Hôm nay,  

Thời Lập Quốc

23/02/201100:00:00(Xem: 7335)

Tây tạng lập quốc hồi thế kỷ thứ 7, do vua Song tán Tư cam (Srong-btsan-Sgampo). Xưa kia là một quốc gia độc lập, với Phật giáo rất thịnh. Các vương quốc của người Tây Tạng ngày xưa bao gồm vùng đất ngày nay là Khu tự trị Tây Tạng thuộc Trung Quốc và một phần Ấn Độ, Nepal, Bhutan. Các cuộc tranh giành quyền lực giữa các nhóm đối nghịch trong lòng Tây Tạng đã khiến vương quốc này bị suy yếu.

Lhassa_map

  • Tây Tạng, Trung Quốc và Mông Cổ:

Tây Tạng vốn có một lịch sử nhiều biến động. Có lúc, Tây Tạng là một quốc gia độc lập, nhưng cũng có những thời, họ bị các triều đại hùng mạnh của Trung Quốc và Mông Cổ cai trị.


Đến đầu thế kỷ 13, đế quốc Mông Cổ bắt đầu xâm chiếm Tây Tạng, và sau đó Hoàng đế Mông Cổ đã chia Tây Tạng ra nhiều phần để ban thưởng cho bà con thân thích. Sau Thành cát Tư hãn, đến thời Hốt tất liệt lập ra nhà Nguyên, về mặt lý thuyết thì Tây Tạng nằm dưới ách đô hộ của nhà Nguyên. Tuy nhiên, do đặc điểm địa lý của mình (hiểm trở), vùng đất này vẫn là một quốc gia độc lập trên thực tế.


Vị Đạt lai Lạt ma(Dalai Lama) đầu tiên nắm được quyền lực chánh trị trên toàn miền trung Tây Tạng là Lobsang Gyatso(Blo-bzang Rgya-mtsho), Đạt lai Lạt ma thứ 5 (1617-1682), được biết như là người đã thống nhất Tây Tạng dưới quyền điều khiển của tông phái Gelukcủa Phật giáo Tây Tạng, sau khi đánh bại phái đối lập Kagyuvà Jonangvà một người cai trị không tôn giáo, hoàng tử xứ Shang, sau một cuộc nội chiến kéo dài. Thành công của ông một phần là nhờ sự giúp đỡ của Gushi Khan, một tướng quân Oirathùng mạnh. Các tu viện theo phái Jonang hoặc là bị đóng cửa hoặc là bị chuyển sang phái Geluk, và phái này vẫn lẫn tránh cho đến phần sau của thế kỷ 20.


Năm 1652, vị Đạt lai Lạt ma thứ 5 thăm hoàng đế Mãn ChâuShunzhi. Đạt lai Lạt ma thứ 5 cho khởi công việc xây dựng cung điện Potala(Bổ đà lạc ca) ở Lhasa(La sa, Lạp tát), và dời trung tâm nhà nước về đó từDrepung.


Lhasa từ đó trở thành thủ phủ của Tây tạng cũng như thánh địa của tín đồ phật giáo Tây Tạng. Mỗi năm có hàng triệu tín đồ ở Tây Tạng và các nước gần đó như: Mông Cổ, Mãn Châu, Trung Quốc, Tân Cương, Ấn Độ, đến hành hương và làm lễ trước điện Potala của đức Đạt lai Lạt ma. Lhasa có nhiều đền chùa nguy nga tráng lệ, ba chùa nổi tiếng nhất là Sera, Drepung và Gaden.


Cái chết của Đạt lai Lạt ma thứ 5vào năm 1680được giữ bí mật trong 15 năm bởi người trợ lý thân cận của ông là Desi Sangay Gyatso(De-srid Sangs-rgyas Rgya-'mtsho). Các vị Đạt lai Lạt ma vẫn là người đứng đầu nhà nước cho đến năm 1959.


Trong thời Đạt lai Lạt ma thứ 5, những người châu Âu đầu tiên ghé Tây Tạng. Họ đã thất bại khi cố gắng chuyển người Tây Tạng sang Thiên Chúa giáo. Các đoàn truyền giáo khác cũng trải qua một thời gian ở Tây Tạng, và cũng không thành công mấy, và tất cả đều bị trục xuất.

Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
SEOUL - Gần ngày trở lại thương lượng phi nguyên tử bậc thấp, Bắc Hàn phóng phi đạn từ tàu ngầm theo loan báo là loại mới và thành công.
SHANGHAI - Các nhà nghiên cứu tại miền đông Hoa Lục cho hay “tia laser có khả năng phát hiện tàu ngầm từ trên không ở độ sâu chưa từng thấy”.
HONG KONG - Cô Veby, phóng viên từ Indonesia, trúng đạn ngày 1-10 tại đặc khu Hong Kong, trong lúc theo dõi và tường thuật “ngày ưu phiền” cùng lúc Beijing làm lễ lớn kỷ niệm ngày thành lập nhà nước độc đảng cộng sản toàn trị 70 năm trước.
Khoảng đầu tháng 10/2019, cùng với Surface Laptop 3 và Surface Pro 7, Microsoft cũng ra mắt chiếc Surface Pro X.
Khoảng đầu tháng 10/2019, Microsoft ra mắt Surface Pro 7, dòng máy tính 2 trong 1 mới nhất của hãng, hướng đến đối tượng người dùng chuyên nghiệp.
LAS VEGAS - Khách sạn Mandalay Bay, là nơi hung thủ bắn xuống nhạc hội ngoài trời, tàn sát 58 người và gây thương tich hàng trăm người tối đầu Tháng 10-2017, thuận dàn xếp bằng 750 đến 800 triệu đơn kiện đòi bồi thường thiệt hại.
NEW YORK - Tin ngày 3 tháng 10: Chứng khoán giảm giá, chỉ số Dow mất tiếp 300 điểm, tổng cộng trên 1000 điểm trong 3 ngày. Chỉ số S&P giảm 3.5% trong cùng thời gian này.
WASHINGTON - Phản ứng của TT Trump không thể hiện khả năng vững vàng, ổn định trước các thách thức dồn dập trong cuộc điều tra luận tội tổng thống của Hạ Viện.
WASHINGTON - Ông Mark Zaid, 1 luật sư trong nhóm đại diện người thổi còi, tuyên bố trong ngày 3 tháng 10: “Chúng tôi tự biên soạn hoàn toàn thông điệp báo động nội dung cuộc điện đàm Trump-Zelensky, không bàn tính với dân biểu của đảng DC.”
FRANKFURT - Hoa Kỳ sẽ cưỡng chế thuế phạt với 7.5 tỉ MK hàng hóa nhập cảng từ châu Âu vì EU trợ giá phi cơ Airbus tiếp theo phán quyết hôm Thứ Tư 2 tháng 10 của tổ chức mậu dịch thế giới WTO.


Kính chào quý vị,

Tôi là Derek Trần, dân biểu đại diện Địa Hạt 45, và thật là một vinh dự lớn lao khi được đứng nơi đây hôm nay, giữa những tiếng nói, những câu chuyện, và những tâm hồn đã góp phần tạo nên diện mạo văn học của cộng đồng người Mỹ gốc Việt trong suốt một phần tư thế kỷ qua.
Hai mươi lăm năm! Một cột mốc bạc! Một cột mốc không chỉ đánh dấu thời gian trôi qua, mà còn ghi nhận sức bền bỉ của một giấc mơ. Hôm nay, chúng ta kỷ niệm 25 năm Giải Viết Về Nước Mỹ của nhật báo Việt Báo.

Khi những người sáng lập giải thưởng này lần đầu tiên ngồi lại bàn thảo, họ đã hiểu một điều rất căn bản rằng: Kinh nghiệm tỵ nạn, hành trình nhập cư, những phức tạp, gian nan, và sự thành công mỹ mãn trong hành trình trở thành người Mỹ gốc Việt – tất cả cần được ghi lại. Một hành trình ý nghĩa không những cần nhân chứng, mà cần cả những người viết để ghi nhận và bảo tồn. Họ không chỉ tạo ra một cuộc thi; họ đã và đang xây dựng một kho lưu trữ. Họ thắp lên một ngọn hải đăng cho thế hệ sau để chuyển hóa tổn thương thành chứng tích, sự im lặng thành lời ca, và cuộc sống lưu vong thành sự hội nhập.

Trong những ngày đầu ấy, văn học Hoa Kỳ thường chưa phản ánh đầy đủ sự phong phú và đa dạng về kinh nghiệm của chúng ta. Giải thưởng Viết Về Nước Mỹ thực sự đã lấp đầy khoảng trống đó bằng sự ghi nhận và khích lệ vô số tác giả, những người đã cầm bút và cùng viết nên một thông điệp mạnh mẽ: “Chúng ta đang hiện diện nơi đây. Trải nghiệm của chúng ta là quan trọng. Và nước Mỹ của chúng ta là thế đó.”


Suốt 25 năm qua, giải thưởng này không chỉ vinh danh tài năng mà dựng nên một cộng đồng và tạo thành một truyền thống.
Những cây bút được tôn vinh hôm nay không chỉ mô tả nước Mỹ; họ định nghĩa nó. Họ mở rộng giới hạn của nước Mỹ, làm phong phú văn hóa của nước Mỹ, và khắc sâu tâm hồn của nước Mỹ. Qua đôi mắt họ, chúng ta nhìn thấy một nước Mỹ tinh tế hơn, nhân ái hơn, và sau cùng, chân thật hơn.

Xin được nhắn gửi đến các tác giả góp mặt từ bao thế hệ để chia sẻ tấm chân tình trên các bài viết, chúng tôi trân trọng cảm ơn sự can đảm của quý vị. Can đảm không chỉ là vượt qua biến cố của lịch sử; can đảm còn là việc ngồi trước trang giấy trắng, đối diện với chính mình, lục lọi ký ức đau thương sâu đậm, và gửi tặng trải nghiệm đó đến tha nhân. Quý vị là những người gìn giữ ký ức tập thể và là những người dẫn đường cho tương lai văn hóa Việt tại Hoa Kỳ.

Với Việt Báo: Xin trân trọng cảm ơn tầm nhìn, tâm huyết, và sự duy trì bền bỉ giải thưởng này suốt một phần tư thế kỷ.
Khi hướng đến 25 năm tới, chúng ta hãy tiếp tục khích lệ thế hệ kế tiếp—những blogger, thi sĩ, tiểu thuyết gia, nhà phê bình, nhà văn trẻ—để họ tìm thấy tiếng nói của chính mình và kể lại sự thật của họ, dù đó là thử thách hay niềm vui. Bởi văn chương không phải là một thứ xa xỉ; đó là sự cần thiết. Đó là cách chúng ta chữa lành, cách chúng ta ghi nhớ, và là cách chúng ta tìm thấy nơi chốn của mình một cách trọn vẹn.

Xin cảm ơn quý vị.

NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.