Sau 3 tháng 10 ngày tân Tổng Thống Duterte của Phi luật tân đã tỏ ra là người ăn nói lỗ mãng, bạt mạng, và mị dân. Một tổng thống như thế liệu sẽ đi về đâu trong thời đại tin học, thế giới là một xóm nhà, các nước là những láng giềng, dân chúng có quyền thay đổi chánh quyền, quân đội có thể đảo chánh, quốc hội có thể mở cuộc điều tra, bãi nhiệm nếu vi phạm hiến pháp.
Một, Ô. Duterte là một kẻ giết người hàng loạt. Giáo sư David Camroux, một chuyên gia về Đông Nam Á của Viện Nghiên Cứu Quan Hệ Quốc Tế CERI- Pháp cho biết trong chiến dịch bài trừ ma túy của ông Duterte đã làm 3000 người bị thiệt mạng, trong đó có tới 2/3 không được toà án xét xử. Thế kỷ 21 rồi, mà Ông còn hành động như thời Loài Người còn ăn lông ở lỗ, con người lấy mạng đổi mạng, lấy răng đổi răng, mắt đổi mắt. Ông xé bỏ khế ước xã hội, Ông đứng trên luật pháp, hiến pháp, cướp quyền toà án trong chánh quyền tam lập của thời đại văn minh.
Hai, Ô Duterte thóa mạ từ Đức Giáo Hoàng đến tổng thống Mỹ, một số lãnh đạo Liên Âu và bất cứ ai lớn nhỏ gì nếu phê bình, chỉ trích trong việc giết người không qua xét xử. Quí vị ấy im lặng vì không muốn đối thoại với một người lỗ mãng thôi.
Nhưng cái im lặng ấy là cái im lặng của con mắt bão. Giáo dân Công Giáo nhứt là ở Phi là một quốc gia tỷ lệ dân chúng theo Công Giáo cao nhứt Á châu, không thể chấp nhận một người như Ô. Duterte đại diện cho quốc gia dân tộc mình. Nhân dân Mỹ và các nước Liên Âu chắc cũng thế.
Ba, Ô Duterte là người bắt tay với phiến quân CS và Hồi Giáo cực đoan và đang tìm cách đi với hai chế độ TC hiện CS và Nga hậu CS. Vì báo chí quá chú ý đến việc giết người hàng loạt của Ô. Duterte nên ít nói đến việc TT Duterte vào tháng 08/2016 đã êm đềm thoả thuận ngưng bắn với lực lượng nổi dậy do đảng Cộng Sản Maoist lãnh đạo, chìa tay thân thiện với Hồi giáo cực đoan Abu Sayyaf - tổ chức đã gieo rắc kinh hoàng ở miền nam nước Phi hàng nhiều thập niên rồi.
Bốn, nhưng Ông tỏ ra thân thiện và tử tế với TC, khác hẳn những vị tổng thống Phi tiền nhiệm vốn cứng rắn với TC vì TC xâm lấn biển đảo của Phi khiến chánh quyền Phi trước Ông đã kiện TC tại Toà Trong Tài về luật biển và đã thắng TC.
Lúc thì Ông Duterte tuyên bố chống Mỹ như CS Bắc Việt chống Mỹ cứu nước thời Chiến tranh VN. Bộ trưởng Quốc Phòng Delfin Lorenzana của Ông xác nhận theo yêu cầu của TT Duterte, phía Philippines thông báo đã báo quân đội Mỹ ba điều. Một Phi ngưng tuần tra và tập trận hỗn hợp với Mỹ trên Biển Đông. Hai là giảm bớt sự hiện diện quân sự của Hoa Kỳ trên lãnh thổ Philippines, cụ thể là 107 lính Mỹ hiện đang đồn trú tại miền Nam Philippines để điều khiển các chiếc drone – tức là máy bay không người lái – có nhiệm vụ theo dõi hành tung của phiến quân Hồi Giáo, sẽ phải rời khỏi. Ba là đình chỉ số 28 cuộc tập trận quân sự mà quân đội Philippines tiến hành mỗi năm với lực lượng Mỹ. Bộ Ngoại giao Phi, ngoại trưởng Philippines Perfecto Yasay cũng phải lên tiếng khẳng định rằng Philippines cần phải thoát ra khỏi tình trạng «lệ thuộc» vào Mỹ để «giải quyết hiệu quả những mối đe dọa ở cả trong lẫn ngoài nước».
Nhưng lúc khác, tin Reuters cho biết Ô. Duterte ngày 11/10 lại tuyên bố không hủy thỏa thuận quốc phòng với Hoa Kỳ.
Nhưng tin Reuters mới đây ngày 12/10, trong bài phát biểu trước lực lượng tuần duyên, ở Manila, Ông lại nói không cần phải xóa bỏ hết các hiệp ước đã ký kết vì "chúng cũng tạo ra cái ô che chắn" cho Philippines và ông cũng quyết giữ các mối quan hệ liên minh quân sự đang có với Mỹ. Ông tuyên bố điều này sau khi Bộ Ngoại giao Trung Quốc xác nhận chuyến thăm của Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte sẽ diễn ra trong tuần sau, từ ngày 18 đến 21-10. Chủ Tich Tập cận Bình và Thủ Tướng Lý khắc Cường có thể tiếp kiến Ông.
Ô Duterte cũng từng tuyên bố mua vũ khí của TQ và Nga, giao thương mạnh với hai nước hiện CS và hậu CS này.
Đã khá đủ về tánh tình lỗ mãng, ý muốn chống Mỹ vì Mỹ chỉ trích Ô về việc giết người không qua toà xét xử và Ông tỏ vẻ thân TC và Nga của Ông để khai thác mâu thuẫn giữa Mỹ và TC cùng Nga. Vấn đề đạt ra TT Duterti đi về đâu.
Năm, về phía Mỹ, kể từ khi Ô Duterte chửi TT Obama và Ô Obama huỷ cuộc gặp gỡ Ông ở Lào, chưa thấy Mỹ có thái độ nào chống Phi. Có lẽ Washington cho rằng ông Duterte mới lên đang trong thời gian thăm dò hướng đi trong bối cảnh Phi đang bồng bềnh trong vấn đề Biển Đông. Phó phát ngôn viên bộ ngoại giao Mỹ Mark Toner đã nói như vậy với các phóng viên trong 1 cuộc họp báo ở Washington hồi đầu tuần thứ nhứt này tháng 10 này.
Nhưng nói tới cũng phải nói lui. Cái kiểu TT Obama chơi hai mang, lập lờ, rụt rè của đối với TC và các nước Á châu Thái bình dương, làm cho một số nước nạn nhân bị TC xâm lấn biển đảo nghi ngờ Mỹ. Mỹ tuyên bố không đứng về phía bên nào trong các cuộc tranh chấp, như Mỹ bất động để TC xâm lấn biển đảo của các nước.
Nhà nghiên cứu Lê Hồng Hiệp của viện nghiên cứu Đông Nam Á ISEAS, nhận định Mỹ đã thất bại trong việc đáp ứng các kỳ vọng của Philippines: “Một trong những điều làm cho họ (Philippines) cảm thấy thất vọng đối với Mỹ là Mỹ đã không bảo vệ được cho họ như họ mong đợi. Ví dụ những sự cố như ở Scaborough năm 2012, Mỹ đã không có những động thái để giúp bảo vệ Philippines.”
Sáu và sau cùng, theo báo Libération thiên tả của Pháp TT Duterte là, «tổng thống sát nhân hàng loạt», «Duterte, một sê-ríp chống ma túy không phân biệt», là «Bad boy» nguyên thủ. Nhưng dưới mắt dân Phi Miền Nam, Rodrigo Duterte là thị trưởng Davao trong suốt 22 năm, từ 1988 đến 2016.
Mary Ann Arnado, tổng thư ký Mindanao Peoples Caucus, một mạng lưới liên tôn giáo vì hòa bình cho biết: «Trong thập niên 90, Davao là một bãi chiến trường. Phong trào nổi dậy cộng sản rất mạnh, những vụ bắn giết trên đường phố, nạn nghèo khó… nói chung là sự hỗn loạn. Ông Duterte xuất hiện và hòa bình được lập lại» - theo kiểu của ông.
Ông cũng là thị trưởng rồi tổng thổng bình dân. Một nhà báo có cảm tình với tổng thống đầu tiên xuất thân từ miền nam nhận định: «Cần phải hiểu rằng đối với người dân Philippines, các nguyên thủ trước đây đều là những người ngoài hành tinh, xa cách với cuộc sống của họ». Ông Duterte thường đến bar karaoke chạy moto điều khiển chiếc Harley Davidson, điều khiển giao thông khi bị kẹt xe, ly dị và có bốn con, chạy theo những bóng hồng.”
Giờ chân thiện mỹ hoàn hảo chưa gõ trên trần gian này. Dân chủ, tự do cũng có bất toàn, bịnh hoạn. Uống rượu nhiều, nói chuyện tiếu lâm hay cũng có thể được nhiều người thích, được nhiều phiếu. Nhưng đó là mị dân, chớ không phải dân chủ. Nhưng gian xảo thì có thể gạt một người, một số người đôi lần, nhưng không thể gạt quần chúng lần thứ hai. Dân là nước, nước có thể nâng thuyền lên mà cũng có nhận thuyền chìm xuống./. (Vi Anh)
Một, Ô. Duterte là một kẻ giết người hàng loạt. Giáo sư David Camroux, một chuyên gia về Đông Nam Á của Viện Nghiên Cứu Quan Hệ Quốc Tế CERI- Pháp cho biết trong chiến dịch bài trừ ma túy của ông Duterte đã làm 3000 người bị thiệt mạng, trong đó có tới 2/3 không được toà án xét xử. Thế kỷ 21 rồi, mà Ông còn hành động như thời Loài Người còn ăn lông ở lỗ, con người lấy mạng đổi mạng, lấy răng đổi răng, mắt đổi mắt. Ông xé bỏ khế ước xã hội, Ông đứng trên luật pháp, hiến pháp, cướp quyền toà án trong chánh quyền tam lập của thời đại văn minh.
Hai, Ô Duterte thóa mạ từ Đức Giáo Hoàng đến tổng thống Mỹ, một số lãnh đạo Liên Âu và bất cứ ai lớn nhỏ gì nếu phê bình, chỉ trích trong việc giết người không qua xét xử. Quí vị ấy im lặng vì không muốn đối thoại với một người lỗ mãng thôi.
Nhưng cái im lặng ấy là cái im lặng của con mắt bão. Giáo dân Công Giáo nhứt là ở Phi là một quốc gia tỷ lệ dân chúng theo Công Giáo cao nhứt Á châu, không thể chấp nhận một người như Ô. Duterte đại diện cho quốc gia dân tộc mình. Nhân dân Mỹ và các nước Liên Âu chắc cũng thế.
Ba, Ô Duterte là người bắt tay với phiến quân CS và Hồi Giáo cực đoan và đang tìm cách đi với hai chế độ TC hiện CS và Nga hậu CS. Vì báo chí quá chú ý đến việc giết người hàng loạt của Ô. Duterte nên ít nói đến việc TT Duterte vào tháng 08/2016 đã êm đềm thoả thuận ngưng bắn với lực lượng nổi dậy do đảng Cộng Sản Maoist lãnh đạo, chìa tay thân thiện với Hồi giáo cực đoan Abu Sayyaf - tổ chức đã gieo rắc kinh hoàng ở miền nam nước Phi hàng nhiều thập niên rồi.
Bốn, nhưng Ông tỏ ra thân thiện và tử tế với TC, khác hẳn những vị tổng thống Phi tiền nhiệm vốn cứng rắn với TC vì TC xâm lấn biển đảo của Phi khiến chánh quyền Phi trước Ông đã kiện TC tại Toà Trong Tài về luật biển và đã thắng TC.
Lúc thì Ông Duterte tuyên bố chống Mỹ như CS Bắc Việt chống Mỹ cứu nước thời Chiến tranh VN. Bộ trưởng Quốc Phòng Delfin Lorenzana của Ông xác nhận theo yêu cầu của TT Duterte, phía Philippines thông báo đã báo quân đội Mỹ ba điều. Một Phi ngưng tuần tra và tập trận hỗn hợp với Mỹ trên Biển Đông. Hai là giảm bớt sự hiện diện quân sự của Hoa Kỳ trên lãnh thổ Philippines, cụ thể là 107 lính Mỹ hiện đang đồn trú tại miền Nam Philippines để điều khiển các chiếc drone – tức là máy bay không người lái – có nhiệm vụ theo dõi hành tung của phiến quân Hồi Giáo, sẽ phải rời khỏi. Ba là đình chỉ số 28 cuộc tập trận quân sự mà quân đội Philippines tiến hành mỗi năm với lực lượng Mỹ. Bộ Ngoại giao Phi, ngoại trưởng Philippines Perfecto Yasay cũng phải lên tiếng khẳng định rằng Philippines cần phải thoát ra khỏi tình trạng «lệ thuộc» vào Mỹ để «giải quyết hiệu quả những mối đe dọa ở cả trong lẫn ngoài nước».
Nhưng lúc khác, tin Reuters cho biết Ô. Duterte ngày 11/10 lại tuyên bố không hủy thỏa thuận quốc phòng với Hoa Kỳ.
Nhưng tin Reuters mới đây ngày 12/10, trong bài phát biểu trước lực lượng tuần duyên, ở Manila, Ông lại nói không cần phải xóa bỏ hết các hiệp ước đã ký kết vì "chúng cũng tạo ra cái ô che chắn" cho Philippines và ông cũng quyết giữ các mối quan hệ liên minh quân sự đang có với Mỹ. Ông tuyên bố điều này sau khi Bộ Ngoại giao Trung Quốc xác nhận chuyến thăm của Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte sẽ diễn ra trong tuần sau, từ ngày 18 đến 21-10. Chủ Tich Tập cận Bình và Thủ Tướng Lý khắc Cường có thể tiếp kiến Ông.
Ô Duterte cũng từng tuyên bố mua vũ khí của TQ và Nga, giao thương mạnh với hai nước hiện CS và hậu CS này.
Đã khá đủ về tánh tình lỗ mãng, ý muốn chống Mỹ vì Mỹ chỉ trích Ô về việc giết người không qua toà xét xử và Ông tỏ vẻ thân TC và Nga của Ông để khai thác mâu thuẫn giữa Mỹ và TC cùng Nga. Vấn đề đạt ra TT Duterti đi về đâu.
Năm, về phía Mỹ, kể từ khi Ô Duterte chửi TT Obama và Ô Obama huỷ cuộc gặp gỡ Ông ở Lào, chưa thấy Mỹ có thái độ nào chống Phi. Có lẽ Washington cho rằng ông Duterte mới lên đang trong thời gian thăm dò hướng đi trong bối cảnh Phi đang bồng bềnh trong vấn đề Biển Đông. Phó phát ngôn viên bộ ngoại giao Mỹ Mark Toner đã nói như vậy với các phóng viên trong 1 cuộc họp báo ở Washington hồi đầu tuần thứ nhứt này tháng 10 này.
Nhưng nói tới cũng phải nói lui. Cái kiểu TT Obama chơi hai mang, lập lờ, rụt rè của đối với TC và các nước Á châu Thái bình dương, làm cho một số nước nạn nhân bị TC xâm lấn biển đảo nghi ngờ Mỹ. Mỹ tuyên bố không đứng về phía bên nào trong các cuộc tranh chấp, như Mỹ bất động để TC xâm lấn biển đảo của các nước.
Nhà nghiên cứu Lê Hồng Hiệp của viện nghiên cứu Đông Nam Á ISEAS, nhận định Mỹ đã thất bại trong việc đáp ứng các kỳ vọng của Philippines: “Một trong những điều làm cho họ (Philippines) cảm thấy thất vọng đối với Mỹ là Mỹ đã không bảo vệ được cho họ như họ mong đợi. Ví dụ những sự cố như ở Scaborough năm 2012, Mỹ đã không có những động thái để giúp bảo vệ Philippines.”
Sáu và sau cùng, theo báo Libération thiên tả của Pháp TT Duterte là, «tổng thống sát nhân hàng loạt», «Duterte, một sê-ríp chống ma túy không phân biệt», là «Bad boy» nguyên thủ. Nhưng dưới mắt dân Phi Miền Nam, Rodrigo Duterte là thị trưởng Davao trong suốt 22 năm, từ 1988 đến 2016.
Mary Ann Arnado, tổng thư ký Mindanao Peoples Caucus, một mạng lưới liên tôn giáo vì hòa bình cho biết: «Trong thập niên 90, Davao là một bãi chiến trường. Phong trào nổi dậy cộng sản rất mạnh, những vụ bắn giết trên đường phố, nạn nghèo khó… nói chung là sự hỗn loạn. Ông Duterte xuất hiện và hòa bình được lập lại» - theo kiểu của ông.
Ông cũng là thị trưởng rồi tổng thổng bình dân. Một nhà báo có cảm tình với tổng thống đầu tiên xuất thân từ miền nam nhận định: «Cần phải hiểu rằng đối với người dân Philippines, các nguyên thủ trước đây đều là những người ngoài hành tinh, xa cách với cuộc sống của họ». Ông Duterte thường đến bar karaoke chạy moto điều khiển chiếc Harley Davidson, điều khiển giao thông khi bị kẹt xe, ly dị và có bốn con, chạy theo những bóng hồng.”
Giờ chân thiện mỹ hoàn hảo chưa gõ trên trần gian này. Dân chủ, tự do cũng có bất toàn, bịnh hoạn. Uống rượu nhiều, nói chuyện tiếu lâm hay cũng có thể được nhiều người thích, được nhiều phiếu. Nhưng đó là mị dân, chớ không phải dân chủ. Nhưng gian xảo thì có thể gạt một người, một số người đôi lần, nhưng không thể gạt quần chúng lần thứ hai. Dân là nước, nước có thể nâng thuyền lên mà cũng có nhận thuyền chìm xuống./. (Vi Anh)
- Từ khóa :
- Mỹ
- ,
- Barack Obama
- ,
- Washington
- ,
- Philippines
- ,
- Harley Davidson
- ,
- Rodrigo Duterte
- ,
- Manila
- ,
- Hoa Kỳ
Và cách đây một tuần, Duterte còn thách thức rằng “Các người muốn lật ta hả? Các người muốn dùng CIA hả? Cứ làm thử đi?” ( nguyên văn) .
Vậy chúng ta có nên bỏ phiếu cho Trump không nhỉ ???