Hôm nay,  

Tưới Dưa Cho Người

02/06/200300:00:00(Xem: 5500)
Tống Tựu người nước Lương. Làm quan Tri huyện ở một huyện giáp giới với nước Sở. Có người đình trưởng là Phạm Liệu, trồng dưa cung cấp cho cả xứ. Cùng lúc có người đình trưởng của nước Sở, tên là Tư Sản, cũng trồng dưa bỏ mối cho những miền lân cận.
Phạm Liệu ở không thì bệnh nên chăm làm chăm tưới, thành thử dưa tốt tươi, khiến vợ là Khương thị luôn nói cười trong dạ:
- Chồng ta áo rách ta thương. Chồng người áo gấm xông hương mặc người. Ta may mắn có chồng như Phạm Liệu, nên đời sống khỏi lo, thành thử cứ phây phây trong lòng trong dạ. Chớ như… dưa diếc mà chăm tràn đến thế - thì nghĩa vợ chồng - Ắt chẳng bao giờ khô héo được đâu!
Trái Lại, Tư Sản biếng làm. Tối ngày chỉ thích đàn ca hát xướng, thêm nhậu nhẹt lai rai, thành thử cách cái ranh mà bên đầy bên xuội, nên thường bực tức mà nói với vợ rằng:
- Đất cùng một thứ. Giống cùng một nơi. Hà cớ chi lại bên nhiều bên lụi"
Vợ của Tư Sản là Hàn thị, đáp:
- Người ta sửa soạn giường thế nào thì được ngủ như thế đó. Phạm Liệu siêng năng. Chăm sóc đêm ngày. Thậm chí trời mưa cũng xách vòi ra.. tưới - thì dây dưa kia - dẫu không muốn tốt cũng không làm sao có được. Còn chàng. Nắng vàng hiu hắt hoặc hạn hán triền miên, vẫn cứ an nhiên bên tiếng đàn ly rượu - thì dẫu không biết bói thiếp cũng tường cũng thấu - là việc của chàng. Rốt cuộc rồi cũng chẳng đặng cái… mụ nội gì đâu!
Tư Sản nghe vợ nói bỗng hung quang hiện đầy trên nét mặt, mà tức giận nói rằng:
- Trong nhà không binh đi binh người ngoài, thì còn mong chi đến ngày đầu bạc răng long. Đến lúc ốm đau có người thương bên cạnh…
Đoạn, vào trong nhà xách cái… xị mà đi, khiến Hàn thị trông theo thêm nát lòng nát dạ:
- Phải chi chồng mình được vài phần như chồng người ta - thì dẫu hết sức hơi - cũng cảm thấy vui vui trong hồn trong bụng. Chớ chỉ biết ăn chơi theo bè theo nhóm, thì phận má hồng. Chắc chẳng bao giờ khoan khoái được đâu!
Một hôm, quan Tri huyện của nước Sở là Ngu Tử đến thăm, mới thấy dưa nước Lương rậm rì rậm rịt. Còn dưa bên mình thì trời ơi đất ới, nên gọi Tư Sản đến, mà trách rằng:
- Nhà ngươi ăn cơm vua, hưởng lộc nước, mà trồng trọt kiểu này. Há chẳng làm trò cười cho thiên hạ lắm ư"
Tư Sản sợ hãi, đáp:
- Người muốn mà Trời không muôán, thì đại sự cũng chẳng thành. Hà huống ruộng dưa kia. Chớ lý đâu lỗi đến người phàm mắt thịt"
Ngu Tử bực mình, gắt:
- Ta không phải vì ngươi trồng dưa không được mà sinh lòng thất vọng, mà chính là ngươi không chịu cái lỗi của mình, khiến ta thất vọng. Ngươi chỉ vì một chuyện nhỏ như vậy đã tiêu cực rồi - thì đại sự quốc gia - Làm sao mà gánh vác"
Nói rồi, liền lên ngựa dong tuốt, khiến Tư Sản điếng cả tim gan không làm sao tính đặng. Lúc ấy, có Chu Lưu là người thân tín, thấy vậy mới kéo Tư Sản về nhà… gầy độ nhậu, rồi trong lúc hùng khí cao như núi, mới khẽ nói với Tư Sản rằng:
- Ở đời có nhiều ngã đường. Vấn đề là mình muốn chọn ngã nào mà thôi. Nay tôi thấy ông buồn lo quá xá, nên hiến vội kế này. Chẳng biết khách anh hùng có thỏa chí được chăng"
Tư Sản bỗng tỉnh cả rượu, nên nói ào ào như mộng như mê:
- Không có cá, lấy rau má làm ngon. Hà huống tôi chẳng có cá rau gì hết cả! May được ông thương tình hiến kế - thì tri kỷ như dzầy - mới đáng được lưu danh cho ngàn sau ngưỡng mộ.
Nói rồi, nhìn Chu Lưu ra vẻ trìu mến. Tưởng như cõi thế ni khó có tình nào hơn đặng. Phần Chu Lưu nghe trong lòng phan phái. Như cánh lục bình trôi nhẹ giữa dòng sông. Như cá lia thia quen hồ quen chậu, nên vội đưa tay dzô liền một hớp, rồi nhỏ giọng đôi lời nghe mát ruột mát gan:
- Nhổ cỏ hay nhổ… giống gì cũng phải nhổ tận gốc. Vậy mỗi tối ông cứ qua nhổ vài thiên như dzậy - thì chẳng đặng ít hôm - Ruộng dưa kia sẽ đi vào… miên viễn…
Tư Sản bỗng lịm cả người. Không làm sao nói được. Mãi một lúc sau, mới cảm khái mà nói với Chu Lưu rằng:
- Muốn biết bạn xấu tốt, phải đợi lúc gian nan. Chớ hổng có gian nan, làm sao mà biết đặng" Nay tôi sẽ một lòng y theo kế. Thử coi chuyến này nó tính đặng làm sao"
Vài hôm sau Phạm Liệu thấy dưa mình chết sạch, mới để ý rình, thì thấy Tư Sản qua đất Lương làm điều không phải, nên vội chạy về huyện báo cho Tống Tựu, rồi gập người xuống mà thưa rằng:
- Tôi tính lấy cào qua cào dưa của nó, nhưng chỉ ngại đụng đến hòa khí giữa đôi bên, nên chưa dám làm chi hết cả. Vậy quan nghĩ thế nào" Có thể san sớt vài phần cho kẻ dưới được chăng"
Tống Tựu lặng đi một hồi, rồi thủng thẳng nói:
- Ân oán nên giải. Ân tình nên kết. Chớ không thể oán ân hoài mãi được!
Phạm Liệu vội vàng thưa:
- Gieo gió thì gặt bão. Nay quan huyện lại giải quyết hiền lành như thế, thì biết bao giờ mới có… bão cho nó gặt được đây"
Tống Tựu mĩm cười đáp:
- Ở đời phải biết rộng lượng, dung tha. Chớ không thể… mắt răng đổi tràn như vậy đặng!
Đoạn, ngẫm nghĩ một chút rồi nói tiếp:

- Ngươi không được qua cào dưa của người ta, bởi làm như vậy chỉ gây thêm thù oán. Vậy nếu ngươi muốn tiếp tục làm đình trưởng - thì cứ đêm đêm lén sang tưới dưa cho người - mà đừng để cho người ta biết. Làm được như vậy, thì chẳng những đường hoạn lộ thênh thang, mà cõi thâm sâu cũng có mòi yên ổn…
Phạm Liệu lạy tạ ra về, nhưng lòng không vui, đến nổi bún măng cua chỉ ăn chừng một chén. Khương thị thấy vậy, mới thấp thỏm hỏi chồng:
- Từ chốn công đường trở về. Chàng chẳng được vui. Hẳn đã có chi khiến chàng thêm lo nghĩ" Vậy nếu chàng coi gia đình là tổ ấm. Là nơi yên hàn tránh giông bão ngoài kia, thì còn ngại chi mà không chia này sớt nọ"
Phạm Liệu liền đem chuyện Tống Tựu ra mà kể, không bỏ sót một chỗ nào. Kể xong, mới nhìn xuống đất, mà buồn bã nói rằng:
- Người ta hại mình. Chẳng những hổng được làm gì, mà còn gánh nạn cho người ta, thì những tưởng thế gian ni chẳng còn ai… mát vậy!
Khương thị vội nắm nhẹ tay chồng, tha thiết đáp:
- Phàm ở đời. Mình dở không ưa người hay. Mình trái không ưa người phải. Cho nên giữa người với người thường hay sinh sự. Mà giả như người ở vào chỗ đất phân chia biên thùy của hai nước - mà thù ghét nhau - thì chiến tranh lúc nào cũng chờ ngay ở đó. Quan Tống Tựu biết vậy, nên mới dĩ hòa vi quý, là biết lo cho dân. Chớ chẳng phải nhát nhung gì hết cả.
Đoạn, Khương thị ngừng một chút để xem Phạm Liệu thế nào, thì thấy sắc giận có đôi phần giảm sút, nên mừng thầm trong bụng, mà nói tựa như ri:
- Nếu người xử không phải với ta, mà ta lại không phải với người nữa, thì có khác gì nhau" Đó là chưa nói cái không phải cứ kéo dài liên miên bất tận, thì sẽ sinh bao chuyện đáng thương đáng tiếc. Cho nên lấy oán báo oán, không phải là cách của người quân tử đối xử với đời. Vậy chàng muốn trở thành quân tử, thì cứ gánh nước mà tưới đại cho người ta. Chớ còn thắc mắc làm chi cho đau lòng tình phu phụ…
Phạm Liệu nghe vậy, cứ thế mà làm. Sau dưa bên Sở mỗi ngày một tốt. Người đình trưởng nước Sở lấy làm lạ. Tra xét mãi, mới biết được người đình trưởng nước Lương tưới nước giúp mình, bèn giật mình tỉnh ngộ, rồi đi báo với quan Tri huyện họ Ngu. Quan huyện nghe xong, liền hối gia nhân bày tiệc, rồi khoan khoái mà nói với Phạm Liệu rằng:
- Người ta đã tỏ thiện chí, thì mình phải đối lại bằng hảo cảm. Chớ chẳng thể nào… lì mặt ra được đâu!
Đoạn, chiêu một hớp rượu, rồi gật gù nói tiếp:
- Người đình trưởng đất Lương, đã thắng được lòng tự ái của chính mình, có nghĩa là thắng được kẻ thù lớn nhất. Con người này. Nếu không có lượng cả bao dung, thì nhất quyết không bao giờ hành xử như vậy được…
Nói rồi. Tay mài mực. Tay thảo tấu chương. Gởi về cho vua Sở. Ngày nọ, vua Sở lâm triều. Sau khi đọc tấu chương xong, bèn vuốt râu một cái, mà nói với quan lại rằng:
- Sống ở đời mà làm được người chân thật. Đó là điều khó nhất. Nay người nước Lương chỉ làm tới chức đình trưởng - mà ngon lành như rứa - thì chí đến vua quan. Chắc khó mà lường cho được. Ta bỗng muốn sai người đi sứ, để nối tình hữu hảo giữa đôi bên. Cho dân hai nước dễ bề qua với lại…
Lúc ấy, có quan Tể Tướng là Dương Phủ, mới dập đầu xuống, mà mạnh dạn thưa rằng:
- Nếu việc hòa hiếu đem lại niềm vui cho bá tánh, thì mạnh dạn tới luôn. Chớ đắn đo chi cho héo hon người quân tử!
Vua Sở lấy làm đẹp dạ, nên ra lệnh chuẩn bị lễ vật thật hậu hĩ để qua đất Lương nối tình giao hảo. Ngày nọ, Khương thị đang chăm tằm dệt lụa. Chợt nghe chiêng trống ầm trời ầm đất, rồi thấy quan Tống Tựu ngồi trên lưng ngựa. Mặt mày hớn hở. Môi tựa thoa son. Xấn thẳng vào nhà mình. Miệng oang oang hỏi:
- Phạm Liệu có nhà chăng" Mau kêu ra cho bổn quan gặp mặt.
Khương thị mặt mày xanh lét. Chạy vội vào nhà, thì thấy Phạm Liệu đang cong lưng giặt quần áo, bèn đến bên hông mà run rẩy nói rằng:
- Nếu chàng có mệnh hệ gì, thì thiếp ở vậy cho yên. Chớ nhất quyết không bước tới bước lui gì nữa cả!
Phạm Liệu chẳng nói gì. Chỉ lau hai tay vào vạt áo, rồi chạy vội lên trên, mà kính cẩn thưa rằng:
- Hôm nay rồng đến nhà tôm, thì chẳng biết tin lành hay tin dữ"
Tống Tựu mĩm cười đáp:
- Vì việc làm của ngươi, mà sự giao kết giữa hai nước đã thêm phần gắn bó. Nay ta vâng lệnh vua Lương, mang đến cho ngươi ít phần phẩm vật. Mong ngươi mở lượng hải hà mà nhận lấy cho. Chớ đừng nói không mà coi chừng mất mạng…
Phạm Liệu vội quỳ xuống lạy tạ ơn trên, rồi khẳng khái đáp rằng:
- Tôi được như ngày hôm nay. Trước là nhờ sự tài bồi của quan. Sau là nhờ sự nâng đỡ của vợ. Vậy phần phẩm vật mà quan mang đến. Xin được… cưa hai. Cho tôi cảm thấy ấm êm tình cá nước.
Tống Tựu vội vàng xuống ngựa, rồi vỗ vai Phạm Liệu một cái, mà hể hả nói rằng:
- Sở dĩ ngươi nghe ta không đi cào dưa của thiên hạ, là không phải vì lời của ta đánh động tâm hồn ngươi - mà chỉ vì ngươi thường hay nghe… vợ - nên dễ dàng chấp nhận lời yêu cầu của người khác. Chớ thiệt ra. Ta chẳng có công lao gì hết cả, nên đống phẩm vật này, ta chẳng dám đụng dzô, bởi có công đâu mà dám dành dám nhận…

Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
tác giả Đinh Xuân Quân sinh trong một gia tộc Miền Bắc theo Công Giáo từ vài thế kỷ, qua các thời kỳ Quốc-Cộng đảng tranh, Hoàng Đế Bảo Đại, TT Ngô Đình Diệm, Đệ Nhị Cộng Hòa, du học, về VN làm việc, vào tù cải tạo sau 1975, vượt biên, làm một số dự án LHQ giúp các nước nghèo (kể cả tại VN)
Một chiếc máy bay rớt tại South Dakota hôm Thứ Bảy làm thiệt mạng ít nhất 9 người, gồm phi công và 2 trẻ em.
Cảnh sát lập hồ sơ khởi tố Nguyen về tội bạo lực gia đình, say, và 2 tội gây nguy hiểm cho trẻ em. Nguyen được tạm rời nhà tù quận Polk County Jail vào sáng Thứ Sáu 29/11/2019.
Mười người đã bị bắn tại Khu Phố Pháp ở thành phố New Orleans vào sáng Chủ Nhật, 1 tháng 12, theo cảnh sát cho biết.
Diễn cẩn thận từng bước, hết sức chậm rãi đi xuống đồi do bờ triền dốc đứng. Hân đi sau tay phải ôm chặt tay trái Diễn và nửa thân xô nghiêng ép vào người anh.
Như chúng ta biết, đảng SPD (Đảng Dân chủ Xã hội Đức) đã tìm kiếm lãnh đạo mới từ sáu tháng nay. Vào mùa hè 2019, nhà lãnh đạo đảng trước đó Nahles đã từ chức sau các cuộc tranh giành quyền lực nội bộ. Có nhiều ứng cử viên nhưng sau cuộc bầu cử sơ bộ chỉ còn hai cặp vào chung kết.
Hàng triệu người nghèo có thể bị mất phiếu thực phẩm (food stamps) quan trọng theo những thay đổi luật lệ được đề nghị bởi chính phủ Trump.
Con sông Hoàng Hạ chảy xuyên qua trấn Hoàng Hoa quanh năm xanh biếc, nước từ miền tuyết lãnh tan ra nên tinh khiết vô cùng.
Lý do để viết bài này là vì bản thân người viết có sai lầm cần bày tỏ. Tuy rằng sai lầm đã hiệu đính, nhưng cũng cần nói ra, vì Đức Phật đã dạy rằng hễ sai thì nên tự mình bày tỏ.


Kính chào quý vị,

Tôi là Derek Trần, dân biểu đại diện Địa Hạt 45, và thật là một vinh dự lớn lao khi được đứng nơi đây hôm nay, giữa những tiếng nói, những câu chuyện, và những tâm hồn đã góp phần tạo nên diện mạo văn học của cộng đồng người Mỹ gốc Việt trong suốt một phần tư thế kỷ qua.
Hai mươi lăm năm! Một cột mốc bạc! Một cột mốc không chỉ đánh dấu thời gian trôi qua, mà còn ghi nhận sức bền bỉ của một giấc mơ. Hôm nay, chúng ta kỷ niệm 25 năm Giải Viết Về Nước Mỹ của nhật báo Việt Báo.

Khi những người sáng lập giải thưởng này lần đầu tiên ngồi lại bàn thảo, họ đã hiểu một điều rất căn bản rằng: Kinh nghiệm tỵ nạn, hành trình nhập cư, những phức tạp, gian nan, và sự thành công mỹ mãn trong hành trình trở thành người Mỹ gốc Việt – tất cả cần được ghi lại. Một hành trình ý nghĩa không những cần nhân chứng, mà cần cả những người viết để ghi nhận và bảo tồn. Họ không chỉ tạo ra một cuộc thi; họ đã và đang xây dựng một kho lưu trữ. Họ thắp lên một ngọn hải đăng cho thế hệ sau để chuyển hóa tổn thương thành chứng tích, sự im lặng thành lời ca, và cuộc sống lưu vong thành sự hội nhập.

Trong những ngày đầu ấy, văn học Hoa Kỳ thường chưa phản ánh đầy đủ sự phong phú và đa dạng về kinh nghiệm của chúng ta. Giải thưởng Viết Về Nước Mỹ thực sự đã lấp đầy khoảng trống đó bằng sự ghi nhận và khích lệ vô số tác giả, những người đã cầm bút và cùng viết nên một thông điệp mạnh mẽ: “Chúng ta đang hiện diện nơi đây. Trải nghiệm của chúng ta là quan trọng. Và nước Mỹ của chúng ta là thế đó.”


Suốt 25 năm qua, giải thưởng này không chỉ vinh danh tài năng mà dựng nên một cộng đồng và tạo thành một truyền thống.
Những cây bút được tôn vinh hôm nay không chỉ mô tả nước Mỹ; họ định nghĩa nó. Họ mở rộng giới hạn của nước Mỹ, làm phong phú văn hóa của nước Mỹ, và khắc sâu tâm hồn của nước Mỹ. Qua đôi mắt họ, chúng ta nhìn thấy một nước Mỹ tinh tế hơn, nhân ái hơn, và sau cùng, chân thật hơn.

Xin được nhắn gửi đến các tác giả góp mặt từ bao thế hệ để chia sẻ tấm chân tình trên các bài viết, chúng tôi trân trọng cảm ơn sự can đảm của quý vị. Can đảm không chỉ là vượt qua biến cố của lịch sử; can đảm còn là việc ngồi trước trang giấy trắng, đối diện với chính mình, lục lọi ký ức đau thương sâu đậm, và gửi tặng trải nghiệm đó đến tha nhân. Quý vị là những người gìn giữ ký ức tập thể và là những người dẫn đường cho tương lai văn hóa Việt tại Hoa Kỳ.

Với Việt Báo: Xin trân trọng cảm ơn tầm nhìn, tâm huyết, và sự duy trì bền bỉ giải thưởng này suốt một phần tư thế kỷ.
Khi hướng đến 25 năm tới, chúng ta hãy tiếp tục khích lệ thế hệ kế tiếp—những blogger, thi sĩ, tiểu thuyết gia, nhà phê bình, nhà văn trẻ—để họ tìm thấy tiếng nói của chính mình và kể lại sự thật của họ, dù đó là thử thách hay niềm vui. Bởi văn chương không phải là một thứ xa xỉ; đó là sự cần thiết. Đó là cách chúng ta chữa lành, cách chúng ta ghi nhớ, và là cách chúng ta tìm thấy nơi chốn của mình một cách trọn vẹn.

Xin cảm ơn quý vị.

NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.