Leonid V. Averyanov
 |
| Tiến sĩ Leonid V Averyanov trong trang phục người H’ mong |
Ông là người đã sống tại các miền núi rừng Việt Nam tổng cộng trên 10 năm để sưu tầm và nghiên cứu về cây cỏ và nhất là hoa lan. Vì vậy cho nên khi nói tới bất cứ một đia danh nào dù cho là Nam, Trung, Bắc ông đều biết đến và còn biết rành rẽ hơn người Việt chúng ta nữa. Mặc dầu không thiếu gì khoa học gia người Việt đã từng viết sách hoặc nghiên cứu về lan, song những vị này phần vì thiếu thốn phương tiện , tài chánh lại eo hẹp, cho nên công việc sưu tầm, nghiên cứu cũng như công bố tin tức không được phổ biến rông rãi.
Để chúng ta có thể hiểu rõ hơn , tôi xin nhắc lại một đoạn trong bài tường trình kể trên .Thoạt tiên ông được tổ chức UNESCO, Uỷ Ban Bảo Tồn Văn Hóa Thế Giới trợ cấp để nghiên cúu về con nguời và môi sinh , Man and Biosphere tại các hải đảo ở Việt Nam vào năm 1960 . Sau đó, ông được Viện Khoa Học Nga sô đài thọ kinh phí để nghiên cứu về cây cỏ Việt Nam. Tại đây ông đã được chính phủ Việt Nam giúp đờ và cho phép phối hợp với các giao sư của trường trường Đại học tổng hợp Hà nội sưu tầm và nghiên cứu những cây cỏ thuôc Bắc Việt .Khi không quân Hoa kỳ oanh tạc miền Bắc , ông trở về Nga sô và sau năm 1975 mới trở lại Việt nam . Từ đó ông đi đi về về , khi lâu một vài tháng, khi chóng một vài tuần lễ.
Những người yêu chuộng hoa lan trên thế giới bắt đầu để ý đến bản tường trình của ông từ năm 1988 viết chung với các nhà thảo mộc học Việt Nam như Vũ ngọc Long, Dzương đức Huyến , Phan kế Lộc và Nguyễn tiến Hiệp . Từ tháng 1- 95 nguyệt san Orchid , Orchid Digest va Orchid Advocate lần lượt đăng những bài biên khảo rất có giá trị của ông viết chung với các giáo sư Việt Nam hay với Tiến sĩ Eric Christenson một chuyên gia về lan của Hoa Kỳ.Ông đã được Hội hoa lan Hoa Kỳ, American Orchid Society , Hội quốc gia địa dư, National Geographic Society , Hội hoa lan San Diego Orchid Society và nhiều hội khác yểm trợ tài chánh để ông có thể tiếp tục nhiên cứu về hoa lan Việt Nam , bởi vì từ năm 1991 chính phủ Nga sô đã không còn cung cấp chi phí cho ông nữa .
Với những khám phá mới lạ , vơi những thành quả tốt đẹp và những lần nói chuyện với giới yêu chuộng hoa lan tại Hoa kỳ và khắp nơi thế giới, ông đuợc coi như một nhân vật số một về hoa lan Viêt Nam. Hiện nay ông vẫn còn nhận dược sự tài trợ của các tổ chức sau đây để tiếp tục nghiên cứu : USA National Geographic Society, Henry Luce Foundation., Vietnam Botanical Conservation Program, American Orchid Society, Fauna and Flora International & WWF Indochina Program và gần đây hội Paphiopedilum Guild lại mời ông sang nói chuyện về lan nữ hài.
Khi được tin ông sẽ nói chuyện tai Hội hoa lan Newport Harbor ( xin xem bài viết về hội này ) vào tối thứ Ba 16-1-2007 . Không bỏ sót dịp may chúng tôi, chi Đặng hoàng Mai , cô Lê Trâm và chị Nguyễn thị Hoảng cùng đến tham dự. Vì đã gặp ông vào năm 1998 và năm 2000 cho nên chúng tôi rất vui mừng khi được gặp lại và mời ông tới nói chuyện tại Hội Hoa Lan Người Việt tại quân Cam, Hoa Kỳ. Rất may là chương trình nói chuyện của ông còn chỗ trống và trùng hơp vói cuộc họp mặt hàng tháng của hội vào ngày 20 tháng 1 năm 2007 như đã ấn đinh trước , cho nên ông vui vẻ nhận lời
Tuy chỉ có 3 ngày để chuẩn bị, nhưng nhờ sự giúp đỡ của các cơ quan truyền thông cũng như báo chi buối nói chuyện của ông đã được loan truyền rông rãi trong cộng đồng.
Trưa ngày thứ Bẩy, ông cùng Nha sĩ Norito Hagesawa một thân hữu đã đến dùng cơm trưa tại New Capitol Seafood cùng với một số ủy viên trong Ban Chấp Hành của hội. Bác sỉ Nha khoa Norito Hasegawa đồng chủ nhân vườn lan Paphanatic với giáo sư tiến sĩ Harold Kopowitz Giám đốc vườn thảo môc trường đại học University of California, Irvine UCI. Xin được nói thêm là vướn lan này rất thành công trong việc lai giống và nhân giống các cây lan nữ hài, đặc biệt hơn cả là tạo ra hàng ngàn cây Paphoiopedilum delenatii, đặc hữu của Việt nam.
Mở đầu buổi hội chúng tôi giới thiệu sơ qua về những thành quả mà giáo sư Leonid Averyanov cùng các cộng sự viên Việt Nam đã đạt được. Sau đó, nhân danh người sáng lập ra hội, chúng tôi đã tặng giáo sư Leonid Averyanov tước hiệu Hội Viên Danh Dư và một chút tiền lộ phí. Tiếp theo đó là Bác sĩ Đào Hữu Anh , cựu Khoa trưởng trường Đai Hoc Y khoa Saigon đại diện cho hội trao tặng chiếc Lan Hoa Bội Tinh giữa những tràng pháo tay ròn rã vang động hội trường.
Phần trình bây của giáo sư Leonid Averyanov thực là hấp dẫn. Đây là bản tuờng trình mới nhất nói về việc tìm kiếm vào tháng 11 và tháng 12 năm 2006 bao gồm hình ảnh những cây cỏ và hoa lan tại các vùng núi rừng hiểm trở chưa đuoc khai phá thuộc tỉnh Lai Châu ở phía Tây Nam của giẫy Hoàng Liên sơn và lưu vực sông Đà . Khu vực khảo sát gồm 5 vùng như sau:
1- Vùng thượng nguồn sông Đà với những thung lũng nhỏ hẹp và suờn núi dốc ngược
2- Núi non ở cao độ 1000-1200 thước, giang sơn của người Tầy
3- Cây cối vùng Tây Nam giẫy Hoàng liên Sơn ở cao độ 1000-1500 thước
4- Khu vực ở cao độ 1400-3000 thước cùa người Mèo (H’ mong )
5- Đỉnh núi ở cao độ 2500- trên 3000 thước
Mọi người thích thú khi nhìn thấy những cảnh đep huy hoàng của núi rừng quê huơng, đất nước những người dân tộc thiểu số. Và điều ngưới ta kinh ngac hơn cả là những hoa trái và những bông lan kỳ diệu, hình dáng lạ lùng, mầu sắc lạ thường .Có những bông hoa chưa từng thấy nói trong sách vở. như giống hoa Clematis ( hoa cườm ) hoa Rhododendron ( môt giống Đỗ quyên ) Begonia tưởng rằng chỉ có ở Hoa Kỳ và hằng hà sa số những loại hoa lan mọc trên sườn núi như nữ hài Paphiopedilum barbigerum var, coccineum , kiếm lan, hà biện , hoàng thảo v.v.v.
Khi được hỏi về loài lan Pleione chưa tửng được ghi nhận hay nghe thấy ai nói đền trong những loài lan của Việt nam. Ông cho biết loài hoa này mọc ở trên đinh núi cao của giẫy Hoàng Liên Sơn. và xác quyết là ở trong phần đất của Việt Nam chứ không phải là về phía Trung quốc. Về cây Paphiopedilum vietnamense ông cho biết rằng đã bị khai thác triệt để nhưng vẫn còn chứ chưa bi bóc hết tại Thái Nguyên.
Tiếc rằng thời giờ có hạn và giọng nói tiếng Anh của ông rất khó nghe vả những danh từ khoa học khó lòng dich sang tiếng Việt làm cho nhưng vị cao niên không được hài lòng cho lắm. Dù phần trình bầy chỉ giới hạn về cây cỏ và hoa lan thuộc miền biên giới Việt Lào và Trung hoa nhưng đã ghi trong lòng những người Việt xa quê một ấn tương đẹp đẽ và kết thúc với những tiếng vỗ tay gần như không dứt.
Các anh chi em hội viên tíu tít lên xin chữ ký trên cuốn Hoa Lan hội vứa mới ấn hành , Tiếp theo là chụp hình với diễn giả , giáo sư Leonid Averyanov hình như đuợc phái nữ hâm mộ hơn cho nên ánh đèn chớp lóe luôn luôn dường như không bao giờ ngớt. Chụp trong nhà chưa đủ mọi người ra sân để chụp chung một tấm hình hiếm có này.
Đặc biệt hơn cả là Linh Mục Trần Quý thuộc giáo phận Long Beach, một hội viên của hội đã thay mặt mọi người , nói lên những lời cám ơn con ngưới đã làm cho cả thế giới biết đến những kỳ hoa di thảo của quê hương xứ sở chúng ta . Cha đã hứơng dẫn moi người hát bài; Thank you !Thank you Leonid ! theo nhip điệu của bài Happy Birthday làm cho giáo sư Leonid V Averyanov rất xúc động
Trước khi chia tay ông đã gửi lời cảm ơn Hội Hoa lan Việt Nam đã cho ông cơ hôi được trình bầy về những khám phá và dành cho ông sư tiếp đón thưc là nồng nhiệt. Ông cũng hứa vói chúng tôi là sẽ tiếp tục cộng tác trong việc gửi bài tường trình những khám phá mói lạ về hoa lan Việt Nam và sẽ gửi thêm hình ảnh vào trang www.hoalanvietnam.org để chúng ta có thể nhận diện những bông hoa xinh đẹp của đất nước. Chúng tôi sẽ dich sang Việt ngữ và trình bầy với các bạn yêu chuộng hoa lan.
Hy vọng rằng sự tiếp đón nồng hậu của chúng ta , tuy chỉ là một hội nhỏ nhưng it ra cũng tỏ bầy được lời cám ơn đến ông , gây dược một ấn tượng tốt đẹp cho người Việt và quê huơng xứ sở chúng ta.
Placentia 24-1-07
Gửi ý kiến của bạn
