỳ), Việt Nam...

Chữ An Nam trôi vào quá khứ, nhưng đã trở thành một phần của ký ức văn học...

Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
Trời ạ, hạt nào hên thì đaì các, hạt nào xui thì ra ruộng cày... tha hồ mà tắt thở, nếu gặp một ông chồng ưa nhậu say đánh vợ...
Ai cũng nói rằng mùi hôi là từ bãi rác Đa Phước. Các bản tin mấy hôm nay đều nói như thế, chính quyền thành phố cũng nói như thế...
Bản tin nói rằng vào khoảng 16h ngày 28/9, cơn mưa lớn thứ 3 kể từ đầu năm tiếp tục trút xuống Sài Gòn. Theo ghi nhận, nhiều cây xanh đã gãy đổ tại quận 1 và quận 3.
Báo Giao Thông ghi lời BS. Trần Quốc Bảo, Cục Y tế dự phòng cho biết, nếu xét về tỷ lệ nam giới sử dụng rượu bia, Việt Nam đang ở mức cao nhất trên thế giới với con số lên tới 77,3%.
Bản tin VTV kể rằng vào ngày 24/9, một giáo viên của trường Tiểu học Bành Văn Trân (quận Tân Bình, TP.SG) bị khiển trách do tổ chức dạy, học thêm.
Trong tuần rồi có một ngày độc đáo: ngày 21 tháng 9 được gọi là Ngày Quốc Tế Hòa Bình -- International Day of Peace. Đó là ngày theo quy định của Liên Hiệp Quốc,
Hình ảnh cắp sách tới trường là đẹp vô ngần, trong trí nhớ chúng ta. Rời tay mẹ, bước tới trường, ngồi nghe cô giáo dạy, từng chữ ghi vào trí nhớ… Hôm nay chữ a, ngày mai chữ b… Nhưng bây giờ đã không còn như xưa.
Thương con cho roi cho vọt, Ghét con cho ngọt cho bùi”, câu ca dao này của người xưa vãn đúng cho đến ngày nay. “Roi vọt” đây không chỉ có nghĩa là đánh đòn con cái,
Tại sao người thân làm quan? Có phải là thời phong kiến, khi tài sản cả nước chỉ nằm trong tay một hoàng gia và vài chục ông quan? Hình như không có gì khác với thời xa xưa cả,
Bản tin BBC ghi rằng Bộ Công Thương Việt Nam tối 19/9 phát đi thông cáo nói bộ này không cấp phép cho Công ty TNHH Gang Thép Hưng nghiệp Formosa Hà Tĩnh nhập khẩu 160 tấn bùn bô xít.


Kính chào quý vị,

Tôi là Derek Trần, dân biểu đại diện Địa Hạt 45, và thật là một vinh dự lớn lao khi được đứng nơi đây hôm nay, giữa những tiếng nói, những câu chuyện, và những tâm hồn đã góp phần tạo nên diện mạo văn học của cộng đồng người Mỹ gốc Việt trong suốt một phần tư thế kỷ qua.
Hai mươi lăm năm! Một cột mốc bạc! Một cột mốc không chỉ đánh dấu thời gian trôi qua, mà còn ghi nhận sức bền bỉ của một giấc mơ. Hôm nay, chúng ta kỷ niệm 25 năm Giải Viết Về Nước Mỹ của nhật báo Việt Báo.

Khi những người sáng lập giải thưởng này lần đầu tiên ngồi lại bàn thảo, họ đã hiểu một điều rất căn bản rằng: Kinh nghiệm tỵ nạn, hành trình nhập cư, những phức tạp, gian nan, và sự thành công mỹ mãn trong hành trình trở thành người Mỹ gốc Việt – tất cả cần được ghi lại. Một hành trình ý nghĩa không những cần nhân chứng, mà cần cả những người viết để ghi nhận và bảo tồn. Họ không chỉ tạo ra một cuộc thi; họ đã và đang xây dựng một kho lưu trữ. Họ thắp lên một ngọn hải đăng cho thế hệ sau để chuyển hóa tổn thương thành chứng tích, sự im lặng thành lời ca, và cuộc sống lưu vong thành sự hội nhập.

Trong những ngày đầu ấy, văn học Hoa Kỳ thường chưa phản ánh đầy đủ sự phong phú và đa dạng về kinh nghiệm của chúng ta. Giải thưởng Viết Về Nước Mỹ thực sự đã lấp đầy khoảng trống đó bằng sự ghi nhận và khích lệ vô số tác giả, những người đã cầm bút và cùng viết nên một thông điệp mạnh mẽ: “Chúng ta đang hiện diện nơi đây. Trải nghiệm của chúng ta là quan trọng. Và nước Mỹ của chúng ta là thế đó.”


Suốt 25 năm qua, giải thưởng này không chỉ vinh danh tài năng mà dựng nên một cộng đồng và tạo thành một truyền thống.
Những cây bút được tôn vinh hôm nay không chỉ mô tả nước Mỹ; họ định nghĩa nó. Họ mở rộng giới hạn của nước Mỹ, làm phong phú văn hóa của nước Mỹ, và khắc sâu tâm hồn của nước Mỹ. Qua đôi mắt họ, chúng ta nhìn thấy một nước Mỹ tinh tế hơn, nhân ái hơn, và sau cùng, chân thật hơn.

Xin được nhắn gửi đến các tác giả góp mặt từ bao thế hệ để chia sẻ tấm chân tình trên các bài viết, chúng tôi trân trọng cảm ơn sự can đảm của quý vị. Can đảm không chỉ là vượt qua biến cố của lịch sử; can đảm còn là việc ngồi trước trang giấy trắng, đối diện với chính mình, lục lọi ký ức đau thương sâu đậm, và gửi tặng trải nghiệm đó đến tha nhân. Quý vị là những người gìn giữ ký ức tập thể và là những người dẫn đường cho tương lai văn hóa Việt tại Hoa Kỳ.

Với Việt Báo: Xin trân trọng cảm ơn tầm nhìn, tâm huyết, và sự duy trì bền bỉ giải thưởng này suốt một phần tư thế kỷ.
Khi hướng đến 25 năm tới, chúng ta hãy tiếp tục khích lệ thế hệ kế tiếp—những blogger, thi sĩ, tiểu thuyết gia, nhà phê bình, nhà văn trẻ—để họ tìm thấy tiếng nói của chính mình và kể lại sự thật của họ, dù đó là thử thách hay niềm vui. Bởi văn chương không phải là một thứ xa xỉ; đó là sự cần thiết. Đó là cách chúng ta chữa lành, cách chúng ta ghi nhớ, và là cách chúng ta tìm thấy nơi chốn của mình một cách trọn vẹn.

Xin cảm ơn quý vị.

NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.