Hôm nay,  

Thấy Lợi Mới Chơi

28/10/200500:00:00(Xem: 5762)
Triệu Vượng, người Đằng Ấp, tỉnh Hải Dương, rất mực tin vào cõi mai sau, nên hết sức làm lành lánh dữ. Không ăn mặn sát sinh, khiến hàng xóm chung quanh khen là người lương thiện. Vợ là Triệu thị, thấy vậy, mới nhân lúc hai người ngồi cuộn chả chay. Mạnh miệng nói rằng:
- Chàng trên thì thờ kính Cậu Bà, dưới giúp người khốn khó, còn ở giữa thì hết dạ tu thân. Hẳn ở mai sau sẽ kiết nhiều hung ít.
Triệu Vượng đưa tay rờ cằm một phát, rồi thích thú đáp:
- Trời ban cho mình nhiều may mắn, mà chỉ giữ riêng thân, thì chỉ ít tháng nửa năm chẳng còn chi hết cả!
Rồi cười hà hà mấy tiếng. Hể hả nói:
- Mình giúp người ta cửa trước. Cậu Bà giúp mình cửa sau. Rốt cuộc hai cõi âm dương đều ngon lành hết ráo.
Đoạn, với tay lấy ly đậu nành. Ực cho một phát, rồi cảm thấy sảng khoái tận tâm can. Sung sướng nói:
- Tiền bạc có thể hại người mà cũng có thể cứu người. Điều quan trọng là phải biết xử dụng thế nào cho đúng cách. Chỉ có thế thôi.
Vượng, có một người con gái tên là Tiểu Thúy. Đẹp và thông minh, khiến Vượng vô vàn thương quý. Hết dạ lo toan, nên thường gọi vợ đến, mà nói rằng:
- Nàng sanh con. Nhân dáng bên ngoài thì xinh đẹp. Trí óc lại thông minh. Tâm can lại dư thừa lòng nhân hậu - mà không chịu sanh tiếp - Chẳng uổng lắm ư"
Triệu thị nghe chồng nói vậy, liền đảo mắt một vòng. Khi chắc chắn là chẳng có ai, bèn lẹ miệng đáp:
- Hay không bằng hên. Thiếp có thể may mắn một lần, chớ hông thể may mắn một đời. Lỡ nhào ra đứa nữa - mà hổng đặng như ri - thì bao tiếng tốt sẽ vèo tuôn bay tuốt.
Triệu Vượng trầm ngâm một chút, rồi nhíu mày lộ vẻ đăm chiêu. Ưu tư nói:
- Sống nhờ vào dư luận, thì suốt cuộc đời. E chẳng bao giờ thoải mái được đâu! Lại nữa. Người ta chỉ nói cho sướng miệng lúc đó, rồi khi việc đã qua, thì chẳng ai nhớ đến mần chi nữa. Thậm chí kết tội thế nào" Giải quyết làm sao" Cũng chẳng còn trong trí óc…
Rồi nhìn sâu vào mắt vợ. Tha thiết nói:
- Chẳng ai thương mình bằng mình. Miễn hồ đừng làm chuyện trái lương tâm, thì dẫu cho thiên hạ bửa tới phang lui, cũng chẳng nhằm chi hết cả!
Triệu thị, nhìn vào khuôn mặt ưu tư của chồng, cũng không cầm được sự bồn chồn trong tâm tưởng, bèn hít vội hơi sâu. Mau mắn nói:
- Đành là vậy. Nhưng thiếp chẳng thể nào sanh nữa được đâu!
Triệu Vương bỗng nghệch mặt ra nhìn vợ. Ngơ ngác nói:
- Nàng vừa qua tuổi ba mươi, là cái tuổi lý tưởng để làm mẹ. Sao lại đứt ngang kỳ như thế"
Triệu thị thủng thẳng đáp:
- Chàng thích làm việc nghĩa, thì thiếp với lời dạy tòng phu, ắt phải tiếp đỡ đặng chàng bang tới tới. Nay vướng bận con thơ. Mần răng mà giúp được, là một cái thua. Từ ngày gá nghĩa với chàng đến nay, thiếp chưa mong mình trúng số, cũng chưa hề muốn mình lâm cảnh khó khăn, mà nay ẳm nhẹ bé bi mần răng mà khá được, là hai cái thua. Gái một con trông mòn con mắt. Gái hai con… có gì nữa để mà trông. Thiếp đang ở đỉnh cao của thời xuân sắc, mà nếu có con, sẽ mất đi phần lôi cuốn, là ba cái thua. Với ba cái thua đó. Cho dẫu thiếp có cứng lòng thế mấy đi chăng nữa, cũng chẳng thể nào vui sống được đâu!
Một hôm, Tiểu Thúy đang dọn dẹp ở vườn rau. Chợt Triệu thị chạy tới bên chồng. Âu lo nói:
- Chàng thương con vì nó đẹp và thông minh. Lỡ có một ngày con không còn như vậy, thì chàng xử trí mần răng" Chẳng lẽ phụ tử thâm sâu… dựa vào hai cái đó"
Triệu Vượng đầu thì lắc, tay xua lịa xua lia. Hốt hoảng đáp:
- Nào phải vậy đâu! Nàng đã ở với ta bao mùa lá rụng - mà ngờ vực thế này - thì còn nói đến chữ tin nhau làm chi nữa. Chẳng bậy lắm ư"
Triệu thị nhìn chồng, bỗng nhói tận tâm can. Lo lắng nói:
- Thiếp chỉ lo chàng dựa vào sự hơn người của con, mà yêu quý - thì cái quý yêu đó dễ đưa chàng ngã sa vào lòng kiêu ngạo - coi nặng con mình, mà xem nhẹ con của người ta, thì chắc chắn nỗi đơn côi sẽ về trong sớm tối!
Triệu Vượng nghe vợ nói vậy, liền thở ra một hơi mấy cái. Cẩn trọng đáp:
- Hồng nhan bạc mệnh. Con mình thuộc loại có… nhan, thì phải lưu ý để… mệnh kia đừng tung tăng đi tới. Học một biết mười, đến độ cái gì cũng biết, mà không biết… điều, thì còn sống đặng hay sao" Tôi ăn chay nằm đất. Nguyện ý đêm ngày. Những mong cõi cao xa giúp con thoát xa vòng tục lụy, thì trước là yên ổn tấm thân. Sau với tổ tiên cũng an lòng bước đến.
Năm Tiểu Thúy được mười hai tuổi. Triệu Vượng gởi con đến thầy để học chữ. Bốn năm sau đã thuộc hết Ngũ kinh, lại đặc biệt hiểu thấu về tam tòng tứ đức, khiến Vượng mát cả tâm can, yên bình phế phủ.

Cùng học với Thúy, có bạn đồng môn tên là Tử Mạch, hơn Thúy đến ba tuổi. Dáng người văn nhã phong lưu, nói năng thiệt thà khiêm tốn. Ngày nọ, nhân lúc thầy lên nhà trên kéo thuốc lào, Mạch mới chồm qua bàn của Thúy. Vọt miệng nói:
- Cùng học một thầy. Chung một sách. Trọ một nơi. Hẳn sẽ chung cùng duyên nợ. Có phải vậy chăng"
Tiểu Thúy liếc nhìn Tử Mạch một cái. Ấp úng đáp:
- Phải!
Mạch lại hỏi:
- Trai chưa vợ. Gái chưa chồng. Đã vậy cha mẹ hai bên còn đủ cả. Ắt dễ tới luôn, bởi chẳng lo tang chế ba năm dài kiêng cữ. Có phải vậy chăng"
Tiểu Thúy mặt bỗng đỏ lên như mặt trời mọc. Thẹn thùng đáp:
- Phải!
Tử Mạch. Hỏi hai câu dính chấu cả hai, bèn hớn hở ruột gan mà nói này nói nọ:
- Làm người. Không thể thất hứa với người ta, càng không thể thất hứa với chính mình. Nếu muội đồng ý. Huynh nguyện suốt đời lo kế mưu sinh, đặng muội yên tâm dỗ dành năm ba đứa…
Tiểu Thúy vội đưa tay bịt miệng Tử Mạch lại. Hơ hãi nói:
- Chưa có sự đồng ý của cha mẹ, mà nói đến chuyện… cái con, thì khác nào đã vượt qua vòng lễ giáo. Thiệt là không phải!
Rôi chú tâm vô mà học. Cho đến kỳ nghĩ hè năm ấy, lúc trở về nhà, Tử Mạch cứ dõi mắt nhằm vào phương bắc mà thở. Đã vậy ăn uống thất thường, lại thức ngủ lung tung, khiến chỉ mấy hôm đã xơ xác như người mang trọng bệnh. Mẹ Mạch thấy vậy, mới nhói tận tim gan, mà bảo dạ rằng:
- Ủ rủ mặt mày. Dáng trông tiều tụy. Ăn không được. Ngủ không yên, đến độ mẹ đứng trước mắt mà tuồng như không thấy, thì đúng là bệnh trong tâm. Chớ còn chi nữa!
Rồi gọi con đến, mà nói rằng:
- Thanh niên là rường cột của nước nhà, là tương lai mai hậu, là chỗ dựa của phụ mẫu mai sau - mà lạng quạng kiểu này - thì chỉ sợ cha mẹ chưa kịp… dựa vô, đã ra người thiên cổ. Chẳng tội lắm ư"
Tử Mạch hướng mắt vào cõi xa xăm. Buột miệng đáp:
- Máu cần cho cơ thể thế nào, thì tình cần cho phèo phổi thế ấy. Thiếu máu. Xác thân này sẽ chết. Thiếu tình. Còn sống được hay sao"
Bà mẹ nghe tới đâu tảng thần theo tới đó, bèn nắm chặt đôi bàn tay lại. Thảng thốt than:
- Từ lúc ẳm ngửa, cho đến khi lớn khôn. Công khó mẹ cha như rừng như núi. Nay vì một chút tình si, mà toan hủy bỏ công sinh thành dưỡng dục, thì trước là có tội với bản thân. Sau với mẹ cha cũng trăm bề thiếu sót.
Tử Mạch lắc đầu, đáp:
- Người ta làm được nhiều điều kỳ diệu, là do tình yêu thúc đẩy. Chớ không phải mẹ cha, thì sao phải bắt con đi vào đường ngang trái"
Bà mẹ. Mím chặt đôi môi lại, như cố nuốt nỗi đau trở ngược vào lòng, rồi thì thào tự nhủ lấy thân:
- Già néo đứt dây. Con mình đang như vậy, thì phải cố lần theo uốn nắn. Không được… búa vô, thì mới mong có chỗ tựa nương lúc tuổi già bóng xế!
Đoạn, dịu giọng nói:
- Còn nước còn tát. Con chưa cố sức tát - mà đã đầu hàng - thì chẳng phải số phận không se, mà vì con chẳng tận hết sức hơi đổ dồn vô trong đó.
Tử Mạch thấy mẹ đứng về phía mình, liền dần dần tươi tỉnh lại, rồi chợt nắm lấy tay. Gấp gáp nói:
- Mẹ cho người qua nhà họ Triệu, hỏi Tiểu Thúy cho con, thì mới mong hương khói ở mai này không tắt!
Bà mẹ mặt mày tư lự. Lộ rõ đăm chiêu. Lo lắng nói:
- Năm cùng tháng tận, mà qua hỏi con gái của người ta. E dẫu sát bên cũng khó lòng kết dính!
Rồi thở ra một cái, bất chợt nhìn vào khuôn mặt hốc hác của con. Quyết liệt nói:
- Có con gái mà được người đi hỏi, đã mừng hết lớn. Sao lại phải lo" Để hùng khí… sui gia bỗng vèo tan bay biến.
Liền nhờ người mai mối qua nhà của Triệu. Triệu Vượng, khi nhận được tin, bèn gọi vợ vô trong, tỏ phân điều hơn thiệt:
- Con mình đẹp, lại thông minh, thì phải lấy con quan mới thu về… sở hụi. Chớ gả cho đám này, thì chẳng những thu nhập hổng vô, mà còn phải chi ra nhiều ít nữa. Thiệt là đáng tiếc!
Triệu thị suy nghĩ một chút, rồi ngập ngừng đáp:
- Lấy chồng chớ đâu phải lấy… tiền, thì có là quan hay hàng lê thứ, cũng chẳng ăn thua. Sao lại để kim ngân nhảy ùm vô trong đó"
Rồi nhìn chồng với ánh mắt trĩu nặng. Đau đớn nói:
- Vàng bạc vĩnh viễn là câu nói lý lẽ. Thiếp biết ý chàng như thế, nhưng mỗi lần trò chuyện với con, chàng lại mong con biết quý yêu tình thân thuộc - trong khi duyên nợ trăm năm lại nhẫn tâm bẻ quày qua hướng khác - thì cho dẫu chàng có dạy đến ngày tóc bạc. E chẳng bao giờ kết trái được đâu!
Đoạn, vuốt tóc một cái cho nhẹ bớt tâm tư, rồi bức rứt nói:
- Phú quý tại trời. Giàu nghèo do tự số. Con mình được người ta thương mến, lại nhất lòng đi hỏi. Chớ không chơi món… mèo mả gà đồng, là đã mừng hết lớn. Ngon lành như vậy, mà chàng không nhận ra - lại chú tâm đến đồng tiền luôn… bạc - thì trước là lỗi đạo trượng phu. Sau với con yêu cũng gánh mang phần trách nhiệm…

Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
tác giả Đinh Xuân Quân sinh trong một gia tộc Miền Bắc theo Công Giáo từ vài thế kỷ, qua các thời kỳ Quốc-Cộng đảng tranh, Hoàng Đế Bảo Đại, TT Ngô Đình Diệm, Đệ Nhị Cộng Hòa, du học, về VN làm việc, vào tù cải tạo sau 1975, vượt biên, làm một số dự án LHQ giúp các nước nghèo (kể cả tại VN)
Một chiếc máy bay rớt tại South Dakota hôm Thứ Bảy làm thiệt mạng ít nhất 9 người, gồm phi công và 2 trẻ em.
Cảnh sát lập hồ sơ khởi tố Nguyen về tội bạo lực gia đình, say, và 2 tội gây nguy hiểm cho trẻ em. Nguyen được tạm rời nhà tù quận Polk County Jail vào sáng Thứ Sáu 29/11/2019.
Mười người đã bị bắn tại Khu Phố Pháp ở thành phố New Orleans vào sáng Chủ Nhật, 1 tháng 12, theo cảnh sát cho biết.
Diễn cẩn thận từng bước, hết sức chậm rãi đi xuống đồi do bờ triền dốc đứng. Hân đi sau tay phải ôm chặt tay trái Diễn và nửa thân xô nghiêng ép vào người anh.
Như chúng ta biết, đảng SPD (Đảng Dân chủ Xã hội Đức) đã tìm kiếm lãnh đạo mới từ sáu tháng nay. Vào mùa hè 2019, nhà lãnh đạo đảng trước đó Nahles đã từ chức sau các cuộc tranh giành quyền lực nội bộ. Có nhiều ứng cử viên nhưng sau cuộc bầu cử sơ bộ chỉ còn hai cặp vào chung kết.
Hàng triệu người nghèo có thể bị mất phiếu thực phẩm (food stamps) quan trọng theo những thay đổi luật lệ được đề nghị bởi chính phủ Trump.
Con sông Hoàng Hạ chảy xuyên qua trấn Hoàng Hoa quanh năm xanh biếc, nước từ miền tuyết lãnh tan ra nên tinh khiết vô cùng.
Lý do để viết bài này là vì bản thân người viết có sai lầm cần bày tỏ. Tuy rằng sai lầm đã hiệu đính, nhưng cũng cần nói ra, vì Đức Phật đã dạy rằng hễ sai thì nên tự mình bày tỏ.


Kính chào quý vị,

Tôi là Derek Trần, dân biểu đại diện Địa Hạt 45, và thật là một vinh dự lớn lao khi được đứng nơi đây hôm nay, giữa những tiếng nói, những câu chuyện, và những tâm hồn đã góp phần tạo nên diện mạo văn học của cộng đồng người Mỹ gốc Việt trong suốt một phần tư thế kỷ qua.
Hai mươi lăm năm! Một cột mốc bạc! Một cột mốc không chỉ đánh dấu thời gian trôi qua, mà còn ghi nhận sức bền bỉ của một giấc mơ. Hôm nay, chúng ta kỷ niệm 25 năm Giải Viết Về Nước Mỹ của nhật báo Việt Báo.

Khi những người sáng lập giải thưởng này lần đầu tiên ngồi lại bàn thảo, họ đã hiểu một điều rất căn bản rằng: Kinh nghiệm tỵ nạn, hành trình nhập cư, những phức tạp, gian nan, và sự thành công mỹ mãn trong hành trình trở thành người Mỹ gốc Việt – tất cả cần được ghi lại. Một hành trình ý nghĩa không những cần nhân chứng, mà cần cả những người viết để ghi nhận và bảo tồn. Họ không chỉ tạo ra một cuộc thi; họ đã và đang xây dựng một kho lưu trữ. Họ thắp lên một ngọn hải đăng cho thế hệ sau để chuyển hóa tổn thương thành chứng tích, sự im lặng thành lời ca, và cuộc sống lưu vong thành sự hội nhập.

Trong những ngày đầu ấy, văn học Hoa Kỳ thường chưa phản ánh đầy đủ sự phong phú và đa dạng về kinh nghiệm của chúng ta. Giải thưởng Viết Về Nước Mỹ thực sự đã lấp đầy khoảng trống đó bằng sự ghi nhận và khích lệ vô số tác giả, những người đã cầm bút và cùng viết nên một thông điệp mạnh mẽ: “Chúng ta đang hiện diện nơi đây. Trải nghiệm của chúng ta là quan trọng. Và nước Mỹ của chúng ta là thế đó.”


Suốt 25 năm qua, giải thưởng này không chỉ vinh danh tài năng mà dựng nên một cộng đồng và tạo thành một truyền thống.
Những cây bút được tôn vinh hôm nay không chỉ mô tả nước Mỹ; họ định nghĩa nó. Họ mở rộng giới hạn của nước Mỹ, làm phong phú văn hóa của nước Mỹ, và khắc sâu tâm hồn của nước Mỹ. Qua đôi mắt họ, chúng ta nhìn thấy một nước Mỹ tinh tế hơn, nhân ái hơn, và sau cùng, chân thật hơn.

Xin được nhắn gửi đến các tác giả góp mặt từ bao thế hệ để chia sẻ tấm chân tình trên các bài viết, chúng tôi trân trọng cảm ơn sự can đảm của quý vị. Can đảm không chỉ là vượt qua biến cố của lịch sử; can đảm còn là việc ngồi trước trang giấy trắng, đối diện với chính mình, lục lọi ký ức đau thương sâu đậm, và gửi tặng trải nghiệm đó đến tha nhân. Quý vị là những người gìn giữ ký ức tập thể và là những người dẫn đường cho tương lai văn hóa Việt tại Hoa Kỳ.

Với Việt Báo: Xin trân trọng cảm ơn tầm nhìn, tâm huyết, và sự duy trì bền bỉ giải thưởng này suốt một phần tư thế kỷ.
Khi hướng đến 25 năm tới, chúng ta hãy tiếp tục khích lệ thế hệ kế tiếp—những blogger, thi sĩ, tiểu thuyết gia, nhà phê bình, nhà văn trẻ—để họ tìm thấy tiếng nói của chính mình và kể lại sự thật của họ, dù đó là thử thách hay niềm vui. Bởi văn chương không phải là một thứ xa xỉ; đó là sự cần thiết. Đó là cách chúng ta chữa lành, cách chúng ta ghi nhớ, và là cách chúng ta tìm thấy nơi chốn của mình một cách trọn vẹn.

Xin cảm ơn quý vị.

NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.