Ngoại trưởng Mỹ Colin Powell đã làm một cuộc trình bày rất ngoạn mục, vững chắc và đầy tính thuyết phục trước Hội đồng Bảo an LHQ về những bằng chứng cho thấy Iraq đã không tuân lệnh giải giới mà còn tiếp tục chế tạo những loại vũ khí giết người hàng loạt như vũ khí vi trùng, vũ khí hóa học, vũ khí hạt nhân, lại có liên hệ với bọn khủng bố al Qaida, giấu nhẹm những phương tiện sử dụng các loại vũ khí đó mà bằng chứng là những cú điện thoại do tình báo Mỹ thâu nhận được trước ngày thanh sát quốc tế đến khám xét.
Mỹ đã chọn được một người đầy đủ khả năng làm công việc trình bày này trước dư luận thế giới. Powell là một cựu đại tướng đã từng giữ chức Tổng tham mưu trưởng quân đội, ông cũng đã từng là sĩ quan huấn luyện viên trường Bộ binh Mỹ quen với những cuộc thuyết trình và tiểu di trước các tướng lãnh và sĩ quan quân đội, mạch lạc và đầy đủ chi tiết như không ảnh, đồ hình, đồ bản, tin tình báo cần thiết cho mọi cuộc hành quân. Những tang chứng nặng nề hàng đống ông đưa ra trước HĐBA đã được chính phủ Bush nói là "không thể chối cãi", để chuẩn bị cho một cuộc chiến lớn hơn cả trận đánh Bão Sa Mạc năm xưa, thời đó là lúc tướng Powell còn làm Tổng tham mưu trưởng. Những bức không ảnh ông đưa ra khiến người ta nhớ đến những hình ảnh về các giàn hỏa tiễn ở Cuba do Đại sứ Adlai Stevenson trình bày trước thế giới đã khiến lãnh tụ Liên Sô Khrushchev phải chấp nhận một thỏa hiệp với Tổng Thống Kennedy để rút hỏa tiễn ra khỏi Cuba.
Gánh nặng của Powell rất nặng, không phải nặng vì những tang chứng quá nhiều mà vì trách nhiệm phải làm thế nào xoay chuyển dư luận thế giới và cả dư luận trong nước Mỹ để cho thấy đánh Iraq là cần, và khi tiếng súng đã nổ, nhiều nước sẽ ủng hộ Mỹ và đồng minh. Với những tang chứng như vậy, Mỹ đã có thể đánh Iraq từ lâu, chính Tổng Thống Bush đã muốn đánh ngay, nhưng ông Powell là người đã thuyết phục Tổng Thống đưa vấn đề ra trước HĐBA, bởi vậy mới có nghị quyết 1441. Khi đã đưa vấn đề ra HĐBA, cố nhiên Mỹ không thể tự ý hành động mà còn phải chờ quyết định của Hội đồng.
Sau cuộc trình bày của ông Powell, những phản ứng đầu tiên cho thấy 3 nước có quyền phủ quyết của HĐBA là Pháp, Nga, Trung Quốc vẫn không thay đổi thái độ, nói cần phải để cho các thanh sát viên quốc tế có thêm thời giờ khám xét thêm. Lập trường đó tóm lại là tang chứng vẫn chưa đủ, cần phải có thêm. Đứng đầu phe chống đối là Pháp, tranh cãi gay go với Mỹ không phải về sự xác đáng của các tang chứng mà về một vấn đề then chốt: Pháp cho rằng dù có thêm tang chứng quả Iraq đã vi phạm, vấn đề là thế giới sẽ phải đối phó cách nào. Pháp vẫn tin rằng có thể có giải pháp chính trị. Những phản ứng thuận lợi nhất cho cuộc thuyết trình của ông Powell xuất phát từ những nước trước đây đã tùng công khai ủng hộ Mỹ, trong đó có Anh, Tây Ban Nha và Úc.
Bản trình bày của Powell khá dài lại có thêm rất nhiều tài liệu, chứng tích kèm theo nên có lẽ còn cần phải một thời gian để nó ngấm vào sự phán đoán của các nhà lãnh đạo các nước khác cũng như dư luận thế giới. Về phía Iraq, cố nhiên là bác bỏ thẳng tay. Đại sứ Iraq tại LHQ nói những lời tố cáo của Mỹ "hoàn toàn không đúng sự thật". Sự tố cáo quan trọng nhất của Mỹ là Iraq đã dung dưỡng khủng bố. Trong một cuộc phỏng vấn đặc biệt rất hiếm có của Saddam Hussein dành cho một cựu dân biểu tả phái của Quốc hội Anh cuối tuần qua, Saddam chối cãi không hề có vũ khí giết người hàng loạt và cũng không có liên hệ gì đến al-Qaida. Saddam nói: "Nếu chúng tôi có quan hệ với al-Qaida và chúng tôi tin tưởng ở mối quan hệ đó, chúng tôi không thấy hổ thẹn gì mà không thừa nhận". Một ngày trước khi ông Powell ra trước HĐBA, đài truyền hình nước Anh đã cho phổ biến các đoạn chính của cuộc phỏng vấn này.
Ngoài gánh nặng ở HĐBA đối với dư luận quốc tế, Ngoại trưởng Powell cũng có một trọng trách lớn đối với dư luận trong nước Mỹ. Sau cuộc trình bày, những cuộc thăm dò đầu tiên của báo chí Mỹ cho thấy dư luận Mỹ hầu như chia làm hai, nửa muốn đánh Iraq, nửa muốn không. Nếu muốn thuyết phục dư luận quốc tế, ông Powell cần phải có sự ủng hộ của dư luận Mỹ. Dư luận Mỹ có thể không nhất quán tùy lúc, nhưng quan trọng nhất vẫn là Quốc hội Mỹ. Powell đã ra trước Ủy ban Ngoại giao Thượng Viện để vận động một sự ủng hộ mạnh mẽ cho chính phủ, trong khi nhiều nhân vật trong đảng Dân Chủ không tán thành chiến tranh.
Một ngày sau khi ông Powell trình bày trước HĐBA, Tổng Thống Bush đã lên tiếng hô hào LHQ kết hợp với Mỹ để giải giới Saddam Hussein. Ông nói "Saddam Hussein sẽ bị chặn lại. Saddam Hussein đã được cho một cơ hội cuối cùng, nhưng hắn đã vứt bỏ cơ hội đó. Kẻ độc tài Iraq đang tự chọn cho hắn". Tổng Thống Bush nói ông để mở rộng cửa cho một nghị quyết thứ hai của HĐBA, miễn là nghị quyết đó phải mau lẹ đưa đến hành động quân sự. Điều này có nghĩa là Mỹ không chấp nhận nghị quyết nào chỉ nhằm kéo dài thêm thời gian. Mỹ chỉ ủng hộ nghị quyết đưa ra tối hậu thư, hẹn đến ngày nào đó, nếu Saddam Hussein không lùi bước là đánh ngay. Thời hạn đó hiển nhiên không phải vài tháng mà rất ngắn chỉ vài tuần.
Tình hình hiện nay rất khẩn trương, vì đến ngày 14-2 các thanh sát viên quốc tế sẽ báo cáo về kết quả thanh sát. Từ nay tới ngày đó chỉ còn một tuần, không rõ Mỹ có thể làm xoay chuyển được lập trường của Pháp, Nga và Trung Quốc hay không. Nếu một nghị quyết "đánh" bị một trong ba nước phủ quyết, Mỹ sẽ phải làm gì" Đến nước này tất nhiên Mỹ không còn cách nào khác hơn là đánh.
Mỹ đã chọn được một người đầy đủ khả năng làm công việc trình bày này trước dư luận thế giới. Powell là một cựu đại tướng đã từng giữ chức Tổng tham mưu trưởng quân đội, ông cũng đã từng là sĩ quan huấn luyện viên trường Bộ binh Mỹ quen với những cuộc thuyết trình và tiểu di trước các tướng lãnh và sĩ quan quân đội, mạch lạc và đầy đủ chi tiết như không ảnh, đồ hình, đồ bản, tin tình báo cần thiết cho mọi cuộc hành quân. Những tang chứng nặng nề hàng đống ông đưa ra trước HĐBA đã được chính phủ Bush nói là "không thể chối cãi", để chuẩn bị cho một cuộc chiến lớn hơn cả trận đánh Bão Sa Mạc năm xưa, thời đó là lúc tướng Powell còn làm Tổng tham mưu trưởng. Những bức không ảnh ông đưa ra khiến người ta nhớ đến những hình ảnh về các giàn hỏa tiễn ở Cuba do Đại sứ Adlai Stevenson trình bày trước thế giới đã khiến lãnh tụ Liên Sô Khrushchev phải chấp nhận một thỏa hiệp với Tổng Thống Kennedy để rút hỏa tiễn ra khỏi Cuba.
Gánh nặng của Powell rất nặng, không phải nặng vì những tang chứng quá nhiều mà vì trách nhiệm phải làm thế nào xoay chuyển dư luận thế giới và cả dư luận trong nước Mỹ để cho thấy đánh Iraq là cần, và khi tiếng súng đã nổ, nhiều nước sẽ ủng hộ Mỹ và đồng minh. Với những tang chứng như vậy, Mỹ đã có thể đánh Iraq từ lâu, chính Tổng Thống Bush đã muốn đánh ngay, nhưng ông Powell là người đã thuyết phục Tổng Thống đưa vấn đề ra trước HĐBA, bởi vậy mới có nghị quyết 1441. Khi đã đưa vấn đề ra HĐBA, cố nhiên Mỹ không thể tự ý hành động mà còn phải chờ quyết định của Hội đồng.
Sau cuộc trình bày của ông Powell, những phản ứng đầu tiên cho thấy 3 nước có quyền phủ quyết của HĐBA là Pháp, Nga, Trung Quốc vẫn không thay đổi thái độ, nói cần phải để cho các thanh sát viên quốc tế có thêm thời giờ khám xét thêm. Lập trường đó tóm lại là tang chứng vẫn chưa đủ, cần phải có thêm. Đứng đầu phe chống đối là Pháp, tranh cãi gay go với Mỹ không phải về sự xác đáng của các tang chứng mà về một vấn đề then chốt: Pháp cho rằng dù có thêm tang chứng quả Iraq đã vi phạm, vấn đề là thế giới sẽ phải đối phó cách nào. Pháp vẫn tin rằng có thể có giải pháp chính trị. Những phản ứng thuận lợi nhất cho cuộc thuyết trình của ông Powell xuất phát từ những nước trước đây đã tùng công khai ủng hộ Mỹ, trong đó có Anh, Tây Ban Nha và Úc.
Bản trình bày của Powell khá dài lại có thêm rất nhiều tài liệu, chứng tích kèm theo nên có lẽ còn cần phải một thời gian để nó ngấm vào sự phán đoán của các nhà lãnh đạo các nước khác cũng như dư luận thế giới. Về phía Iraq, cố nhiên là bác bỏ thẳng tay. Đại sứ Iraq tại LHQ nói những lời tố cáo của Mỹ "hoàn toàn không đúng sự thật". Sự tố cáo quan trọng nhất của Mỹ là Iraq đã dung dưỡng khủng bố. Trong một cuộc phỏng vấn đặc biệt rất hiếm có của Saddam Hussein dành cho một cựu dân biểu tả phái của Quốc hội Anh cuối tuần qua, Saddam chối cãi không hề có vũ khí giết người hàng loạt và cũng không có liên hệ gì đến al-Qaida. Saddam nói: "Nếu chúng tôi có quan hệ với al-Qaida và chúng tôi tin tưởng ở mối quan hệ đó, chúng tôi không thấy hổ thẹn gì mà không thừa nhận". Một ngày trước khi ông Powell ra trước HĐBA, đài truyền hình nước Anh đã cho phổ biến các đoạn chính của cuộc phỏng vấn này.
Ngoài gánh nặng ở HĐBA đối với dư luận quốc tế, Ngoại trưởng Powell cũng có một trọng trách lớn đối với dư luận trong nước Mỹ. Sau cuộc trình bày, những cuộc thăm dò đầu tiên của báo chí Mỹ cho thấy dư luận Mỹ hầu như chia làm hai, nửa muốn đánh Iraq, nửa muốn không. Nếu muốn thuyết phục dư luận quốc tế, ông Powell cần phải có sự ủng hộ của dư luận Mỹ. Dư luận Mỹ có thể không nhất quán tùy lúc, nhưng quan trọng nhất vẫn là Quốc hội Mỹ. Powell đã ra trước Ủy ban Ngoại giao Thượng Viện để vận động một sự ủng hộ mạnh mẽ cho chính phủ, trong khi nhiều nhân vật trong đảng Dân Chủ không tán thành chiến tranh.
Một ngày sau khi ông Powell trình bày trước HĐBA, Tổng Thống Bush đã lên tiếng hô hào LHQ kết hợp với Mỹ để giải giới Saddam Hussein. Ông nói "Saddam Hussein sẽ bị chặn lại. Saddam Hussein đã được cho một cơ hội cuối cùng, nhưng hắn đã vứt bỏ cơ hội đó. Kẻ độc tài Iraq đang tự chọn cho hắn". Tổng Thống Bush nói ông để mở rộng cửa cho một nghị quyết thứ hai của HĐBA, miễn là nghị quyết đó phải mau lẹ đưa đến hành động quân sự. Điều này có nghĩa là Mỹ không chấp nhận nghị quyết nào chỉ nhằm kéo dài thêm thời gian. Mỹ chỉ ủng hộ nghị quyết đưa ra tối hậu thư, hẹn đến ngày nào đó, nếu Saddam Hussein không lùi bước là đánh ngay. Thời hạn đó hiển nhiên không phải vài tháng mà rất ngắn chỉ vài tuần.
Tình hình hiện nay rất khẩn trương, vì đến ngày 14-2 các thanh sát viên quốc tế sẽ báo cáo về kết quả thanh sát. Từ nay tới ngày đó chỉ còn một tuần, không rõ Mỹ có thể làm xoay chuyển được lập trường của Pháp, Nga và Trung Quốc hay không. Nếu một nghị quyết "đánh" bị một trong ba nước phủ quyết, Mỹ sẽ phải làm gì" Đến nước này tất nhiên Mỹ không còn cách nào khác hơn là đánh.
Gửi ý kiến của bạn
