Muốn chiến thắng, đừng đánh loạn, phải tập trung. Xác định mục tiêu đánh khủng bố rất khó, vì mục tiêu vô hình, đến khi khủng bố lộ hình thì đã muộn, chỉ còn việc đi nhặt xác, xác nạn nhân kể cả xác kẻ thù. Cuộc chiến chống khủng bố có nhiều mặt trận, chiến thuật cũng phải tùy nghi. Nhưng quan trọng nhất vẫn là việc dùng vũ lực và ở đây vấn đề thứ tự ưu tiên được đặt ra. Mục tiêu nào cần đánh trước, mục tiêu nào cần đánh sau, chớ không thể đánh cùng một lúc vì làm như vậy là mất thế tập trung, nỗ lực tấn công sẽ bị loãng. Vấn đề "diện" và "điểm" là vậy.
Saddam Hussein là "kẻ ác", không ai muốn hắn cầm quyền ở Iraq, nhưng vấn đề tấn công quân sự vào Iraq lúc này đã gây ra nhiều trận tranh cãi trong chính giới Mỹ. Cho đến nay Mỹ đã mở trận đánh với tất cả sức mạnh quân sự vào một mục tiêu duy nhất là Afghanistan và cuộc chiến vẫn còn. Theo chúng tôi nghĩ, Mỹ nên thanh toán dứt khoát mục tiêu Afghanistan trước khi nghĩ đến chuyện đánh Iraq. Cố nhiên đánh Iraq khác với đánh Afghanistan về nhiều mặt, nhưng thí dụ nếu có mặt trận đánh Iraq bằng quân sự, cả hai mặt trận sẽ có một điểm giống nhau. Đó là tình hình sau khi chính quyền của kẻ ác tan vỡ. Tình hình Afghanistan đã khó, tình hình Iraq còn khó hơn và có thể kéo dài bất tận. Đây chỉ là chuyện bàn cho vui, việc mở mặt trận Iraq còn phải chờ nhiều thứ, ít nhất cũng phải chờ Quốc hội Mỹ cho phép. Phó Tổng Thống Dick Cheney đã lên tiếng thúc giục phải đánh Iraq ngay, để lâu sẽ có những hậu quả không thể lường. Saddam đang phát triển vũ khí giết người tập thể và phải đánh trước khi hắn có vũ khí nguyên tử. Đây cũng chỉ là một màn "tung hứng" đưa ra với nhiều dụng ý, không thiết thực. Then chốt của quyết định đánh là phải có bằng chứng xác định Saddam có liên hệ đến al-Qaida. Chiến tranh là việc trọng đại của quốc gia, không thể đánh vì chứng cớ "hoàn cảnh", phải có chứng cớ trực tiếp. Nếu vậy chờ đợi đến bao giờ"
Ở đây vấn đề thứ tự ưu tiên được đặt ra. Ưu tiên số một là gì" Diệt bàn tay khủng bố hay diệt vũ khí giết người tập thể" Hiển nhiên chống khủng bố là ưu tiên cấp bách hàng đầu. Có nhiều mặt trận chống khủng bố, nhưng ưu tiên cao nhất vẫn là mặt trận nội an ở trên đất Mỹ. Mặt trận này cũng không dễ dàng, kẻ thù đã có sẵn trên đất Mỹ, chúng "còn ngủ" chưa lộ hình. Nhưng ở nội bộ Mỹ có sự tranh cãi giữa hai khuynh hướng cực đoan. Một bên là một số người dân không muốn quyền tự do cá nhân bị xâm phạm, họ được các hội đoàn tranh đấu cho quyền tự do dân chủ ủng hộ. Một bên là nhà cầm quyền muốn có những biện pháp gắt gao để truy lùng và bắt khủng bố trước khi quá muộn. Bên nào cũng có lý, nhưng đã có quyền là phải có bổn phận. Những người đòi quyền tự do có bổn phận phải hy sinh phần nào quyền tự do cá nhân vì sự an toàn của người khác cũng như của chính mình. Và cần nhất, những người có quyền thi hành các biện pháp chống khủng bố có bổn phận không được lạm dụng những quyền đó vì quyền lợi chính trị riêng tư. Tóm lại đây là vấn đề trong lòng người Mỹ, nếu không dung hòa được quyền và bổn phận, mặt trận nội an sẽ không hiệu quả.
Kế tiếp là mặt trận liên minh quốc tế. Mỹ không thể đem quân đến các nước có khủng bố ẩn nấp, nên cần có sự hợp tác của chính quyền nước đó và sự hợp tác này bắt đầu bằng chứ "thông cảm" chớ không ép buộc. Mỗi nước có hoàn cảnh riêng, có nước hợp tác nhiều, có nước hợp tác ít. Mỹ nên coi mọi sự hợp tác là quý chớ không nên phân bì, nhất là không nên dùng những thủ đoạn ngoại giao hay kinh tế để xiết. Chẳng hạn có câu hỏi đặt ra: chính quyền Ả Rập Saudi hiện nay là bạn hay là thù" Khỏi cần trả lời câu hỏi đó mà chỉ nên nghĩ bất luận trong trường hợp nào, Mỹ nên coi họ là bạn chớ không phải là thù. Ở một nước như Ả rập Saudi, muốn có một chính quyền tự do dân chủ như ở Mỹ chỉ là ảo tưởng. Trong thế giới Ả rập và Hồi giáo hiện nay, không có chính quyền nào công khai lên tiếng ủng hộ Osama bin Laden hay tổ chức al-Qaida. Tình trạng đó dù thực dù giả cũng nên được duy trì chớ không nên làm thay đổi.
Cũng vì nhu cầu cấp bách chiến thắng khủng bố, Mỹ cũng nên xét lại chính sách đối với các nước xưa nay vốn thù nghịch với Mỹ, và xét lại toàn bộ chính sách đối ngoại với các nước trên thế giới. Bắc Hàn không có liên can gì đến al-Qaida, Mỹ nên có chính sách cởi mở hơn với nước này. Trong khi Mỹ chưa có một biện pháp cụ thể, Nga và Trung Quốc đã đi bước trước xiết chặt quan hệ kinh tế với Bình Nhưỡng. Nga có thể đã bán lò hạt nhân cho Iran và thân thiện với Iraq, nhưng vai trò của Tổng Thống Nga Putin có tầm vóc quốc tế. Putin là một trong những lãnh tụ đầu tiên trên thế giới đã tán thành Mỹ tấn công Afghanistan. Mỹ nên lợi dụng vai trò của Putin trong cuộc chiến chống khủng bố thay vì chèn ép ông ta trong vấn đề "lá chắn phi đạn". Trung Quốc có thể là một loại hiểm họa tiềm tàng cho thế lực Mỹ ở Á châu, nhưng Trung Quốc không hăm dọa tấn công Mỹ, chỉ có khủng bố đã đánh vào Mỹ. Vậy Mỹ nên chọn thứ tự ưu tiên nào" Trong khi Mỹ chưa kịp quyết định, Bắc Kinh và Moscow đã mở rộng vòng tay đón Iraq. Cũng đừng nên ngạc nhiên về ngón đòn trả đũa này, nếu người ta nhớ lại chính phủ Bush đã từng ra tay chèn ép Nga và Trung Quốc đến độ nào mà không kết quả.
Mỹ hô đánh Iraq vì quyền lợi thế giới, nhưng có một thứ quyền lợi thế giới có tính cách toàn cầu là hiệp ước chống nạn thả khói hâm nóng khí quyển, chính phủ Bush lại chống hiệp ước này. Việc kiểm soát thả khói công nghiệp bất lợi cho các đại doanh gia của Mỹ bởi vậy Mỹ chống. Các nhà chính trị lên cầm quyền có thể lợi dụng chính sách đối nội làm lợi cho phe phái của mình, nhưng để nó ảnh hưởng đến chính sách đối ngoại, làm mất tư thế quốc tế của Mỹ là điều đáng ngại. Nhất là trong thời điểm Mỹ cần thế giới hơn thế giới cần Mỹ.
Saddam Hussein là "kẻ ác", không ai muốn hắn cầm quyền ở Iraq, nhưng vấn đề tấn công quân sự vào Iraq lúc này đã gây ra nhiều trận tranh cãi trong chính giới Mỹ. Cho đến nay Mỹ đã mở trận đánh với tất cả sức mạnh quân sự vào một mục tiêu duy nhất là Afghanistan và cuộc chiến vẫn còn. Theo chúng tôi nghĩ, Mỹ nên thanh toán dứt khoát mục tiêu Afghanistan trước khi nghĩ đến chuyện đánh Iraq. Cố nhiên đánh Iraq khác với đánh Afghanistan về nhiều mặt, nhưng thí dụ nếu có mặt trận đánh Iraq bằng quân sự, cả hai mặt trận sẽ có một điểm giống nhau. Đó là tình hình sau khi chính quyền của kẻ ác tan vỡ. Tình hình Afghanistan đã khó, tình hình Iraq còn khó hơn và có thể kéo dài bất tận. Đây chỉ là chuyện bàn cho vui, việc mở mặt trận Iraq còn phải chờ nhiều thứ, ít nhất cũng phải chờ Quốc hội Mỹ cho phép. Phó Tổng Thống Dick Cheney đã lên tiếng thúc giục phải đánh Iraq ngay, để lâu sẽ có những hậu quả không thể lường. Saddam đang phát triển vũ khí giết người tập thể và phải đánh trước khi hắn có vũ khí nguyên tử. Đây cũng chỉ là một màn "tung hứng" đưa ra với nhiều dụng ý, không thiết thực. Then chốt của quyết định đánh là phải có bằng chứng xác định Saddam có liên hệ đến al-Qaida. Chiến tranh là việc trọng đại của quốc gia, không thể đánh vì chứng cớ "hoàn cảnh", phải có chứng cớ trực tiếp. Nếu vậy chờ đợi đến bao giờ"
Ở đây vấn đề thứ tự ưu tiên được đặt ra. Ưu tiên số một là gì" Diệt bàn tay khủng bố hay diệt vũ khí giết người tập thể" Hiển nhiên chống khủng bố là ưu tiên cấp bách hàng đầu. Có nhiều mặt trận chống khủng bố, nhưng ưu tiên cao nhất vẫn là mặt trận nội an ở trên đất Mỹ. Mặt trận này cũng không dễ dàng, kẻ thù đã có sẵn trên đất Mỹ, chúng "còn ngủ" chưa lộ hình. Nhưng ở nội bộ Mỹ có sự tranh cãi giữa hai khuynh hướng cực đoan. Một bên là một số người dân không muốn quyền tự do cá nhân bị xâm phạm, họ được các hội đoàn tranh đấu cho quyền tự do dân chủ ủng hộ. Một bên là nhà cầm quyền muốn có những biện pháp gắt gao để truy lùng và bắt khủng bố trước khi quá muộn. Bên nào cũng có lý, nhưng đã có quyền là phải có bổn phận. Những người đòi quyền tự do có bổn phận phải hy sinh phần nào quyền tự do cá nhân vì sự an toàn của người khác cũng như của chính mình. Và cần nhất, những người có quyền thi hành các biện pháp chống khủng bố có bổn phận không được lạm dụng những quyền đó vì quyền lợi chính trị riêng tư. Tóm lại đây là vấn đề trong lòng người Mỹ, nếu không dung hòa được quyền và bổn phận, mặt trận nội an sẽ không hiệu quả.
Kế tiếp là mặt trận liên minh quốc tế. Mỹ không thể đem quân đến các nước có khủng bố ẩn nấp, nên cần có sự hợp tác của chính quyền nước đó và sự hợp tác này bắt đầu bằng chứ "thông cảm" chớ không ép buộc. Mỗi nước có hoàn cảnh riêng, có nước hợp tác nhiều, có nước hợp tác ít. Mỹ nên coi mọi sự hợp tác là quý chớ không nên phân bì, nhất là không nên dùng những thủ đoạn ngoại giao hay kinh tế để xiết. Chẳng hạn có câu hỏi đặt ra: chính quyền Ả Rập Saudi hiện nay là bạn hay là thù" Khỏi cần trả lời câu hỏi đó mà chỉ nên nghĩ bất luận trong trường hợp nào, Mỹ nên coi họ là bạn chớ không phải là thù. Ở một nước như Ả rập Saudi, muốn có một chính quyền tự do dân chủ như ở Mỹ chỉ là ảo tưởng. Trong thế giới Ả rập và Hồi giáo hiện nay, không có chính quyền nào công khai lên tiếng ủng hộ Osama bin Laden hay tổ chức al-Qaida. Tình trạng đó dù thực dù giả cũng nên được duy trì chớ không nên làm thay đổi.
Cũng vì nhu cầu cấp bách chiến thắng khủng bố, Mỹ cũng nên xét lại chính sách đối với các nước xưa nay vốn thù nghịch với Mỹ, và xét lại toàn bộ chính sách đối ngoại với các nước trên thế giới. Bắc Hàn không có liên can gì đến al-Qaida, Mỹ nên có chính sách cởi mở hơn với nước này. Trong khi Mỹ chưa có một biện pháp cụ thể, Nga và Trung Quốc đã đi bước trước xiết chặt quan hệ kinh tế với Bình Nhưỡng. Nga có thể đã bán lò hạt nhân cho Iran và thân thiện với Iraq, nhưng vai trò của Tổng Thống Nga Putin có tầm vóc quốc tế. Putin là một trong những lãnh tụ đầu tiên trên thế giới đã tán thành Mỹ tấn công Afghanistan. Mỹ nên lợi dụng vai trò của Putin trong cuộc chiến chống khủng bố thay vì chèn ép ông ta trong vấn đề "lá chắn phi đạn". Trung Quốc có thể là một loại hiểm họa tiềm tàng cho thế lực Mỹ ở Á châu, nhưng Trung Quốc không hăm dọa tấn công Mỹ, chỉ có khủng bố đã đánh vào Mỹ. Vậy Mỹ nên chọn thứ tự ưu tiên nào" Trong khi Mỹ chưa kịp quyết định, Bắc Kinh và Moscow đã mở rộng vòng tay đón Iraq. Cũng đừng nên ngạc nhiên về ngón đòn trả đũa này, nếu người ta nhớ lại chính phủ Bush đã từng ra tay chèn ép Nga và Trung Quốc đến độ nào mà không kết quả.
Mỹ hô đánh Iraq vì quyền lợi thế giới, nhưng có một thứ quyền lợi thế giới có tính cách toàn cầu là hiệp ước chống nạn thả khói hâm nóng khí quyển, chính phủ Bush lại chống hiệp ước này. Việc kiểm soát thả khói công nghiệp bất lợi cho các đại doanh gia của Mỹ bởi vậy Mỹ chống. Các nhà chính trị lên cầm quyền có thể lợi dụng chính sách đối nội làm lợi cho phe phái của mình, nhưng để nó ảnh hưởng đến chính sách đối ngoại, làm mất tư thế quốc tế của Mỹ là điều đáng ngại. Nhất là trong thời điểm Mỹ cần thế giới hơn thế giới cần Mỹ.
Gửi ý kiến của bạn
