Vụ Toyota
Vi Anh
Thấy sai thì xin lỗi và sửa chữa, đó là thái độ hành động của người dũng cảm và lối sống văn minh tiến bộ. Đó là việc làm của công ty Toyota của Nhựt trước cơn khủng hỏang chưa từng có, phải thu hồi hàng trịêu xe. Lòng thành và thiện ý đó của Toyota đã hóa giải được cơn bão phê bình chỉ trích Toyota mà báo chí Tây âu đã thấy những triệu chứng chuyển sang một hướng mới, vượt ngoài tầm sơ sót kỹ thuật và thiệt hại kinh tế, hướng về một cuộc đọ sức chính trị giữa Nhật Bản và Hoa Kỳ.
Uy Ban Hạ Viện Mỹ triệu hồi Toyota đến chất vấn. Ông Toyoda, Chủ tịch hãng xe Nhật Toyota lễ phép đến để điều trần. Nhiều dân biểu Mỹ "quay" Toyota bằng những câu hỏi hóc búa, xoi xỉa lỗi kỹ thuật trong công việc chế tạo đã khiến Toyota phải thu hồi 8.5 xe trên thế giới, trong đó 6.5 chiếc bán ở Mỹ. Chủ tịch Toyota công nhận sai lầm và nhận lỗi trước các dân biểu Mỹ, vốn đang rất bực bội. Ông công nhận là đã coi trọng sự phát triển của tập đoàn Toyota mà thiếu quan tâm đến vấn đề chất lượng. Chắc chắn hàng triệu người Mỹ chưa hài lòng vì từ nay, họ sẽ không yên tâm chút nào mỗi khi lên xe [Toyota]".
Báo Pháp nhận thấy vụ Toyota thu hồi xe, không còn chỉ là chuyện kinh tế . Nó chuyển sang một hướng khác. Tờ báo kinh tế Les Échos cho hướng đó là cuộc đọ sức chánh trị giữa Mỹ và Nhựt. Báo này có nhắc lại vụ Nhật Hoàng đã không hề chịu cúi đầu trước tướng Mỹ MacArthur để ký hiệp ước đầu hàng. Người Mỹ còn gay con mắt với hình ảnh TT Mỹ Obama lại khom lưng gần 90 độ khi gặp Nhựt Hoàng. Bây giờ Chủ tịch hãng Akio Toyoda đã phải ra điều trần và xin lỗi người tiêu dùng trước quốc hội Mỹ. Nhiều nhà phân tích còn bạo miệng cho đây là sự phục thù của Mỹ vì họ cho rằng chính cuộc tấn công về công nghiệp và thương mại của Toyota vào Bắc Mỹ đã làm cho các hãng xe General Motor và Chrysler vào phá sản.
Còn người Nhật cảm thấy bị sỉ nhục trong vụ này vì ông Toyoda, được coi như đại sứ của sản phẩm Nhật Bản đã phải tạ lỗi với công dân của nước khác.
Còn báo Le Monde của Pháp thì đi dến tận gốc của Toyota. Toyota City hiện có một dân số 420.000 người, năm 1960 kết nghĩa với thành phố Detroit, trung tâm của ngành công nghiệp xe hơi Hoa Kỳ. Tại Toyota City, người dân làm việc cho tập đoàn Toyota từ đời cha đến đời con. Đi xe Toyota, ở nhà Toyota, đi nhà thương Toyota, đi chợ là cơ sở ngoại vi Toyota. Quan hôn tang tế, Toyota lo.
Báo Le Monde có vẻ không có cảm tình với lối sống và làm việc này nên đưa một số dẫn chứng tiêu cực. Toyota làm việc theo "Hệ thống Sản xuất Toyota" : cá nhân nhường chỗ cho tập thể. Tadao Wakatsuki, một cựu công nhân trên một dây chuyền lắp ráp của Toyota, "hệ thống TPS, vốn chủ trương sự hy sinh toàn diện cho tập đoàn, là một thứ nhồi sọ ". tại các xưởng máy hầu như không có một cuộc thảo luận nào vì "sự im làng là vàng. Dân chúng không có quyền chỉ trích hoặc bày tỏ ý kiến nếu như không muốn bị gạt qua một bên".
Báo này còn nhận định các đại công ty Nhật không được trang bị đầy đủ để đối phó với tiến trình toàn cầu hóa. Hãng hàng không Nhật Bản bị phá sản vì đã không phản ứng kịp thời trước sự kiện giao thông hàng không đã tụt giảm trên thế giới. Còn Honda và Toyota buộc phải thu hồi hàng triệu chiếc xe hơi bị hỏng một bộ phận bởi vì hai tập đoàn này đã không kiểm soát chặt chẽ các nhà cung cấp phụ tùng.
Bộ máy lãnh đạo của các tập đoàn này gồm toàn những người đã từng làm việc lâu năm trong tập đoàn và hiếm khi thâu nhận người đến từ bên ngoài có thể đem lại một nguồn sinh lực mới cho tập đoàn. Đây là một cấu trúc lãnh đạo cứng ngắc có một nhiệm vụ rõ ràng là đặt quyết định của một tập thể lãnh đạo lên trên những sáng kiến cá nhân.
Báo Mỹ coi vậy mà khoan dung hơn. Báo USA Today phát hành khắp nước cho biết Ông Toyota Toyoda bay trở về Mỹ sau khi bị các dân biểu Mỹ quay cho một trận. Về đến nơi Ông Akio Toyoda mời dự "cuộc họp khẩn cấp hướng về một cuộc khỏi đầu cho Toyota" để tìm lại lòng tin của khách hàng và dộng viên tinh thần những người làm việc. Ông mặc áo khoác công nhân màu xám nói với 2000 người làm, “Hãy đi tới với tinh thần cao, hãy vui vẻ và tin tưởng trong khi chúng ta khiêm tốn. Chúng ta làm lại cuộc khởi đầu ngay hôm nay.“ Những viên chức hàng đầu của Toyota đã dự cuộc điều trần ở Mỹ đều có mặt.
Một đại diện công nhân, Hideki Watanabe, 51, kỹ sư sản xuất xe Lexus phát biểu cảm tưởng sau 45 phút họp, "Tôi cảm nhận được niềm đau nỗi khổ của ông chủ tịch và tôi cảm thấy chúng tôi phải làm việc nhiều hơn. Lòng tôi đau như cắt khi thấy những chiếc xe chúng ta làm ra để đem lại niềm vui con người bây giờ lại gây ra nỗi khổ".
Được biết dại lý bán xe Toyota ở Mỹ theo tin của cơ quan an toàn giao thông Mỹ, có 52 người đã chết được coi là liên quan dến những sai sót của xe Toyota. Dù xe đã sửa chân ga, có chiếc vẫn cứ tăng vận tốc. Rủi ro kỹ thuật của Toyota xảy ra trong thời suy thoái kinh tế toàn cầu mà Mỹ là nơi nặng nhứt. Người ta nghĩ vụ Toyota rồi cũng qua với thiện chí sửa chữa của Toyota. Những lo ngại của báo Pháp kể cũng có lý. Do khủng hoảng kinh tế, tư tưởng bài ngoại đang càng ngày càng tăng tại một số nước châu âu, đặc biệt là ở Tây Ban Nha giáp giới nước Pháp. Người ta sợ phong trào đó lan sang Mỹ.
Nhưng việc thu hồi xe Toyota vì lý do sơ xuất kỹ thuật không phải là lần đầu tiên ở Mỹ. Trước đây đã từng xảy ra những vụ thu hồi xe hơi Toyota bị hỏng một bộ phận vào năm 2005 và năm 2007. Nó cũng không phải là điều lạ đối với xe Mỹ, hãng Ford mới đây cũng đã phải thu hồi 4 triệu rưởi xe Ford vào tháng 10 năm 2009.
Nhưng vụ Toyota lại xảy ra trong thời khủng hoảng kinh tế Mỹ, tư tưởng bảo hộ mậu dịch, tin thần bài ngoại dễ phát sanh. Trước một cuộc khủng hoảng kinh tế bắt đầu từ năm 2008 và có thể trở nên dài lâu, người dân ở một số nước châu Âu như Ý, Tây Ban Nha và Hà Lan có khuynh hướng đổ lỗi cho người nhập cư và cho người ngoại quốc nói chung. Báo Le Figaro cho biết là "Tây Ban Nha bị khủng hoảng quay sang chống người nhập cư", và "Tình cảm bài ngoại được thể hiện một cách công khai." Thiết nghĩ phản ứng của Mỹ trong vụ Toyota kể ra là có chừng mực lắm rồi.
Gửi ý kiến của bạn
