Hôm Thứ Năm 24/11/2016 là ngày dân Mỹ mừng Lễ Tạ Ơn.
Tự điển Bách khoa Mở ghi rằng Lễ Tạ ơn (tiếng Anh: Thanksgiving) là một ngày lễ hàng năm được tổ chức chủ yếu tại Hoa Kỳ và Canada. Có ý nghĩa lúc đầu là mừng thu hoạch được mùa và tạ ơn Thượng Đế đã cho sống no đủ và an lành. Đây cũng là ngày nghỉ lễ chính thức, cho tất cả người lao động theo luật định tại Mỹ và Canada.
Ngày và nơi diễn ra lễ Tạ ơn đầu tiên là chủ đề của một cuộc tranh cãi nhỏ. Mặc dù lễ Tạ ơn sớm nhất đã được kiểm chứng diễn ra vào ngày 8 tháng 9 năm 1565 tại khu vực ngày nay là Saint Augustine, Florida, nhưng "lễ Tạ ơn đầu tiên" theo truyền thống được coi là đã diễn ra tại khu vực thuộc thuộc địa Plymouth vào năm 1621.
Ngày nay, tại Hoa Kỳ, lễ Tạ ơn được tổ chức vào ngày thứ Năm lần thứ tư của tháng 11 vì thế ngày này có thể không phải là ngày thứ năm cuối cùng của tháng 11 như nhiều người lầm tưởng (thí dụ năm 2012 có đến 5 ngày thứ năm). Tại Canada, nơi có cuộc thu hoạch sớm hơn, ngày lễ này được tổ chức vào ngày thứ Hai lần thứ hai của tháng 10.
Đó là Lễ Tạ Ơn kiểu Mỹ. Nhưng Lễ Tạ Ơn kiểu Việt Nam là ngày Rằm Tháng Mười ta.
Tác giả Trí Bửu có bài viết tựa đề “Ý nghĩa ngày Rằm tháng Mười, Rằm Hạ nguyên” đăng trên trang web Chùa Lá Gò Vấp, giải thích như sau, trích:
“…Bởi vì, Rằm Hạ nguyên - Rằm tháng Mười còn gọi là Lễ mừng lúa mới, Tết cơm mới là lễ hội quan trọng nhất trong hệ thống các lễ hội cổ truyền của người Việt Nam ở vùng cao. Lễ mừng lúa mới đối với đồng bào dân tộc cũng quan trọng giống như dịp Tết của người Kinh.
Sau khi vụ lúa tháng Tám vừa gặt hái xong, công việc đồng áng cả năm bắt đầu nhẹ nhàng, thư thả. Lúa đã đầy bồ, rơm rạ đã chất thành đống khô ráo, tươm tất. Đông tiết lạnh lẽo mà lại được mùa, có lúa mới, mọi người nghĩ ngay đến ơn nghĩa của trời đất mưa thuận gió hòa, trong năm không bị lụt lội làm hư hại mùa màng; cho nên đến ngày rằm tháng Mười đem những gì đã được hu hoạch, chế tạo thức ăn theo phong tục địa phương tự ngàn xưa như: Xôi, chè, bánh ít, bánh cúng, bánh bột lọc, bánh gạo... cùng với mâm cơm dâng cúng tổ tiên, ông bà, thổ thấn, âm linh, các bác... Ngày rằm tháng Mười được coi như là lễ tạ ơn. Lễ tạ ơn này là một trong tứ trọng ân của Phật giáo mà đức Phật đã dạy khi Ngài còn tại thế. Sau khi cúng tạ ơn, cả gia đình sum họp quanh bếp lửa hồng của mùa đông giá rét với một bữa cơm đoàn tụ, ấm cúng. Ngày Rằm tháng Mười ai ai cũng đều thu hoạch được thực phẩm trong vụ tháng Tám do đó mọi nhà đều cúng lễ tạ ơn cho nên mới có câu ca dao: "Rằm tháng Mười, mười người mười quảy"…
…Ngày nay, ngày rằm tháng Mười, Rằm Hạ nguyên đã trở thành ngày lễ hội mang nhiều giá trị tâm linh đối với người dân Việt. Nhất là đối với phật tử, rằm tháng Mười là dịp để mọi người con Phật hướng tâm tu tập, trên nhờ hồng ân chư Phật mười phương gia hộ, kế đến là tổ tiên ông bà che chở. Nhưng quan trọng hơn hết là mỗi người phải biết kết nối truyền thống gia đình trong ý nghĩa tri ân và báo ân.”
Trong khi đó, cụ Tâm Minh Lê Đình Thám (1897-1969) giải thích về ý nghĩa Tứ Ân, tức là bốn ơn lớn: ơn cha mẹ, ơn thầy bạn, ơn nhà nước, ơn chúng sanh.
Nơi đây, xin trích hai ơn đầu tiên, theo giải thích của cụ Tâm Minh Lê Đình Thám:
"1. Ơn cha mẹ: Cha mẹ sanh thành nuôi dạy con cái, công ơn rất lớn. Công ơn ấy rất rõ rệt, cho nên tất cả các nhà luân lý xưa nay, đều dạy người phải báo đáp công ơn cha mẹ. Theo đạo Phật người ta đầu thai vào nhà này hay nhà khác, không phải là không có nhân duyên và những nhân duyên ấy, dã được tạo ra từ các kiếp trước. Trong hiện tại, lòng thương của cha mẹ đối với con cái rất là to lớn, đến nỗi có thể vì con mà hy sinh tất cả. Lòng thương yêu ấy, sự chăm sóc ấy, tạo ra cho người con cái bổn phận báo hiếu cha mẹ, báo hiếu về sự cung cấp bằng vật chất, báo hiếu bằng sự yêu mến kính trọng về tinh thần. Hơn nữa, người đạo Phật còn tìm cách khuyên cha mẹ học hỏi tu tập Phật pháp, để cho được giải thoát. Vì thế mà người xuất gia, mặc dầu thoát ly gia đình, vẫn có thể báo hiếu cha mẹ một cách thiết thực.
2. Ơn thầy bạn: Cha mẹ nuôi về vật chất, thầy bạn nuôi về tình thần, ơn ấy rất lớn. Những bạn có thiện hữu và ác hữu, chỉ có thiện hữu giúp cho hiểu biết điều hay, lẽ phải, bỏ dữ, làm lành, thì mới là ân nhân. Báo ơn thầy bạn, người đạo Phật chỉ yếu là báo ơn Tam bảo, nghĩa là báo ơn Phật, bằng cách cứu độ chúng sanh, phục vụ chúng sanh, báo ơn Phật bằng cách lưu thông và tuyên dương Phật pháp, báo ơn Tăng bằng cách phát triển và củng cố đoàn thể đệ tử Phật, trên tinh thần lục hòa, ngũ đức, bằng cách giúp đỡ những người tu học và tuyên dương Chánh pháp."(hết trích)
Cuối cùng, xin chúc quý bạn độc giả một mùa Lễ Tạ Ơn an lành, hạnh phúc.
Tự điển Bách khoa Mở ghi rằng Lễ Tạ ơn (tiếng Anh: Thanksgiving) là một ngày lễ hàng năm được tổ chức chủ yếu tại Hoa Kỳ và Canada. Có ý nghĩa lúc đầu là mừng thu hoạch được mùa và tạ ơn Thượng Đế đã cho sống no đủ và an lành. Đây cũng là ngày nghỉ lễ chính thức, cho tất cả người lao động theo luật định tại Mỹ và Canada.
Ngày và nơi diễn ra lễ Tạ ơn đầu tiên là chủ đề của một cuộc tranh cãi nhỏ. Mặc dù lễ Tạ ơn sớm nhất đã được kiểm chứng diễn ra vào ngày 8 tháng 9 năm 1565 tại khu vực ngày nay là Saint Augustine, Florida, nhưng "lễ Tạ ơn đầu tiên" theo truyền thống được coi là đã diễn ra tại khu vực thuộc thuộc địa Plymouth vào năm 1621.
Ngày nay, tại Hoa Kỳ, lễ Tạ ơn được tổ chức vào ngày thứ Năm lần thứ tư của tháng 11 vì thế ngày này có thể không phải là ngày thứ năm cuối cùng của tháng 11 như nhiều người lầm tưởng (thí dụ năm 2012 có đến 5 ngày thứ năm). Tại Canada, nơi có cuộc thu hoạch sớm hơn, ngày lễ này được tổ chức vào ngày thứ Hai lần thứ hai của tháng 10.
Đó là Lễ Tạ Ơn kiểu Mỹ. Nhưng Lễ Tạ Ơn kiểu Việt Nam là ngày Rằm Tháng Mười ta.
Tác giả Trí Bửu có bài viết tựa đề “Ý nghĩa ngày Rằm tháng Mười, Rằm Hạ nguyên” đăng trên trang web Chùa Lá Gò Vấp, giải thích như sau, trích:
“…Bởi vì, Rằm Hạ nguyên - Rằm tháng Mười còn gọi là Lễ mừng lúa mới, Tết cơm mới là lễ hội quan trọng nhất trong hệ thống các lễ hội cổ truyền của người Việt Nam ở vùng cao. Lễ mừng lúa mới đối với đồng bào dân tộc cũng quan trọng giống như dịp Tết của người Kinh.
Sau khi vụ lúa tháng Tám vừa gặt hái xong, công việc đồng áng cả năm bắt đầu nhẹ nhàng, thư thả. Lúa đã đầy bồ, rơm rạ đã chất thành đống khô ráo, tươm tất. Đông tiết lạnh lẽo mà lại được mùa, có lúa mới, mọi người nghĩ ngay đến ơn nghĩa của trời đất mưa thuận gió hòa, trong năm không bị lụt lội làm hư hại mùa màng; cho nên đến ngày rằm tháng Mười đem những gì đã được hu hoạch, chế tạo thức ăn theo phong tục địa phương tự ngàn xưa như: Xôi, chè, bánh ít, bánh cúng, bánh bột lọc, bánh gạo... cùng với mâm cơm dâng cúng tổ tiên, ông bà, thổ thấn, âm linh, các bác... Ngày rằm tháng Mười được coi như là lễ tạ ơn. Lễ tạ ơn này là một trong tứ trọng ân của Phật giáo mà đức Phật đã dạy khi Ngài còn tại thế. Sau khi cúng tạ ơn, cả gia đình sum họp quanh bếp lửa hồng của mùa đông giá rét với một bữa cơm đoàn tụ, ấm cúng. Ngày Rằm tháng Mười ai ai cũng đều thu hoạch được thực phẩm trong vụ tháng Tám do đó mọi nhà đều cúng lễ tạ ơn cho nên mới có câu ca dao: "Rằm tháng Mười, mười người mười quảy"…
…Ngày nay, ngày rằm tháng Mười, Rằm Hạ nguyên đã trở thành ngày lễ hội mang nhiều giá trị tâm linh đối với người dân Việt. Nhất là đối với phật tử, rằm tháng Mười là dịp để mọi người con Phật hướng tâm tu tập, trên nhờ hồng ân chư Phật mười phương gia hộ, kế đến là tổ tiên ông bà che chở. Nhưng quan trọng hơn hết là mỗi người phải biết kết nối truyền thống gia đình trong ý nghĩa tri ân và báo ân.”
Trong khi đó, cụ Tâm Minh Lê Đình Thám (1897-1969) giải thích về ý nghĩa Tứ Ân, tức là bốn ơn lớn: ơn cha mẹ, ơn thầy bạn, ơn nhà nước, ơn chúng sanh.
Nơi đây, xin trích hai ơn đầu tiên, theo giải thích của cụ Tâm Minh Lê Đình Thám:
"1. Ơn cha mẹ: Cha mẹ sanh thành nuôi dạy con cái, công ơn rất lớn. Công ơn ấy rất rõ rệt, cho nên tất cả các nhà luân lý xưa nay, đều dạy người phải báo đáp công ơn cha mẹ. Theo đạo Phật người ta đầu thai vào nhà này hay nhà khác, không phải là không có nhân duyên và những nhân duyên ấy, dã được tạo ra từ các kiếp trước. Trong hiện tại, lòng thương của cha mẹ đối với con cái rất là to lớn, đến nỗi có thể vì con mà hy sinh tất cả. Lòng thương yêu ấy, sự chăm sóc ấy, tạo ra cho người con cái bổn phận báo hiếu cha mẹ, báo hiếu về sự cung cấp bằng vật chất, báo hiếu bằng sự yêu mến kính trọng về tinh thần. Hơn nữa, người đạo Phật còn tìm cách khuyên cha mẹ học hỏi tu tập Phật pháp, để cho được giải thoát. Vì thế mà người xuất gia, mặc dầu thoát ly gia đình, vẫn có thể báo hiếu cha mẹ một cách thiết thực.
2. Ơn thầy bạn: Cha mẹ nuôi về vật chất, thầy bạn nuôi về tình thần, ơn ấy rất lớn. Những bạn có thiện hữu và ác hữu, chỉ có thiện hữu giúp cho hiểu biết điều hay, lẽ phải, bỏ dữ, làm lành, thì mới là ân nhân. Báo ơn thầy bạn, người đạo Phật chỉ yếu là báo ơn Tam bảo, nghĩa là báo ơn Phật, bằng cách cứu độ chúng sanh, phục vụ chúng sanh, báo ơn Phật bằng cách lưu thông và tuyên dương Phật pháp, báo ơn Tăng bằng cách phát triển và củng cố đoàn thể đệ tử Phật, trên tinh thần lục hòa, ngũ đức, bằng cách giúp đỡ những người tu học và tuyên dương Chánh pháp."(hết trích)
Cuối cùng, xin chúc quý bạn độc giả một mùa Lễ Tạ Ơn an lành, hạnh phúc.
Gửi ý kiến của bạn
